Lise Düzeyinde Öğrenim Gören Öğrencilerin Instagram Bağımlılıkları ve Sosyal Görünüş Kaygıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2021, Cilt: 18 Sayı: 40, 2638 - 2664, 01.08.2021

Gökçe Kocaman , Hüseyin Kazan

https://doi.org/10.26466/opus.877656

Cited By: 5

Öz

Bu çalışmanın amacı, lise düzeyinde öğrenim görmekte olan öğrencilerin Instagram bağımlılıkları ve sosyal görünüş kaygıları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Ayrıca bu çalışmada, öğrencilerin Instagram bağımlılık düzeylerinin cinsiyet, sınıf seviyesi, lise türü, ailenin aylık gelir durumu, anne eğitim seviyesi, baba eğitim seviyesi, beğenmediği yüz/beden bölgesi olma durumu, günlük Instagram kullanım süresi, yüz ve beden üzerinde oynamalar yapılabilen programları (photoshop programları) kullanım sıklığı değişkenlerine göre farklılık gösterip göstermediği araştırılmaktadır. Araştırma ilişkisel tarama modelindedir. 2019-2020 eğitim öğretim yılında İstanbul ili Kartal ilçesindeki dört farklı lise türünde öğrenim görmekte olan 712 öğrenci araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Veri toplama araçları olarak, “Instagram Bağımlılık Ölçeği”, “Sosyal Görünüş Kaygısı Ölçeği” ve demografik bilgileri elde etmek adına hazırlanmış bir “Kişisel Bilgi Formu” kullanılmıştır. Veri sayısı 30'un üzerinde olduğundan, dağılımın normalliğini test etmek için Kolmogorov-Smirnov testi kullanılmıştır. Bulgular neticesinde, lise düzeyinde öğrenim gören öğrencilerin Instagram bağımlılıkları ile sosyal görünüş kaygıları arasında pozitif, orta düzeyde anlamlı ilişki tespit edilmiştir. Başka bir deyişle öğrencilerin Instagram bağımlılıkları arttıkça, sosyal görünüş kaygıları da artmaktadır. Araştırma sonuçlarının Instagram bağımlılığı konusunda literatüre katkı sağlayacağı, bulguların ileride yapılacak araştırmalara yol göstereceği umulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

bağımlılık, instagram, instagram bağımlılığı, sosyal görünüş kaygısı, ergen

Investigation of the Relationship between High School Students’ Instagram Addiction and Social Appearance Anxiety

Öz

The aim of this study is to investigate the relationship between Instagram addictions and the social appearance anxiety of high school students. Besides, in this study it is examined whether their Instagram addictions differ according to the variables of gender, grade level, high school type, monthly family income, mother’s education level, father’s education level, having a dislike of face/body parts, time spent daily on Instagram, the frequency of the use of Instagram photo editing apps. The data were analysed through correlational survey model. In the 2019-2020 academic year, 712 students at four different high school types in the district of Kartal in Istanbul, constituted the sample of the research. In addition to an “Instagram Addiction Scale” and a “Social Appearance Anxiety Scale” as data collection tools, a “Personal Information Form” was utilised to obtain demographic information. Since the number of data was over 30, Kolmogorov-Simirnov test was used to test for normality of distribution. As a result of the findings, a positive, moderately significant relationship was found between Instagram addiction and social appearance anxiety of students studying at high school level. In other words, as students' Instagram addiction increases, their social appearance anxiety also increases. It is hoped that the research results will contribute to the literature on Instagram addiction, and the findings will help guide future research.

Anahtar Kelimeler

addiction, instagram, instagram addiction, social appearance anxiety, adolescent

Kaynakça

• Aral, N., Baran, G., Bulut, Ş. ve Çimen, S. (2001). Çocuk gelişimi 1. İstanbul: Yapa Yayınları.
• Bahr, N. (2018). Effyourbeautystandards: Message Construction in The Body Positivity Movement On Instagram. Yüksek Lisans Tezi. Alaska Fairbank Ünivesitesi, ABD.
• Ben, S. (2017). İstanbul’da Yaşayan Üniversite Öğrencilerinin Sosyal Anksiyete Düzeyleri ile Beden Algısı Olumsuz Değerlendirilme Korkusu Sosyal Görünüş Kaygısı Arasındaki Ilişkinin Incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Canoğulları, Ö. (2014). İnternet bağımlılık düzeyleri farklı ergenlerin cinsiyetlerine göre psikolojik ihtiyaçları, sosyal kaygıları ve anne baba tutum algılarının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Çepikkurt, F. ve Çoşkun, F. (2010). Üniversiteli dansçıların sosyal fizik kaygı ve beden imgesinden hoşnut olma düzeyleri. Pamukkale Journal of Sport Sciences, 1(2), 17-24.
• Derman, O. (2008). Ergenlerde psikososyal gelişim. İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri Adolesan Sağlığı II Sempozyum Dizisi, 63, 19-21.
• Doğan, T. (2009). Bilişsel ve kendini değerlendirme süreçlerinin sosyal anksiyete açısından incelenmesi. Doktora Tezi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Ercan, D. M. (2018). Geç Ergenlik döneminde sosyal medya maruziyetinin beden algısı ile ilişkisi. Yüksek Lisans Tezi. Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Göksan, B. (2007). Ergenlerde beden imajı ve beden dismorfik bozukluğu. Yayımlanmamış Uzmanlık Tezi. Şişli Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Psikiyatri Kliniği, İstanbul.
• Gül, E. (2016). Ergenlerde sosyal görünüş kaygısı ve sosyal karşılaştırmanın fonksiyonel olmayan tutum ve bilişsel çarpıtmalarla ilişkisi. Yüksek Lisans Tezi. Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Güvenen, G. (2017). Sosyal medya ve kitle iletişim araçlarının lise öğrencilerinin beden algısı ve sosyal görünüş kaygısı üzerine etkisinin belirlenmesi: Üsküdar ilçesi örneği. Yüksek Lisans Tezi. Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Huang, Y.-T. and Su, S.-F. (2018). Motives for instagram use and topics of interest among young adults. Future Internet, 10(8),1-12.
• Işıkol Özge, F. (2013). İlköğretim II. kademe öğrencilerinin sosyal görünüş kaygıları ile benlik saygıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Kazan, H. (2019). Tüketim bağlamında dijital kadın dergilerinde haber-reklam ilişkisi: marie claire türkiye örneği. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 8(3), 2057-2080.
• Kırcaburun, K. (2017). Üniversite öğrencilerinde instagram bağımlılığı, kişilik özellikleri ve kendini sevme arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Kleemans, M., Daalmans, S., Carbaat I. andAnschütz, D. (2018). Picture perfect: the direct effect of manipulated instagram photos on body image in adolescent girls. Media Psychology, 21(1), 93-110.
• Kulaksızoğlu, A. (2004). Ergenlik psikolojisi. İstanbul: Remzi Kitabevi, 6. Baskı.
• Morgan, G., Leech, N., Gloeckner, G. and Barrett, K. (2004). SPSS for introductory statistics. New York: Psychology Press.
• Nilsson, M. (2016). First, let me take a selfie: Young adults' self representation on Instagram. Yüksek Lisans Tezi. Malmö Üniversitesi, İsveç.
• Oktan, V. ve Şahin, M. (2010). Kız ergenlerde beden imajı ile benlik saygısı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(2), 543-556.
• Ökten, Ü. G. (2019). Lise öğrencilerinde sosyal görünüş kaygısı ve utangaçlık arasındaki ilişkide benlik saygısının aracılık rolü: Şırnak il örneği. Yüksek Lisans Tezi. Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Pakki, S. S. and Sathiyaseelan, A. (2018). Issues related to body image in young adult women. Saudi Journal Humanities Social Science, 3(2), 250 – 254.
• Sabuncuoğlu, A. ve Gülay, G. (2016). Sosyal medyada görsel paylaşımından reklamcılığa: ınstagram reklamlarının genç kullanıcılar üzerine etkisine dair bir araştırma, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 7(15), 107-131.
• Santrock, J. W. (2017). Yaşam boyu gelişim. Çev. Galip Yüksel. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, 13. Baskı. 2011.
• Seki, T. ve Dilmaç, B. (2015). Ergenlerin sahip oldukları değerler ile öznel iyi oluş ve sosyal görünüş kaygı düzeyleri arasındaki yordayıcı ilişkiler: bir model önerisi. Eğitim ve Bilim, 40(179), 57-67.
• Tarhan, N. ve Nurmedov, S. (2011). Bağımlılık: Sanal veya gerçek. İstanbul: Timaş Yayınları.
• Tekin, H. H. (2017). Ebeveyni boşanmış ergenler ile ebeveyni birlikte yaşayan ergenlerin benlik saygılarının, iletişim becerilerinin ve baş etme yollarının karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Treitel, Y. (2019). The impact of instagram usage and other social factors on self-esteem scores. Doktora Tezi. Walden Üniversitesi, ABD.
• Tuncay, A. E. (2019). Lisans ve yüksek lisans öğrencilerinde günlük Instagram kullanım süresi ile depresyon ve yalnızlaşmanın arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Tutgun Ünal, A. (2015). Sosyal medya bağımlılığı: Üniversite öğrencileri üzerine bir araştırma. Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Ülkü, H. (2017). Gençlerde sosyal görünüş kaygısı ile sosyal anksiyete arasındaki ilişkinin toplumsal cinsiyet bağlamında incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Yavuzer, H. (1987). Çocuk psikolojisi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Yılmaz, H. (2005). Sevgili anne ve babacığım lütfen bu kitabı okur musun. Konya: Çizgi Kitabevi Yayınları, 23. Baskı.
• We Are Social ve Hootsuite. (2019a), Digital 2019. 9 Aralık, 2019 tarihinde https://wearesocial.com/global-digital-report-2019 adresinden erişildi.
• We Are Social ve Hootsuite. (2019b), Digital 2019 turkey. 9 Aralık, 2019 tarihinde https://datareportal.com/reports/digital-2019-turkey adresinden erişildi.