Akademide Akran Desteğinin Rolü

Yıl 2021, Cilt: 18 Sayı: 41, 3552 - 3582, 01.09.2021

Necla Yılmaz Fatma Ateş Ebru Yıldız

https://doi.org/10.26466/opus.911237

Öz

Akademi çalışanları yaşamın yalnızca bir dönemini öğrenme üzerine geçiren bir grup olmaktan ziyade, yaşam boyu öğrenme güdüsüyle meşgul olmaktadırlar. Bu çalışmanın amacı lisansüstü eğitim düzey-inde akran desteğinin rolünün değerlendirilmesidir. Çalışma nitel araştırma yöntemi ve fenomenoloji deseni ile tasarlanmıştır. Katılımcıların belirlenmesi için amaçlı örnekleme yöntemlerinden homojen örnekleme türü kullanılmıştır. Bir kamu üniversitesinde lisansüstü eğitimine devam eden 10 araştırma görevlisi ile yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Veriler tematik analiz yaklaşımı kapsamında kodlama yapılarak çözümlenmiştir. Çalışma Süleyman Demirel Üniversitesi Etik Kurulu (87432956/050.99/65902) tarafından onaylanmıştır. Verilerin analizi sonucunda; lisansüstü eğitimde akran desteğine ihtiyaç duyulma nedenleri teması altında kişisel, iletişime dayalı, sistemsel ve mesleki nedenler olmak üzere dört alt tema; akran desteğinin süreci teması altında; informal ilişkiler, formal ilişkiler ve akademik teşvik açısından üç alt tema; akran desteğinin akranlar açısından sonuçları teması altında ise; olumlu ve olumsuz alt temaları belirlenmiştir. Sonuç olarak, akademide özellikle lisansüstü eğitim sürecinde araştırma görevlilerinin akran desteğine ihtiyaç duydukları, akran desteğinin akademik gelişim, motivasyon sağlama, iş yükünü azaltma gibi nedenlerle akran desteğini olumlu yönde yorumladıkları görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

akran desteği, lisansüstü eğitim, akademi

The Role of Peer Support in Academy

Öz

Academic staff are not a group of people that spends only a certain period of life on learning, on the contrary, they engage in life long learning motivation. The aim of this study is to investigate the role of peer support at postgraduate level. The study was examined with qualitative research method and phenomenology design. In order to determine the participants of this research, homogenous sampling type, which is one of the purposive sampling methods, was utilized. In-depth interviews were conducted with 10 research assistants who continue with their postgraduate education at a public university using a semi-structured interview form. The data were analyzed by coding within the scope of thematic analysis approach. The study was approved by Sülemyman Demirel University EtiK committee (87432956 / 050.99 / 65902). As a result of the analysis of the data; four sub-themes under the theme of reasons for needing peer support in postgraduate education: personal, communicative, systemic and professional reasons; under the theme of peer support process; three sub-themes in terms of informal relations, formal relations and academic incentives; under the theme of the consequences of peer support for peers; positive and negative sub-themes were determined. As a result, it was observed that research assistants in the academy needed peer support, especially in the process of postgraduate education, and that peer support interpreted peer support positively for reasons such as academic development, motivation, and decreasing workload. As a result, it was observed that research assistants in the academy needed peer support, particularly in the process of postgraduate education, and that peer support interpreted positively for reasons such as academic development, motivation, and decreasing workload.

Anahtar Kelimeler

graduate education, academy, research assistant

Kaynakça

• Aladağ, M. ve Tezer, M. (2007). Akran danışmanlığı nedir? Ne değildir? Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(27), 139-155.
• Arslan, E. (2014). 7. sınıf öğrencilerine uygulanan bir akran arabuluculuk eğitiminin akran arabulucuların çatışma çözme becerilerine olan etkisinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Adana.
• Atasoy, I. ve Özlem, D. (2017). Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinde akran desteğinin önemi, Journal of Human Rhythm, 3(1), 63-67.
• Braun, V. and Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative Research in Psychology, 3(2), 77–101.
• Calp, Ş., Karaman, E. R. ve Çavuşoğlu, F. (2018). İlkokulda akran ilişkileri: Farklı başarı düzeyindeki dördüncü sınıf öğrencileri arkadaş̧ özerklik desteği hissediyor mu? Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 8(1), 237-265.
• Çırpan, F. ve Çınar S. (2013). Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu öğrencilerinde akran desteği ile akademik başarı arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 3(4), 191-199.
• Colvin, J. W. and Ashman, M. (2010). Roles, risks, and benefits of peer mentoring relationships in higher education. Mentoring & Tutoring, 18(2), 121-134.
• Creswell, J. W. (2003). Research design. Qualitative, quantitative and mixed method approaches (2nd ed.). California: Sage Publications.
• Creswell, J. W. (2013b). Nitel araştırma yöntemleri. (Çev. Ed. Bütün, M. Ve Demir, S. B.), Ankara: Siyasal Kitabevi. Çeviri tarihi. Kasım, 2013.
• Enstwistle, V. A., France, E. F., Wyke, S., Jepson, R., Hunt, K., Ziebland, S. and Thompson, A. (2011). How information about other people’s personal experiences can help with healthcare decision-making: A Qualitative study. Patient Education and Counseling, 85, 291-298.
• Erten, H. (2012). Okulöncesi eğitime devam eden 5-6 yaş çocuklarinin sosyal beceri, akran ilişkileri ve okula uyum düzeyleri arasındaki ilişkilerin izlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
• Günay, Ş. ve Can, G. (2018). Zorbalıkla baş etmeye yönelik bir akran destek programının etkililiği. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 8(8), 266-294.
• Hartup, W. (2000). The company they keep friendship and their developmental significiance. Childhood Socail Development, Massachusetts and Oxford, Blackwell Publishers.
• Karakütük, K. (2002). Öğretim üyesi ve bilim insanı yetiştirme lisansüstü öğretimin planlanması. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Kaya, S. (2013). İşbirlikli öğrenme ve akran değerlendirmenin akademik başarı, bilişüstü yeti ve yardım davranışlarına etkisi. Cumhuriyet Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı, Eğitim Programları ve Öğretim Bilim Dalı, Sivas.
• Mead S., Hilton D. and Curtis L. (2001). Peer support: A theoretical perspective. Psychiatric Rehabilitation Journal, 25(2), 134-141.
• Naslund, J. A., Aschbrenner, K. A., Marsch, L. A. and Bartels, S. J. (2016). The future of mental health care: Peer-to-peer support and social media. Epidemiology and Psychiatric Sciences, 25, 113–122.
• Öztürk, N. (2020). Eğitim Fakültesi birinci sınıf öğrencilerinin üniversite yaşamına uyumları: Akran desteğinin yordayıcı rolü. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 63-72.
• Patton, Q. M. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. (Çev Edt: Bütün, M. ve Demir, S. B). Ankara: PegemA. Çeviri tarihi. Kasım, 2014.
• Punch, K. F. (2009). Introduction to research methods in education. London: Sage Publications.
• Sayan, Y. ve Aksu, H. (2005). Akademik personel olmadan lisansüstü eğitim yapan bireylerin karşılaştıkları sorunlar üzerine nitel çalışma, lisansüstü eğitim. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, Özel Sayı:1, 59-66.
• Sevim, F. H. (2019). 12. sınıf lise öğrencilerinin akran desteği düzeylerinin farklı değişkenler ve spor açısından incelenmesi (Erzurum il örneği). Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Ağrı.
• Türkmenoğlu, M. ve Baştuğ, M. (2017). İlkokulda akran öğretimi aracılığıyla okuma güçlüğünün giderilmesi. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi- ENAD, 5(3),36-66.
• Uysal, D. ve Nazlı, S. (2010), Akran yardımcılığı müdahalesinin etkililiği: Balıkesir karesi ilköğretim okulu örneği. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(23), 17-35.
• Yelten, G., Tanrıverdi, S. Gider, B. ve Yılmaz, M. (2018). Üniversite öğrencilerinde akran desteği ve sosyal öz-yeterlik algısının değerlendirilmesi. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(1), 1-8.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (Genişletilmiş 10. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldız, M. (2017). Akran rehberliği programının ergenlerin akademik başarısına etkisi. Türk Eğitim Araştırmaları Dergisi (TÜRKEAD), 2(1), 1-7.
• Zorbaz, O. (2013). Lise öğrencilerinin problemli internet kullanımının sosyal kaygı ve akran ilişkileri açısından incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Psikolojik Danışman ve Rehberlik Bilim Dalı, Ankara.