Okul Dışı Öğrenme Deneyimi Yaşayan Öğrencilerin Bilimsel Tutumlarındaki Değişimin İncelenmesi

Yıl 2021, Cilt: 18 Sayı: 44, 7552 - 7580, 26.12.2021

Arzu Küçük

https://doi.org/10.26466/opus.933305

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmanın amacı, fen bilimleri dersi insan ve çevre ünitesini okul dışında işleyen öğrencilerin bilimsel tutumlarındaki uzun süreli değişimi incelemektir. Çalışma tek gruplu ön-son test basit deneysel desene göre tasarlanmıştır. Örneklem, ortaokul beşinci sınıfta okuyan 21 öğrenciden oluşmaktadır. Hem nicel hem de nitel veriler toplanmıştır. Nicel veriler Moore ve Foy (1997) tarafından geliştirilen Bilimsel Tutum Envanteri yardımıyla toplanmıştır. Bu araç uygulamanın başında, bitiminde, izleyen altı ve onsekizinci aylarda dört kez uygulanmıştır. Nitel veriler, nicel verileri açıklamak için toplanmıştır. Bu amaçla 13 öğrenciyle tek soruluk bir açık uçlu anket yapılmıştır. Nicel veriler SPSS programıyla ve nitel veriler ise içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Bunun sonucunda yalnızca ölçme aracındaki üçüncü alt ölçekte ve son izleme lehine istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık ortaya çıkmıştır. Nitel sonuçlara dayalı olarak öğrencilerin bilimsel tutumlarındaki değişim, uygulanan programın öğrenme ürünlerinin bir yansıması olarak ve Covid-19 salgını nedeniyle evde kaldıkları dönemde televizyon ve internet gibi iletişim araçlarında bilim insanlarının konuşmalarını izlemelerine bağlanmıştır. Bununla birlikte diğer alt ölçeklerdeki kısmi artış ve azalış ise açıkça okul dışı fen öğretiminin kalıcılığına işaret etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Bilimsel Tutum, Okul Dışı Öğrenme, Fen Öğretimi, Uzun Süreli Etki

Investigation of the Change Towards Scientific Attitudes of Students with Out-of-School Learning Experience

Öz

The research aimed to follow the long term change of an intervention conducted outside of school for the human and environmental unit in science course on scientific attitude. The research was designed according to a single group pre-post-test simple experimental model. The sample consisted of 21 students studying in the 5th grade of a middle school in Turkey. Both qualitative and quantitative data were collected. Quantitative data were collected with the Scientific Attitude Inventory (SAI II) developed by Moore and Foy (1997). It was applied four times, in the beginning, at the end of the intervention, in the sixth, and also one and the half-year following. Qualitative data were also collected to explain and verify the quantitative results. A total of 13 students were conducted an open-ended questionnaire. SPSS program was used to analyzing the quantitative data and also qualitative data were subject to content analysis. The results of SAI II revealed a statistically significant change in just at the third subscale. Based on the qualitative results, the change in the scientific attitudes of the students was attributed to the fact that they watched the speeches of scientists on communication tools such as television and the internet during their stay at home due to the Covid-19 epidemic, as a reflection of the learning products of the applied program. The fact that a partial decrease and/or increase in the other subscales pointed to the permanence of science teaching outside of school to some extent.

Anahtar Kelimeler

Scientific Attitude, Out-Of-School Learning, Science Teaching, Long Term Effect

Kaynakça

• Afacan, Ö. (2008). İlköğretim öğrencilerinin fen-teknoloji-toplum-çevre (FTTÇ) ilişkisini algılama düzeyleri ve bilimsel tutumlarının tespiti (Kırşehir ili örneği). (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İlköğretim Ana Bilim dalı, Ankara.
• Ali, M., Akhtar, N. and Arshad, M. (2019). Investigating the Impact of Field Trips on Secondary School Students’ Attitude to Learning of Sciences. Global Social Sciences Review, 4(4), 93-98.
• Anderson, D., Lucas, K. and Ginns, I. (2003). Theoretical perspetives on learning in an informal setting. Journal of Research in Science Teaching, 40(2), 177-199.
• Andiema, N. C. (2016). Effect of Child Centred Methods on Teaching and Learning of Science Activities in Pre-Schools in Kenya. Journal of Education and Practice, 7(27), 1-9.
• Ash, D. (2003). Dialogic inquiry in life science conversations of family groups in a museum. Journal of Research in Science Teaching, 40(2), 138–162.
• Bakioğlu, B. (2017). 5. sınıf vücudumuz bilmecesini çözelim ünitesinin okul dışı öğrenme ortamı destekli öğretiminin etkililiği (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Amasya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Fen Bilgisi Eğitimi Bilim dalı, Amasya.
• Bakioğlu, B. and Karamustafaoğlu, O. (2014). Okul dışı ortamlarda fen eğitimi: diyaliz merkezine teknik bir gezi [Outdoor Science Education: Technical Visit to a Dialysis Center]. Turkish Journal of Teacher Education, 3(2), 15-26.
• Balaji, G. (2017). Role of science teacher in developing scientific attitude among secondary school students. Scholarly Research Journal for Interdisciplinary Studies, 4(37). doi:10.21922/srjis.v4i37.10552.
• Balkan Kıyıcı, F. and Atabek Yiğit, E. (2010). Sınıf duvarlarının ötesinde fen eğitimi: rüzgâr santraline teknik gezi. International Online Journal of Educational Sciences, 2(1), 225-243.
• Başaran, İ. E. (1978). Eğitim psikolojisi. Ankara: Bilim Matbaası.
• Başdağ, G. (2006). Türkiye’de fen bilgisi eğitiminde okul dışı öğrenme ortamlarına ilişkin yapılan araştırmalar: Bir meta analiz çalışması (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Fizik Eğitimi Bilim dalı, Ankara.
• Behrent, M. and Franklin, T. (2014). A review of research on school field trips and their value in education. International Journal of Environmental and Science Education, 9(3), 235-245. doi:10.12973/ijese.2014.213a.
• Binbaşıoğlu, C. (2000). Okulda ders dışı etkinlikler. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
• Bingham, A. (1998). Development of problem solving skills in children (Development of Problem Solving Skills in Children). İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Bou Jaude, S. (2002). Balance of scientific literacy themes in science curricula: the case of Lebanon. International Journal of Science Education, 24(2), 139-156.
• Bozdoğan, A. E. (2007). Bilim ve teknoloji müzelerinin fen öğretimindeki yeri ve önemi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Fen Bilgisi Öğretmenliği Bilim dalı, Ankara.
• Bozyılmaz, B. (2005). 4. ve 5. sınıf fen ve teknoloji dersi öğretim programının bilim okur-yazarlığı açısından analizi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İlköğretim Fen Bilgisi Eğitimi Ana Bilim dalı, Bolu.
• Büyüköztürk, S. (2016). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı, istatistik, araştırma deseni, SPSS uygulamaları ve yorum [Data analysis handbook for social sciences, statistics, research design, SPSS applications and comments]. Ankara: Pegem Publishing.
• Bybee, R. W. (1985). The Sisyphean question in science education: What should scientifically and technologically literate person know, value and do—As a citizen? In N. S. Association, Science Technology Society: 1985 Yearbook of the National Science Teachers Association. Washington, DC: National Science Teachers Association.
• Bybee, R. W. (1997). Towards an understanding of scientific literacy. In W. Gräber, and C. Bolte, Scientific literacy. An international symposium (p.37-68). Kiel: Institut für die Pädagogik der Naturwissenschaften (IPN).
• Can, N. S. (2019). Geri dönüşüm ve çevreye etkileri konusunda okul dışı öğrenme ortamları etkinliklerinin ilkokul öğrencilerinde farklı değişkenler açısından incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sınıf ÖğretmenliğiBilim dalı, Erzincan.
• Candrasekaran, S. (2014). Developing scientific attitude, critical thinking and creative intelligence of higher secondary school biology students by applying synectics techniques. International Journal of Humanities and Social Science Invention, 3(6), 1–8.
• Cepni, S., Bacanak, A. and Kucuk, M. (2003). Changing values in the goals of science education: Science-technology-society. Journal of Values Education, 1(4), 7-29.
• Chiapetta, E., Sethna, G., and Fillman, D. (1993). Do middle school life science textbooks provide a balance of scientific literacy themes? Journal of Research in Science Teaching, 30(7), 787-797.
• Çavuş, R., Öztuna Kaplan, A., Sünbül, F. and Çetin, B. (2010). Okul Dışı Öğrenme ortamlarının öğrencilerin fen ve teknoloji dersine yönelik tutumuna ve motivasyonuna etkisi: Kocaeli Bilim ve Teknoloji Kulübü örneği. IX.Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Çebi, H. (2018). Effect of different extracurricular learning environment on students' attitudes and interest in science course. (Unpublished master’s thesis). Istanbul: University of Yildiz Teknik.
• Çepni, S., Ayvacı, H. Ş. and Bacanak, A. (2004). Fen teknoloji toplum (3 ed.). Trabzon: Celepler Matbaacılık.
• DeBoer, G. E. (2000). Scientific literacy: Another look at its historical and contemporary meanings and its relationship to science education reform. Journal of Research in Science Teaching, 37(6), 582-601.
• Demirbaş, M. and Yağbasan, R. (2006). Fen bilgisi öğretiminde bilimsel tutumların işlevsel önemi ve bilimsel tutum ölçeğinin Türkçeye uyarlanma çalışması. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(2), 271-299.
• Dierking, L. D., Falk, J. H., Rennie, L. J., Anderson, D. and Ellenbogen, K. (2003). Policy statement of the “informal science education” ad hoccommittee. Journal of Research in Science Teaching, 40(2), 108-111.
• Erentay, N. (2013). Okul dışı doğa uygulamalarının 5. sınıf öğrencilerinin fene ilişkin bilgi, bilimsel süreç becerileri ve çevreye yönelik tutumlarına etkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Akdeniz Üniverisite, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Ana Bilim dalı, Antalya.
• Eschenhagen, D., Katmann, U. and Rodi, D. (2008). Fachdidaktik biologie (4 ed.). Koeln: Aulis Verlag Deubner. Field, A. (2013). Discovering statistics using IBM SPSS statistics (4 ed.). London: Sage.
• Garson, G. D. (2012). Testing statistical assumptions. Asheboro, NC: Statistical Associates.
• Genç, M. (2015). The Effect of scientific studies on students’ scientific literacy and attitude. OMU J. Fac. Educ, 34(1), 141-152. doi:10.7822/omuefd.34.1.8.
• Griffin, J. (2004). Research on students and museums: looking more closly at the students in school groups. Science Education, 88(1), 59-70.
• Hamurcu, H. (2002). Fen Bilgisi öğretiminde etkili tutumlar. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 8, 144-152.
• Hazır, A. and Türkmen, L. (2008). İlköğretim 5. Sınıf öğrencilerinin bilimsel süreç beceri düzeyleri. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 81-96.
• Higgins, P., Loynes, C. and Crowther, N. (1997). A Guide for Outdoor Educators in Scotland. SNH: Perth.
• Hızlıok, A. (2012). İlköğretim birinci kademe 4. sınıf fen ve teknoloji dersinde uygulanan bilimsel süreç becerileri temelli etkinliklerin öğrencilerin fen ve teknoloji özyeterliklerine ve akademik başarılarına etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Niğde Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İlköğretim Ana Bilim dalı, Niğde.
• Hofstein, A. and Rosenfeld, S. (1996). Bridging the gap between formal and informal science learning. Studies in Science Education, 28, 87-112.
• Holbrook, J. and Rannikmae, M. (2007). Nature of science education for enhancing scientific literacy. International Journal of Science Education, 29(11), 1347-1362.
• Holbrook, J. and Rannikmae, M. (2009). The meaning of scientific literacy. International Journal of Environmental and Science Education, 4(3), 275-288.
• Karakaya-Akcadag, C. and Omca-Cobanoglu, E. (2018). Implementation for "human and environment" unit on environmental literacy. Journal of Research in Informal Environments, 3(2), 1-23.
• Kelly, J. (2000). Rethinking the elementary science methods course: A case for content, pedagogy, and informal science education. International Journal of Science Education, 22(7), 755-777. doi:10.1080/09500690050044080.
• Kilic-Bagci, G., Haymana, F. and Bozyilmaz, B. (2008). Analysis of the elemantary science and technology curriculum of turkey with respect to different aspects of scientific literacy and scientific process. Education and Science, 33, 52-63.
• Knapp, D. (2000). Memorable experiences of a science field trip. School Science and Mathematics, 100(2), 65-72.
• Koballa Jr, T. R. and Glynn, S. M. (2007). Attitudinal and motivational constructs in science education. In S. K. Abell and N. G. Lederman (Eds.), Handbook of Reseach on Science Education (pp. 75-102). London: Routledge. Kucuk, A. (2020). Fen Bilimleri 5. sınıf insan ve çevre ünitesinin okul dışı öğrenme ortamlarında öğretimi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Recep Tayyip Erdogan Universitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Fen Bilgisi Eğitimi Bilim dalı, Rize.
• Kucuk, A. (2021a). Experiences of Turkish middle school science teachers’ first science fair projects coordination. Education Quarterly Reviews, 4(Special Issue 1), 497-512. doi:10.31014/aior.1993.04.02.262.
• Kucuk, A. (2021b). Ortaokul öğrencilerinin Covid-19 virüsü hakkındaki bilişsel yapılarının incelenmesi. 4. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi. Burdur: Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi.
• Küçük, A. and Yıldırım, N. (2020). The effect of out-of-school learning activities on 5th grade students’ science, technology, society and environment views. Turkish Journal of Teacher Education, 9(1), 37-63.
• Küçük, M. (2006). Bilimin doğasını ilköğretim 7. sınıf öğrencilerine öğretmeye yönelik bir çalışma (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İlköğretim Ana Bilim dalı, Trabzon.
• Küçük, M. and Bağ, H. (2018). 4 ve 5. sınıf öğrencilerinin bilim insanı imajlarının karşılaştırılması. Bayburt Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 125-138.
• Lederman, N. and Niess, M. (1998). Survival of the fittest. School Science and Mathematics, 98(4), 169–172.
• Lin, P. Y. and Schunn, C. D. (2016). The dimensions and impact of informal science learning experiences on middle schoolers’ attitudes and abilities in science. International Journal of Science Education, 38(17), 2551-2572. doi:10.1080/09500693.2016.1251631. , Martin, L. M. (2004). An emerging research framework for studying informal learning and schools. Science Education, 88, 71-82.
• MEB. (2005). İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersi Öğretim Programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
• MEB. (2018). Fen bilimleri dersi öğretim programı (İlkokul ve Ortaokul 3,4,5,6,7 ve 8. Sınıflar). Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
• Moore, W. R. and Foy, R. (1997). The scientific attitude inventory: A revision(SAI II). Journal of Research in Science Teaching, 34(4), 327-336.
• OECD. (2017). PISA 2015 assessment and analytical framework: science, reading, mathematic, fnancial literacy and collaborative problem solving. Paris: OECD Publishing. doi:10.1787/9789264281820.
• Ozturk, A. (2014). The effects of curricula at Mevlana Public and Science Center on students’ science process skills and attitudes toward science (Unpublished master’s thesis). Izmir: Ege University.
• Patton, M. Q. (2018). Nitel Araştırma ve Değerlendirme Yöntemleri (2 ed.). (B. Mesut, and D. S. Beşir, Trans.) Ankara: Pegem Akademi.
• Pella, M. O., O’Hearn, G. T., and Gale, C. G. (1966). Referents to scientific literacy. Journal of Research in Science Teaching(4), 199-208.
• Pitaf, A. I., and Farooq, M. (2012). Measurement of scientifc attitude of secondary school students in Pakistan. Academic Research International, 2(2), 379-392.
• Prokop, P., Tuncer, G., and Kvasnicak, R. (2007). Short-term effects of field programme on students’ knowledge and attitude toward biology: A Slovak Experience. Journal of Science Education and Technology, 16(3), 247-255. doi:10.1007/s10956-007-9044-8.
• Rickinson, M., Dillon, J., Teamey, K., Morris, M., Choi, M. Y., Sanders, D. and Benefield, P. (2004). A review of research on outdoor learning. Preston Montford, Shropshire: Field Studies Council.
• Salmi, H. S. (1993). Science centre education: Motivation and learning in informal education (Unpublished Master Thesis). Helsinki: University of Helsinki.
• Simpson, R. D., Koballa Jr, T. R., Oliver, J. S. and Crawley, F. E. (1994). Research on effective dimension of science learning. In D. L. Gabel, Handbook of Research in Science Teaching and Learning . Macmillan Publishing Company.
• Singh, M. (2015). A week long summer program does make a difference: A strategy of increasing underrepresented minorit y students’ interest in science. European Journal of Health and Biology Education, 4(2), 21-30.
• Smitha, V. P. (2012). Inquiry training model and guided discovery learning for fostering critical thinking and scientific attitude. Kozhikode: Vilavath Publications.
• Soysal, E. (2019). Okul dışı öğrenme ortamlarının ortaokul 7. sınıf öğrencilerinin fen bilimleri dersine yönelik ilgi, tutum ve motivasyonlarına etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim dalı, Ankara.
• Sumita, S. S. (2017). A Study of scientific attitude development of junior college student through various activities in the junior college (Unpublished doctoral thesis). Rajasthan: Shri Jagdishprasad Jhabarmal Tibarewala University.
• Taş, E. and Gülen, S. (2019). Analysis of the influence of outdoor education activities on seventh grade students. Participatory Educational Research (PER), 6(2), 122-143. doi:10.17275/per.19.17.6.2.
• Tezel, Ö. and Tezgören, I. (2019). Investigation of the relationship between scientific literacy levels and problem solving skills of eighth grade students. ESTUDAM Journal of Education, 4(2), 68-84.
• Ülgen, G. (1997). Eğitim psikolojisi. Ankara: Alkım Yayınevi.
• Yıldırım, H. (2018). The impact of out-of-school learning environments on 6th grade secondary school students attitude towards science course. Journal of Education and Training Studies, 6(12), 24-41.
• Yıldırım, H. (2020). the effect of using out-of-school learning environments in science teaching on motivation for learning science. Participatory Educational Research, 7(1), 143-161. doi:10.17275/per.20.9.7.1.
• Yıldırım, H. İ. and Şensoy, Ö. (2016). Bilim şenliklerinin 6. sınıf öğrencilerinin fen bilimleri dersine yönelik tutumlarına etkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 14(1), 23-40.