Dijital Turizmde Onay Arayışı: Sosyal Beğenilme ve Seyahat Paylaşımı

Yıl 2025, Cilt: 22 Sayı: 6, 1318 - 1332, 17.12.2025

Ebru Bağçı

https://doi.org/10.26466/opusjsr.1776957

Öz

Bilgi ve iletişim teknolojilerindeki gelişmeler, turizm endüstrisini köklü biçimde dönüştürmüş; özellikle seyahat planlama ve deneyim paylaşımı davranışlarını önemli ölçüde etkilemiştir. Sosyal medya platformları, bireylerin kimlik inşası ve ifadesine yönelik ihtiyaçlarını içerik paylaşımı yoluyla karşılamalarına olanak tanımaktadır. Bu paylaşım motivasyonları ise çoğunlukla toplumsal onay ve sosyal beğenilme arzusu gibi güdülerle şekillenmektedir. Bu çalışma, sosyal onay ve sosyal beğenilme isteğinin seyahat deneyimlerinin çevrim içi paylaşımı üzerindeki etkilerini incelemektedir. 408 katılımcıdan elde edilen veriler, her iki faktörün de deneyim paylaşım davranışları üzerinde anlamlı bir etkisi olduğunu ortaya koymuştur (sosyal onay: R² = 0.926; sosyal beğenilme: R² = 0.905). Ayrıca, paylaşım motivasyonlarının cinsiyet, gelir düzeyi, eğitim seviyesi ve kuşaklar arasında farklılık gösterdiği saptanmıştır. Özellikle kadınlar, genç kuşaklar ve daha yüksek gelir ile eğitim düzeyine sahip bireylerin seyahat deneyimlerini paylaşma olasılıkları daha yüksektir. Elde edilen bulgular, çevrim içi benlik sunumu dinamiklerini anlamada ve dijital turizm pazarlama stratejilerinin geliştirilmesinde önemli ipuçları sunmaktadır. Çalışma, bireylerin dijital içerik paylaşımında onay arayışına dayalı davranış biçimlerinin altını çizmektedir.Bu çalışma, sosyal onay ve sosyal beğenilme isteğinin seyahat deneyimlerinin çevrim içi paylaşımı üzerindeki etkilerini incelemektedir. 408 katılımcıdan elde edilen veriler, her iki faktörün de deneyim paylaşım davranışları üzerinde anlamlı bir etkisi olduğunu ortaya koymuştur (sosyal onay: R² = 0.926; sosyal beğenilme: R² = 0.905). Ayrıca, paylaşım motivasyonlarının cinsiyet, gelir düzeyi, eğitim seviyesi ve kuşaklar arasında farklılık gösterdiği saptanmıştır. Özellikle kadınlar, genç kuşaklar ve daha yüksek gelir ile eğitim düzeyine sahip bireylerin seyahat deneyimlerini paylaşma olasılıkları daha yüksektir.
Elde edilen bulgular, çevrim içi benlik sunumu dinamiklerini anlamada ve dijital turizm pazarlama stratejilerinin geliştirilmesinde önemli ipuçları sunmaktadır. Çalışma, bireylerin dijital içerik paylaşımında onay arayışına dayalı davranış biçimlerinin altını çizmektedir.

Anahtar Kelimeler

Toplumsal Onay , Sosyal Beğenilme Eğilimi , Sosyal Ağ Kurma , Seyahat Bilgisi

Seeking Validation in Digital Tourism: Social Desirability and Travel Sharing

Öz

Information and communication technology (ICT) developments have fundamentally transformed the tourism industry, significantly influencing travel planning and experience-sharing behaviors in particular. Social media platforms enable individuals to meet their needs for identity construction and self-expression through content sharing. These sharing motivations are largely shaped by drivers such as the pursuit of social approval and the desire to be liked. This study examines the effects of social approval and the desire to be liked on the online sharing of travel experiences. Data obtained from 408 participants reveal that both factors have a significant impact on experience-sharing behaviors (social approval: R² = 0.926; desire to be liked: R² = 0.905). In addition, sharing motivations were found to differ across gender, income level, educational attainment, and generations. In particular, women, younger generations, and individuals with higher income and education levels are more likely to share their travel experiences. The findings provide important insights for understanding the dynamics of online self-presentation and for developing digital tourism marketing strategies. The study underscores approval-seeking patterns that shape individuals’ digital content-sharing behaviors.

Anahtar Kelimeler

social approval , social desirability , social networking , travel information

Kaynakça

• Antony, M. M., & Swinson, R. P. (2009). When perfect isn't good enough: Strategies for coping with perfectionism. New Harbinger.
• Boyd, D. M., & Ellison, N. B. (2007). Social network sites: Definition, history, and scholarship. Journal of Computer-Mediated Communication, 13(1), 210-230.
• Cemek, B., Arslan, H., Küçüktopcu, E., & Simsek, H. (2022). Comparative analysis of machine learning techniques for estimating groundwater deuterium and oxygen-18 isotopes. Stochastic Environmental Research and Risk Assessment, 36(12), 4271-4285.
• Chavez, L., Ruiz, C., Curras, R., & Hernandez, B. (2020). The Role of Travel Motivations and Social Media Use in Consumer Interactive Behaviour: A Uses and Gratifications Perspective. Sustainability, 12(21), 8789. https://doi.org/10.3390/su12218789.
• Chiba, T., Iketani, S., Han, K., & Ono, A. (2009). A comprehensive model of anxiety in gift giving. International Review of Business Research Papers, 5(4), 322-334.
• Chou, H. T. G., & Edge, N. (2012).” “They are happier and having better lives than I am”: The impact of using Facebook on perceptions of others' lives. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 15(2), 117-121. https://doi.org/10.1089/cyber.2011.0324.
• Crowne, D. P., & Marlowe, D. (1960). A new scale of social desirability independent of psychopathology. Journal of Consulting Psychology, 24(4), 349-354.
• De Vries, L., Gensler, S., & Leeflang, P. S. (2017). Effects of traditional advertising and social messages on brand-building metrics and customer acquisition. Journal of Marketing, 81(5), 1-15. https://doi.org/10.1509/jm.-15.0178.
• De Vries, L., Peluso, A. M., Romani, S., Leeflang, P. S., & Marcati, A. (2017). Explaining consumer brand-related activities on social media: An investigation of the different roles of self-expression and socializing motivations. Computers in Human Behavior, 75, 272-282.
• DiBartolo, P. M., & Hofmann, S. G. (Eds.). (2014). Social anxiety: Clinical, developmental, and social perspectives. Elsevier.
• Enders, A., Hungenberg, H., Denker, H. P., & Mauch, S. (2008). The long tail of social networking: Revenue models of social networking sites. European Management Journal, 26(3), 199-211.
• Fehr, E., & Falk, A. (2002). Psychological foundations of incentives. European Economic Review, 46(4), 687-724. Ghaisani, A. P., Handayani, P. W., & Munajat, Q. (2017). Users' motivation in sharing information on social media. Procedia Computer Science, 124, 530-535.
• Glass, D. R., Tsai, A. G., Oliveria, J. P., Hartmann, F. J., Kimmey, S. C., Calderon, A. A., ... & Bendall, S. C. (2020). An integrated multi-omic single-cell atlas of human B cell identity. Immunity, 53(1), 217-232.
• Gonzales, A. L., & Hancock, J. T. (2011).” Mirror, mirror on my Facebook wall: Effects of exposure to Facebook on self-esteem. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 14 (1-2), 79-83. https://doi.org/10.1089/cyber.2009-.0411.
• Grabner-Kräuter, S. (2009). Web 2.0 social networks: The role of trust. Journal of Business Ethics, 90, 505-522.
• Hebert, J. R., Ma, Y., Clemow, L., Ockene, I. S., Saperia, G., Stanek, E. J., Merriam, P. A., & Ockene, J. K. (1997). Gender differences in social desirability and social approval bias in dietary self-report. American Journal of Epidemiology, 146(15), 1046-1055.
• Karaşar, B., & Öğülmüş, S. (2016). Sosyal onay ihtiyacı ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik analizi. Ege Eğitim Dergisi, 17(1), 84-104. https://doi.org/10.12984/eed.38607.
• Kasavana, M. L., Nusair, K., & Teodosic, K. (2010). Online social networking: Redefining the human web. Journal of Hospitality and Tourism Technology, 1(1), 68-82.
• Leite, W. L., & Beretvas, S. N. (2005). Validation of scores on the Marlowe-Crowne social desirability scale and the balanced inventory of desirable responding. Educational and Psychological Measurement, 65(1), 140-154.
• Machaz, R. (2010). Word-of-mouth 2.0: Social networking builds guest booking confidence.
• Munar, A. M., & Jacobsen, J. K. S. (2014). Motivations for sharing tourism experiences through social media. Tourism management, 43, 46-54.
• Muscanell, N. L., & Guadagno, R. E. (2012).” Make new friends or keep the old: Gender and personality differences in social networking use. Computers in Human Behavior, 28(1), 107-112. https://doi.org/10.1016/j.chb.2011.08.016
• Nadkarni, A., & Hofmann, S. G. (2012).” Why do people use Facebook? Personality and Individual Differences, 52(3), 243-249 doi: 10.1016/j.paid.2011.11.007.
• Ozili, P. K. (2022, June 5). The acceptable R-square in empirical modelling for social science research. Social Research Methodology and Publishing Results. SSRN. https://doi.org/10.2139/ssrn.4128165 (pdf 2023).
• Paulhus, D. L. (1984). Two-component models of socially desirable responding. Journal of Personality and Social Psychology, 46(3), 598-609.
• Phillips, D. L., & Clancy, K. J. (1972). Some effects of social desirability in survey studies. American Journal of Sociology, 77(5), 921-940.
• Rathore, A. K., Joshi, U. C., & Ilavarasan, P. V. (2017). Social media usage for tourism: A case of Rajasthan tourism. Procedia Computer Science, 122, 751-758.
• Rui, J., & Stefanone, M. A. (2013). Strategic self-presentation online: A cross-cultural study. Computers in Human Behavior, 29(1), 110-118. https://doi.org/10.1016/j.chb.2012.07.022.
• Sheldon, P., & Bryant, K. (2016).” Instagram: Motives for its use and relationship to narcissism and contextual age. Computers in Human Behavior, 58, 89-97. https://doi.org/10.1016/j.chb.2015.12.059.
• Tegar, A. T. B. S., Hasanah, H., & Oktaviani, I. (2025). Predicting Social Media Addiction Using Machine Learning and Interactive Visualization with Streamlit. bit-Tech, 8(1), 778-788.
• Twenge, J. M., & Im, C. (2007). Changes in the need for social approval, 1958-2001. Journal of Research in Personality, 41(1), 171-189.
• Utz, S., Muscanell, N., & Khalid, C. (2015). Snapchat elicits more jealousy than Facebook: A comparison of Snapchat and Facebook use. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 18(3), 141-146. https://doi.org/10-.1089/cyber.2014.0479.
• Utz, S., Tanis, M., & Vermeulen, I. (2012). It is all about being popular: The effects of need for popularity on social network site use. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 15(1), 37-42. https://doi.org/10.10-89/cyber.2010.0651.
• UVA Library. (2015). Using and interpreting Cronbach’s alpha. University of Virginia Library. http://library.virginia.edu/data/articles/using-and-interpreting-cronbachs-alpha.