Şanlıurfa ve Ankara’da Yaşayan Suriyelilere Yönelik Toplumsal Algılar Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma

Yıl 2024, Cilt: 21 Sayı: 5, 287 - 299, 15.10.2024

Esra Tüylüoğlu , Veysel Ayhan , Canpolat Özpolat

https://doi.org/10.26466/opusjsr.1548739

Öz

Türkiye’de geçici koruma altındaki Suriyelilerin en yoğun yaşadığı illerin başında 530.165 kişi ile İstanbul gelirken, Şanlıurfa’da yaşanan Suriyeli sayısı yaklaşık 273.000, Ankara’da yaşayan Suriyeli sayısı ise yaklaşık 90.000’dir. Buna göre çalışmanın amacı, Şanlıurfa ve Ankara’daki yerel halkın Suriyelilere yönelik (toplumsal) algılarının nasıl olduğunu belirlemektir. Nicel araştırma yönteminin kullanıldığı çalışmada, veri toplama yöntemlerinden anket tekniğine başvurulmuştur. Araştırma kapsamında Şanlıurfa’da 300 kişi ve Ankara’da 200 kişi olmak üzere bölgede yaşayan 500 kişiden 400 katılımcı ile yüz yüze ve 100 katılımcı ile telefon üzerinden anket tekniği ile veri toplanması gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamında uygulanan anketler, görüşülen kişilerin Suriyelilere yönelik (toplumsal) algıları ile ilgili fikirlerini öğrenmek için beşli likert şeklinde hazırlanmış 28 sorudan oluşmaktadır. Şehirlerin seçiminde kültürel yapı, dil, etnik yapı ve coğrafi faktörler temel alınmıştır. Çalışmada; eğitime erişim konusunda her iki ilde de toplumsal bir kabulün olduğu, Şanlıurfa’da Suriyelilere yönelik toplumsal kabulde din, etnik ve kültürel yakınlık önemli bir rol oynarken Ankara’da ise bu üç unsurda da olumsuz bir yaklaşım olduğu ve Suriyelilerin zorla geri gönderilmesi konusunda Ankara ve Şanlıurfa’daki vatandaşlar arasında ciddi görüş ayrılıkları olduğu yönünde dikkat çekici sonuçlar elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Algı, Suriyeliler, Geçici Koruma Statüsü, Karşılaştırma, Ankara, Şanlıurfa

A Comparative Study on Social Perceptions Towards Syrians Living in Şanlıurfa and Ankara

Öz

This study examines the social perceptions of Syrians under temporary protection in the Turkish cities of Şanlıurfa and Ankara, which host significant Syrian populations. Şanlıurfa, with approximately 273,000 Syrians, and Ankara, with around 90,000, were selected due to their differing cultural, linguistic, and geographical contexts. Using a quantitative research method, data were collected from 500 participants—300 from Şanlıurfa and 200 from Ankara—through 400 face-to-face interviews and 100 telephone surveys. The survey, consisting of 28 five-point Likert scale questions, aimed to capture the local population’s attitudes toward the integration of Syrians, focusing on aspects such as education, cultural proximity, and forced repatriation. The findings revealed significant regional differences. In Şanlıurfa, societal acceptance of Syrians was largely influenced by religious, ethnic, and cultural proximity, particularly regarding access to education. In contrast, respondents in Ankara demonstrated a more negative attitude toward these factors. Furthermore, a clear divide emerged in views on the forced return of Syrians, with Şanlıurfa showing higher tolerance and Ankara favoring repatriation under certain conditions. These results underscore the importance of localized studies in understanding the nuanced public perceptions of refugee communities

Anahtar Kelimeler

Perception, Syrians, Temporary Protection, Comparison, Ankara, Şanlıurfa

Kaynakça

• 6458 Sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu, Tarihi: 11.04.2013 tarih ve 28615 sayılı Resmi Gazete. http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/04/20130411-2.htm.
• Acar, Ü. (2019). Şartlı mülteciler ve ulusal güvenlik. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(3), ss. 1211-1225. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/835908
• Ayhan, V. (2012). Arap Baharı isyanlar devrimler ve değişim. MKM (Marmara Kitap Merkezi Yayınları).
• Bakan, İ., & Kefe, İ. (2012). Kurumsal açıdan algı ve algı yönetimi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(1), ss. 19-34. https://arastirmax.com/en/system/files/dergiler/31198/makaleler/1/arastirmax-kurumsal-acidan-algi-algi-yonetimi.pdf
• Baydemir, R. (2024). Suriyeliler ve Şanlıurfalılar arasındaki komşuluk ilişkileri üzerine nicel bir araştırma. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 64(1), 672-703. https://doi.org/10.33171/dtcfjournal.2024.64.1.27
• Castles, S., & Miller, M. J. (2008). Göçler çağı - Modern dünyada uluslararası göç hareketleri. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Ceritoğlu, E., Gürcihan-Yüncüler, H.B., Torun, H., & Tümen, S. (2017). The impact of Syrian refugees on natives' labor market outcomes in Turkey: Evidence from a quasi-experimental design. Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Yayınları. Yayın No: 17/05.
• Cohen, R., & Bradley, M. (2010). Disasters and displacement: Gaps in protection. Journal of International Humanitarian Legal Studies, 1(1), pp. 95-142. DOI: 10.1163/187815210X12766020139884
• Erdoğan, M. (2022). Syrians barometer 2021: A framework for achieving social cohesion with Syrians in Türkiye. Egiten Book Publishing.
• Expert Group on Refugee and Internally Displaced Persons Statistics (2018). International recommendations on refugees statistics. Statistical Commission Background document Forty-ninth session.
• Fragomen, A. T. (1970). The refugee: A problem of definition. Case Western Reserve Journal of International Law, 3(1), 45-70. https://scholarlycommons.law.case.edu/jil/vol3/iss1/4
• Güney, S. (2012). Sosyal psikoloji. Nobel Akademik Yayıncılık
• Gürel Üçer, Z. A., Özkazanç, S., & Atılgan, Z. (2018). Geçici koruma statüsündeki Suriyelilerin kent uyumu: Ankara Sitelerde istihdama katılım. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi (IBAD), 3(2), ss. 610-624. https://doi.org/10.21733/ibad.435618
• Güzel, B. (2021). Yerel halkın Türkiye’de bulunan Suriyelilere yönelik tutumunun araştırılması: Kahramanmaraş örneği. Journal of Social Policy Conferences, 81, 151-183. https://doi.org/10.26650/jspc.2021.81.899619
• https://multeci.org.tr/wp-content/uploads/2021/07/1951-Cenevre-Sozlesmesi-1.pdf, Erişim Eylül 7, 2024, Mültecilerin hukuki statüsüne ilişkin sözleşme. https://multeciler.org.tr/turkiyedeki-suriyeli-sayisi/, Erişim Eylül 6, 2024, Türkiye’deki Suriyeli sayısı Temmuz 2024. International Organization for Migration-[IOM] (2019). International migration law: Glossary on migration. United Nations.
• İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü-[AFAD] (2016). Syrian guest in Turkey 2016. Published for World Humanitarian Summit.
• Kalaycı Önaç, A., & Altunsoy, H. (2020). Cultural and spatial changes caused by intensive migration in urban areas; evidence from Hatay, Turkey. Turkish Journal of Forest Science, 4(2), 270-.281. https://doi.org/10.32328/turkjforsci.749328
• Makovsky, A. (March, 13, 2019). Turkey’s refugee dilemma: Tiptoeing toward integration. https://www.americanprogress.org/article/turkeys-refugee-dilemma/
• Marfleet, P. (2006). Refugees in a global era. Palgrave Macmillan.
• Mazur, S. K. (2022). The temporary protection directive is dead, long live the temporary protection directive! indispensability of the temporary protection scheme in the EU legal landscape. Polish Yearbook of International Law, 42, pp. 279-300. https://czasopisma.inp.pan.pl/index.php/pyil/article/view/4200/2740
• Özer, M.A. (2012). Bir modern yönetim tekniği olarak algılama yönetimi ve iç güvenlik hizmetleri. Karadeniz Araştırmaları, 33, s. 148.
• Refugees Association (2020). Mülteciler Derneği sosyal uyum stratejisi. https://multeciler.org.tr/wp-content/uploads/2020/03/multeciler-dernegi-sosyal-uyum-strateji-belgesi-2020.pdf
• Ruiz, I., & Vargas-Silva, C. (2013). The Economics of Forced Migration, The Journal of Development Studies, 49(6), pp. 772-784, DOI: 10.1080/00220388.2013.777707.
• Toker, A., & Kozak, N. (2023). The nexus between tourism and migration: Case of Didim. ATRSS, 6(1), ss. 1-16. DOI: 10.53353/atrss.1099721.
• Toksöz, G. (2006), Uluslararası emek göçü, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Tuj-Juhra, F. (2021). Turkey’s ‘open-door’ refugee policy: Analysis through power-elite model. Journal of International Affairs, 23(1), pp. 69-71. https://www.biliabd.org/wp-content/uploads/2021/10/Fatema-Tuj-Juhra.pdf
• Turton, D. (2003). Conceptualising forced migration, Refugee Studies Centre Working Paper No.12, Queen Elizabeth House International Development Centre, University of Oxford.
• Tutar, H. (2013). Davranış bilimleri kavramlar ve kuramlar. Seçkin Yayıncılık.
• T.C. Ministry of Interior Directorate General of Migration Management. (2024a). Türkiye’de geçici koruma. https://www.goc.gov.tr/turkiye-de-gecici-koruma.
• T.C. Ministry of Interior Directorate General of Migration Management. (2024b). Yıllara göre geçici koruma kapsamındaki Suriyeliler. https://www.goc.gov.tr/gecici-koruma5638.
• United Nations High Commissioner for Refugees (2021). Mültecilerin hukuk statüsüne ilişkin sözleşme. https://multeci.org.tr/wp-content/uploads/2021/07/1951-Cenevre-Sozlesmesi-1.pdf.
• Wood, W. B. (1994). Forced migration: Local conflicts and international dilemmas, Annals of the Association of American Geographers, 84(4), pp. 607-634. https://www.jstor.org/stable/2564146