TADYA Kadınlarının Agroekolojik Yaşama Geçiş Deneyimleri

Yıl 2025, Cilt: 22 Sayı: 1, 156 - 169

Rukiye İnekci , Reyhan Atasü Topcuoğlu

https://doi.org/10.26466/opusjsr.1596471

Öz

Bu çalışma, Ankara’nın Güdül ilçesinde yer alan Tahtacıörencik Doğal Yaşam Kolektifi (TADYA) üyesi kadınların agroekolojik yaşama geçiş süreçlerini ve deneyimlerini derinlemesine anlamak amacıyla tasarlanmıştır. Nitel araştırma deseni çerçevesinde, belirli zaman aralıklarında katılımcı gözlem yapılmış ve altı kadınla derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler, Atlas.ti programı kullanılarak tematik analiz yöntemiyle incelenmiştir. Analiz sonucunda beş temel tema ortaya çıkmıştır: İlki, TADYA üyesi kadınların ekonomik açıdan güçlenmesi ve bu güçlenmenin çeşitli alanlara yansımalarıdır. İkincisi, kamusal alanın dönüşümünü ele almakta ve kadınların toplumsal katılım süreçlerine yeni boyutlar eklemektedir. Üçüncü tema, psiko-sosyal değişimleri içererek kadınların duygu, düşünce ve sosyal ilişkilerindeki dönüşümleri vurgulamaktadır. Dördüncü tema, teknoloji kullanımının kadınların günlük yaşamlarında yarattığı etkileri ve bunun yansımalarını kapsamaktadır. Son tema ise kolektif içerisinde deneyimlenen dayanışma ve olası çatışma stillerini irdelemektedir. Bu bulgular, agroekoloji yaklaşımının kadınlar üzerindeki çok yönlü etkisini ve kadınların güçlenme süreçlerine nasıl katkı sunduğunu gözler önüne sermekte; aynı zamanda toplumsal dönüşüm potansiyelini de ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Agroekoloji, kırsal kadın, kadın güçlenmesi, doğa dostu yaşam

The Transition Experiences of TADYA Women to Agroecological Living

Öz

This study was conducted using a qualitative research design to explore the experiences of women within the Tahtacıörencik Natural Life Collective (TADYA), located in the Güdül district of Ankara, as they transitioned to an agroecological way of life. Over the course of the research, participant observation was performed at various intervals, and in-depth interviews were conducted with six women. The transcribed interviews were then thematically analyzed using the Atlas.ti software. Based on the analysis, five key themes emerged: the economic empowerment of TADYA women and its broader ramifications; the transformation of the public sphere; a range of psycho-social changes; the role and influence of technology utilization; and, finally, styles of solidarity and conflict resolution within the collective. The findings shed light on the multifaceted impacts of agroecology on women’s daily lives, emphasizing how these experiences can foster empowerment and catalyze broader social change. Overall, the results underscore the potential of agroecological practices to enhance women's agency, support collective collaboration, and drive a more inclusive social transformation.

Anahtar Kelimeler

Agroecology, rural women, women empowerment, eco-friendly living

Kaynakça

• Akgül, Ç. (2022). Sürdürülebilir ekolojik denge için modern ve geleneksel üretim yöntemlerinin entegrasyonunda kırsal kadının ve kadın kooperatiflerinin önemi: Afşar Balam Kadın Kooperatifi örneği. Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi, 9(1), 57–71.
• Ardahan, F. (2015). In Antalya: The factors causing people to go to the village café, the place of origin café and the cafés of the city center. Mediterranean Journal of Humanities, 2, 37–50. https://doi.org/10.13114/MJH.2015214558
• Aydın, Z. (2016). Çağdaş tarım sorunu ve yeni köylülük. ODTÜ Gelişme Dergisi,(43), 43–63.
• Başaran, H., & Irmak, E. (2022). Devrek’te yerel ürün üretimi ve yerelde kadın girişimciliğinde kooperatiflerin yeri. Ahi Evran Akademi, 3(1), 19–31.
• Braun, V., & Clarke, V. (2008). Using thematic analysis in psychology. Qualitative Research in Psychology, 3(2), 77–101. https://doi.org/10.1191/1478088706qp063oa
• Cacho, M. T., Giraldo, O. F., Aldasoro, M., Morales, H., Ferguson, B. G., Peter Roset, A. K., & Campos, C. (2021). Agroekolojiyi yaygınlaştırmak: Anahtar faktörler ve örnek olgular. In T. Özkaya, M. Y. Yıldız, F. Özden, & U. Kocagöz (Eds.), Agroekoloji: Başka bir tarım mümkün (pp. 167–198). Metis Yayınları.
• Creswell, J. W. (2013). Nitel araştırma yöntemleri. Siyasal Kitabevi.
• Çağlayan, S. (2012). Anadolu’nun ilk kamusal mekanı: Kahvehane. Muğla Sıtkı Kocaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,(29), 95–110.
• Demircan Yıldırım, P. (2020). Kırsal kalkınmada kadın kooperatiflerinin rolü: Ahlatlı Kadın Kooperatifi. ETÜ Sosyal Bilimler Dergisi,(11), 159–170.
• Dinçer, G. Ç. (2023). Türkiye’de kadın hareketinde kamusal alan-özel alan ikilemi. Fiscaoeconomia, 7(Cumhuriyetin 100. Yılında Türkiye Ekonomisi Özel Sayısı), 506–525. https://doi.org/10.25295/fsecon.1361372
• FAO. (2024). Agroecology knowledge hub. Food and Agriculture Organization of the United Nations. https://www.fao.org/agroecology/overview/en/
• Freire, P. (2019). Ezilenlerin pedagojisi (19. bs.). Ayrıntı Yayınları.
• Göker, G. (2019). Uygarlığın tohumu köylü kadının sandığında. In E. Değirmenci (Ed.), Doğa ve kadın: Ekolojik dönüşümde feminist tartışmalar (pp. 99–109). KADAV.
• Gümüşoğlu, F. (2012). Kadınların toplumsal alanda güçlenmesine bir örnek: “Yağlar Köyü Tarımsal Kalkınma Kooperatifi.” Kadın Araştırmaları Dergisi, 1(10), 39–60.
• Kasap, F., & Eroğlu, D. (2021). Kırsal kadın örgütlenmesinin yarattığı güçlenme dinamiği: Ravandalı Kadınlar Derneği. Atatürk Üniversitesi Kadın Araştırmaları Dergisi, 3(2), 54–63.
• Keyder, Ç., & Yenal, Z. (2020). Bildiğimiz tarımın sonu: Küresel iktidar ve köylülük. İletişim.
• Kır, A. (2021). Tarımsal araştırmalarda agroekolojik yönetim. In T. Özkaya, M. Y. Yıldız, F. Özden, & U. Kocagöz (Eds.), Agroekoloji: Başka bir tarım mümkün (pp. 64–77). Metis Yayınları.
• Kurtege Sefer, B. (2022). Tohum toplayan kadın söylemini yeniden düşünmek: Kadın kooperatifinde tohum toplamayı reddeden kadınlar ve kamu kurumlarının kadınlara yaklaşımı. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 25(3), 377–396.
• Kurtege Sefer, B. (2023). Kadın kooperatiflerinde yönetici stratejileri ve yöneticilerle ortaklar arası hiyerarşik ilişkiler. Fe Dergisi, 16(1), 215–246.
• Kurtege Sefer, B. (2024). Kırsal kalkınmada kadın emeği, sivil toplum kuruluşları ve kadın kooperatifleri. Çalışma ve Toplum, 1(80), 93–126. https://doi.org/10.54752/ct.1421764
• Kümbetoğlu, B. (2008). Sosyolojide ve antropolojide niteliksel yöntem ve araştırma. Bağlam Yayıncılık. T.C. Ministry of Customs and Trade. (2012). Türkiye kooperatifçilik stratejisi ve eylem planı 2012–2016.
• Neuman, W. L. (2006). Toplumsal araştırma yöntemleri. Yayın Odası.
• Nizam, D., & Yenal, Z. (2020). Seed politics in Turkey: The awakening of a landrace wheat and its prospects. The Journal of Peasant Studies, 47(4), 741–766. https://doi.org/10.1080/03066150.2019.1708725
• Özkaya, T. (2016). Yeni köylülük tarımsal sorunlara çözüm olabilir mi? In XII. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi (pp. 869–876). Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü.
• Özkaya, T., & Özden, F. (2021). Agroekoloji: Bir bilim, bir uygulama ve bir hareket. In T. Özkaya, M. Y. Yıldız, F. Özden, & U. Kocagöz (Eds.), Agroekoloji: Başka bir tarım mümkün (pp. 17–47). Metis Yayınları.
• Ploeg, J. D. (2018). The new peasantries: Rural development in times of globalization (2. bs.). Routledge. https://doi.org/10.4324/9781315114712
• Official Gazette. (2024). 13 ilde büyükşehir belediyesi ve 26 ilçe kurulması ile bazı kanun ve kanun hükmünde kararnamelerde değişiklik yapılmasına dair kanun. Resmigazete.gov.tr. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/12/20121206-1.htm?utm_source=aposto
• Roset, P. M., & Altieri, M. A. (2022). Agroekoloji: Bilim ve politika (F. Özden, Çev., 1. bs.). Notabene.
• Savcı, İ. (1999). Toplumsal cinsiyet ve teknoloji. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 54(1), 123–142.
• Shiva, V. (1993). Monocultures of the mind: Perspectives on biodiversity and biotechnology. Zed Books.
• Shiva, V., & Mies, M. (2019). Ekofeminizm (İ. U. Kelso, Çev.). Sinek Sekiz Yayınevi.
• Siliprandi, E. (2015). Mulheres e agroecologia: transformando o campo, as florestas e as pessoas [Women and agroecology: transforming the countryside, forests and people. Universidade Federal do Rio de Janeiro.
• Şahankaya Adar, A., Dedeoğlu, S., & Kurtuluş, G. (2023). Türkiye’de kadın kooperatifleri: Mevcut durum analizi, kadın güçlenmesi ve istihdam yaratma potansiyeli. Çalışma ve Toplum, 2(77), 1171–1208.
• TADYA. (2024). Kolektif çalışma ilkeleri. Tahtacıörencik.org. https://tahtaciorencik.org/ilkeler/
• tahtaciorencik.org. (2024). TADYA tanıtım sayfası. https://tahtaciorencik.org/tadya-hakkinda/
• tahtaciorencik.org. (2024). TADYA üretim ölçütleri. Tahtacıörencik Doğal Yaşam Kolektifi. https://tahtaciorencik.org/olcutler/
• Vurkun Çavdar, S., & Atasü Topcuoğlu, R. (2023). Türkiye’deki kadın kooperatiflerine ilişkin çalışmaların eşitlik bağlamında incelenmesi: Sistematik derleme. In Ö. M. Kemal & Ç. Leyla (Eds.), Sürdürülebilirlik, kent ve doğa (pp. 51–67). Gazi Kitabevi.
• Wezel, A., Bellon, S., Dore, T., Francis, C., Vollon, D., & David, C. (2011). Agroecology as a science, a movement and a practice. In E. Lichtfouse, M. Hamelin, M. Naverrete, & P. Debaeke (Eds.), Sustainable agriculture (Vol. 2) (pp. 27–43). Springer. https://doi.org/10.1007/978-94-007-0394-0_3