Spatial Analysis of the Israel-Palestine Conflict: Urbicide in Gaza

Yıl 2025, Cilt: 22 Sayı: 5, 910 - 927, 30.09.2025

Harika Uçar , Ahmet Tarık Torun

https://doi.org/10.26466/opusjsr.1727004

Öz

The Israeli-Palestinian conflict, which dates back many years, involves more than just territorial acquisition or military confrontation; it also has theological foundations in addition to political, socio-cultural, and psychological dynamics. Following Hamas's preemptive attacks on Israel in October 2023, the destruction caused by Israel’s airstrikes and systematically implemented policies particularly targeting Gaza has qualities that go beyond the typical damage a city suffers during wartime. The ceasefire declared on January 19, 2025, was violated by Israel with airstrikes on Gaza on the morning of March 18, which specifically targeted civilians. In the October 7 Hamas attack, approximately 1,200 people lost their lives, and 251 individuals were taken hostage by Hamas. As of today, more than 70,000 Palestinians mostly women and children and 850 Israeli soldiers have lost their lives in the ongoing conflict. In addition to the human toll, the destruction in Gaza is of a scale and severity that cannot be overlooked. Given the extent and nature of this destruction, the core objective of this study is to evaluate whether it can be interpreted through the concept of "urbicide," which is understood in the literature as the spatial/urban manifestation of genocide. While the attacks carried out by Israel in Gaza are generally regarded by the public as acts of genocide, from a legal standpoint it is crucial to substantiate such a characterization by demonstrating the nature of these attacks with the support of scientific evidence. To this end, the historical development of the Israeli-Palestinian conflict was reviewed, and the situation in Gaza was assessed using remote sensing and GIS techniques to determine whether it meets the commonly accepted characteristics of urbicide. Based on analyses conducted with remote sensing data provided by the United Nations Satellite Center (UNOSAT), it was found that between October 15, 2023, and February 25, 2025 a total of 11 analyzed time periods 68,154 general buildings, 207 places of worship, 225 educational institutions, and 58 hospitals were completely destroyed. In light of these findings, the study engages in an in depth discussion of whether the policies implemented by Israel in Gaza constitute an act of "urbicide."

Anahtar Kelimeler

Israeli-Palestinian conflict , urbicide , remote sensing , geographical information system , urbanization policies

İsrail-Filistin Çatışmasının Mekansal Analizi: Gazze’de Kentkırım

Öz

Arka planı çok uzun yıllar öncesine dayanan ve salt bir toprak elde etme ya da askeri bir çatışma olmaktan öte anlamlar içeren İsrail-Filistin sorunu, siyasal, sosyo kültürel ve psikolojik dinamiklerin yanı sıra teolojik temellere de sahiptir. Ekim 2023 tarihinde Hamas’ın İsrail’e düzenlediği saldırıların akabinde İsrail’in özellikle Gazze’ye yönelik düzenlediği hava saldırıları ve sistematik olarak uygulanan politikalar neticesinde meydana gelen yıkım, bir kentin savaştan gördüğü zararın ötesinde niteliklere sahiptir. 19 Ocak 2025’te ilan edilen ateşkes İsrail’in 18 Mart sabahı Gazze’ye başlattığı özellikle sivilleri hedef alan hava saldırılarıyla ihlal edilmiştir. 7 Ekim’deki Hamas saldırısında yaklaşık 1.200 kişi hayatını kaybederken 251 kişi Hamas tarafından rehin alınmıştır. Günümüze kadar çoğu kadın ve çocuklardan oluşan 70,000’den fazla Filistinli ve 850 İsrail askeri bu süreçte hayatını kaybetmiştir. Bu can kayıplarının yanı sıra Gazze’de meydana gelen tahribat göz ardı edilemeyecek niteliktedir. Gazze’deki yıkımın boyutları ve niteliği göz önünde bulundurulduğunda, bu yıkımı soykırımın mekandaki/kentsel alandaki yansıması olarak literatürde yer bulan “kentkırım” kavramıyla açıklamanın mümkün olup olmadığını değerlendirmek bu çalışmanın temelini oluşturmaktadır. Kamuoyu tarafından İsrail’in Gazze’de gerçekleştirdiği saldırıların genel olarak soykırım olarak kabul edildiği görülmekle birlikte yasal açıdan da bunun sağlanabilmesi için saldırıların niteliğinin bilimsel verilerin desteğiyle ortaya konulması oldukça önemlidir. Bu nedenle İsrail ve Filistin arasındaki çatışmaların tarihsel gelişimi incelenerek Gazze’deki durumun genel kabul gören kentkırım özelliklerini taşıyıp taşımadığı uzaktan algılama ve CBS teknikleri kullanılarak incelenmiştir. Birleşmiş Milletler Uydu Merkezi’nin (UNOSAT) sağladığı uzaktan algılama verileri ile yapılan analizlerin sonucunda, 15 Ekim 2023 ve 25 Şubat 2025 tarihleri arasında incelenen toplam 11 periyotluk veriler sonrasında 68,154 genel yapı, 207 ibadethane, 225 eğitim kurumu, 58 hastanenin tamamen yıkıldığı tespit edilmiştir. Çalışmada elde edilen sonuçlar doğrultusunda İsrail’in Gazze’de uyguladığı politikaların bir “kentkırım” olup olmadığı derinlemesine tartışılmıştır

Anahtar Kelimeler

İsrail- Filistin çatışmaları , kentkırım , uzaktan algılama , coğrafi bilgi sistemleri , kentleşme politikaları

Kaynakça

• Abujidi, N. (2019). Urbicide in Palestine: Spaces of oppression and resilience. Routledge. https://www.routledge.com/Urbicide-in-Palestine-Spaces-of-Oppression-and-Resilience/Abujidi/p/book/9780367867218
• Akkaya, M., & Gürsu, O. (2024). Gazze Soykırımı bağlamında Türkiye’de yapılan çalışmaların bibliyometrik analizi. Burdur İlahiyat Dergisi, Gazze, Article Gazze. https://doi.org/10.-59932/burdurilahiyat.1576500
• Andreou, G. M., Fradley ,M., Blue ,L., & and Breen, C. (2024). Establishing a baseline for the study of maritime cultural heritage in the Gaza Strip. Palestine Exploration Quarterly, 156(1), 4–42. https://doi.org/10.1080-/00310328.2022.2037923
• Arı, Y. (2024). Gölgede kalan yıkım: İsrail’in devlet destekli terörü ve soykırım trajedisi tarihi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 11(2), Article 2. https://doi.org/10.-51702/esoguifd.1491769
• Aydın, A. F. (2024). Sosyal medyada propaganda ve algı yönetimi: İsrail-Filistin savaşı örneği. Ombudsman Akademik, Özel Sayı 2 (Gazze), 65–99.
• Batuman, B. (2006). Kentkırım: Savaş, kent ve mimarlık. Mimarlar Odası Ankara Şubesi Bülteni, 43, 22–31.
• Bilgilioglu, S. S., Gezgin, C., Orhan, O., & Karakus, P. (2022). A GIS-based multi-criteria decision-making method for the selection of potential municipal solid waste disposal sites in Mersin, Turkey. Environmental Science and Pollution Research, 29(4), 5313–5329. https://doi.org/10.1007/s11356-021-15859-2
• Çağlar, M. T. (2020, December 10). Kentkırım ve Sadr şehrinin mekansal dönüşümü. Ulusaldan Küresele: Popülizm, Demokrasi, Güvenlik Konferansı, Işık University Press.
• Çalık Topuz, Z., & Arafat, M. (2023). Birleşmiş milletler güvenlik konseyi kararlarının Filistin-İsrail barış sürecine etkisi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 78(2), Article 2. https://doi.org/-10.33630/ausbf.1065955
• Coward, M. (2004). Urbicide in Bosnia. In Cities, War, and Terrorism (pp. 154–171). John Wiley & Sons, Ltd. https://doi.org/10.1002/97804-70753033.ch9
• Coward, M. (2006). Bosna’da kentkırım: Etno-milliyetçilik ve Bosna’daki yok etme saldırganlığı. Mimarlar Odası Ankara Şubesi Bülteni, 43, 32–38.
• El-Awaisi, K. (2019). The origins of the idea of Establishing A “Zionist Client-State” In Islamicjerusalem. Journal of Al-Tamaddun, 14(1), 13–26. https://doi.org/10.22452/JATvol14-no1.2
• European Space Agency. (2025). Pléiades Neo – Instruments. https://earth.esa.int/eogateway/missions/pleiades-neo#instruments-section
• Geneş, M., & Taydaş, O. (2024). Dezenformasyon ile Algı yaratmak ve bilgi kontrolü: İsrail – Filistin Savaşı Örneği. İletişim ve Diplomasi, 12, 5–24. https://doi.org/10.54722/iletisimvediplomasi.1487823
• International Committee of the Red Cross. (1977). Protocol Additional to the Geneva Conventions of 12 August 1949, and relating to the Protection of Victims of International Armed Conflicts (Protocol I), Article 53. International Committee of the Red Cross. https://ihl-databases.icrc.org/en/ihl-treaties/api-1977/article-53
• Karaman, M. L. (1996). Filistin. In TDV İslam Ansiklopedisi (Vol. 13, pp. 89–103). https://cdn2.islamansiklopedisi.org.tr/dosya/13/C13004685.pdf
• Karasu, M. A. (2008). Bir kentin ölümü: Kentkırım (Bosna—Hersek Örneği). Çagdaş Yerel Yönetimler Dergisi.
• Keskin, M. H. (2010). İsrail-Filistin sorununa yönelik AB politikaları. Akademik Orta Doğu, 5(1).
• Kişi, E. (2023). 1948’DEN Bugüne, Tarihi ve Siyasi Yönleri ile ‘“İsrail- Filistin Sorunu”’. Anlambilim MTÜ Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 3(1), Article 1.
• Lillesand, T. M., Kiefer, R. W., & Chipman, J. W. (2004). Remote sensing and image interpretation (5th ed). Wiley. Maxar. (2020, June). WorldView-2 Datasheet. https://resources.maxar.com/data-sheets/worldview-2
• Özkoç, Ö. (2009). Savaş ve barış: Doksanlı yıllarda Filistin- İsrail sorunu. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 64(03), Article 03. https://doi.org/10.-1501/SBFder_0000002117
• Pappe, I. (2007). Modern filistin tarihi: Tek ülke, iki halk. Phoenix. https://books.google.com.tr/books?id=ZUp70AEACAAJ
• Sarıaslan, F. (2019). İsrail-Filistin sorunu ve Türkiye: Bir denge siyaseti. Filistin Araştırmaları Dergisi, 6, Article 6. https://doi.org/10.34230-/fiad.618731
• Sipahi, E. B., & Çakar, R. (2023). Soykırımın mekândaki iz düşümü olarak kentkırım anlatıları: Bosna Hersek Örneği üzerinden belgesel film analizi. İnsan ve Toplum, 13(1), Article 1.
• Skinner, P. (2003). The Jews in Medieval Britain: Historical, Literary, and Archaeological Perspectives. Boydell Press.
• Taşdemir, F. (2000). İsrail-Filistin sorununun selfdeterminasyon hakkı çerçevesinde analizi. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(2), Article 2.
• Uçar Altınışık, H. (2022). Kentkırım. In Kamu Yönetimi Ansiklopedisi—Yerel Yönetimler, Kent ve Çevre Politikaları (1st ed., p. 382). Nobel Akademik Yayıncılık.
• United Nations. (1948). Convention on the prevention and punishment of the crime of genocide. https://www.un.org/en/genocideprevention/documents/atrocity-crimes/Doc.1_Convention%20on%20the%20Prevention%20and%20Punishment%20of%20the%20Crime%20of%20Genocide.pdf
• Uyanık, N., & Yavuz, H. (2023). Balfour Deklarasyonu’nun ilanı, tepki ve destekler. Kastamonu İnsan ve Toplum Dergisi, 1(2), Article 2.
• Yılmaz, F. H., & Şahin, A. (2018). Kentsel Yıkımın Bosna ve Filistin örnekleri üzerinden kentkırım kapsamında değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 21(1), Article 1. https://doi.org/-10.29249/selcuksbmyd.401085