Yüksek eritrosit sedimentasyon hızı ile başvuran yetişkin hastalarda etiyolojik değerlendirme

Yıl 2019, , 119 - 124, 01.06.2019

Betül Erişmiş , Medine Şişman , Nadiye Sever Deniz Yılmaz İtır Şirinoğlu Demiriz

https://doi.org/10.21601/ortadogutipdergisi.427550

Öz

Amaç: Eritrosit sedimantasyon hızı (ESH) klinik
tıpta sıklıkla istenen basit ve ucuz bir laboratuvar testidir. ESH’nin normal değeri;
birinci saatte erkeklerde 2-5 mm, kadınlarda 7 mm, ikinci saatte ise erkeklerde
9 mm, kadınlarda 12 mm’dir. ESH’nin aşırı yükselmesi (≥ 100 mm/saat) ise sıklıkla
ciddi hastalıklar ile ilişkilidir.

Gereç ve Yöntem: Sağlık Bilimleri Üniversitesi Dr. Sadi Konuk
Eğitim ve Araştırma Hastanesi Poliklinikleri’ne 2016-2018 yılları arasında başvuran
ve ESH değeri >100 mm/saat olan hasta kayıtları retrospektif olarak incelendi.
Bu hastaların yaş, cinsiyet, hemogram, biyokimya ve tanıları kaydedildi. Çalışmada
ele alınan her bir değişken için normallik testleri yapıldı ve Kolmogorov-Smirnov
ile Shapiro-Wilk testleri uygulandı. Grup farklılıkları analizinde, 2 grup için
Mann-Whitney-U testi, 3 ve üzeri grup için Kruskal-Wallis testi uygulandı. Analizler
SPSS 22.0 sürümü ile yapılarak anlamlılık düzeyi 0,05 olarak ele alındı.

Bulgular: Çalışmada 160 erkek ve 237 kadın hasta olmak
üzere toplam 397 hasta ele alındı. Median ESH değeri 113 mm/saat olarak saptandı.
Hastalar beş tanısal kategoriye ayrıldı: enfeksiyon (%18,6), malignite (%25,1),
inflamatuvar/konnektif doku hastalıkları (%9,5), renal hastalıklar (%12), diğer
nedenler (%34,5). Etiyolojisi tespit edilen durumlarda, kadın hastalarda malignite,
erkek hastalarda enfeksiyon en sık ESH yükselten neden olarak tespit edildi.

Sonuç: ESH yüksekliği ile gelen hastalarda tek bir
sonuç ile yetinilmemeli ve takiplerde ESH kontrolü yapılarak düşük sonuç saptandığında
gereksiz ileri tetkik yapılmasının önüne geçilmelidir. Ancak ESH yüksekliğinin sebat
ettiği durumlarda en sık görülen etiyolojik nedenler malignite ve enfeksiyon olduğundan
hastaların öncelikle bu açılardan taranması yararlı olacaktır.

Anahtar Kelimeler

malignite, enfeksiyon, eritrosit sedimentasyon hızı

Etiological evaluation of the extremely elevated erythrocyte sedimentation rate in adults

Öz

Aim: Erythrocyte sedimentation rate (ESR) is a simple
and inexpensive laboratory test that is often desired in clinical practice. Normal
range of ESR; 2-5 mm in men, 7 mm in women, in the first hour and 9 mm in men,12
mm in women in the second hour. Excessive elevation of ESR (≥ 100 mm/h) is often
associated with serious diseases.

Material and Method: Records of patients who applied to University
of Health Sciences Dr. Sadi Konuk Education and Research Hospital internal medicine
outpatient clinics, in 2016-2018 years, with an ESR value of 100 mm/hour were reviewed
retrospectively. The age, sex, hemogram, biochemistry and diagnosis of these patients
were recorded. For each variable considered in the study, normality tests were performed,
and Kolmogorov-Smirnov and Shapiro-Wilk tests were applied. Mann-Whitney-U test
was used for 2 groups, Kruskal-Wallis test was used for 3 groups and above. Analyzes
were made with SPSS 22.0 version and the significance level was taken as 0.05.

Results: A total of 397 patients, 160 male and 237
female were included in the study. The Median ESR value was 113 mm/hour. Patients
were divided into five diagnostic categories: infection (18.6%), malignancy (25.1%),
inflammatory/connective tissue diseases (9.5%), renal diseases (12%) and other causes
(34.5%). In cases where etiology was found, most frequent cause was malignancy in
females and infection in male patients.

Conclusion: However, since the most common etiologic factors
in the persistence of high ESR are malignancy and infection, it will be helpful
first to screen patients from these angles.

Anahtar Kelimeler

malignancy, erythrocyte sedimentation rate, infection

Kaynakça

• Reinhart WH. Erythrocyte sedimentation rate-More than an old fashion? Ther Umsch 2006; 63: 108-19.
• Piva E, Sanzari MC, Servidio G, Plebani M. Length of reaction in undiluted blood (erythrocyte sedimentation rate): variations with sex and age and reference limits. Clin Chem Lab Med 2001; 39: 451-4.
• Saadeh C. The erythrocyte sedimentation rate: old and new clinical applications. South Med J 1998; 91: 220-4.
• Bridgen M. The erythrocyte sedimentation rate. Still a helpful test when used judiciously. Postgrad Med 1998; 103: 272-5.
• Sox Jr HC, Liang MH. The erythrocyte sedimentation rate. Guidelines for rational use. Ann Intern Med 1986; 104: 515-23.
• Brigden ML. Clinical utility of the erythrocyte sedimentation rate. Am Fam Physician 1999; 60: 1443-50.
• Bedell SE, Bush BT. Erythrocyte sedimen¬tation rate, from folklore to facts. Am J Med. 1985; 78: 1001-9.
• Dinç A. Sedimentasyon yüksekliğine yaklaşım. In: Koçar İH, Erikçi S, Baykal Y (eds). İç Hastalıklarında Karar Verme. Ankara: GATA Basımevi, 2002: 483-4.
• Otero-Castro V, Bonella B, Cristaldo N, ve ark. Extremely elevated erythrosedimentation in an adult population in the City of Buenos Aires. Rev Chilena Infectol 2017 Aug; 34: 314-8.
• Daniels LM, Tosh PK, Fiala JA, ve ark. Extremely Elevated Erythrocyte Sedimentation Rates: Associations with Patients’ Diagnoses, Demographic Characteristics, and Comorbidities. Mayo Clin Proc 2017 Nov; 92: 1636-43.
• Yousuf M, Akhter J, Al-Khairy K, ve ark. Extremely elevated erythrocyte sedimentation rate. Etiology at a tertiary care center in Saudi Arabia. Saudi Med J 2011 May; 32: 536.
• Oguz N, Çelik T, Gungor TO, ve ark. Causes of high erythrocyte sedimentation rates in elderly patients. Turk Hij Den Biyol Derg 2013; 70: 135-40.