Yoğun bakım ünitesinde çalışan sağlık personellerinin enfeksiyon kontrol önlemleri hakkındaki bilgi düzeyinin değerlendirilmesi

Yıl 2018, Cilt: 10 Sayı: 3, 289 - 296, 30.09.2018

Reyhan Öztürk Salih Cesur , Esma Meltem Şimşek Süha Şen Laser Şanal

https://doi.org/10.21601/ortadogutipdergisi.333462

Öz

Amaç:
Bu çalışmada Ankara ilinde dört eğitim ve araştırma hastanesinin yoğun bakım
ünitesinde çalışan sağlık personelinin enfeksiyon kontrol önlemleri hakkındaki
bilgi düzeyinin eğitim öncesi ve eğitim sonrasında değerlendirilmesi ve bilgi
düzeylerini etkileyebilecek  faktörlerin
belirlenmesi  amaçlanmıştır. 

Gereç ve Yöntem:
Çalışmaya Mart-Nisan 2015 tarihleri arasında Ankara
Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Ankara Eğitim Araştırma Hastanesi, Dr.
Zekai Tahir Burak Kadın Sağlığı Eğitim Araştırma Hastanesi, Türkiye Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi yoğun
bakımlarında çalışan ve çalışmaya katılmayı  kabul eden doktor ve hemşireler dahil edilmiştir.
Enfeksiyon kontrol önlemleri ile ilgili on adet soruyu içeren bir anket
formu   çalışmaya katılmak isteyen sağlık
personeline (doktor ve hemşire) 
uygulanmış, bir ay sonra enfeksiyon kontrol önlemlerine ilişkin bir
eğitim verildikten sonra aynı anket 
formu uygulanarak eğitim sonrasındaki 
değişiklikler istatistiksel olarak değerlendirilmiştir. Çalışmaya toplamda 164 sağlık  çalışanı dahil edilmiştir. Eğitim öncesi ve
eğitim sonrasındaki anket formuna verilen yanıtlar Excel programına girilmiş ve
SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) 15.0 veri analizi programı
ile istatistiksel değerlendirmeler gerçekleştirilmiştir. P≤0.05 değeri
istatistiksel olarak anlamlı kabul edilmiştir.

Bulgular:
Eğitim öncesi başarı oranı %72 iken, eğitim sonrası başarı oranı %83’e
yükseldi, doğru cevap sayısı eğitimden önce ortalama sekiz iken (1-10),
eğitimden sonra dokuz (4-10) olarak saptandı ve bu fark istatiksel olarak
anlamlı idi (p=0.00). Sağlık
personelinin enfeksiyondan korunma önlemleri hakkındaki bilgisi eğitimden sonra
anlamlı olarak artmıştır. Daha önceki meslek hayatında eğitim alanların bilgisi
almayanlara oranla anlamlı olarak yüksek çıkmıştır. Her iki cinste ve tüm yaş
gruplarında eğitimle bilgi düzeyinin arttığı saptanmıştır.

Sonuç: Sonuç
olarak, sağlık personelinin sürekli
hizmet içi eğitimlerle bilgilerinin yenilenmesi ve güncellenmesi, bunun yanı
sıra  eğitim öncesi ve  sonrasında uygulanacak testlerle
değerlendirilmesinin sağlık hizmetleriyle ilişkili enfeksiyonların önlenmesinde
yararlı olacağı görüşündeyiz. 

Anahtar Kelimeler

Hastane enfeksiyonları, eğitim, anket, enfeksiyon kontrol önlemleri, eğitim

Assessment of knowledge levels of health care professionals working at intensive care units about infection control measures

Öz

Aim:  The aim of this study is to assess knowledge
levels of intensive care unit staff working at four training and research
hospitals in Ankara about infection prevention measures before and after
receiving training, and to determine the factors which will affect knowledge
levels about infection prevention measures.

Material
and Method: Doctors and nurses who work at
intensive care units in Ankara Numune Training and Research Hospital (TRH),
Ankara TRH, Dr. Zekai Tahir Burak Women’s Health TRH and Ankara Turkey High
Speciality TRH participated voluntarily in the study between March-April 2015. A questionnaire
comprising ten questions about infection prevention measures was administered
to healthcare professionals who volunteered to participate in the study
(doctors and nurses), and then participants received a training regarding
infection prevention measures, after the training, the same questionnaire was
administered in order to evaluate the differences statistically. One
hundred-sixty four health care workers  were
included in the study.

Answers given to the questionnaire
items before and after the training were listed in Excel program and statistical
analysis was carried out with SPSS 15.0 (Statistical Package for the Social
Sciences) data analysis program. Value of p≤0.05 was considered as
statistically significant.

Results:
While the success rate was 72% before the training, it reached to 83% after the
training, the average number of correct answers was eight before the training
(1-10), after the training, the average number of correct answers was nine
(4-10) and statistically significant difference was observed (p=0.00).
Knowledge levels of health care professionals about infection prevention
measures significantly increased after the training. Those who have received
such training in their earlier professional life had statistically higher
knowledge levels compared to those who have not received such training earlier
in their career. It was observed that knowledge level increased through
training in both genders and in every age group.

Conclusion: As a result of the renewal of knowledge with
continuous training of health personnel and updating services as well as evaluating the training by using
the tests before and after the training is an effective approach to the prevention of
infections associated with healthcare associated infections. 

Anahtar Kelimeler

Healthcare- associated infections, survey, infection control measures, training

Kaynakça

• 1. Yüceer S, Demir SG. Yoğun Bakım Ünitesinde Nozokomiyal Enfeksiyonların önlenmesi ve Hemşirelik Uygulamaları. Dicle Tıp Derg 2009; 36 (3): 226-32 (Turkish).
• 2.Zaragoza R, Ramirez P, Lopez-duego MJ. Nasocomial infectıons in intensive care units. Enferm ınfec Mıcrobiol Clin. 2014 May; 32 (5):320-7.
• 3.Peleg AY, Hooper DC. Hospital-acquıred infections due to gram-negative bacteria. N Engl J Med. 2010 May 13;362(19):1804-13.
• 4.Tükenmez Tigen E, Doğru A, Koltka EN, Ünlü C. Device-associated nasocomial infection rates and distribution of antimicrobial resistance in a medical-surgical intensive care unit in Turkey. Jpn J Infect Dis. 2014; 67(1):5-8.
• 5.Zarb P, Coignard B, Griskeviciene J. et al. The European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC) pilot point prevalence survey of healthcare-associated infections and antimicrobial use. www eurosurveillance org.
• 6.Demirdal T, Uyar S, Demirtürk N. Bir üniversite hastanesinde çalışanlarda el yıkama uygulamalarının ve bilgi düzeylerinin değerlendirilmesi. Kocatepe Tıp Dergisi 2007; 8: 39-43 (Turkish).
• 7.Demir NA, Kölgelier S, Küçük A, Özçimen S, Sönmez B, Saltuk L. Sağlık çalışanlarının el hijyeni hakkındaki bilgi düzeyi ve el hijyenine uyumu. Nobel Med 2013; 9(3): 104-109 (Turkish).
• 8. Helder OK, Brug J, Looman CWN. The Impact of an Education Program on Hand Hygiene Compliance and Nosocomial Infection Incidence in an Urban Neonatal Intensive Care Unit: an Intervention Study with Before and after Comparison.International Journal of Nursing Studies 2010; 47(10): 1245-52.
• 9. Pekuslu S, Demirci H, Taşçıoğlu S. et al. Bir Devlet Hastanesinde Çalışan Hekim ve Hemşirelerin İzolasyon Önlemlerine Uyumlarının Değerlendirilmesi. Beylik U, Önder Ö, Güler H, Öztürk A. III. Uluslararası Sağlıkta Performans Ve Kalite Kongresi. Sözel Bildiriler Kitabı. Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü. 1. Basım. 2011;51-62 (Turkish).
• 10.Arda B, Şenol Ş, Taşbakan MI. et al. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Yoğun Bakım Ünitelerinde El Temizliği Kurallarına Uyumun Değerlendirilmesi. Yoğun Bakım Dergisi 2005;5(3):182-186 (Turkish).
• 11. Wisniewski MF, Kim S, Trick WE, Welbel SF, Weinstein RA. Effect of education on hand hygiene beliefs and practices: a 5-year program. Infect Control Hosp Epidemiol. 2007 Jan ;28(1):88-91.
• 12.Guembe M, Perez-Parra A, Gomez E. et al. Impact on knowledge and practice of an intervention to control catheter infection in the ICU. Eur J Clin Microbiol Infect Dis. 2012 Oct;31(10):2799-808.
• 13.Aytaç N, Naharcı H, Öztunç G. Adana’da eğitim araştırma hastanelerinin yoğun bakım hemşirelerinde hastane enfeksiyonları bilgi düzeyi. ADÜ Tıp Fakültesi Dergisi 2008; 9(3) : 9 – 15 (Turkish).
• 14. Coopersmith CM, Rebmann TL, Zack JE. et al. Effect of an education program on decreasing catheter-related bloodstream Infections in the surgical intensive care unit. Crit Care Med 2002; 30: 59-64.
• 15.Mc Alearney AS, Hefner JL. Facilitating central line-associated bloodstream infection prevention: a qualitative study comparing perspectives of infection control professionals and frontline staff. Am J Infect Control. 2014 Oct;42(10 Suppl):S216-22.
• 16. Galal YS, Labib JR, Abouelhamd WA. Impact of an infection-control program on nurses' knowledge and attitude in pediatric intensive care units at Cairo University hospitals. J Egypt Public Health Assoc. 2014 Apr;89(1):22-8.
• 17. Ho SE, Ho CC, Hng SH, Liu CY, Jaafar MZ, Lim B. Clin Ter. Nurses compliance to hand hygiene practice and knowledge at Klang Valley hospital. 2013;164(5):407-11.
• 18. Gatell MRJ, Roig MS, Vian OH. et al. Assessment of a training programme for the prevention of ventilator-associated pneumonia. British Association of Critical Care Nurses. 2012;17(6):285-92.
• 19. Lin HL, Lai CC, Yang LY. Critical care nurses' knowledge of measures to prevent ventilator-associated pneumonia. Am J Infect Control. 2014 Aug;42(8):923-5.
• 20.Çelen Ö, Karaalp T, Kaya S, Demir C, Teke A, Akdeniz A. Gülhane Askeri Tıp Fakültesi Eğitim Hastanesi Yoğun Bakım Ünitelerinde görev yapan hemşirelerin uygulanan hizmet içi eğitim programlarından beklentileri ve bu programlar ile ilgili düşünceleri. Gülhane Tıp Dergisi 2007; 49: 25-31 ( Turkish) .
• 21.Jansson MM, Ala-Kokko TI, Ohtonen PP, Merilainen MH, Syrjala HP, Kyngas HA. Human patient simulation education in the nursing management of patients requiring mechanical ventilation: a randomized, controlled trial. Am J Infect Control. 2014 Mar;42(3):271-6.
• 22.Asadollahi M, Bostanabad MA, Jebraili M, Mahallei M, Rasooli AS, Abdolalipour M. Nurses’ Knowledge Regarding Hand Hygiene and Its Individual and Organizational Predictors. Journal of Caring Sciences. 2015; 4(1): 45-53.
• 23.Sodhi K, Shrivastava A, Arya M, Kumar M. Knowledge of infection control practices among intensive care nurses in a tertiary care hospital. J Infect Public Health. 2013 Aug;6(4):269-75.
• 24. Csomos A, Orban E, Konczne Reti R, Vass E, Darvas K. Intensive care nurses' knowledge about the evidence-based guidelines of preventing central venous catheter related infection]. Orv Hetil. 2008 May 18;149(20):929-34.
• 25.Alkubati SA, Ahmed NT, Mohamed ON, Fayed AM, Asfour HI. Health care workers' knowledge and practices regarding the prevention of central venous catheter-related infection. Am J Infect Control. 2015 Jan;43(1):26-30. 26.Demir NA, Kölgelier S, Küçük A. et al. AÇ. Sağlık Çalışanlarının El Hijyeni Hakkındaki Bilgi Düzeyi Ve El Hijyenine Uyumu. Nobel Medıcus. 9(3):104-9 (Turkish).
• 27.Orsi GB, Raponi M, Franchi C, Rocco M, Mancini C, Venditti M. Surveillance and infection control in an intensive care unit. Infect Control Hosp Epidemiol 2005; 26: 321-5.
• 28. Diker S. Uşak il merkezindeki hastanelerde çalışan hemşirelerin hastane enfeksiyonlarına ilişkin bilgi düzeylerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı, 2003.(Turkish)