GÖÇMEN SURİYELİ LİSE ÖĞRENCİLERİNİN MESLEK SEÇİMLERİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 2, 312 - 344, 31.12.2022

Mustafa Karacoşkun , Mehmet Ateş

https://doi.org/10.31834/ortadoguvegoc.1214236

Öz

Bu çalışmanın amacı Suriye’den Türkiye’ye göç eden lise öğrencilerinin hangi meslekleri tercih ettiklerini ve bu tercihlerinin sebeplerini belirlemektir. Bu çalışma nitel araştırma türünde yapılmış olup nitel araştırma yöntemlerinden fenomenoloji (olgu bilim) deseninde yürütülmüştür. Çalışma, Kilis ilinde ölçüt örnekleme yöntemiyle belirlenmiş 3 okulda 19 kız 21 erkek olmak üzere 40 öğrenciyle yapılmıştır. Veri toplama yöntemi olarak görüşme ve gözlem tekniğinden yararlanılmış olup verilerin analizinde betimsel analiz tekniği kullanılmıştır. Çalışmada verilerin sınıflandırıldığı temalar Sosyal Öğrenme Kuramına göre oluşturulmuştur.
Çalışmanın sonunda Suriyeli erkek göçmen öğrencilerin daha çok sağlık ve mühendislik alanlarına yöneldikleri, kız öğrencilerin ise daha çok sağlık ve hukuk alanına yöneldikleri görülmüştür. Bireylerin tercihlerine en çok ilgiler, aile, yetenek, sosyal çevre ve rol modeller, iş fırsatları ve para, cinsiyet, savaş, çevrede etkide bulunmak ve mesleğin konumunun etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Meslek tercihi, Suriyeli öğrenciler, Etkili faktörler, Göç.

Kaynakça

• Kaynakça Atli, A. ve Gür, S. H. (2019). Lise Öğrencilerinin Meslek Tercihleri Ve Bu Tercihlerine Etki Eden Faktörler. Kariyer Psikolojik Danışmanlığı Dergisi, 2(1), 32-53.
• Aydemir, L. (2018). Üniversite Öğrencilerinin Meslek Tercihlerini Belirleyen Faktörlere Yönelik Bir İnceleme. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(5),
• Aytekin, A. (2005). Meslek Seçimini Etkileyen Ekonomik ve Kültürel Faktörler. Isparta Süleyman Demirel Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi.
• Bayrak, H. C. (2018). Suriyeli Mültecilerin Sosyal Uyumunda Sivil Toplum Kuruluşlarının Rolü: İzmir Örneği. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Bozgedik, A. (2017). Eğitimde Yeni Bir Model Olan Temel Lise Öğrencilerinin Üniversite Ve Meslek Seçimini Etkileyen Faktörler. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Clutter, C. (2010). The Effects Of Parental İnfluence On Their Children’s Career Choices. Kansas State University, Manhattan.
• Creswell, J. W. (2014). Araştırma Deseni. (S. B. Demir, Çev. Ed.). Ankara: Eğiten Kitap.
• Creswell, J. W. (2015). Nitel Araştırma Yöntemleri. (M. Bütün & S. B. Demir, Çev. Ed.). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Elmacı, E. N. (2007). Ortaöğretim Son Sınıf Öğrencilerinin Gelecek ile İlgili Mesleki Beklentilerinin Bazı Özlük Nitelikleri Açısından İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
• Ensari, M. ve Kalay, H. (2017). Meslek Seçimini Etkileyen Faktörlerin Demografik Değişkenler İle İlişkisinin Araştırılması: İstanbul İlinde Bir Uygulama. Hümanitas Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 5(10), 409-421. Göç ve Uyum (2018, Mart). Türkiye Büyük Millet Meclisi İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Mülteci Hakları Alt Komisyonu. Erişim adresi: https://www.tbmm.gov.tr/komisyon/insanhaklari/docs/2018/goc_ve_uyum_raporu.pd f
• Kars, V., Arslan, N., Erik, L., Avcı, N., Bucaktepe, P. G., Celepkolu, T. ve Şahin, H. A. (2014). Lise Son Sınıf Öğrencilerinin Meslek Seçiminde Karşılaştığı Sorunlar ve Bu Sorunların Anksiyete ve Depresyonla İlişkisi. Dicle Tıp Dergisi, 41(1), 187-190.
• Khalaf, S. ve Ilgar, R. (2017). Sistem Mülteciler ve Türkiye'de Mülteci Sorunu. Türk Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 2 (2), 40-51.
• Kıyak, S. (2006). Genel Lise Öğrencilerinin Meslek Seçimi Yaparken Temel Aldığı Kriterler. Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Kutlu, Z. 2015. Suriyeli Mülteciler- Bekleme Odasından Oturma Odasına; Suriyeli Mültecilere Yönelik Çalışma Yürüten Sivil Toplum Kuruluşlarına Dair Kısa bir Değerlendirme. Anadolu Kültür Vakfı, http://www.anadolukultur.org/images/UserFiles/Docum ents/Editor/Bekleme_Odasindan_Oturma_Odasina.pdf (Erişim tarihi: 07.10.2017) Kütük, N. (2007) Endüstri Meslek Liselerinin Bilişim Teknolojileri Alanındaki Öğrencilerin Mesleki İlgileri İle Seçtikleri Bölüm Arasındaki İlişkiler. Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Lodico, M. G., Spaulding, D. T. ve Voegtle, K. H. (2006). Methods İn Educational Research: From Theory To Practice. USA: Jossey-Bass.
• Otto, L. B. (2000). Youth Perspectives On Parental Career İnfluence. Journal of Career Development, 27(2), 111-118. Sağır, Z. (2018). Kültürel Uyum Ruh Sağlığı ve Din. İstanbul: Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları.
• Ünsal, P. (2014). Kariyer Gelişim Kuramları ve Kariyer Danışmanlığı. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Yanıkkerem, E., Altınparmak S. ve Karadeniz, G. (2004). Gençlerin Meslek Seçimini Etkileyen Faktörler ve Benlik Saygıları. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu E- Dergi, 7(2), 61- 62.
• Yelken, K. (2008). Orta Öğretim Son Sınıf Öğrencilerinin Üniversite Tercihlerini ve Meslek Seçimini Etkileyen Faktörler “Sakarya İl Merkezi Örneği”, Lisans Tezi, Sakarya, Sakarya Üniversitesi). Yüksek Öğretim Kurumu Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırımalp, S., İslamoğlu, E. ve İyem C., (2017). Suriyeli Sığınmacıların Toplumsal Kabul ve Uyum Sürecine İlişkin Bir Araştırma. Bilgi Sosyal Bilimler Dergisi, (2), 107-126.