AFGAN GÖÇMENLERİN EĞİTİME ERİŞİMDE KARŞILAŞTIKLARI SORUNLAR: VAN VE MEŞHED ÖRNEĞİ

Yıl 2023, Cilt: 13 Sayı: 1, 75 - 99, 07.11.2023

Hatice Yılmaz Aslan

https://doi.org/10.31834/ortadoguvegoc.1306703

Öz

Eğitim, her toplumun gelişmesinde ve ilerlemesinde önemli bir faktördür. Ancak göçmenler için eğitim, birçok sorunla karşılaşılan önemli bir konudur. Göç eden insanların kentsel uyum sorunu yaşamalarında eğitim seviyesinin düşüklüğü büyük bir rol oynamaktadır. Göçmenler, göç ettikleri ülkenin dilini ve kültürünü öğrenmekte zorlanabilmektedirler. Ayrıca göçmen çocuklarının okula gitmesi, öğrenim hayatlarını sürdürebilmeleri de göçmenler için zorluklarla dolu bir süreç olmaktadır. Göçmenlerin eğitimde en çok yaşadığı sorunlar dil bariyeri, kültür farklılıkları, önyargılar ve finansal zorluklardır. Göç edenler, varış ülkelerinin dilini genelde bilmedikleri eğitim sistemi içinde başarısızlık ve uyum sorunlarına neden olabilmektedir. Kültür farklılıkları da göçmenlerin eğitim sürecinde karşılaştığı diğer bir sorundur. Göçmenlerin yeni ülkenin kültürüne uyum sağlaması ve kendilerini buna adapte etmeleri gerekmektedir. Bu süreç, özellikle farklı kültürler arasındaki çatışmalara sebebiyet vermektedir.
Bu çalışmada Afgan göçmenlerin en fazla göç ettiği ülkelerdeki şehirlerden olan Van ve Meşhed şehirlerinde göçmenlerin kentsel uyum süreçlerinde eğitime erişimleri noktasında karşılaştıkları problemler karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Çalışmamızda her iki kentteki ilköğretim ve lise öğrencilerinin okul ve eğitim süreçlerinde karşılaştıkları eğitim ve uyum problemleri, ilgili sorular çerçevesinde elde edilen veriler ışığında detaylı bir şekilde analiz edilmiştir. Tez çalışmamızda yaş sınırı olduğundan 17 yaş altı çocukların eğitim sorunları ailelerle yapılan derinlemesine görüşmeler çerçevesinde elde edilmiştir. 17 ve üstü öğrencilerle bizzat görüşülmüştür. Göçmenlerin özellikle sosyal ve kültürel olarak karşılaştıkları problemleri eğitimde de (özellikle Meşhed Kentinde) fazlasıyla yaşadıkları görülmüştür. Ayrıca yine finansal ve dil sorunu da eğitim konusunda karşılaşılan en önemli problemler olarak karşımıza çıkmıştır. Önyargılar ve ayrımcılık da göçmenlerin eğitimde karşılaştığı sorunlar arasındadır. Bu durum, okulda sosyal izolasyona ve dışlanmaya neden olabilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Göç, Afgan Göçmenler, Eğitim, Kent

Kaynakça

• Ahmadi, A. (2011). Dini, tarihi ve sosyolojik boyutuyla Taliban hareketi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Konya.
• Akdovan, M. (2020). Ortaokul öğrencilerinin mülteci konusu ile ilgili farkındalık düzeyleri ve sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüşleri. Master'sthesis. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Aktaş, A. (2016). Göç ve modernleşme bağlamında Siirt’te değişen kent kimliği. Siirt Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 3(2), 79-100.
• Bahar, H. H. ve Yılmaz, O. (2018). Ahıska, Göç ve eğitim. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 6 (2) , 238-257 .
• Bartram, D. Poros, M. V. ve Monforte, P. (2017). Göç meselesinde temel kavramlar. Hece İnceleme. Ankara.
• Börü, N. ve Boyacı, A. (2016). Göçmen öğrencilerin eğitim-öğretim ortamlarında karşılaştıkları sorunlar: Eskişehir ili örneği. TurkishStudies, 11(4), 123-158.
• Cırıt Karaağaç, F. ve Güvenç, H. (2019). Resmi İlkokullara devam eden Suriyeli mülteci öğrencilerin eğitim sorunları. OPUS International Journal of SocietyResearches, 11 (18), 530-568.
• Çakır, S. (2011). Geleneksel Türk kültüründe göç ve toplumsal değişme. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2011(24), 129-142.
• Doğan, Y. (2019). Trabzon’da yaşayan Afganistan uyruklu sığınmacıların göç deneyimleri ve sorunları. Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 5(7), 11-29. https: //dergipark.org.tr/tr/download/article-file/747327. (Erişim Tarihi: 09.01.2023).
• Güllüpınar, F. (2012). Göç Olgusunun ekonomi-politiği ve uluslararası göç kuramları üzerine bir değerlendirme. Yalova Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(4).
• Güngör, M., Bakar, Ç. ve Çalımlı, N. (2023). Göçmen Eğitim-Öğretim Sürecine, Göçmen/Gönüllü Eğitmenlerin Katkılarına İlişkin Sınıf Öğretmenlerinin Değerlendirmeleri. Eğitim ve Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 6 (1), 167-184.
• Gürkan, M. (2006). Sosyolojik açıdan göç ve yasadışı göç hareketleri. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi: Kırıkkale
• Güvenç, B. (1996). Göç olgusu ve Türk toplumu. II. Ulusal Sosyoloji Kongresi: Toplum ve Göç, Mersin: Sosyoloji Derneği Yayınları, 21-49.
• He, Y., Bettez, S.C. & Levin, B.B. (2015). Imagined community of education: Voices from refugees and immigrants. Urban Education, (7) 1-29.
• İmani, N. (2017). Nefise, İran’da çok kültürlü değerlerin kabul edilme niteliğinin değerlendirilmesi (antropolojik bir çalışma). İran Ders Müfredatları Çalışma Dergisi, 43.
• Limbu, A. (2023). Badhyata ve dukha: Avustralya'ya eğitim göçü ve Nepal'den Katar'a işçi göçü boyunca duygular, emek ve göç. Etnik ve Göç Araştırmaları Dergisi, 1-17.
• Mersin, G., Köprülü, F. Ve Öznacar, B. (2022). Viewpoints of teachers and Syrian ımmigrant students about the ımpact 0f the communication model on academic success in primary schools. Pegem Journal of Education and Instruction, Vol. 13, No. 1, pp. 319-325.
• Moilonen, I. ve ark. (1998). LongTermOutcome of migration in childhoodandadolescens. International Journal of CircumpolarHealth, 57, 180-187.
• Özdemir, D.M. (2021). İran’a Yönelik Afgan Göçünün Göçle Mücadelede Bize Söyledikleri. Kriter Dergisi, Sayı 69.
• Peterson, S.D. (2011). Conflict, education and displacement. Conflict and Education: An Intedisciplinary Journal, 1(1), 1-5.
• Şahin, D. (2016). Taliban’ın ortaya çıkışı ve ABD’nin örgütün gelişim sürecindeki etkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı: 1, Kış, 226-245.
• Tatlıdil, E. (1987). Yurt Dışında Çalışan İşçi Çocuklarımın Yurt Dışında ve Yurda Dönüşlerinde Eğitim Sorunları. Seminer, Sayı 5, Izmir, Ege Üni. Yayını.
• Telsaç, Y. Ö. veTelsaç, C. (2022b). Göç nedeniyle oluşan temel eğitim sorunları. Uluslararası Akademik BirikimDergisi,5 (3),113-122.
• Uğurlu, Z. (2018). Suriyeli sığınmacı öğrencilerin okula uyum sorunlarının çözülmesi ve desteklenmesinde öğretmen etkisi. İçinde Şiddet ve sosyal travmalar, (ss. 178-242). Ankara: HEGEM Yayınları http://www.hegemvakfi.org.tr/wpcontent/uploads/2018/1 2/kitap_28122018_son.pdf.
• UNICEF (2015). Curriculum, accreditation and certification for Syrian children in Syria, Turkey, Lebanon, Jordan, Iraq and Egypt, regional study.
• UNHCR (2022). Yerinden edilmeye ilişkin BMMYK verileri. Https: //unhcr.org/refugee-statistics/download/?url=m9dnwv. (Erişim Tarihi: 10.09.2023).
• Yıldırım, S. G. (2018). Göç ve Afganlar istikrarlı mülteciler. Göç Araştırmaları Dergisi, Ankara.
• Zaatut, A. ve DiPietro, SM (2023). Göç ve Suça İlişkin Etnografik Çalışmaların Canlandırılması. Kriminolojinin yıllık incelemesi, 6, 285-306.
• Zhu, M. (2001). Child welfare. Healt &Medical Complete. September / October, 80, 5; 563-569.