Lübnan’da Ulusun İnşası ve Ortak Tınının Üretimi – Rahbani Kardeşler ve Feyruz

Yıl 2011, Cilt: 3 Sayı: 1, 193 - 228, 14.07.2016

Namık Sinan Turan

Öz

19. yüzyılda Lübnan’da görülen siyasi hareketlilik Osmanlı yönetiminin reformları, Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra manda rejimi ve nihayet bağımsızlık sonrası yaratılmaya çalışan ulus devlet oldukça sorunlu bir zaman dilimine karşılık gelmiştir. Bu sürecin bir bölümünde Lübnan kimliği ülkedeki baskın etnik ve dini unsurlardan olan Marunilik temelinde yorumlanmaya çalışılırken, 1958 sonrasında özellikle Fuad Şihap’ın cumhurbaşkanlığı döneminden itibaren territorial anlamda Lübnanlılık anlayışı üzerinde inşa edilmeye çalışılacaktır. Yeni dönem kendi ulusal sembollerini ve ikonografik öğelerini üretirken kültürel kodlardan da yararlanacaktır. İcat edilmiş topluluğa dair bir teatral performans olarak nitelendirilen milliyetçiliğin ihtiyaç hissettiği sembollerden en etkili olanları arasında müzik ve müzikal temsiller de yer alırlar. 1950’lerin sonundan itibaren Rahbani Kardeşlerin müziği ve bu müziğin taşıyıcısı olarak Feyruz’un konumu Lübnan’daki ulus inşa sürecinin en etkili araçlarından biri haline gelmiştir. Özellikle Baalbek Festivallerindeki etkili rolleri ve müzikallerinde kullandıkları temalar Lübnan’ın farklılıklar üzerine kurulu sosyo-politik kültürü açısından ortak bir tınının üretimini hedeflemiştir. Bu makalede Feyruz ve Rahbani Kardeşlerin müzikal birikimleri ile Lübnan’ın politik kırılmaları ve siyasal tarihinin biçimlenişi arasındaki ilişki incelenmektedir

Anahtar Kelimeler

Lübnan, Feyruz, Rahbani Kardeşler, Şihabizm, Baalbek

The Nation Building in Lebanon and the Creation of the Common Tone - Rahbani Brothers and Fairuz

Öz

The political mobility in Lebanon in the 19th century, the reforms of the Ottoman Empire, the mandate regime in the aftermath of the First World War and finally the nation-building attempts following the independence all suggest a difficult time period for the country. While for some time the attempts at constructing the identity of Lebanon was tried to be interpreted on the basis of “Maronism”, which is one of the predomiant ethnic and religious groups in the country, the identity was tried to be constructed on Lebanesism understanding in ‘territoriality” means in this regard after 1958 during the presidency of Fuad Sihap. This new period benefited from the cultural codes while producing its national and iconographic symbols. Music and musical performances are considered among the most influential symbols that are required by the nationalism, which is defined as a theatral performance concerning the invented community. The music of Rahbani Brothers and the status of Feyrouz, the performer of this music, turned out to be one of the most effective tools of nation-building process in Lebanon since the end of 1950s. Given its important role in the Baallbek Festives and the themes it used, this music particularly eased the way for the creation of a common tone against the background of Lebanon’s socio-political culture based on differences. This article examines the relationship between the musical achivements of Feyrouz and Rahbani Brothers and Lebanon’s political fractions and the shaping of Lebanon’s political history

Anahtar Kelimeler

Lebanon, Fairuz, Rahbani Brothers, Sihabism, Baalbek

Kaynakça

• Ağır, Seven, “Feyruz ve Bir Ülkenin Hali”, Doğudan, Eylül-Ekim 2007, sayı 1.
• Akarlı, Engin D., “Lübnan’ın Açmazları”, Birikim, Eylül 2006, sayı 209.
• _____________, The Long Peace: Ottoman Lebanon 1861-1920, (University of California Press, 1993).
• Alouf, Michel M., Histoire de Baalbek, (Liban: Imp. St. Paul, 1948).
• Anderson, Benedict, Hayali Cemaatler: Milliyetçiliğin Kökenleri ve Yayılması, çev. İskender Savaşır, (İstanbul: Metis Yayınları, 1995).
• Ayhan, Veysel ve Özlem Tür, Lübnan, (Bursa: Dora Yayınları, 2009).
• Basha, Ağabeydu, “Fairouz al-Ba ‘labakkiyya ıquna tatajaddad”, Jaridat al-safir, August 15.
• Berkes, Niyazi, Arap Dünyasında İslamcılık, Ulusçuluk, Sosyalizm, (İstanbul: Köprü Yayınları, 1969).
• Buzpınar, Şit Tufan, “Osmanlı Dönemi Lübnan”, DİA, Ankara 2003, c. 27, s. 248-254.
• Chaitani, Youssef, Post-Colonial Syria and Lebanon: The Decline of Arab Nationalism and the Triumph of the State, (New York: I.B.Tauris Press, 2007).
• Cobban, Helena, The Making of Modern Lebanon, (London: Hutchinson, 1985).
• Danielson, Virginia Louise, “Performance, Political Identity and Memory: Umm Kulthum and Gamal Abd al-Nasir”, Images of Enchantment: Visual and Performing Arts of the Middle East,. Sherifa Zuhur (ed.), (Cairo: The American University in Cairo Press, 2000), s. 109-122.
• _____________, The Voice of Egypt: Umm Kulthum, Arabic Song and Egyptian Society in the Twentieth Century, (University of Chicago Press, 1997).
• Domenach, Jean-Marie, Politika ve Propaganda, çev. Tahsin Yücel, (İstanbul: Varlık Yayınları, 1995).
• Farah, Caesar E., The Politics of Intervantionism in Ottoman Lebanon 18301861, (London: I. B. Tauris, 2000).
• Fawaz, Leila Tarazi, An Occasion for War: Civil Conf ict in Lebanon and Damascus in 1860, (University of California Press, 1994).
• Fuad, Ni’mat Ahmad, Umm Kulthum: Wa ‘Asrun min al-Fann, (Kahire: AlHay’ah al-Misriyyah al- ‘Ammah li-al-Kitab, 1976).
• Fung-Wong, Chuen, “Conf icts, Occupation and Music Making in Palestine”, Macalester International, vol.23, s. 267-284.
• Gunther, John, “Pearl of the Middle East”, Twelve Cities, (New York: Harper&Row, 1969), s. 281-305.
• Habib, Kenneth Sasin, The Superstar Singer Fairouz and the Ingenious Rahbani Composers: Lebanon Sounding, Unpublished Phd. Thesis, University of California, Santa Barbara 2005.
• Hitti, Philip K., Lebanon in History, (New York: Macmillan & Co. Ltd., 1962).
• Hobsbawm, Eric J. “Ethnicity and Nationalism in Europe Today”, Mapping the Nation,. G. Balakrishnan (Ed), (London: Verso, 1996), s.255-66.
• Kabbani, Nizar; Ben Beyrut: Bir Kentin Günlükleri, çev. İbrahim Demirci, (Ankara: Hece Yayınları, 1999).
• Laff n, John, War of Desperation Lebanon 1982-1985, (London: Osprey Publishing, 1985).
• Murr, George G., The Lebanese Village an Old Culture in a New Era, (Librairie du Liban, 1987).
• Nutku, Özdemir, Dünya Tiyatro Tarihi, (İstanbul: Mitos Boyut Yayıncılık, 2000).
• Oren, Michael B., Six Days of War: June 1967 and the Making of the Modern Middle East, (New York: Oxford University Press, 2002).
• Ortaylı, İlber, Eski Dünya Seyahatnamesi, (Aşina Kitaplar, 2007).
• Özkırımlı, Umut, Milliyetçilik Üzerine Güncel Tartışmalar, (İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2010).
• Pappe, İlan, Ortadoğu’yu Anlamak, çev. Gül Atmaca, (İstanbul: NTV Yayınları, 2009).
• Preston, Mattew, Ending Civil War: Rhodesia and Lebanon in Perspective, (New York: I.B. Tauris, 2004).
• Racy, Ali Jihad, Arap Dünyasında Müzik: Tarab Kültürü ve Sanat, çev. Serdar Aygün, (İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2007).
• Stokes, Martin, Türkiye’de Arabesk Olayı, çev. Hale Eryılmaz, (İstanbul: İletişim Yayınları, 1998).
• Stone, Christopher, “The Ba’labakk Festival and the Rahbanis: Folklore, Ancient History, Musical Theater and Nationalism in Lebanon”, Arab Studies Journal, Cilt 11, Sayi 2, 2003-2004.
• _____________, Popular Culture and Nationalism in Lebanon: The Fairouz and Rahbani Nation, (New York: Routledge Studies in Middle Eastern Literatures, 2008).
• Traboulsi, Fawwaz, A History of Modern Lebanon, (London: Pluto Press, 2007).
• Turan, Namık Sinan, “Türkiye’de Popüler Kent Müziğinin Üretiminde Mısır Etkisi”, Andante, İstanbul, 2010.
• Wislow, Charles, Lebanon: War & Politics in a Fragmented Society, (New York: Routledge Press, 1996).
• Yazıcı, Hüseyin, Göç Edebiyatı: Doğuyu Batıya Taşıyanlar Ortadoğu Hıristiyan Arab Edebiyatçılarının Batıdaki Öncü İsimleri, (İstanbul: Kaknüs Yayınları, 2002).
• Görsel ve İşitsel Kaynaklar
• Fairouz et le Liban, un f lm de Frédéric Mitterand, Arte Video, 1998.
• Fairouz Live in Las Vegas, Sabbah Media Corporation 2002 (DVD).