PSİKOLOJİK SÖZLEŞMENİN ÖRGÜTSEL BAĞLILIĞA ETKİSİNDE ÖZYETERLİLİĞİN ROLÜ ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 1, 23 - 36, 30.06.2019

Ergün Kara

Öz

Bu çalışmanın
amacı, algılanan psikolojik sözleşme ve örgütsel bağlılık ilişkisinde öz
yeterliliğin aracı ve düzenleyici etkisinin ölçülmesidir. Araştırmanın
örneklemi İzmir ilinde faaliyet gösteren mobilya ve hırdavat imalat sektöründe
çalışan personelden seçilmiştir. Çalışmanın verileri anket yöntemi ile elde edilmiş
olup, geri dönüşü sağlanan ve geçerli kabul edilen 265 anket çalışmada veri
seti olarak kullanılmıştır. Çoklu analiz teknikleri kullanılarak yapılan
araştırma sonucunda öz yeterliliğin, algılanan psikolojik sözleşme ve örgütsel
bağlılık ilişkisinde düşük oranda aracı etkisinin bulunduğu, ancak söz konusu
değişkenin düzenleyici hiçbir etkisinin bulunmadığı saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Psikolojik Sözleşme, Örgütsel Bağlılık, Mobilya Sektörü, Özyeterlilik

Kaynakça

• Agarwal, S. ve Mishra, P. S. (2016). Self efficacy as predictor of organizational commitment among revenue personnel. The International Journal of Indian Psychology. 3(4): 44-52.
• Akgündüz, Y. ve Tütüncü, Ö. (2012). Konaklama işletmelerinde otantik liderlik ve öz Yeterlilik arasındaki ilişkinin analizi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalı, Turizm İşletmeciliği Programı Doktora Tezi, İzmir.
• Akkılıç, M. E., Koç, F., İlban, M. O., Dinç, Y. ve Çetintaş, H. (2014). Hizmetin önemi ile davranışsal niyetler arasındaki ilişkide otel niteliklerinin aracı etkisinin tespiti, Gazi Üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi 1, 1- 32.
• Alderman, K.M. (1999). Motivation for achievement, London: Lawrence Erlbaum Ass. Publication.
• Allen, N. J. ve Meyer, J. P. (1990). The measurement and antecedents of affective, continuance and normative commitment to the organization, Journal of Occupational and Organizational Psychology, 63(1): 1-18.
• Arslan, B. ve Ulaş, D. (2004). İstihdamın korunması ve işten çıkarılanlara uygulanan yardımlar, Ege Akademik Bakış, 4 (1-2).
• Ayık, A., Savaş M.(2015). İlkokullarda görev yapan okul müdürlerinin genel öz yeterlik ile örgütsel bağlılık algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8, 193-218.
• Bandura, A. (1994). Self-efficacy.ed. ramachaudran, encyclopedia of human behavior, 4.bs, New York, AcademicPress.
• Baron, R. M. ve D. A. Kenny, (1986). The moderator-mediator variable distinctionin social psychological research: conceptual, strategic, and statistical considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51 (6), s. 1173-1182.
• Baysal, E. (2010). Hemşirelerde öz-yeterlilik inancı ve iş doyumu ilişkisi: bir üniversite hastanesinde saha çalışması, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Behery, M., Paton, R.A. ve Hussain, R. (2012). Psychological contract and organizational commitment: the mediating effect of transformational leadership, International Business Journal, 22(4): 299-319.
• Bilgiç, S., H. ve Kesici, Ş. (2011). Rehber öğretmenlerin (psikolojik danışmanların) öz yeterlilikleri, (Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı Psikolojik Danışma ve Rehberlik Bilim Dalı, Konya.
• Can, A. (2011). Çalışanların psikolojik sözleşme ihlaline ilişkin algıları ve örgütsel güven, örgütsel bağlılık ve örgütsel vatandaşlık davranışı ile ilişkisi, (Yüksek Lisans Tezi). Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
• Corder, E. and Ronniel, L., (2018). The role of the psychological contract in the motivation of nurses. Leadership in Health Services, 31(1): 62-76.
• Coyle-Shapiro, J. and Kessler, I., (2000). Consequences of the psychological contract for the employment relationship: a large-scalesurvey, Journal of Management Studies, 37(3), 903-930.
• Çakmak, A., F., Ofluoğlu, G. ve Büyükyılmaz, O., (2012). İnsan kaynakları yöneticisinin karşı karşıya olduğu yeni psikososyal riskler: psikolojik sözleşmenin ihlali, yaşlanan işgücü, iş-özel yaşam dengesizliği ve mobbing (psikolojik taciz), Kamu-İş İş Hukuku ve İktisat Dergisi, Cilt: 12, Sayı: 3.
• Çetin G., G. (2006). Örgütsel bağlılık: örgütsel iklimin örgütsel bağlılık üzerindeki etkisi ve trakya üniversitesinde örgütsel iklimi ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişkinin araştırılması, Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
• Çetin, E. (2019). Örgütsel bağlılığın sağlanmasında psikolojik sözleşmenin rolüne ilişkin araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
• Demiral, Ö., (2008). Örgütsel bağlılığının sağlanmasında personel güçlendirme ve psikolojik sözleşmenin etkisine ilişkin bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.
• Durna, U. ve Eren, V. (2005). Üç bağlılık unsuru ekseninde örgütsel bağlılık, Doğuş Üniversitesi Dergisi, C. 6, S. 2, s. 211, İstanbul.
• Eren, G., C. ve Emet, C. (2007). Güçlendirme algılarındaki değişimin örgütsel kültür ve bağlılık üzerinde etkileşimi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 17, 4-30.
• Ford, D.P. (2003). Trust and knowledge management: the seeds of success. Handbook on knowledge management: knowledge Matters,1, 553-576. Editor, Holsapple, C. Berlin: Springer-Verlag.
• Gumbau, S.L. ve Soria, M.S. (2014). Loss and gain cycles? A longitudinal study about burn out, engagement and self-efficacy, Burnout Research, 1: 3-11.
• Hayes, A. F., (2018). http://afhayes.com, (Erişim tarihi: 24.12.2018).
• Hunt, G. (2010). Introduction to self-efficiency, http://www.gifted.uconn.edu/ siegle/self efficacy/section11.html (Erişim tarihi :24.01.2019).
• Keman, G., (2012). Psikolojik sözleşmenin örgütsel bağlılığa olan etkisi: tekstil sektöründe bir uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
• Kırpık, G., İkvan, A. ve Çelik, İ. (2018). İş performans etkinliği ile duygusal bağlılık arasındaki ilişki: Devlet üniversitelerinde çalışan idari personel üzerinde bir inceleme, International Journal of Academic Value Studies (Javstudies), Vol. 4, Issue 19, pp. 393-411
• Kotter, J. P. (1973). The psychological contract: managing the joining-upprocess. California Management Review, 15(3): 91-99.
• Le T. T. B., Santos, G. G.; Ferreira, A. P. (2015). Psychological contract breach and violation: The case of temporary workers in Vietnam. In: International Human Resources Management. Springer, Cham, p. 91-108.
• Mahia, L., G. ve Bastos, Antonio V.B. (2015). Organizational commitment, psychological contract fulfillment and job performance: a longitudinal ouanti-qualitative study. Brazilian Administration Review 12(3): 251-267.
• Millward, L.J. ve Hopkins, L.J. (1998). Psychological contracts, and job commitment, Journal of Applied Psychology, 28(16): 1530-1556.
• Noor, N. A. M., Scarlat, C., Kasım, A. ve Muhammad, A. (2010). Importance of organizational commitment, job motivation and front liners self efficacy towards the marketability of hotel industry in Kuala Lumpur Malaysia. Acedemia Turistica, 2(1): 64-72.
• Özgen, M., H. ve Özgen, H., (2010). Psikolojik sözleşme ve boyutlarının iş tatmini, örgütsel bağlılık ve işten ayrılma niyetine etkileri: tıbbi satış temsilcileri üzerinde bir araştırma, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(1), 1-19.
• Rossue, D., M. (1990). New hireperception of the irown and their employer' sobligations: a study of psychological contracts. Journal of Organizational Behavior, 11, 389-400.
• Schein, E., H. (1980). Organizational psychology (3rd Edition). Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall Inc.
• Sherer, M., Maddux, J. E., Mercadante, B., Prentice-Dunn, S., Jacobs, B. ve Rogers, R. W. (1982). The self-efficacy scale: construction and validation. Psychological Reports, 51: 663-671.
• Sobel, M., E., (1982). Asymptotic confidence intervals for indirect effects in structural equations models, In S. Leinhart (Ed.), Sociological Methodology, Vol.13, s.290-312.
• Suliman, A., M.T. (2002). Is it really a mediating construct? The mediating role of organizational commitment in work climate – performance relaionship, Journal of Management Development, 21, no. 3.
• Tsui, Pei-Ling, L., Y-Shyuan and Yu, Thug-Han, (2013). The influence of psychological contract and organizational commitment on hospitality employee performance, Social Behavior and Personality 41(3): 443-452.
• Tüfekçi, N. (2018). Birinci basamak sağlık kurumlarında örgütsel bağlılık: demografik özellikler açısından incelenmesine yönelik bir araştırma, Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 10(19), ss. 460-473.
• Türker, E., (2010). Psikolojik sözleşme ile örgütsel bağlılık ilişkisi: sağlık çalışanları üzerine bir uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Wellin M. (2016). Managing the psychological contract: using the personal deal to increase business performance. CRC Press, p:16-21.
• Yıldırım, F. ve İlhan, İ. Ö. (2010). Genel özyeterlilik ölçeği türkçe formunun geçerlik ve güvenilirlik çalışması, Türk Psikiyatri Dergisi, 21 (4): 301-308.