COVID-19 SÜRECİ VE KENTSEL MEKANLARIN KULLANIMININ YENİDEN PLANLANMASI

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 2, 67 - 79, 31.12.2020

Yasin Çam

Öz

Bu çalışmanın amacı, Covid-19 pandemisinin insanların ekonomik, sosyal vb. ihtiyaçlarını karşılamak adına hemen her gün kullandıkları kentsel alanların kullanımına yönelik olumlu-olumsuz etkilerini irdelemektir. Aynı zamanda, çalışmada yerel ve merkezi yönetimlerce kentsel mekanların alışılagelmiş kullanımına yönelik kurulan düzen ve sunulan hizmetlerin Covid-19 pandemisi sebebiyle yeniden düzenlenmesi ve bu süreçte uygulanabilir yeni kentsel planlamalar önermektedir. Kurulabilir yeni düzenin salgının yayılımını azaltmak ve halk sağlığını korumak adına hangi alanlarda, hangi kriterler ile sağlanacağı farklı ülkelerden örnek ve farklı bilim insanlarının tavsiyeleri doğrultusunda incelenip ülkemiz kentsel mekanlarında uygulanabilirliği tartışılmıştır. Kent planlamalarının Covid-19 ve olası yeni salgınlarla mücadeledeki önemine de değinilen bu çalışmada sıkışık bir yaşamdan ziyade insanlar arası teması azaltacak yeni bir kentsel yaşam kültürünün kurulabileceği öngörülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, Kentsel Mekan, Kent Planlaması

Kaynakça

• Ateş, H. (2020). ‘‘Hobi bahçelerine çekidüzen.’’ https://www.takvim.com.tr/ekonomi/2020/07/06/hobi-bahcelerine-cekiduzen
• BBC News. (03.04.2020). ‘‘İspanyol Gribi: Koronavirüs için 100 yıl önceki pandemiden alınabilecek dersler neler?’’ bbc.com: https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-52150272
• Dönmez, M. E., Akı, A. (2005). Açık kamusal mekanların toplum ilişkilerindeki etkileri. YTU Mimarlık Fakültesi e-Dergisi, 1(1), 67-87.
• dw.com. (2020). ‘’Koronavirüs tehlikesi kentlerde daha yüksek.’’. dw.com: https://www.dw.com/tr/koronavir%C3%BCs-tehlikesi-kentlerde-daha-y%C3%BCksek/a-54343087
• Erdönmez, E., Çelik, F. (2016). Kentsel mekânda kamusal alan ilişkileri. Türkiye Bilimler Akademisi Kültür Envanteri Dergisi. (14), 145-163.
• Ergönül, Ö. (2020). Kentler ve Pandemi: Pandemi Büyük Şehirleri Vurdu. S. Ergönül, İ. Olgun, S. Dinç, K. Çılgın ve E. Turgut içinde, Pandemide Kentsel Sistem: Yaşama, Çalışma ve Sosyalleşme Mekanlarında Yeni Standartlara Doğru (s. 3-4). Tasarım Rehberleri.
• Eşkinat, Y. (1992). Kent Planlama ve Tasarım Arasında Gerekli Ara Ölçek: Kentsel Tasarım, II. Kentsel Tasarım ve Uygulamalar Sempozyumu, İstanbul.
• Genç, Ö. (2011). Kara ölüm: 1348 Veba salgını ve Ortaçağ Avrupasına etkileri. Tarih Okulu Dergisi (10), 123-150.
• hurriyet.com.tr. (19.03.2020). ‘‘Corona virüs nedeniyle şehirden uzaklaşanlar buraya geliyor.’’ hurriyet.com: https://www.hurriyet.com.tr/seyahat/galeri-koronavirus-nedeniyle-sehirden-uzaklasanlar-buraya-geliyor-41471993/1
• İnceoğlu, M., Ayfer, A. (2009). Kentsel mekânda kalite kavramı. Yıldız Teknik Üniversitesi Mimarlık E-Dergisi, 4(3), 131-146.
• K. Dönmez, H. (2020). Pandemi şehircilik anlayışını nasıl değiştirecek? WRI TÜRKİYE: https://wrisehirler.org/haberler/pandemi-%C5%9Fehircilik-anlay%C4%B1%C5%9F%C4%B1n%C4%B1-nas%C4%B1l-de%C4%9Fi%C5%9Ftirecek
• Kahraman, M. D. (2014). İnsan İhtiyaçları ve Mekansal Elverişlilik Kavramları Perspektifinde Yaşanılırlık Olgusu. Planlama Dergisi, 24(2), 74-84.
• Kaygalak, İ., Işık, Ş. (2007). Kentleşmenin Yeni Ekonomik Boyutları. Ege Coğrafya Dergisi, (16), 17-35.
• Keleş, R. (1980). Kentbilim Terimleri Sözlüğü. Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Kıray, M. (1972). Örgütleşmeyen Kent: İzmir. İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Oflaz, M. (22.04.2020). ‘‘Covid-19 sonrası şehir planlama’’. http://impoimar.com/blog/14
• Özgür, E. M. (2017). Nüfus Dinamikleri, Çevre ve Sürdürülebilirlik, Coğrafi Bilimler Dergisi, 15(1):1-26.
• Öztaşkarlı, R.G., Çelikyay S. (2020). Akıllı Kentlerin Gelişiminde Covid-19 Etkisi, Van Yüzüncü Yıl Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Salgın Hastalıklar Özel Sayısı, 321-338.
• Pınar, Ö. (2020). ‘‘Koronavirüs: İtalya’da salgın sonrası dönemde ‘bisiklet devrimi’ çağrısı.’’ BBC News: https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-52384811
• Sanderson, D. (12.05.2020). So coronavirus will change cities – will that include slums? theconversation.com: https://theconversation.com/so-coronavirus-will-change-cities-will-that-include-slums-137072
• Sharifi, A., Khavarian-Garmsir, A. R. (2020), The COVID-19 Pandemic: Impacts on Cities and Major Lessons for Urban Planning, Design and Management, Science of the Total Environment, 749, 1-14.
• TBB. (2020). ‘‘Salgın sonrası şehirlerin geleceği tartışıldı.’’ https://www.tbb.gov.tr/basin-ve-yayin/haberler/20200421-salgin-sonrasi-sehirlerin-gelecegi-tartisildi
• Tonnelat, S. (2010). The Sociology of Urban Public Spaces. in territorial evolution and planning solution: Experiences from china and france, eds. Hongyang Wang, Michel Savy and Guofang Zhai (s. 84-92). Paris: Atlantis Press.
• Tuna, R. (2020). Yaşam Mekanlarımız Nasıl Değişecek? S. Ergönül, İ. Olgun, S. Dinç, K. Çılgın, ve E. Turgut içinde, Pandemide Kentsel Sistem: Yaşama, Çalışma ve Sosyalleşme Mekanlarında Yeni Standartlara Doğru (s. 15-16). Tasarım Rehberleri.
• United Nations. (2019). World Urbanization Prospects The 2018 Revision. New York: United Nations.
• United Nations. (2020). Policy Brief: COVID-19 in an Urban World.
• Uzgören, G., Erdönmez, E. M. (2017). Kamusal açık alanlarda mekân kalitesi ve kentsel mekan aktiviteleri ilişkisi üzerine karşılaştırmalı bir inceleme, Megaron, 12(1):41-56.
• World Health Organization. (2020). Strengthening Preparedness for COVID-19 in Cities and Urban Settings: Interim Guidance for Local Authorities.
• World Health Organization. (24.07.2020). Who coronavirus disease (COVID-19) Dashboard. World Health Organization: https://covid19.who.int/
• Yılmaz, O. K. (2019). Küresel Kentler ve Türkiye Kentlerinin Küresel Arasındaki Konumları, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 47, 465-483.