RESTRUCTURING OF PUBLIC ADMINISTRATION PROVINCIAL ADMINISTRATION PROVINCES WITH INTERIM ACT 1913 IN THE OTTOMAN EMPIRE

Yıl 2016, Cilt: 2 Sayı: 2 - OCAK, 78 - 98, 23.01.2016

Yüksel Kaştan

https://doi.org/10.21021/osmed.217949

Öz

The Ottoman Empire, in particular Regulations Period European states management systems and practices in addition to the work being brought into the country, those of want of Muslims in the country and as a result of an increase in external pressure in this regard, were made significant arrangements in the state. Arrangements have been made during the provincial management of important innovations. Local councils, public opening for the first time in this period was aimed to have a say in the management of their territory. Arrangements Councils, Great Assembly floor with regulations such as the Small Assembly of the State General Administration and the State Council were trying to establish. Rebellion in the Ottoman Empire in the Balkans and in 1864 in order to prevent the separation movement led by Midhat Pasha "Danube Provincial Regulations" was held and the provinces have been made a new arrangement. Later this regulation implemented in 1871 by the Provincial Regulations in all the countries of Law in 1876 and then took its place in the constitution.

The Ottoman Empire, before World War I. in 1913, "1913 Interim Provincial Public Administration Law", the governor of the province, the County Administrative Board and has held the formation of the Provincial Private Administration and tasks in a very detailed manner. This arrangement with the states to have their own government is the local power on the one hand, to participate in parliament, the floor of the transition to constitutional order increasing the governor of the powers that have been sent from the center to the other side when creating a centralized structure by creating provincial offices of the ministry at the center has worked to strengthen. Thus, the governor of the province administration authority width and principles of segregation of duties, to ensure the country's unity council and the task of rearranging the province has tried to be to ensure democratic governance.

In this study, "1913 Interim Provincial Public Administration Act" of the governor of the province, the Provincial Administrative Council and the General Assembly and the formation of the province have been studied by detailed tasks.

Anahtar Kelimeler

Ottoman state, provincial, county, council administration.

OSMANLI DEVLETİ’NDE “1913 TARİHLİ İDARE-İ UMUMİYE-İ VİLAYAT KANUN-İ MUVAKKATİ” İLE VİLAYET YÖNETİMİNİN YENİDEN YAPILANDIRILMASI

Öz

Osmanlı Devleti’nde Tanzimat Dönemi’nde Avrupalı devletlerin yönetim sistemlerinin ve uygulamalarının ülkeye getirilme çalışılması yanında, ülke içindeki Gayrimüslimlerin istekileri ve bu konuda dış baskıların artması sonucunda, devlette önemli düzenlemelere gidilmiştir. Tanzimat döneminde taşra yönetiminde önemli yenilikler yapılmıştır. Bu dönemde yerel meclisler ilk defa açılarak halkın kendi bölgelerinin yönetiminde söz sahibi olmaları hedeflenmiştir. Tanzimat Meclisleri, Büyük Meclis, Küçük Meclis gibi düzenlemelerle Eyalet Umumi ve Eyalet İdare Meclislerinin zemini oluşturulmaya çalışılmıştır. Osmanlı Devleti’nde Balkanlar’da başlayan isyan ve ayrılık hareketlerinin önüne geçebilmek amacıyla 1864 yılında Mithat Paşa önderliğinde “Tuna Vilayet Nizamnamesi” düzenlenmiş ve taşrada yeni bir düzenlemeye gidilmiştir. Daha sonra bu düzenleme 1871 Vilayet Nizamnamesi ile tüm ülkede uygulamaya geçirilmiş ve daha sonra 1876 yılında Kanunu Esasi’de de yerini almıştır.

I. Dünya Savaşı öncesi Osmanlı Devleti 1913’te  “İdare-i Umumiye-i Vilayet Kanun-i Muvakkat”i vilayette valinin, Vilayet İdare Heyeti’nin ve Vilayet Hususi İdaresi’nin oluşması ve görevlerini çok ayrıntılı bir biçimde düzenlemiştir. Bu düzenlemelerle devlet bir taraftan yerel güçlerin yönetimde söz sahibi olmalarını, meclislere katılmalarını, anayasal düzene geçişin zemini oluştururken diğer taraftan merkezden gönderilen valilerin yetkilerini artırarak, merkezdeki bakanlıkların taşra teşkilatlarını oluşturarak merkeziyetçi yapıyı kuvvetlendirmeye çalışmıştır.  Böylece vilayet idaresinde valinin yetki genişliği ve görevler ayrılığı ilkeleri, vilayetteki meclisler ve görevleri yeniden düzenlenerek ülkede birliğin sağlanması, demokratik bir yönetimin sağlanması gerçekleştirilmeye çalışılmıştır.

 Bu çalışmada  “1913 Tarihli İdare-i Umumiye-i Vilayet-i Kanun-i Muvakkati”nde vilayette valinin, İl İdare Meclisi ve Vilayet Umumi Meclisi’nin oluşumu ve görevleri ayrıntılıca incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Osmanlı Devleti, taşra, vilayet, meclis, idare.

Kaynakça

• AKŞİN, Akşin, “1839'da Osmanlı Ülkesinde İdeolojik Ortam ve Osmanlı Devleti'nin Uluslararası
• Durumu”, Mustafa Reşid Paşa ve Dönemi Semineri Bildiriler, 13-14 Mart 1985, 2. Baskı, TTK Basımevi, Ankara, 1994
• ……………., Ana Çizgileriyle Türkiye'nin Yakın Tarihi, İmaj Yayınevi, Ankara, 1998.
• BAHTİYAR, Yılmaz, “İL Özel İdaresi”, TİD, S. 379, Haziran, Ankara, 1988.
• BAYKARA, Tuncer, “Mustafa Reşid Paşa'nın Medeniyet Anlayışı”, Mustafa Reşid Paşa ve Dönemi Semineri Bildiriler, 13-14 Mart 1985, 2. Baskı, TTK Basımevi, Ankara, 1994.
• BERKES, Niyazi, Türkiye'de Çağdaşlaşma, Doğu-Batı Yayınları, İstanbul, 1978.
• ÇADIRCI, Musa, Tanzimat Döneminde Anadolu Kentlerinin Sosyal ve Ekonomik Yapısı, Türk Tarih Kurumu Yayını. Ankara, 1991.
• ……………….;“Osmanlı Döneminde Yerel Meclisler”, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, Cilt 2, Sayı 5, Eylül, Ankara, 1993.
• ÇAVDAR, Tevfik,”1913 İdare-i Umumiye-i Vilayat Kanunu ve Genel Meclis Üyelerinin Mesleklerine İlişkin Nitelikleri”, TODAİE, Cilt VI, S.1, Mart 1983.
• DAVISON, Roderic H., Osmanlı İmparatorluğu’nda Reform, Cilt 1, Çev. Osman Akınbay, Papirüs Yayınları, İstanbul, 1997.
• ENGELHARDT, Tanzimat ve Türkiye, 1. Basım, Çev. Ali Resat, Kaknüs Yayınları, İstanbul, 1999.
• GÖRELİ, İsmail Hakkı, “Memleketimizde Vilayet İdaresi Tarihine Bir Bakış”, İdare Dergisi, Yıl 16, S. 173, Mart-Nisan, Ankara, 1945.
• GÖZÜBÜYÜK , Şeref, Türkiye’de Mahalli İdareler, TODAİE Yayını, Ankara, 1967. GÜNAL, Bünyamin,İl Özel İdaresi Kanunu, İstanbul, 1987.
• IŞIK, Halil”Mülki İdare Sisteminin Tarihçesi”, TİD, Aralık, Ankara, 1993.
• “İDARE-İ UMUMİYE-İ VİLAYAT KANUN-İ MUVAKKATİ”, Düstur,Tertip 2, Cilt 5, İstanbul, Ref.No:3268, Hicri 17 R.Ahir 1331, Rumi 13 Mart 1329, Miladi 26 Mart 1913,
• “İL ÖZEL İDARESİNDE YENİDEN DÜZENLEME”, TODAİE, C. 2, S. 1, Mart, Ankara, 1969.
• İNALCIK, Halil,“Tanzimatın Uygulanması ve Sosyal Tepkileri”, BELLETEN , Cilt XXVIII, S. 112, Ankara, 1964
• KARAL, Enver Ziya, Osmanlı Tarihi, Cilt 7, TTK Basımevi, Ankara, 1988.
• KAYNAR, Reşat, Mustafa Reşit Pasa ve Tanzimat, TTK Basımevi, Ankara, 1991.
• KÜÇÜK, Cevdet Küçük,“Osmanlı İmparatorluğu’nda Millet Sistemi ve Tanzimat”,Mustafa Reşid Paşa ve Dönemi Semineri Bildiriler, 13-14 Mart 1985, 2. Baskı, TTK Basımevi, Ankara, 1994.
• NADAROĞLU, Halil, Mahalli İdareler, Yenilenmiş 5. Baskı, Beta Yayım Dağıtım, İstanbul, 1994.
• ONAR, Sıddık Sami, Amme Hukukunun Umumi Esasları, Cilt 2, İsmail Akgün Matbaası, İstanbul, 1966.
• ONARAN, Alim Şerif, “Vilayet Hususi İdareleri”, İdare Dergisi, S. 272,Eylül-Ekim, Ankara, 1961.
• ORTAYLI, İlber, Tanzimat Devrinde Osmanlı Mahalli İdareleri (1840 -1880), TTK Basımevi, Ankara, 2000.
• OSMAN, Meriç,”İl Mahalli İdaresi”,TİD, S. 370, Ankara, 1986.
• SENCER, Muzaffer, Türkiye’nin Yönetim Yapısı, 2. Baskı, Alan Yayıncılık, İstanbul, 1992.
• SEYYİTDANLIOĞLU , Mehmet, “Tuna Vilayeti Nizamnamesi”, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, Cilt 5, S. 2, Mart, Ankara, 1996.
• TAMER, Mustafa Tamer,”İl ve İlce Meclisleri”,TİD,Yıl 65, Mart, S. 398, Anakara, 1993.
• TÖNÜK, Vecihi, Türkiye’de İdare Teşkilatı, İçişleri Bakanlığı Yayını, Ankara, 1945.
• TURAL, Erkan, “1881 Hersek İsyanı, 1863 Eyalet Teftişleri ve 1864 Vilayet Nizamnamesi”, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, Cilt 13, Sayı 2, Nisan,Ankara, 2004.
• YAMAN, Talat Mümtaz, Osmanlı İmparatorluğu Mülki İdaresinde Avrupalılaşma Hakkında Bir Kalem Tecrübesi, Cumhuriyet Matbaası, İstanbul,1940.
• ZÜRCHER, Eric Jan, Modernleşen Türkiye’nin Tarihi, 16. Baskı, İletişim Yayınları, İstanbul, 2003.