Burning of the Church of the Holy Sepulchre (1808) and the Ensuing Discussion about the Reconstructıon (Archival Study)

Yıl 2021, Sayı: 12, 59 - 69, 15.04.2021

Issa Baraijia

https://doi.org/10.21021/osmed.872034

Öz

In the early 19th century, great developments overshadowed the history and the future of Jerusalem in particular and Palestine in general. The most important of these events was the increase in foreign influence in Jerusalem and the great powers' efforts to find a foothold there. The rising European influence came after the French campaign against Egypt. This French campaign warned European countries about Jerusalem’s importance, and European countries began to compete to influence that city. These countries considered the denominations in Jerusalem as a means of achieving their goals, using each country as an excuse to protect the followers of a sect in Jerusalem by taking advantage of the weakness the Ottoman State experienced. One of the European rivalry results supporting the Christian denominations in Jerusalem was the escalation of the conflict between them, which later led one of these denominations to burn the Holy Sepulcher’s Church. This incident can be regarded as the beginning of a new era of conflict and competition between the European countries over the Ottoman State in general and Jerusalem in particular, hidden behind the Christian denominations in Jerusalem. The Ottoman Empire’s policy handled this incident by not taking any side directly. Instead, it limited itself to conducting investigations by reviewing and examining the documents owned by each denomination. The state resorted to forming many committees of Ottoman personalities as well as figures from the competing denominations. By relying on the initial documents drawn from the Ottoman Archives, this study aims to reach the truth of the burning of the Church of the Holy Sepulcher, the reasons that led to this fire, and an attempt to trace the conflicts that followed the fire and the Ottoman State’s policy in dealing with it.

Anahtar Kelimeler

KıyametKilisesi, Katolikler, Ortodoks, Ermeniler, Osmanlı İmparatorluğu

Burning of the Church of the Holy Sepulchre (1808) and the Ensuing Discussion about the Reconstructıon (Archival Study)

Öz

XIX yüzyılın başlarında, genel olarak Filistin'in ve özellikle Kudüs'ün tarihini ve geleceğini etkileyen büyük gelişmeler yaşanmıştır. Bu bağlamda, en önemli gelişme Kudüs'teki dış etkinin artması ve Kudüs civarında büyük güçlerin var olma çabaları olmuştur. Suriye, Lübnan ve Filistin'deki Avrupa nüfuzu, Mısır'ın Fransızlarca işgal edilmesinden sonra artmıştır. Fransızların doğu seferi, Avrupa ülkelerine Kudüs’ün önemini hatırlatmış, Avrupa ülkeleri Filistin'de söz sahibi olmak için rekabet etmeye başlamıştır. Avrupalılar, Osmanlı Devleti'nin yaşadığı zayıflıktan yararlanarak, Kudüs'teki Hristiyan mezheplerini himaye etme savını ileri sürmüşlerdir. Her bir devlet, Kudüs'teki bir cemaati korumak aracılığıyla bölgede siyasi hedeflere ulaşmayı amaçlamıştır. Avrupalıların rekabeti mezhepler arasında çatışmaları güçlendirmiş, gergin atmosfer, Kıyamet Kilisesi'nin yakılmasına yol açmıştır.
Bu olay, Avrupa ülkeleri arasında Kudüs'teki Hristiyan mezhepleri üzerinden genel olarak Osmanlı Devleti ve özelde Kudüs sathında yeni bir çatışma ve rekabet döneminin başlangıcı olarak kabul edilebilir. Osmanlı idaresi, geleneksel politikası bağlamında yangını tarafsız bir şekilde ele almaya çalışmıştır. Her bir mezhebin sahip olduğu belgeleri inceleyerek soruşturmalar yürütmüş, kilisenin onarım ve idare hakkının kime verileceğini komisyonlar aracılığıyla belirlemeye gayret etmiştir. Çalışmamızda, Osmanlı Arşivlerinden alınan ilk elden belgelere dayanılarak, Kıyamet Kilisesi'nde tanık olunan yangına ve hadisenin muhtemel ve kesin nedenlerine değinilmekte, kiliseye dair yaşanan çatışmalar detaylı bir şekilde okumak amaçlamaktadır. 

Anahtar Kelimeler

Church of the Resurrection, Catholics, Orthodox, Armenians, the Ottoman Empire

Kaynakça

• Turkish Prime Ministry's Ottoman Archives HAT, 1361- 53655. (H-29-12-1222).
• Turkish Prime Ministry's Ottoman Archives TS. MA. E, 866- 11. (H-21-03-1222).
• Turkish Prime Ministry's Ottoman Archives HAT. 269-15715. (H-29- 12-1221).
• Turkish Prime Ministry's Ottoman Archives HAT. 1349- 52713. (H- 09-09-1221).
• Turkish Prime Ministry's Ottoman Archives HAT. 1651-8. (H-29-12-1223).
• Turkish Prime Ministry's Ottoman Archives HAT. 771- 36188. (H-29-12-1225).
• Turkish Prime Ministry's Ottoman Archives HAT. 771- 36190. (H- 29-12-1225).
• Turkish Prime Ministry's Ottoman Archives HAT. 526 – 25776. (H. 29-12-1225).
• Turkish Prime Ministry's Ottoman Archives HAT. 1523-25. (H-10-10-1228).
• Turkish Prime Ministry's Ottoman Archives A. DVNSKLS. D. 9. (H- evahir-i Cemaziyelevvel 1226). 67
• Turkish Prime Ministry's Ottoman Archives A.DVNSKLS.d. (evahir-i Cemaziyelevvel 1228). 67
• Turkish Prime Ministry's Ottoman Archives HAT. 1521- 21. (H-21-01-1228).
• Turkish Prime Ministry's Ottoman Archives HAT. 1272 – 49332. (H-29-12-1228).
• Turkish Prime Ministry's Ottoman Archives HAT. 1525- 30. (H-15-02-1229).
• Turkish Prime Ministry's Ottoman Archives HAT. 1241 – 48258. (H-29-12-1227).
• Records of the Islamic Religious Courts No. 320.
• Records of the Islamic Religious Courts Nr.284.
• Records of the Islamic Religious Courts Nr.318.
• Abu Jabir, Sad. (2010). Al-Wujud al-Masihi fi al-Quds khilal al-Qarnayn al-Tasi' 'Ashar wa al-'Ishrin, Markaz Dirasat al-Wahdat al-Arabiya, 2nd Edition, Lebanon.
• Al-Aref, Aref. (1999) al-Mufassal fi Tareekh al-Quds, Matbaa al-Maaref, 5th edition.
• Al-Juburi, Nawar (2015). Al-Nashat al-Qunsuli al-Faransi fi al-Quds al-Sharif: 1840-1900, Dar wa Maktabat al-Hamid li al-Nashr wa al-Tawzi, Amman.
• Al-Khouri, Nichola. (1925) Khulasat Tareekh Kanisat Ourashalem al-Orthodhoksiya, Jerusalem.
• Al-Manna, Adel, Liwa Al-Quds fi Awasit Al-Ahd Al-Othmani: Al-İdara wa Al-Mujtama‘, Muassasat al-Dirasat Al-Falastiniyyah, Beyrut.
• Al-Tarawneh, Fatima Salim. (2015). Al-Wad ‘ al-Idari fi al-Quds al-Shareef 1740 -1821, Al-Jamia Al-Urduniyyah, Amman.
• Armstrong, Karen. (1998) Jerusalem: City of Three Faiths, translate: Fatima Nasr, Sotoor, London.
• Arslan, M. (2019). Suriye ve Filistin'de Rus Mevcudiyeti ve Osmanlı Siyaseti (1847-1914). (Unpublished Ph.D. Thesis), Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Çakmak, A. (2019). Osmanlı İdaresinin Kudüs’te Yerleşmesi ve Sancaktaki Osmanlı İdari Sistematiği (XVI. Yüzyıl), Ümraniye Belediyesi Kültür Yayınları, İstanbul.
• Demirkol, E. (2007). II. Abdülhamid döneminde Kudüs’ te kilise imar ve inşa faaliyetleri, Türkiyat araştırmaları enstitüsü, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Deradike, Hilmi. (2014). Yahud Al-Quds fi al-Nisfi al-Awwal min al-Qarni al-Tasi Ashera, Markaz Dirasat al-Wahda al-'Arabiyyah, Beirut.
• Directorate of State Archives. (2019). Kudüs'te Hristiyan Mezhep ve Milletlerin İdaresi (Administration of Christian Denominations and Communities in Jerusalem).
• Hopwood, D. (1969). The Russian presence in Syria and Palestine, 1843-1914: Church and politics in the Near East. Clarendon Press, Oxford.
• Kılıç, S., & Satış, İ. (2011). Osmanlı Arşiv Vesikalarına Göre Hıristiyan Cemaatlerin Kamame Kilisesi İle İlgili Tartışmaları. History Studies, 3, (3).
• Pamuk, B. (2001). Osmanlılar zamanında Rum-Ermeni kiliseleri arasındaki ilişkiler (Kudüs örneği), Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, (16).
• Şemseddin S. (2017). Kamus-ı Türki, İdeal Kültür Yayıncılık, İstanbul.
• Sroor, M. (2013). The Real Estate Market in Jerusalem between Muslims and Christians (1800-1810). Oriente Moderno, 93(2), 561-576.
• Yasemin, A; Özdemir, Ö. (2019). Kudüs Kamame Kilisesi: Hıristiyanlığın Merkezinde Osmanlı Mirası ve Statüko Meselesi, Cumhuriyet tarihi araştırmaları dergisi. 15(29).