Irak-Bağdat El Yazmaları Evi'nde Tarihi Sözlüklerimizin Katalogu

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 2, 90 - 124, 21.12.2021

Mehmet Kazanci

Öz

Irak'ın başkenti Bağdat kurulduğu tarihten kısa bir süre sonra dünyaca tanınan bir kültür merkezi haline dönüşmüştür. Osmanlı imparatorluğunun egemenliğine girdiği dönemlerde de bu konumu, tüm görkemiyle koruyabilmiştir. Hatta zaman zaman kültürel, siyasi ve ticari açılardan İstanbul kadar bir öneme sahip olmuştur. Bugün Irak'ın değişik milli arşiv merkezleriyle vakıf kütüphanelerinde bulunan, başta Türkçe ve Arapça olmak üzere, çeşitli dillerde yazılı belgeler bunlara tanık. Bu belgeler arasında el yazmaları, az denmeyecek kadar bir oranda bulunmaktadır. Bu çalışmada Bağ-dat El yazmaları Ev'inde bulunan tarihi sözlüklerimize, katalogu verilerek, ışık tutulmaktadır. Amaç Irak’ta, Türkçe zengin bir yazma hazinesi bulunduğuna dikkatleri çekmek ve bu alanda çalışma yapmak isteyen araştırıcılara bu hazineyi kısmen de olsa tanıtmaktır.

Anahtar Kelimeler

El yazmaları, eski sözlükler, Bağdat El Yazmaları Evi

Destekleyen Kurum

yok

Proje Numarası

yok

Teşekkür

yok

Kaynakça

• 1- Adem Uzun (2013) Lügat-İ Halimî. Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 2- Adnan İnce (2015) Lügat-i Ni’metu’llah. Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara
• 3- Ahmet Hilmi İmamoğlu (2005) Tuhfe-i Şahidi: Muğlalı Şahidi İbrahim Dede ( Farsça -Türkçe Manzum Sözlük ) Muğla Üniversitesi Yayınları.
• 4- Ahmet Kırkkılıç (1999) Lehcetü'l Lügat. Türk Dil Kurumu yayınları. Ankara.
• 5- Ahmet Kırkkılıç ve Yusuf Sancak (2009) Ahterî-i Kebir. Türk Dil Kurumu. Ankara.
• 6- Atabay Kılıç (2007) Türkçe Farsça Manzum Sözlüklerden Tuhfe-i Şahidi (Metin) Turkish Studies, cilt 2/4, sayfa 516- 548
• 7- Atabey Kılıç ( 2007) Türkçe-Farsça Manzum Sözlüklerden Tuhfe-i Vehbi (Metin) Turkısh Studies, cilt 2/2, sayfa 410 – 475.
• 8- Bursalı Mehmet Tahir (1914) Osmanlı Müellifler, üç cilt, Eski Türkçe.
• 9- Gaffar, Abdul (1983), “Mirkatü’l-Luga”, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, İstanbul.
• 10- Gülbahar Uğur (2019) Türkçenin Tarihi Sözlükleri, yüksek Lisans Terzi. Sosyal bilimler Enstitüsü. Siirt Üniversitesi. Türk Dili Ve Edebiyatı Anabilim Dalı, Siirt
• 11- Gültekin, Hasan (2007). Türk Edebiyatında İnşa: Tarihî Gelişim-Kuram-Sözlük ve Metin. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara
• 12- Halil İbrahim Yakar(2007) Manzum Sözlüklerimizden Tuhfe-i Fedai. Turkish Studies, CIlt 2/4, sayfa 1015-1025.
• 13- Hasan Ekici (2017) Bosnalı Atfî Ahmed Efendinin Şerh-i Tuhfe’si ve Şerh Metodu. Külliyet, Osmanlı Araştırmaları dergisi, Sayı 2, sayfa 19-36.
• 14- Himmet Büke (2015) Firdevsî-Rum-î: Hayatı ve Eserleri Hakkında Yeni Bilgiler. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Yıl: 7 Sayı: 13 Aralık-2015, sayfa 481-501.
• 15- Huriye Kaya (1996). Şeyh Mahmut b. İbrahim Edhem, Miftâhü’l-Lüga (İnceleme-Metin-Dizin). Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara
• 16- İbrahim İmran Öztahtalı (2004), Lâmi’î Çelebi ve Lügat-i Manzumu: Tuhfe-i Lami'î, Gaye Kitapevi, Bursa, sayfa 104.
• 17- İbrahim Okatan (1986) Sürûrî’nin Bahru’l-Ma‘ârifi: İnceleme ve Metni, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yüksek lisans tezi
• 18- İslâm Ansiklopedisi ( 1988- 2010 ) değişik ciltler Türkiye Diyanet Vakfı. İstanbul.
• 19- İsmail Parlatır (e-kaynak: http://www.akmb.gov.tr/turkce/books/turkkong4-4/tk4-4-46-parlat.htm.)
• 20- Muhsin Hasan Ali (2017) "Irak Elyazmaları Evi'nde Türkçe Yazılmış Dil ile ilgili Yazma Eserler" Arapça. Sima matbaası. Bağdat. Sayfa 77.
• 21- Mustafa Arslan (2011). Mustafa Hâkî El-Üsküdârî Menâzimü’l-Cevâhir Arapça-Farsça-Türkçe Manzum Sözlük, Genesis Yayınları, Ankara.
• 22- Şeyma Nur Zararsız (2017) Abdurrahmân Bin Abdullâh-ı Kuddûsî’nin Tuhfe-yi Şâhidî Şerhi: Tuhfetü’l-Mülûk. Hikmet, Akademik Edebiyat Dergisi, yıl 3, sayı 6, sayfa 161
• 23- Yakup Civelik (2000) Sünbülzade Vehbi ve Nuhbe-i Vehbi adlı Arapça-Türkçe Sözlüğü. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimsel Enstitüsü dergisi. Sayı 1, sayfa 275 – 297.
• 24- Yusuf Öz (2016) Tarih Boyunca Farsça-Türkçe Sözlükler, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.