Abbasîlerin İlk Asrında Frank Krallığı ile İlişkiler

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 2, 180 - 194, 21.12.2021

Taner Yıldırım

Öz

İslam dünyasında fetihler dönemi ile başlayan ve Miladî XI. asırdan itibaren artarak devam eden ilişkilere rağmen, Franklar'ın tarihine çok fazla ilgi duyulmamıştır. Bu nedenle batı Avrupa tarihine ve dolayısı ile Franklar'a dair Müslüman tarihçilerinin ve coğrafyacılarının eserlerinde kayda değer bir bilgi bulmak neredeyse imkansızdır. Bilgiler daha ziyade Grekçe eserlerden yapılan tercümeler ile sınırlı kalmıştır. Frank Kralı Büyük Karl (Şarlman), Endülüs'ten (İspanya) gelecek tehlikeye karşı gerekli tedbirleri aldıktan sonra, Endülüs Emevîleri'nin doğudaki rakibi Abbasiler'e yaklaşmanın yollarını aradı. Bu kapsamda başlayan ilişkiler Abbâsî Halifesi Hârûnürreşîd ile iyi dostluk ilişkileri geliştirilmesi ile devam ettirildi. Çalışmamızda kendi döneminin iki kudretli devleti arasında yaşanan ilişkileri ele almaya gayret edeceğiz.

Anahtar Kelimeler

Abbâsîler, Franklar, Hârûnürreşîd, Şarlman.

Kaynakça

• BİBLİYOGRAFYA ADEVİ, İbrahim Ahmet; es-Sefaratu’l-İslamiyye, Kahire, 1957.
• AMİN, Ahmed; Hârûnür’reşît, Kahire, 2012.
• ARSLAN, Şakib;Târîhu Gazavati’l- Arab fi Fransa ve Suvisre ve İtalya ve Cezai’r-Bahri’l-Mutavassıt, Beyrut, 1933.
• AVCI, Casim; “Kudüs”, DİA, c. XXVI, İstanbul 2002.
• BAKIR, Abdulhalik; Ortaçağ İslam Dünyasında Tekstil Sanayi Giyim-Kuşam ve Moda, Ankara, 2005.
• BRAUDEL, Fernand; Akdeniz ve Akdeniz Dünyası (trc. M. Ali Kılıçbay), c. I, İstanbul, 1989.
• BROCKELMAN, Carl; Tarihu’ş-Şuubi’l-İslamiyye, Beyrut, 1973.
• BROCKELMAN, Carl; İslâm Milletleri ve Devletleri Tarihi, (Çev.Neşet Çağatay), Ankara 1964, s. 107.
• CHLOE, Andre; Hârûnür’reşît, Trc. Muhammad al-Rizki, 1994.
• DÛRÎ, Abdülaziz; el-Asru’l-Abbâsîyyu’l-Evvel, Beyrut, 2009.
• DÛRÎ, Abdulaziz; Târîhu'l-'Irâkî’l-İktisâdî fi'l-karni'r-râbi’i'l-hicrî, Beyrut, 1974.
• ELİSSEEF, Nikita; “Fiziki Plan”, İslam Şehri (Ed., R.B. Serjant, çev., E. Topçugil), İstanbul, 1992.
• EİNHARD, Siyret Şarlman, (Trc. Adel Zaitun), Dımaşk, 1989.
• GÜL, Muammer; Ortaçağ Avrupa Tarihi, İstanbul, 2009.
• HEYD, W. ; Yakın Doğu Ticaret Tarihi (çev. Enver Ziya Karal), Ankara, 2000.
• HEYD, F; Tarihu’l-Ticare fi’l-Şarku’l-Edne fi’l-Usuru’l-Vusta, (Trc.Muhammed Reda), Kahire, 1985.
• HADDURÎ, M., es-Sılatü’l-Diblomatikiyya Beyne'r-Reşid ve Şarlman, Bağdat, 1939.
• HASAN, İbrahim Hasan; İslâm Tarihi: Siyasî, Dinî, Kültürel, Sosyal, c. I-VI, (Türkçe trc. İsmail Yiğit), İstanbul, 1988.
• HİTTİ, Philip K. ; Siyasi ve Kültürel İslam Tarihi, (çev. Salih Tuğ), c. I-IV, İstanbul, 1989.
• HİTTİ P. K., History of the Arabs, New York 1968.
• İBN HURDÂZBİH, Ubeydullah b. Abdullah (300/913); Yollar ve Ülkeler Kitabı (Türkçe trc. Murat Ağarı), İstanbul, 2008.
• HUDARİ,Muhammed; Tarihu’l-Ümemi’l-İslâmiyye, (Devletü’l-Abbasiyye), c. 1, Mısır, 1970.
• KADDURİ, Majid; el-Sullatu’l-Diplomasiyye Beyne Hârûnür’Reşîd ve Şarlman, Bağdat, 1939.
• KARAKUŞ, Nadir; Abbâsî Halîfesi Ve Frenk Hükümdarı Büyük Karl İlişkisi, Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 2017/2, C. 16, Sayı: 32, s. 473.
• LEWİS, Archibald R. ; Naval Power And Trade İn The Mediterranean : A.D. 500-1100, New Jersey , 1951.
• MEZ, Adam; Onuncu Yüzyılda İslam Medeniyeti-İslam Rönesansı, (trc. Salih Şaban), İstanbul, 2000.
• MISRÎ, Hüseyin Ali; Ticâretü’l-’Irak fî’l-’Asri’l-’Abbâsî, İskenderiyye, 1982.
• MUDEVVER, Cemil Nahle, Hadaretu’l-İslam fi Daru’l-Salam, Kahire, 1936.
• NICOL,Donald M.; Bizans ve Venedik Diplomatik ve Kültürel İlişkiler Üzerine Bir Araştırma (çev. Gül Çağalı Güven), İstanbul, 2000.
• SORİ, William; el-Hurubu’l-Selibiyye, (Trc. Hassan Habashi), c. 1, Kahire, 1998.
• TAKKUŞ, Muhammad Suhail; Tarihu’l- Devletu’l- Abbâsiyye, Beyrut, 2009.
• UTKU, Nihal Şahin; Kızıldeniz’de Denizcilik, Ticaret ve Yerleşim (VII. – XI Yüzyıllar), Doktora Çalışması, İstanbul, 2005.
• ZEKİ, Naim Fehmi; Turuku’t-Ticâreti’d-Düveliyye ve Mahattatuha Beyne’ş-Şark ve’l-Garb, Kahire, 1973.
• ZEYDAN, Corci; İslam Uygarlıkları Tarihi (çev. Nejdet Gök), c. I, İstanbul, 2004.