Afganistan Türkmen Kızları ile İlgili Gelenek ve Görenekler

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 2, 77 - 96, 31.12.2023

Mohammad Bashir Yawar

Öz

Türkmenler başkent Kabil olmak üzere Pervan ilinin Türkmen Deresinde ve Hilment ilinde bulunup yoğun olarak Afganistan’ın kuzeydoğusundan kuzeybatısına kadar uzanan coğrafi bölgelerde yaşamaktadırlar. Türkmenlerin büyük çoğunluğu kırsal bölgelerde yaşayarak tarım, hayvancılık, dericilik, halıcılık meslekleriyle uğraşırken sayıca az olan Türkmenler ise büyük şehirlerde ticaret yapmak, devlet memuru olarak geçimlerini sürdürmektedir. Çoğu kırsal bölgelerde bulunan Afganistan Türkmenleri, geçmişten günümüze kadar kimliğini, tarihini, dilini, kültürünü, gelenek göreneklerini muhafaza etmeye çalışmışlardır.
Bu çalışmada Afganistan’da bulunan Türkmenlerinin boylarına ve onların yerleşim yerlerine kısa göz atılarak Türkmen kızlarıyla ilgili gelenek ve görenekler anlatılmaya çalışılmıştır. Çalışmamız bebeklik ve ergenlik dönemleri ile ilgili adetler ve gençlik dönemi ile ilgili adetler olmak üzere iki ana başlık altında olup Afganistan Türkmenlerinin günlük hayatında uygulanan merasimler yansıtılmaya gayret edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Afganistan, Türkmenler, Türkmen Kızları, Merasim

Destekleyen Kurum

Afganistan'da bulunan Jawzjan Üniversitesi

Kaynakça

• Abdulla, Mohammad Qhasem, (2017). Afganistan Türlerinde Aile ve Evlilik: Andkhoy Örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kayseri: Erciyes Üniversitesi.
• Farzad, Abdul Rahim, (2018). “Türkmen Milli Düğün Gelenekleri”, Jawzjanan Dergisi, Sayı 23, 284-290.
• Fidayi, Molla Devlet, (1490 H.K). Şecere-i Türkmeniye, Atak: Muhlus Zada Yayınları.
• Hajıyaralı, Farhad, (2011). Afganistan’ın Etnik Yapısı Ve Kimlik Sorunu, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Antalya: Akdeniz Üniversitesi.
• Makhdom, Abdulahad, (2016). Afganistan Türklerinin Sosyo-Kültürel Ve Dini Durumu: Mezar-I Şerif Örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Samsun: On Dokuz Mayıs Üniversitesi.
• Nazarı, Mohammad, (2016). “Afganistan Türkmenlerinin Düğün Merasimi”, Ülker Dergisi, S. 1/İlkbahar, S. 79-84.
• Noor, Nooryghdi, (2023). “Afganistan Türkmenleri Ve Kültürüne Genel Bir Bakış”, Jawzjanan Dergisi, S. 40, S. 211-214).
• Öztürk, R., (2009). “Afganistan Türkmenlerinin Fergengi Encümeni ve Güneş Dergisi”, Turkiş Studies Dergisi, S. 4 (3), S. 185-186.
• Rasekh Yıldırım, Mohammad Saleh, (2015). Türkmenlerin Tarihi Ve Kültürü, 3. Baskı, Kabil: Alazhar Yayınları.
• Soofizadeh, Abdolvahid, (2018). Konargöçer Hazarötesi (İran) Türkmenlerinde Sosyo-Kültürel Ve Ekonomik Hayat, Editör: Mustafa Gökçe, Eren Fehmi Eroğlu, Altaylardan Toroslara Konargöçer Türkler, Muğla: Muğla Büyük Şehir Belediye Kültür Yayınları.
• Şahin, Savaş, (2016). “Afganistan’daki Türkmen Varlığı Ve Kültürü Üzerine”, Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, S. 5 (3), S. 2016.
• Yaver, Muhammed Beşir, (2021). “Bugünkü Afganistan’da Türkmen Türkçesinin Durumu”, Varlık Dil, Edebiyat ve Toplum Araştırmaları Dergisi, S. 24 (2), S. 83-85.
• Ziyayi, Najiba, (2004). Afganistan Türklerinin Dini, İnanç ve Yaşayışları: Kuzey Afganistan Örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi.
• Https://Www.Vajehyab.Com (Erişim Tarihi: 15.02.2023).