Kral Aziz Ladislas, Kronikler, Efsaneler ve Mucizeler

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 1, 160 - 194, 05.07.2024

Çevirmen: Ebru Emine Oğuz

Öz

Macar kronik versiyonları ve Latin efsaneleri Kral Aziz Ladislas (1077–1095 hükümdar, 1192’de aziz ilan edilmiştir) figürü hakkında pek çok bilgi sunmaktadır. Bahsi geçen kaynakların tümü, hayatta kalan göçebe geleneklerinin, Macar kraliyet sarayının şövalyelik fikirlerinin, Angevin sarayının Fransız haçlı geleneklerinin ve 1241–42’de Moğollara karşı verilen mücadele anılarının genişletilmiş ve eklemeler yapılmış versiyonlarıdır. Bu makale Birinci Haçlı Seferi’nin kurgusal lideri ve imparatorluk tahtının kurgusal halefi olmak gibi motiflerin bir kısmına odaklanmaktadır. Ayrıca efsaneler ve kronikler arasındaki metinsel farklıklarla yüzleşmekte olan çalışmamız, hagiografik ve litürjik metinlerin onun putperestlere karşı verdiği mücadeleleri neden ihmal ettiği sorusuna da cevap vermeye çalışmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Macar tarihi, Orta Çağ hagiografisi, Kutsal krallar, Saray kültürü, Haçlı seferleri

Kaynakça

• Hungarian Angevin Legendar (1978) Węgierskie legendarium Andegaweńskie: Wydanie faksymile, opracował, regesty legend zestawił, całość do druku przygotował Ferenc Levárdy. Wrocław, Budapest.
• Anonymus. Anonymi Bele regis notarii Gesta Hungarorum (2010) Anonymus, Notary of King Béla, The Deeds of the Hungarians, in: Anonymus and Master Roger, ed. and trans. Martyn Rady and László Veszprémy, et al. Budapest-New York, (Central European Medieval Texts).
• Ansbertus. A. Chroust (2010) Quellen zur Geschichte des Kreuzzuges Kaiser Friedrichs I. (Historia de expeditione Friderici imperatoris et quidam alii rerum gestarum fontes eiusdem expeditionis). MGH. Script. rer. Germ. N. S. 5. Berlin, 1928, pp. 1–115., see also The Crusade of Frederick Barbarossa. The History of Expedition of the Emperor Frederick and Related Texts, ed. Graham A. Loud. Crusade Texts in Translation. 19. Farnham,, p. 48–57.
• Arnoldus Arnoldi (1868) Chronica Slavorum, ed J. M. Lappenberg. MGH. Script. rer. Germ. 14. Berolini.
• Busse 1887. Porphyrii Isagoge et in Aristotelis categorias commentarium, ed. Adolfus Busse. Berlin, 1887.
• Cosmas Pragensis Chronica (2018) Die Chronik der Böhmen des Cosmas von Prag, ed. B. Bretholz. MGH SS Nova series 2. Munich, 1980. New edition in print: Cosmas of Prague, Chronica Bohemorum. The Chronicle of the Czechs, Petra Multova and Martyn Rady, trans. J. M. Bak and Pavlina Rychetrová. Budapest-New York.
• DHA. Diplomata Hungariae antiquissima (1992) Accedunt epistolae et acta ad historiam Hungariae pertinentia. I. Ab anno 1000 usque ad annum 1131, ed. György Györffy. Budapestini.
• Fodor, J. Adrienne (1980) László-legendák 15–16. Századi magyarországi breviáriumokban [St Ladislas’s legends in 15th–16th c. Breviaries in Hungary], in: Athleta patriae, p. 57–72.
• Gallus Anonymus (2003) [“Gallus Anonymus,”] Gesta principum Polonorum, The Deeds of the Princes of the Poles, ed. And trans. Paul Knoll and Frank Schaer, with a preface by Tom Bisson. Budapest-New York, (Central European Medieval Texts 3).
• Gerhard von Augsburg (1993), Vita Sancti Uodalrici: die älteste Lebensbeschreibung des heiligen Ulrich, lateinisch-deutsch, mit der Kanonisationsurkunde von 993, ed. W. Berschin – A. Häse. Editiones Heidelbergenses, 24, Heidelberg, 1993.
• Gombos, Ferenc Albin (2005-2011) (ed.), Catalogus fontium historiae Hungariae aevo ducum et regum ex stirpe Arpad descendentium ab anno Christi DCCC usque ad annum MCCCI. Vols. 1-3. Budapest, 1937–1938. (reprinted Budapest, 2005-2011).
• Hajdú, István (2006), Vita sancti Ladislai confessoris regis Hungariae, “Cahiers de l’Institut du Moyen-Âge Grec et Latin”, (Université de Copenhague) 77, p. 36–66.
• Heilige Könige (1976) Die heiligen Könige (Legenden und Mahnungen aus der Arpadenzeit), ed. And trans. Thomas Bogyay, János Bak, Gabriel Silagi. Vienna, Cologne, Graz.
• IC (Illuminated Chronicle). Chronici Hungarici compositio, ed. Domanovszky, Sándor. In SRH 1: pp. 217-504. Facsimile edition of the Illuminated Chronicle by Dezső Dercsényi. Budapest, 1964. German and English translations Budapest, 1961, 1969. Facsimile edition of the Chronicle of Buda, ed. Erzsébet Soltész. Budapest, 1973.
• Isidori Hispalensis Episcopi Etymologiarum Sive Originum Libri XX (2006) Ed. Wallace Lindsay, London, 1911. For the complete translation see The Etymologies of Isidore of Seville. Ed. And transl. Stephen A Barney etc. Cambridge).