Osmanlı Devleti hukukta modernleşme çabaları içinde, medeni
kanununu (Mecelle-i Ahkam-ı Adliyye ismi ile) 1869-1876 yılları arasında
hazırlayarak yürürlüğe sokmuştur. Söz konusu yasa, kitaplardan
oluşmaktadır ve her kitap hazırlandıkça padişahın iradesinin alınmasının
ardından yürürlüğe girmiştir. Ancak söz konusu kodifikasyon, bir medeni
kanunda olması gereken, Aile hukuku, Miras hukuku gibi hukuk
alanlarını dışarıda bırakmıştır.
Yürürlüğe girdikten kısa bir süre sonra, çeşitli eleştirilere muhatap
olmuş ve Mecelle-i Ahkam-ı Adliyye’de tadil (değişiklikler yapılması)
gerekliliği gündeme gelmiştir. Öncelikle, yasayı hazırlayan Mecelle Cemiyeti
eksiklikleri gidermeye çalışmış, daha sonra Mecelle Tadil Komisyonu
oluşturulmuş, ancak Mecelle-i Ahkam-ı Adliyye’deki değişiklik çalışmaları
beklenen faydayı sağlayamamış, Lozan görüşmelerinin de etkisi ile yeni
Türkiye Cumhuriyeti Türk Medeni Kanunu’nu, İsviçre Medeni
Kanunu’ndan resepsiyon yolu ile almaya karar vermiştir. Neticede Türk
Medeni Kanunu, 4 Ekim 1926’da yürürlüğe girerken aynı gün Mecelle-i
Ahkam-ı Adliyye de yürürlükten kaldırılmıştır. Böylece Türkiye
Cumhuriyeti için Türk Hukuk Tarihi’nin konusu haline gelmiş olan yasa,
bir müddet daha Osmanlı Devleti’nden ayrılmış çeşitli ülkelerde
yürürlüğünü sürdürmüştür.
Mecelle-i Ahkam-ı Adliyye Osmanlı Devleti Medeni Kanunu Mecelle Cemiyeti Ahmet Cevdet Paşa Züfer Olayı.
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 1 Mart 2011 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2011 |