BibTex RIS Kaynak Göster

20. YÜZYIL BAŞINDA MAKEDONYA BÖLGESİNDE DEVLETE KARŞI AYAKLANMALAR KRESNA'DAN KRUŞOVA'YA ÖRNEKLER

Yıl 2005, , 1 - 17, 01.09.2005

Meltem Begüm Saatçi Mehmet Yetişgin

https://doi.org/10.1501/OTAM_0000000419

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

  • , 234, 235 Nolu Maraş Şer’iye Sicilleri.
  • Ahmet Cevdet Paşa. Mâ’rûzât, hazırlayan Yusuf Halaçoğlu, İstanbul: Çağrı Yayınları, 1980.
  • Akbıyık, Yaşar. “Haçin ve Zeytun Ermeni Meselesinin Çözümü,” Türk-Ermeni İlişkileri: 21. Yüzyıla Girerken Tarihe Dostça Bakış, Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi, 2000.
  • Akdağ, Mustafa. Türkiye’nin İktisadi ve İçtimai Tarihi, 1243-1453, İstanbul: Cem Yayınları, 1977.
  • Arşiv Belgelerine Göre Kafkaslar’da ve Anadolu’da Ermeni Mezalimi, 1919-1920, cilt 3, Ankara: Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı Yayınları, 1997
  • Atalay, Besim. Maraş: Tarihi ve Coğrafyası. İstanbul: Dizerkonca Matbaası, 1973.
  • Bağdadlılar, Adil. Uzunoluk: İstiklal Harbi’nde Kahramanmaraş, Kervan Yayınları, 1974
  • Başbakanlık Osmanlı Arşivi Belgeleri, DH. EUM.KLU 10/24, 1333.2a.21; Y:EE 37/37.
  • Bir Zamanlar Anadolu Ermenileri, http://www.agos.com.tr/tr/arshiv/birzamanlar/marash.html
  • Cuinet, Vital. La Turquie d’Asie II. Les édition Isis. İstanbul, 2001.
  • Dahiliye Nezareti, Sicil-i Nüfus İdare-i Umumiyesi, Memalik-i Osmaniye’nin 1330 (1914) Senesi Nüfus İstatistiği. Dersaadet: Hilal Matbaası, 1336.
  • Muammer Demirel (editör), British Documents on Armenians, 1896-1918, Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, 2002.
  • Hicri 1300 (Miladi 1882) Tarihli Salname-i Devlet-i Osmâniye.
  • Hicri 1312 (Miladi 1895) Tarihli Halep Vilayeti Salnamesi.
  • Hicri 1313 (Miladi 1896) Tarihli Halep Vilayeti Salnamesi.
  • Hicri 1318 (Miladi 1900) Tarihli Halep Vilayeti Salnamesi.
  • Hicri 1320 (Miladi 1902) Tarihli Halep Vilayeti Salnamesi.
  • Hicri 1326 (Miladi 1908) Tarihli Halep Vilayeti Salnamesi.
  • Honigmann, “Mar’ash,” The Encyclopaedia of Islam. Cilt 3. London: Leiden, 1936, s. 269-270.
  • İlter, Erdal. “Ermeni Mes’elesi”nin Perspektifi ve Zeytun İsyanları (1780 – 1915), Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, 1995.
  • Karpat, Kemal H. “Ottoman Population Records and the Census of 1881/82-1893.” International Journal of Middle East Studies, 9 (1978).
  • Kerr, Stanley E. The Lions of Marash: Persenal Experiences with American Near East Relief, 1919-1922, Albany: State University of New York Press, 1973.
  • Krikorian, Mesrob K. Armenians in the Service of the Ottoman Empire, 1860-1908, London: Routledge & Kegan Paul, 1977.
  • Kurtcephe, İsrafil. “1915 Ermeni Tehciri ve Doğurduğu Sonuçlar,” Kahramanmaraş’ta Ermeni Sorunu Sempozyumu, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Yayınları, 2002.
  • Mandelstam, André N. La Société de Nations et les Puissances devant le Problème Arménien, Paris: 1926
  • “Marash,” Catholic Encyclopedia, http://www.newadvent.org/cathen/09636b.htm.
  • “Marash.” 1911 Encyclopedia, http://1911encyclopedia.org/M/MA/MARASH.htm.
  • McCarthy, Justin. “The Population of the Ottoman Armenians,” The Armenians in the Late Ottoman Period, editör Türkkaya Ataöv, Ankara: The Turkish Historical Society, 2001, s. 65-85.
  • _____________. Müslümanlar ve Azınlıklar: Osmanlı İmparatorluğunda Nüfus ve İmparatorluğun Sonu, çeviren Bilge Umar, İstanbul: İnkılap, 1998.
  • Osmanlı Belgelerinde Ermeni-Fransız İlişkileri, 1918-1919, cilt 2, Ankara. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, 2002.
  • Osmanlı Belgelerinde Ermeniler (1915-1920), Ankara: T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, 1994.
  • Özalp, Yalçın. Gazilerin Dilinde Milli Mücadelemiz. Ankara: Semih Ofset Matbaacılık, (tarihsiz).
  • Saral, Ahmet Hulki. Watan Nasıl Kurtarıldı: Nur Dağı (Amanoslar), Toroslar, Adana, Maraş, Gaziantep ve Urfa’da Yapılan Kuvayı Milliye Savaşları, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 1970
  • Shaw, Stanford J. “The Armenian Legion and Its Destruction of the Armenian Community of Clicia,” The Armenians in the Late Ottoman Period, Hazırlayan Türkkaya Ataöv, Ankara: Turkish Historical Society Printing, 2001, 155-207.
  • _____________. “The Otoman Census System and Population, 1831-1914,” International Journal of Middle East Studies, 9 (1978).
  • Sonyel, Salâhi R. Minorities and the Destruction of the Ottoman Empire, Ankara: Türk Tarih Kurumu, 1993.
  • Şimşir, Bilal N. British Documents on Ottoman Armenians (1895), cilt 4, Ankara: Türk Tarih Kurumu, 1990.
  • ____________ N. British Documents on Ottoman Armenians 1880-1890, cilt 2, Ankara: Türk Tarih Kurumu, 1989.
  • The 22 Days of Marash: Papers and teh Defense of the City against Turkish Forces, January-February 1920,” The Armenian Review, vol. 30 (Winter 1977-78).
  • Uras, Esat. The Armenians in History and the Armenian Question, İstanbul: Documentary Publications, 1988.
  • Yetişgin, Memet. “Ermenilerin Maraş’tan Ayrılmaları, 1920-1922,” Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, cilt xx, sayı 58, Mart 2004, s. 65-82.
  • _____________. “Maraş’ta Müslim ve Gayrimüslim Nüfus ve 1895 Zeytun (Süleymanlı) İsyanı,” Kahramanmaraş’ta Ermeni Sorunu Sempozyumu, Kahramanmaraş: Sütçü İmam Üniversitesi Yayınları, 2002.
  • _____________. “The Muslim and Non-Muslim Population in Maraş and Zeitun Revolt of 1895,” Review of Armenian Studies, vol. 1, no. 4 (2003).

MARAŞ’TA ERMENİ NÜFUSU: OSMANLI SON DÖNEMİ, MÜTÂREKE ve MİLLİ MÜCADELE YILLARI

Yıl 2005, , 1 - 17, 01.09.2005

Meltem Begüm Saatçi Mehmet Yetişgin

https://doi.org/10.1501/OTAM_0000000419

Öz

Osmanlı son döneminde Halep vilayetine bağlı bir sancak olan Maraş merkez ile Zeytun (Süleymanlı) kazaları Ermenilerin Osmanlı Devleti içerisinde sıkça yaşadığı yerlerden idi. Bunda, bölgenin coğrafik özelliği kadar, ticaret yolları üzerinde olması ve zengin tarım yapılan ovalara sahip bulunması etkili olmuştu. Osmanlı toprakları içerisinde Maraş, her ne kadar Ermenilerin yoğun yaşadığı yerlerden birisi idiyse de buradaki Türklerin nüfusu oldukça fazla idi. Maraş merkezde Ermenilerin oranı, Katolik ve Protestanlar dahil, yüzde otuzlara varırken, sancak genelinde bu oran yüzde yirmilere gerilemekteydi. Bunda, Zeytun dışındaki kazalarda—Elbistan, Pazarcık, Andırın, Göksun—Ermenilerin nüfusunun oldukça önemsiz miktarda olması etkili olmuştur. Bölgede sürekli ayaklanmalara karışan Ermeniler, Büyük Savaş sonrasında, Maraş’ın Fransızlar tarafından işgali sırasında, Fransız işgal güçleri ile birlikte Türklere karşı savaşmış, Fransızlar yenik olarak bölgede ayrılınca da onlarla birlikte gitmeye karar vermişlerdir. Şehirde kalan Ermenilerin en son ayrılan kafilesi, Ocak 1922 tarihinde olmak üzere, Maraş’tan ayrılmışlardır

Anahtar Kelimeler

Türkler Ermeniler Maraş Osmanlı İmparatorluğu Türkiye

Kaynakça

  • , 234, 235 Nolu Maraş Şer’iye Sicilleri.
  • Ahmet Cevdet Paşa. Mâ’rûzât, hazırlayan Yusuf Halaçoğlu, İstanbul: Çağrı Yayınları, 1980.
  • Akbıyık, Yaşar. “Haçin ve Zeytun Ermeni Meselesinin Çözümü,” Türk-Ermeni İlişkileri: 21. Yüzyıla Girerken Tarihe Dostça Bakış, Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi, 2000.
  • Akdağ, Mustafa. Türkiye’nin İktisadi ve İçtimai Tarihi, 1243-1453, İstanbul: Cem Yayınları, 1977.
  • Arşiv Belgelerine Göre Kafkaslar’da ve Anadolu’da Ermeni Mezalimi, 1919-1920, cilt 3, Ankara: Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı Yayınları, 1997
  • Atalay, Besim. Maraş: Tarihi ve Coğrafyası. İstanbul: Dizerkonca Matbaası, 1973.
  • Bağdadlılar, Adil. Uzunoluk: İstiklal Harbi’nde Kahramanmaraş, Kervan Yayınları, 1974
  • Başbakanlık Osmanlı Arşivi Belgeleri, DH. EUM.KLU 10/24, 1333.2a.21; Y:EE 37/37.
  • Bir Zamanlar Anadolu Ermenileri, http://www.agos.com.tr/tr/arshiv/birzamanlar/marash.html
  • Cuinet, Vital. La Turquie d’Asie II. Les édition Isis. İstanbul, 2001.
  • Dahiliye Nezareti, Sicil-i Nüfus İdare-i Umumiyesi, Memalik-i Osmaniye’nin 1330 (1914) Senesi Nüfus İstatistiği. Dersaadet: Hilal Matbaası, 1336.
  • Muammer Demirel (editör), British Documents on Armenians, 1896-1918, Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, 2002.
  • Hicri 1300 (Miladi 1882) Tarihli Salname-i Devlet-i Osmâniye.
  • Hicri 1312 (Miladi 1895) Tarihli Halep Vilayeti Salnamesi.
  • Hicri 1313 (Miladi 1896) Tarihli Halep Vilayeti Salnamesi.
  • Hicri 1318 (Miladi 1900) Tarihli Halep Vilayeti Salnamesi.
  • Hicri 1320 (Miladi 1902) Tarihli Halep Vilayeti Salnamesi.
  • Hicri 1326 (Miladi 1908) Tarihli Halep Vilayeti Salnamesi.
  • Honigmann, “Mar’ash,” The Encyclopaedia of Islam. Cilt 3. London: Leiden, 1936, s. 269-270.
  • İlter, Erdal. “Ermeni Mes’elesi”nin Perspektifi ve Zeytun İsyanları (1780 – 1915), Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, 1995.
  • Karpat, Kemal H. “Ottoman Population Records and the Census of 1881/82-1893.” International Journal of Middle East Studies, 9 (1978).
  • Kerr, Stanley E. The Lions of Marash: Persenal Experiences with American Near East Relief, 1919-1922, Albany: State University of New York Press, 1973.
  • Krikorian, Mesrob K. Armenians in the Service of the Ottoman Empire, 1860-1908, London: Routledge & Kegan Paul, 1977.
  • Kurtcephe, İsrafil. “1915 Ermeni Tehciri ve Doğurduğu Sonuçlar,” Kahramanmaraş’ta Ermeni Sorunu Sempozyumu, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Yayınları, 2002.
  • Mandelstam, André N. La Société de Nations et les Puissances devant le Problème Arménien, Paris: 1926
  • “Marash,” Catholic Encyclopedia, http://www.newadvent.org/cathen/09636b.htm.
  • “Marash.” 1911 Encyclopedia, http://1911encyclopedia.org/M/MA/MARASH.htm.
  • McCarthy, Justin. “The Population of the Ottoman Armenians,” The Armenians in the Late Ottoman Period, editör Türkkaya Ataöv, Ankara: The Turkish Historical Society, 2001, s. 65-85.
  • _____________. Müslümanlar ve Azınlıklar: Osmanlı İmparatorluğunda Nüfus ve İmparatorluğun Sonu, çeviren Bilge Umar, İstanbul: İnkılap, 1998.
  • Osmanlı Belgelerinde Ermeni-Fransız İlişkileri, 1918-1919, cilt 2, Ankara. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, 2002.
  • Osmanlı Belgelerinde Ermeniler (1915-1920), Ankara: T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, 1994.
  • Özalp, Yalçın. Gazilerin Dilinde Milli Mücadelemiz. Ankara: Semih Ofset Matbaacılık, (tarihsiz).
  • Saral, Ahmet Hulki. Watan Nasıl Kurtarıldı: Nur Dağı (Amanoslar), Toroslar, Adana, Maraş, Gaziantep ve Urfa’da Yapılan Kuvayı Milliye Savaşları, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 1970
  • Shaw, Stanford J. “The Armenian Legion and Its Destruction of the Armenian Community of Clicia,” The Armenians in the Late Ottoman Period, Hazırlayan Türkkaya Ataöv, Ankara: Turkish Historical Society Printing, 2001, 155-207.
  • _____________. “The Otoman Census System and Population, 1831-1914,” International Journal of Middle East Studies, 9 (1978).
  • Sonyel, Salâhi R. Minorities and the Destruction of the Ottoman Empire, Ankara: Türk Tarih Kurumu, 1993.
  • Şimşir, Bilal N. British Documents on Ottoman Armenians (1895), cilt 4, Ankara: Türk Tarih Kurumu, 1990.
  • ____________ N. British Documents on Ottoman Armenians 1880-1890, cilt 2, Ankara: Türk Tarih Kurumu, 1989.
  • The 22 Days of Marash: Papers and teh Defense of the City against Turkish Forces, January-February 1920,” The Armenian Review, vol. 30 (Winter 1977-78).
  • Uras, Esat. The Armenians in History and the Armenian Question, İstanbul: Documentary Publications, 1988.
  • Yetişgin, Memet. “Ermenilerin Maraş’tan Ayrılmaları, 1920-1922,” Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, cilt xx, sayı 58, Mart 2004, s. 65-82.
  • _____________. “Maraş’ta Müslim ve Gayrimüslim Nüfus ve 1895 Zeytun (Süleymanlı) İsyanı,” Kahramanmaraş’ta Ermeni Sorunu Sempozyumu, Kahramanmaraş: Sütçü İmam Üniversitesi Yayınları, 2002.
  • _____________. “The Muslim and Non-Muslim Population in Maraş and Zeitun Revolt of 1895,” Review of Armenian Studies, vol. 1, no. 4 (2003).
Toplam 43 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Meltem Begüm Saatçi Bu kişi benim

Mehmet Yetişgin Bu kişi benim

Yayımlanma Tarihi 1 Eylül 2005
Yayımlandığı Sayı Yıl 2005

Kaynak Göster

APA Saatçi, M. B., & Yetişgin, M. (2005). MARAŞ’TA ERMENİ NÜFUSU: OSMANLI SON DÖNEMİ, MÜTÂREKE ve MİLLİ MÜCADELE YILLARI. OTAM Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma Ve Uygulama Merkezi Dergisi, 17(17), 1-17. https://doi.org/10.1501/OTAM_0000000419
AMA Saatçi MB, Yetişgin M. MARAŞ’TA ERMENİ NÜFUSU: OSMANLI SON DÖNEMİ, MÜTÂREKE ve MİLLİ MÜCADELE YILLARI. OTAM Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi. Eylül 2005;17(17):1-17. doi:10.1501/OTAM_0000000419
Chicago Saatçi, Meltem Begüm, ve Mehmet Yetişgin. “MARAŞ’TA ERMENİ NÜFUSU: OSMANLI SON DÖNEMİ, MÜTÂREKE Ve MİLLİ MÜCADELE YILLARI”. OTAM Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma Ve Uygulama Merkezi Dergisi 17, sy. 17 (Eylül 2005): 1-17. https://doi.org/10.1501/OTAM_0000000419.
EndNote Saatçi MB, Yetişgin M (01 Eylül 2005) MARAŞ’TA ERMENİ NÜFUSU: OSMANLI SON DÖNEMİ, MÜTÂREKE ve MİLLİ MÜCADELE YILLARI. OTAM Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi 17 17 1–17.
IEEE M. B. Saatçi ve M. Yetişgin, “MARAŞ’TA ERMENİ NÜFUSU: OSMANLI SON DÖNEMİ, MÜTÂREKE ve MİLLİ MÜCADELE YILLARI”, OTAM Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, c. 17, sy. 17, ss. 1–17, 2005, doi: 10.1501/OTAM_0000000419.
ISNAD Saatçi, Meltem Begüm - Yetişgin, Mehmet. “MARAŞ’TA ERMENİ NÜFUSU: OSMANLI SON DÖNEMİ, MÜTÂREKE Ve MİLLİ MÜCADELE YILLARI”. OTAM Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi 17/17 (Eylül 2005), 1-17. https://doi.org/10.1501/OTAM_0000000419.
JAMA Saatçi MB, Yetişgin M. MARAŞ’TA ERMENİ NÜFUSU: OSMANLI SON DÖNEMİ, MÜTÂREKE ve MİLLİ MÜCADELE YILLARI. OTAM Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi. 2005;17:1–17.
MLA Saatçi, Meltem Begüm ve Mehmet Yetişgin. “MARAŞ’TA ERMENİ NÜFUSU: OSMANLI SON DÖNEMİ, MÜTÂREKE Ve MİLLİ MÜCADELE YILLARI”. OTAM Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma Ve Uygulama Merkezi Dergisi, c. 17, sy. 17, 2005, ss. 1-17, doi:10.1501/OTAM_0000000419.
Vancouver Saatçi MB, Yetişgin M. MARAŞ’TA ERMENİ NÜFUSU: OSMANLI SON DÖNEMİ, MÜTÂREKE ve MİLLİ MÜCADELE YILLARI. OTAM Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi. 2005;17(17):1-17.