N. S. Vsevolojski'nin İstanbul Seyahati 1836

Yıl 2019, Sayı: 46, 1 - 24, 01.01.2019

Mesut Karakulak

Öz

Bu çalışma sıradan, dikkat çekici herhangi bir edebi kabiliyeti bulunmayan bir Rus olan Nikolay Sergeyeviç Vsevolojski’nin 1836 yılındaki İstanbul seyahatini ve gözlemlerini konu almaktadır. Geniş bir okur kitlesine hitap edecek üslup ve entelektüel birike sahip olmayan seyyahın anlatısının genelinde kendinden önce gelen seyyahların önyargılı gözlem ve yorumlarını tekrarla iktifa etmiştir. Seyyahın en öne çıkan niteliği önemli sayılabilecek bir askeri kariyere sahip olmasıdır. Bu sayede Osmanlı askeri modernleşmesinin en hızlı dönemlerinden birini uzmanlıkla değerlendirebilmiştir. Eserini kayda değer kılan başlıca nitelik de Osmanlı askeri modernleşmesi bilhassa denizcilik alanındaki reform teşebbüsleri üzerine ifade ettiği birinci elden gözlem ve yorumlardır. Genel çerçevede düşünüldüğünde İstanbul’a beş kez gelmiş seyyahın İstanbul hakkında tuttuğu notlar bir bölgede değersiz olan bilginin, değerli kabul edildiği başka bir bölgeye taşınması tanımı altında değerlendirilebilir

Anahtar Kelimeler

İstanbul, Rus Seyyah, Osmanlı Modernleşmesi, Rus Çarlığı

Istanbul Voyage of N. S. Vsevolojski

Öz

The subject of this study is travel and observations of Nikolay Sergeevich Vsevolojski, who an ordinary Russian citizen and was not have spectacular literary ability, to Istanbul in 1836. The traveller, who was not have an felicity and intellectual background to appeal to a wide audience, satisfied with repeating the prejudiced observations and interpretations of his predecessors in many parts of his work. The most important feature of the traveller is his military career which can be considered as remarkable. Thanks to this, he was able to evaluate one of the fastest periods of Ottoman military modernization with expertise. Also, the main quality, which makes his work noteworthy, is first-hand observations and interpretations of the Ottoman military modernization, particularly on maritime reform initiatives. The notes of traveller, who came to Istanbul five times, can be evaluated under the definition of transferring unvaluable information to another region where it was considered valuable in the general concept.

Anahtar Kelimeler

Istanbul, Russian traveller, Ottoman modernization, Tsarist Russia

Kaynakça

• AKAY, Nimetullah “Osmanli Sultani II. Mahmud Döneminde Mevlevilik” Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Yıl: 20, Sayı 33, Ocak-Haziran 2015, s. 83-105.
• Balşaya Sovetskaya Entsiklopediya, “Vsevolojskiy, Nikolay Sergeeviç” Moskva 1997.
• BAZİLİ, Konstantina, Oçerki Konstantinopola, S. Petersburg 1835.
• DAVIDOV, Vladimir Putevıya Zapiski Vedennıya Vo Vremya Prebıvanıya Na İoniçeskih Ostrovah, v Gretzii, Maloy Azii i Turtzii v 1835 Godu, II, Sanktpeterburg,
• DURU, Necip Fazıl, “Batılı Seyyahların Gözüyle “Dönen Dervişler”,Hece, (Ekim 2007), S. 130, s. 118-119.
• FEDORÇENKO, V. İ. “Dvoränskie Rodı, Proslavivşie Oteçestvo” Enцiklopedia Dvoranskih Godov. 2003.
• FİGES, Orlando Nataşa’nın Dansı Rusya’nın Kültürel Tarihi, İnkılap Yay. İstanbul 2009.
• İNALCIK, Halil “Koca Hüsrev Paşa” Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt 19, İstanbul 1999, s. 41-45.
• İNANIR, Emine, Rusların Gözüyle İstanbul, Kitabevi, İstanbul 2013.
• KOÇAK Fatma, ÖZKAN Murat, “Bizans’tan Ruslara Miras: Hıristiyanlık”, USAD, C. 8, S. 37, Nisan 2015, s. 376-383.
• KURAT, Akdes Nimet Rusya Tarihi, TTK, Ankara 2010.
• MENEKŞE, Metin “Batılı Seyyahların Gözünden Osmanlı İstanbul’unda “Köpekler”, International Social Sciences Studies Journal, 4(28): ss. 6321-6334
• ÖZVEREN, Eyüp, Akdeniz’de Bir Doğu, Dost Yayınları, Ankara 2000, s. 24-27;
• Tverskie Praviteli: P.İ. Ozerov, N.S. Vsevolojskiy, V.A. Borisov, D.M. Obreskov, http://www.tztver.ru/articles/detail/501.
• ÜNAL, Fatih “Rus Ressam Zaharov’un Hatıralarında İstanbul”, OÜSBAD, S. 9, 2014, s.16-26.
• ÜNAL, Fatih “Vladimir Petrviç Davıdov’un Seyahat Notlarına Göre 1835’de İstanbul, OÜSBAD, S. 8 (3), Kasım 2018, s. 537-556.
• VSEVOLOJSKİ, N. S, (1839). Puteşestvie Çrez Yujnuyu Rossiyu, Krım i Odessu, v Konstantinopol, Maluyu Aziyu, Severnuyu Afriku, Maltu, Sitsiliyu, İtaliyu, Yujnuyu Frantsiyu i Parij v 1836 i 1837 Godah, Moskva.
• VON MOLTKE, Helmuth, Motke’nin Türkiye Mektupları, Remzi Kitap Evi, İstanbul 2016.