Siber Dışlanma ve Benlik Saygısı: Türkiye’nin Batısında Bir Tıp Fakültesi Öğrencilerinde Yapılan Araştırma

Yıl 2022, Cilt: 44 Sayı: 2, 177 - 185, 28.02.2022

Didem Oktar , Alaettin Ünsal , Didem Arslantas , Ayşegül Mutlu , Feyza Nehir Öznur Muz

https://doi.org/10.20515/otd.992587

Öz

Çağımızın getirdiği teknolojik gelişmeler internet kullanımını hayatımızın vazgeçilemez bir parçası haline getirdi. İnternet erişiminin en sık sosyal medya uygulamaları kullanımı için olduğu bilinmektedir. Çalışmanın yapıldığı sürede yaşanan COVID-19 Pandemisinde yüz yüze sosyalleşmenin azalmasının da etkisiyle sosyal medya kullanımının arttığı düşünülmektedir. Sosyal medya uygulamaları kullanımı; çevirim içi gruplarda sosyalleşme, aidiyet duygusu ve benlik saygısının gelişmesinde önemli olmakla birlikte birçok tehlikeyi de beraberinde getirmektedir. Bu tehlikelerden biri sosyal medyada bir gruba dahil olamama, görmezden gelinme ve dışlanma şeklinde tanımlanan siber dışlanmadır.Çalışma 2020-2021 döneminde Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp fakültesi’nde öğrenim gören öğrencilerde gerçekleştirilen kesitsel tipte bir araştırmadır. Çalışma için etik kurul onayı alındı. Çalışma grubu 1092 öğrenciden oluştu. Literatürden faydalanılarak bir anket form hazırlandı. Anket öğrenciler tarafından online olarak dolduruldu. Verilerin analizinde Mann-Whitney U testi, Kruskal Wallis testi, Spearman Korelasyon analizi ve Çoklu Doğrusal Regresyon analizi kullanıldı. Öğrencilerin 593’ü (%54.3) kadındı. Yaşları 17-27 arasında değişmekte olup, ortalama 21.6±2.0 yıldı. Siberostrasizm ölçeğinden alınan puanlar 14-70 arasında değişmekte olup ortalama 24.8±9.9 puandı. Gün içerisinde en çok vakit geçirilen sosyal medya uygulamalarının instagram, whatsapp ve youtube idi. İleri analizde; kişilik tipi, aile tipi, gün içinde hobilerine vakit ayırma, arkadaşları ile yüz yüze iletişim, ebeveynlerinin kendine karşı davranışları, akıllı telefon ilk kullanma yaşı, günde akıllı telefon kullanma süresi ve sosyal medyada kimliğini gizleyerek üyelik oluşturma Siber dışlanma için prediktör olarak bulundu. Öğrencilerin siber dışlanma düzeyleri ile benlik saygısı düzeyleri arasında negatif bir ilişkili bulundu. İnternet ve sosyal medya uygulamalarının kullanımının artması ile dijital sağlık kavramı gündeme gelmiştir. Konu halk sağlığı açısından önemlidir. Sosyal medyanın zararlı etkilerinden korunmaya ve siber dışlanmayı azaltmaya yönelik müdahale programlarının geliştirilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

siber dışlanma, benlik saygısı, tıp fakültesi, öğrenci, dijital sağlık

Cyberostracism and Self-Esteem: A Study on Medical Faculty Students in Western Turkey

Öz

The technological advancements of this era made the use of Internet an essential part of our lives. It is known that the Internet is used for social media applications at most. It is thought that the use of social media has increased with the effect of decreasing face-to-face socialization due to the COVID-19 pandemic in the period, in which the present study was carried out. The use of social media plays an important role in the socialization and the development of belongingness and self-esteem in online groups but it also brings several threats with it. One of these threats is cyberostracism, which is defined as not belonging to a group in social media, being ignored, and being ostracized. The present study is a cross-sectional one carried out with students studying in the Medical Faculty of Eskişehir Osmangazi University in educational year of 2020-2021. Ethics committee approval was obtained. The study group involved 1092 students. Making use of the literature, a questionnaire form was prepared. The questionnaire was filled out online by students. The data analysis was performed using Mann-Whitney U test, Kruskal Wallis test, Spearman’s Correlation Analysis, and Multiple Linear Regression Analysis. 593 (54.3%) of the students were female. Their ages were ranging between 17 and 27 years and the mean age was found to be 21.6±2.0 years. The scores in the cyberostracism scale range between 14 and 70 points and the mean score was 24.8±9.9 points. The social media applications used most during the day were Instagram, WhatsApp, and YouTube. In advanced analyses, character type, family type, devoting time for hobbies during the day, face-to-face communication with friends, behaviors of parents towards the participant, age of the first use of a smartphone, time of smartphone use in a day, and creating a social media membership by concealing the identity were found to be the predictors of cyberostracism. A negative relationship was found between students’ level of cyberostracism and self-esteem. The increase in the use of internet and social media applications also brought the concept of “digital health” forward. This subject is important for public health. It is recommended to develop intervention programs in order to protect from the harmful effects of social media and decrease cyberostracism

Anahtar Kelimeler

cyberostracism, self-esteem, digital health, medical faculty, student

Kaynakça

• 1. İnce M, KOÇAK MC. Üniversite öğrencilerinin sosyal medya kullanım alışkanlıkları: Necmettin Erbakan Üniversitesi örneği. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2017;7(2):736-49.
• 2. Güney M, Taştepe T. Ergenlerde Sosyal Medya Kullanımı ve Sosyal Medya Bağımlılığı. 2020.
• 3. Kırık AM. AİLE VE ÇOCUK İLİŞKİSİNDE İNTERNETİN YERİ: NİTEL BİR ARAŞTIRMA. 2014.
• 4. Özdemir SS, Özdemir M, Polat E, Aksoy R. SOSYAL MEDYA KAVRAMI VE SOSYAL AĞ SİTELERİNDE YER ALAN ONLINE REKLAM UYGULAMALARININ İNCELENMESİ. Ejovoc (Electronic Journal of Vocational Colleges). 2014;4(4):58-64.
• 5. Suler J. The online disinhibition effect. Cyberpsychology & behavior. 2004;7(3):321-6.
• 6. Zhang X, Dai L. The relationship between neuroticism and experience of workplace ostracism in new employees. Open Journal of Social Sciences. 2015;3(02):80.
• 7. Williams KD, Nida SA. Ostracism: Consequences and coping. Current Directions in Psychological Science. 2011;20(2):71-5.
• 8. Williams KD, Cheung CK, Choi W. Cyberostracism: effects of being ignored over the Internet. Journal of personality and social psychology. 2000;79(5):748.
• 9. Wesselmann ED, Bagg D, Williams KD. “I feel your pain”: The effects of observing ostracism on the ostracism detection system. Journal of Experimental Social Psychology. 2009;45(6):1308-11.
• 10. Gonsalkorale K, Williams KD. The KKK won't let me play: Ostracism even by a despised outgroup hurts. European Journal of Social Psychology. 2007;37(6):1176-86.
• 11. Reich S, Schneider FM, Heling L. Zero Likes–Symbolic interactions and need satisfaction online. Computers in Human Behavior. 2018;80:97-102.
• 12. ERDEMLİ Ö, KURUM G. Okul Yöneticisi ve Öğretmenlerin Gözünden Okulda Dışlanma: Nedenleri ve Sonuçları Ostracism at School from School Administrators’ and Teachers’ point of view: Causes and Results.
• 13. Kaşıkcı F, Denli ÖS, Karaman NG. Gençlerde Sosyal Medya Bağımlılığı ve Sosyal Dışlanma: Öz-Kontrolün Aracılık Rolünün Değerlendirilmesi. Başkent University Journal of Education. 2021;8(1):147-59.
• 14. Öztosun A. Ergenlerde algılanan sosyal destek ve sosyal dışlanma deneyimlerinin internet bağımlılığını yordayıcılığı: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim …; 2018.
• 15. Hatun O, Demirci İ. Developing the Cyberostracism Scale and Examining its Psychometric Characteristics. International Journal of Mental Health and Addiction. 2020:1-20.
• 16. Rosenberg M. 2. THE MEASUREMENT OF SELF-ESTEEM. Society and the adolescent self-image: Princeton University Press; 2015. p. 16-36.
• 17. Çuhadaroğlu F. Adolesanlarda benlik saygısı. Uzmanlık Tezi, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı, Ankara. 1986.
• 18. Batıgün AD, Kılıç N. İnternet Bağımlılığı ile Kişilik Özellikleri, Sosyal Destek, Psikolojik Belirtiler ve Bazı Sosyo-Demografik Değişkenler Arasındaki İlişkiler. Turk Psikoloji Dergisi. 2011;26(67).
• 19. Durkee T, Kaess M, Carli V, Parzer P, Wasserman C, Floderus B, et al. Prevalence of pathological internet use among adolescents in E urope: demographic and social factors. Addiction. 2012;107(12):2210-22.
• 20. Niu G-F, Zhou Z-K, Sun X-j, Yu F, Xie X-C, Liu Q-Q, et al. Cyber-ostracism and its relation to depression among Chinese adolescents: The moderating role of optimism. Personality and Individual Differences. 2018;123:105-9.
• 21. Filipkowski KB, Smyth JM. Plugged in but not connected: Individuals’ views of and responses to online and in-person ostracism. Computers in Human Behavior. 2012;28(4):1241-53.
• 22. Tas B, Öztosun A. Predictability of Internet Addiction with Adolescent Perception of Social Support and Ostracism Experiences. Turkish Online Journal of Educational Technology-TOJET. 2018;17(4):32-41.
• 23. Jiang S. Psychological well-being and distress in adolescents: An investigation into associations with poverty, peer victimization, and self-esteem. Children and Youth Services Review. 2020;111:104824.
• 24. Çırak ZD, Yetiş G, Gürbüz P. ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN İNTERNET KULLANIMLARININ AİLE İLİŞKİLERİ VE SORUMLULUKLARINI YERİNE GETİRMELERİNDEKİ ETKİSİ. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Dergisi. 2018;6(2):1-8.
• 25. Buelga S, Martínez–Ferrer B, Cava MJ. Differences in family climate and family communication among cyberbullies, cybervictims, and cyber bully–victims in adolescents. Computers in Human Behavior. 2017;76:164-73.
• 26. Poon K-T. Unpacking the mechanisms underlying the relation between ostracism and Internet addiction. Psychiatry research. 2018;270:724-30.
• 27. Ni X, Yan H, Chen S, Liu Z. Factors influencing internet addiction in a sample of freshmen university students in China. Cyberpsychology & behavior. 2009;12(3):327-30.
• 28. Erbiçer ES. Siber Zorbalık ve Siber Mağduriyetin Sosyal Uyuma ve Bazı Demografik Değişkenlere Göre İncelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2019:1-24.
• 29. GÖLCÜ A, BALCI Ş, GÖLCÜ AA. Sosyal Medya Kullanımı İle Kendini Gizleme ve Yaşam Doyumu Arasında Bir Bağlantı Var mı? Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2019;21(1):173-90.
• 30. Sebastian C, Viding E, Williams KD, Blakemore S-J. Social brain development and the affective consequences of ostracism in adolescence. Brain and cognition. 2010;72(1):134-45.
• 31. AKTAŞ B, Kadir K, TURAN AH. Üniversite Öğrencilerinin Sosyal Medya Kullanım Tercihlerinin İncelenmesi. Yönetim Bilişim Sistemleri Dergisi.5(1):1-15.
• 32. Jesse GR, editor Smartphone and app usage among college students: Using smartphones effectively for social and educational needs. Proceedings of the EDSIG Conference; 2015.
• 33. Chukwuere JE, Mbukanma I, Enwereji PC. The financial and academic implications of using smartphones among students: A quantitative study. 2017.
• 34. Leary MR, Tambor ES, Terdal SK, Downs DL. Self-esteem as an interpersonal monitor: The sociometer hypothesis. Journal of personality and social psychology. 1995;68(3):518.
• 35. Schneider FM, Zwillich B, Bindl MJ, Hopp FR, Reich S, Vorderer P. Social media ostracism: The effects of being excluded online. Computers in Human Behavior. 2017;73:385-93.
• 36. Tobin SJ, Vanman EJ, Verreynne M, Saeri AK. Threats to belonging on Facebook: Lurking and ostracism. Social Influence. 2015;10(1):31-42.