Lı̇se Öğrencı̇lerı̇nde Sı̇ber Zorbalık, Sı̇ber Mağdurı̇yet ve Bunların Anksı̇yete ve Depresyon Riskiyle İlı̇şkı̇sı̇

Yıl 2024, Cilt: 46 Sayı: 6, 955 - 966, 07.11.2024

Sema Durna , Nazan Karaoğlu , Ayşe Demirtaş

https://doi.org/10.20515/otd.1464412

Öz

Bu araştırmada, bir şehir merkezinde farklı okullara devam eden öğrencilerin yaşadıkları siber zorbalık ve siber mağduriyet durumlarının sıklığını tespit etmek ve bu durumların kaygı ve depresyon riski ile ilişkisini incelemek amaçlanmıştır. Araştırma evrenini Anadolu Lisesi, Özel Lise ve İmam Hatip Lisesi'nde öğrenim gören 460 öğrenci oluşturmaktadır. Bu kesitsel, analitik çalışmaya 9., 10., 11. ve 12. sınıftaki gönüllü öğrenciler katılmıştır. Veriler sosyo-demografik bilgi formu, siber zorbalık ölçeği (CBS) ve hastane kaygı ve depresyon ölçeği (HADS) olmak üzere üç bölümden oluşan anket aracılığıyla toplandı. Katılımcıların günlük internet kullanım süresi 4,07±3,77 saat olarak bulunmuştur. Öğrencilerin %58,7'si (n=270) mağdur iken, %24,5'i (n=112) hem zorba hem de mağdurdur. Erkek öğrencilerin siber mağduriyet puanı 24,1±9,6 olarak bulunmuştur. Öğrencilerin ortalama anksiyete ve depresyon puanları sırasıyla 9,6 ± 4,3 ve 7,2 ± 3,9'dur ve siber mağdurlar ile ne zorba ne de mağdur olmayanlar arasındaki fark anlamlıdır (p<0,001). Anksiyete ve depresyon riski ile siber mağduriyet puanı arasında pozitif korelasyon bulunmuştur. Bu çalışmanın sonuçları, gençlerde siber zorbalığın ve mağduriyetin oldukça yüksek olduğunu ortaya koymaktadır. Siber zorbalık ve siber mağduriyet ile anksiyete ve depresyon arasındaki ilişki ergenler için önemli bir tehdit oluşturmaktadır.

Anahtar Kelimeler

siber mağduriyet, siber zorbalık, depresyon, kaygı, ergen

The Relationship of Cyber Bullying and Victimization with Anxiety and Depression Risk in High School Students

Öz

In this research, it was intended to find out the frequency of cyber bullying and cyber victimization experienced by students who are attending different schools in a city center and to investigate the relationship between these situations and anxiety and risk of depression. The research population consisted of 460 students studying at Anatolian High School, Private High School, and Imam Hatip High School. This cross-sectional, analytical study included 9th, 10th, 11th and 12th grade voluntary students. Data collected via questionnaire consisted of three parts: socio-demographic information form, the cyber bullying scale (CBS) and the hospital anxiety and depression scale (HADS). The daily internet usage time of the participants were found to be 4.07±3.77 hours. Fifty-eight point seven percent (n=270) of the students were victims while 24.5% (n=112) of them were both bully and victims. The cyber victimization score of male students was found to be 24.1±9.6. The mean anxiety and depression scores of the students were 9.6 ± 4.3 and 7.2 ±3.9 respectively, and difference was significant between cyber victims and those who are neither bully nor victims (p<0.001). Anxiety and depression risk were positively correlated to cyber victimization score. The results of this study reveal that cyber bullying and victimization in young people are quite high. The relationship between cyber bullying, cyber victimization and anxiety and depression poses a significant threat for adolescents.

Anahtar Kelimeler

cyber bullying, cyber victimization, depresyon, kaygı, ergen

Kaynakça

• Yaman E, Karakülah D, Dilmaç B. İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin değerlerini yordayan iki önemli değişken: Siber zorbalık eğilimleri ve okul kültürü arasındaki ilişki. Değerler Eğitimi Dergisi 2013; 11(26): 323-37.
• 2. Kowalski RM, Limber SP. Psychological, physical, and academic correlates of cyberbullying and traditional bullying. Journal of Adolescent Health 2013; 53(1): 13-20.
• 3. Wang J, Iannotti RJ, Nansel TR. School bullying among adolescents in the United States: Physical, verbal, relational, and cyber. Journal of Adolescent Health 2009; 45(4): 368-75.
• 4. Beran T, Li Q. Cyber-harassment: A study of a new method for an old behavior. Journal of Educational Computing Research 2005; 32(3): 265.
• 5. Patchin JW, Hinduja S. Bullies move beyond the schoolyard: A preliminary look at cyberbullying. Youth Violence and Juvenile Justice 2006; 4(2): 148-69.
• 6. Horzum MB, Ayas T. Ortaöğretim öğrencilerinin sanal zorba ve mağdur olma düzeylerinin okul türü ve cinsiyet açısından incelenmesi. Journal of Educational Sciences and Practices 2011; 10(20): 139-59.
• 7. Li Q. Cyberbullying in schools: A research of gender differences. School Psychology International 2006; 27(2): 157-70.
• 8. Donnerstein E. Internet bullying. Pediatric Clinics 2012; 59(3): 623-33.
• 9. Kowalski RM, Limber SP. Electronic bullying among middle school students. Journal of Adolescent Health 2007; 41(6): 22-30.
• 10. Çimen İD. Ergenlerde siber zorbalık, internet aile tutumu ve aile işlevselliğinin etkisi. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2018; 19(4): 397-404.
• 11. Topcu Ç, Yıldırım A, Erdur-Bake, Ö. Cyber bullying at schools: What do Turkish adolescents think? International Journal for the Advancement of Counselling 2013; 35(2): 139-51.
• 12. Bayram N, Saylı M. Üniversite öğrencileri arasında siber zorbalık davranışı. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası 2011;71(1): 107-16.
• 13. Selkie EM, Kota R, Chan YF, Moreno M. Cyberbullying, depression, and problem alcohol use in female college students: a multisite study. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking 2015; 18(2): 79-86.
• 14. Batmaz M, Ayas T. İlköğretim ikinci kademedeki öğrencilerin psikolojik belirtilere göre sanal zorbalık düzeylerinin yordanması. Sakarya University Journal of Education 2013; 3(1): 43-53.
• 15. Stewart RW, Drescher CF, Maack DJ, Ebesutani C, Young J. The development and psychometric investigation of the Cyberbullying Scale. Journal of Interpersonal Violence 2014; 29(12): 2218-38.
• 16. Küçük S, İnanıcı MA, Ziyalar N. Siber zorbalık ölçeği Türkçe uyarlaması. Adli Tıp Bülteni 2017; 22(3): 172-6.
• 17. Zigmond AS, Snaith RP. The hospital anxiety and depression scale. Acta Psychiatrica Scandinavica 1983; 67 (6): 361-370.
• 18. Aydemir Ö. Hastane anksiyete ve depresyon ölçeği Türkçe formunun geçerlilik ve güvenilirliği. Türk Psikiyatri Dergisi 1997; 8: 187-280.
• 19. Erkan, MC. Hastane Anksiyete ve Depresyon (HAD) Ölçeği'nin Ergen Yaş Grubunda Geçerlik Ve Güvenirlik Çalışması. Diss. Dokuz Eylul Universitesi (Turkey), 2014.
• 20. Erdur-Baker Ö, Kavşut F. Akran zorbalığının yeni yüzü: Siber zorbalık. Eurasian Journal of Educational Research (EJER) 2007; 27: 31-42.
• 21. Polat ZD, Bayraktar S. Ergenlerde siber zorbalık ve siber mağduriyet ile ilişkili değişkenlerin incelenmesi. Mediterranean Journal of Humanities 2016; VI (I): 115-32.
• 22. Koçak, S, Kınalı, A., Yazıcı F. Siber zorbalık davranışlarının lise öğrencilerinin demografik faktörlerine göre incelenmesi. Ulusal Eğitim Dergisi, 2024; 4(2): 906–922.
• 23. Boyar, Ü, Arslantaş H. Ergenlerde siber zorbalık, siber mağduriyet ve depresyon: Kesitsel bir çalışma. Adıyaman Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2024; 10.1: 69-83.