Bebek/Çocuk Temalı Reklamların Kadınların Depresyon, Anksiyete, Stres Düzeylerine Etkisi

Yıl 2025, Cilt: 47 Sayı: 1, 102 - 109, 17.01.2025

Melike Tunca Bal , Yeliz Kaya

Öz

Reklamların çocuklar üzerindeki etkilerinin incelendiği çalışmalar literatürde sıklıkla karşımıza çıkarken; özellikle hassas bir grupta değerlendirilen infertil kadınların yaşamlarındaki stres, anksiyete ve depresyon düzeylerindeki farklılıklara ilişkin bebek/çocuk temalı reklamların etkisinin incelendiği çalışmalara rastlanılmamıştır. İnfertil kadınların, bebek ve çocuk temalı reklamları gördüğünde vermiş oldukları ruhsal tepkilerin incelenmesi, baş edebilme sistemlerine destek olma açısından önem arz etmektedir. Bu çalışmada, Bebek/Çocuk temalı reklamların kadınların depresyon, anksiyete, stres düzeylerine etkisini araştırmak amaçlanmıştır. Tanımlayıcı ve analitik tipte yapılan bu çalışmada kadınlar, gebe kalma durumlarına göre; spontan gebe kalan kadınlar, yardımcı üreme tekniği ile gebe kalanlar ve yardımcı üreme tekniği deneyip gebe kalamayanlar şeklinde 3 gruba ayrılarak her bir grup 30 kişiden oluştu. Veriler “Sosyo-Demografik Özellikler Veri Formu” ve “Depresyon, Anksiyete, Stres Ölçeği (DASS-42)” ile toplandıktan sonra analiz edildi. Kadınların, depresyon, anksiyete, stres ölçeği puan ortalamaları gruplara göre kıyaslanarak incelendiğinde, gruplar arasındaki farklılığın istatistiksel açıdan anlamlı olduğu tespit edildi (p<0,05). Bebek çocuk temalı reklamların, Yardımcı Üreme Tekniklerini deneyip gebe kalamayan kadınların, depresyon, anksiyete ve stres ölçeği puan ortalamalarını artırdığı belirlendi. Hassas grupta yer alan infertil kadınlara, günlük yaşamda sıklıkla karşılaşacakları reklam gruplarından olumsuz etkilenmelerini önlemek için baş etme stratejileri geliştirebilmeleri adına sağlık profesyonelleri tarafından danışmanlık hizmeti verilmesi önem arz etmektedir.

Anahtar Kelimeler

İnfertilite, depresyon, anksiyete, stres, reklam

The Effects Of Baby/Chıld Themed Advertısements On Women's Depressıon, Anxıety And Stress Levels

Öz

While studies examining the effects of advertisements on children are frequently encountered in the literature, no studies have been found examining the effects of baby/child-themed advertisements on the differences in stress, anxiety and depression levels in the lives of infertile women, who are considered a particularly sensitive group. Examining the psychological reactions of infertile women when they see baby and child-themed advertisements is important in terms of supporting their coping systems. The aim of this study was to investigate the effects of baby/child-themed advertisements on women's depression, anxiety and stress levels. In this descriptive and analytical study, women were divided into 3 groups according to their pregnancy status: spontaneously pregnant women, those who became pregnant with assisted reproductive techniques and those who tried assisted reproductive techniques but could not become pregnant, and each group consisted of 30 people. The data were collected with the "Socio-Demographic Characteristics Data Form" and the "Depression, Anxiety, Stress Scale (DASS-42)" and then analyzed. When the mean scores of the women on the depression, anxiety and stress scales were compared and examined according to the groups, it was determined that the difference between the groups was statistically significant (p<0.05). It was determined that baby-themed advertisements increased the mean scores of the depression, anxiety and stress scales of women who tried Assisted Reproductive Techniques and could not get pregnant. It is important that infertile women in the sensitive group are provided with counseling services by health professionals so that they can develop coping strategies to prevent them from being negatively affected by the advertisement groups they will frequently encounter in daily life.

Anahtar Kelimeler

Infertility, depression, anxiety, stress, advertising

Kaynakça

• 1. Wang, Y., Fu, Y., Ghazi, P., Gao, Q., Tian, T., Kong, F., Zhan, S., Liu, C., Bloom, D. E., & Qiao, J. (2022). Prevalence of intimate partner violence against infertile women in low-income and middle-income countries: a systematic review and meta-analysis. Lancet Global Health, 10(6), e820-e830.
• 2. Fata, S., & Tokat, M. A. (2017). Fertilite desteği alan kadınların stresini azaltmada hipnofertilite'nin kullanımı. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 10(1), 60-66.
• 3. Uğur, A. S. İnfertilite tedavisi alan kadınlarda üreme problemlerinin fiziksel, duygusal, sosyal ve ilişkisel yaşam alanlarına etkisi [Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Bilim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü]. YÖK Ulusal Tez Merkezi, 2014.
• 4. Yilmaz, T., & Yeşiltepe Oskay, U. (2016). The Copenhagen Multi-centre Psychosocial Infertility (COMPI) fertility problem stress and coping strategy scales: A psychometric validation study in Turkish infertile couples. International Journal of Caring Sciences, 9(2), 452-562.
• 5. Koparan, N. Medyanın kadınlar üzerindeki etkisi [Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü]. YÖK Ulusal Tez Merkezi, 2007.
• 6. Oğuz, S., Keskin Dilbay, N., Çeliktaş, E., Balcılar, R., & Polat, M. G. (2019). Effects of progressive muscle relaxation exercises on stress, sleep quality and exercises capacity in young adults. Journal of Health Science and Profession, 6(3), 534-544.
• 7. Kaya, Y., Kizilkaya Beji, N., Aydin, Y., & Hassa, H. (2016). The effect of healthpromoting lifestyle education on the treatment of unexplained female infertility. European Journal of Obstetrics & Gynecology and Reproductive Biology, 207, 109–114.
• 8. Radyo Televizyon Üst Kurulu (RTÜK). (2018). Televizyon İzleme Eğilimleri Araştırması-2018. Kamuoyu, Yayın Araştırmaları ve Ölçme Dairesi Başkanlığı, Ankara. Erişim Tarihi:11.11.2023.
• 9. Lovibond, P. F., & Lovibond, S. H. (1995). The structure of negative emotional states: Comparison of the Depression Anxiety Stress Scales (DASS) with the beck depression and anxiety inventories. Behavioral Research and Therapy, 33, 335-343.
• 10. Bilgel, N., & Bayram, N. (2010). Depresyon Anksiyete Stres Ölçeğinin (DASS-42) Türkçeye uyarlanmış şeklinin psikometrik özellikleri. Archives of Neuropsychiatry, 47, 118-126.
• 11. Şener Aslan, A. G. Annelerin bebeklerini emzirme ve anne sütüyle besleme kararları üzerinde medya ve reklamların rolü; niteliksel çalışma [Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü]. YÖK Ulusal Tez Merkezi, 2022.
• 12. Harris, J. L., & Pomeranz, J. L. (2020). Infant formula and toddler milk marketing: opportunities to address harmful practices and improve young children’s diets. Nutrition Reviews, 78(10), 866-883.
• 13. Meller, W., Burns, L. H., Crow, S., & Grambsch, P. (2002). Major depression in unexplained infertility. Journal of Psychosomatic Obstetrics & Gynecology, 23(1), 27-30.
• 14. Sulyman, D., & Kuranga, A.T. (2022). Depression among women with infertility versus pregnant women at General Hospital Ilorin: A comparative analytical study. Res. J. Health Sci. Vol 10(3).
• 15. Yangın, H., Kukulu, K., Gulşen, S., Aktaş, M., & Sever, B. (2016). A survey on the correlation between sexual satisfaction and depressive symptoms during infertility. Health Care for Women International, 37(10), 1082-1095.
• 16. Göker, A., Yanikkerem, E., Birge, O., & Kuscu, N. K. (2018). Quality of life in Turkish infertile couples and related factors. Human Fertility, 21(3), 195-203.
• 17. Erdemoğlu, Ç., & Aksoy Derya, Y. (2022). The effect of hypnofertility on fertility preparedness, stress, and coping with stress in women having in vitro fertilization: A randomized controlled trial. Journal of Reproductive and Infant Psychology, 42(4), 569-580.
• 18. Fata, S., & Tokat, M. A. (2021). Does hypnofertility-based nursing care affect cortisol levels, fertility preparedness, and pregnancy outcomes in women undergoing in vitro fertilization? A randomized controlled trial. Biological Research for Nursing, 23(3), 418-429.
• 19. Dadhwal, V., Choudhary, V., Perumal, V., & Bhattacharya, D. (2022). Depression, anxiety, quality of life and coping in women with infertility: A cross‐sectional study from India. International Journal of Gynecology & Obstetrics, 158(3), 671-678.
• 20. Xu, H., Ouyang, N., Li, R., Tuo, P., Mai, M., & Wang, W. (2017). The effects of anxiety and depression on in vitro fertilisation outcomes of infertile Chinese women. Psychology, Health and Medicine, 22(1), 37–43.
• 21. Fassino S, Pierò A, Boggio S, Piccioni V, Garzaro L. (2002). Anxiety, depression and anger suppression in infertile couples: a controlled study. Hum Reprod. 17:2986–94.
• 22. Sis Çelik, A., & Kırca, N. (2018). Primer infertil kadınların infertiliteye bağlı yaşadıkları stres düzeyleri ve etkileyen bazı faktörlerin belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 21(2), 104-114.
• 23. Kutlu, L., & Varışoğlu, Y. (2021). İnfertilite tedavisi olan kadınların psikolojik ihtiyaçları ile yardım arama tutumları arasındaki ilişki. BANÜ Sağlık Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi, 3(2), 72-85.
• 24. Taşkın, M., Usta, A., Cüce, C., Adalı, E., & Arslan, M. (2016). İnfertil kadınlarda anksiyete, depresyon ve ilişkili faktörler. European Journal of Health Sciences, 2(3), 79-84.
• 25. Kamışlı, S., Terzioğlu, C., & Bozdağ, G. (2021). İnfertil kadınların ruhsal durumları: Umutsuzluk, anksiyete ve depresyon düzeyleri. J Psychiatric Nurs, 12(1), 43-49.
• 26. Shahraki, Z., Ghajarzadeh, M., & Ganjali, M. (2019). Depression, anxiety, quality of life and sexual dysfunction in Zabol women with infertility. Mædica, 14(2), 131-134.