Analyzing the Relationship between the Physician Assistants’ Perceptions of Mentorship and Self-Efficacy

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 1, 93 - 105, 31.03.2020

Aysun Danayiyen , Yıldırım Beyazıt Gülhan , Yıldız Tezel Baydar

https://doi.org/10.26453/otjhs.534115

Öz

Objective: Mentors are assigned to physician assistants by the heads of departments they work in after they start their duty. This study seeks to reveal physician assistants’ perceptions towards their mentors and the relationship between their such perceptions and self-efficacy.
Material and Methods: The population of this study covers physician assistants working in Ege University Hospital, Izmir Atatürk Training and Research Hospital, and Izmir Tepecik Train-ing and Research Hospital. 436 of them were reached within the scope of the study. The survey method was used for data collec-tion to measure physician assistants’ perceptions of mentorship and self-efficacy. The data were analyzed using SPSS 22.0.
Results: The physicians working in the training and research hospitals have a significantly higher Mentoring Functions Scale total score, significantly higher score for acceptance and confirma-tion, significantly higher score for sponsorship, and significantly higher score for exposure and visibility compared to the physicians working in the university hospital (p<0.05). The correlation analy-sis conducted between the Mentoring Functions Scale and the Self-Efficacy Scale indicated that there is a relationship between all the sub-factors except for the role modeling sub-factor of the Mentoring Functions Scale and the willingness to initiate a behav-ior sub-factor of the Self-Efficacy Scale.
Conclusions: In this study, as relationships were detected be-tween persistence in the face of adversity (self-efficacy) and coach-ing and acceptance and confirmation (mentoring). Benefiting from the positive role models in physician assistants’ social milieu may not initiate a behavior but it helps to maintain a behavior.

Anahtar Kelimeler

Mentorship, mentoring functions, self-efficacy, physician assistants

Uzmanlık Öğrencisi Hekimlerin Mentorluk Algısı ve Öz Etkililikleriyle İlişkisinin Değerlendirilmesi

Öz

Amaç: Uzmanlık öğrencisi hekimlere, çalıştıkları eğitim ku-rumlarının birim sorumluları tarafından, göreve başlamalarını takiben bir rehber eğitim sorumlusu tayin edilmektedir. Bu çalışmada uzmanlık öğrencisi hekimlerin mentorlerini nasıl al-gılandıkları tespit edilip, öz-yeterlilikleri ile ilişkisinin saptanması amaçlanmıştır.
Materyal ve Metot: Bu araştırmanın evrenini İzmir İli Ege Ün-iversitesi Hastanesi, İzmir Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi ve İzmir Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde çalışan uz-manlık öğrencisi hekimler oluşturmuştur. Sayısı bilinen evrenden örneklem hesaplanmış 436 öğrenci hekime ulaşılabilmiştir. Uz-manlık öğrencisi hekimlerin mentorluk algılarını ve öz-yeterliliklerini ölçmek için veri toplama aracı olarak anket yöntemi kullanılmıştır. Veri SPSS 22.0 paket programı ile analiz edilmiştir.
Bulgular: Eğitim araştırma hastanesi doktorlarında mentorluk ölçeği toplam skoru, kabul-onay alma skoru, danışmanlık fonksiyon skoru, kendiniz ifade etme skoru üniversite hastanesi doktorlarından anlamlı olarak daha yüksektir (p<0,05). Mentorluk ve öz-yeterlilik ölçeklerinin arasında uygulanan korelasyon analiz-ine göre, mentorluk alt faktörü rol model alma ile öz-yeterlilik ölçeğinin davranışa başlama haricinde diğer alt faktörler arasında korelasyon olduğu tespit edilmiştir.
Sonuç: Bu çalışmada, sıkıntı karşısında ısrar (öz-yeterlik) ile koçluk ve kabul ve onay (mentorluk) arasındaki ilişkiler tespit edildi. Hekim asistanlarının sosyal ortamındaki olumlu rol model-lerinden yararlanarak belki bir davranış başlatmadıkları, fakat davranışı sürdürmenin sağlandığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Mentor, mentorluk ölçeği, öz-etkililik, uzmanlık öğrencisi hekim

Kaynakça

• 1. Frei E, Stamm M, Buddeberg-Fischer B. Mentoring programs for medical students - A review of the PubMed literature 2000-2008. BMC Med Educ. 2010. doi:10.1186/1472-6920-10-32
• 2. Berk RA, Berg J, Mortimer R, Walton-Moss B, Yeo TP. Measuring the effectiveness of faculty mentoring relationships. Acad Med. 2005. doi:10.1097/00001888-200501000-00017
• 3. Stueart RD, M. S. Developing Library Leaders: A How-To-Do-İt Man-ual For Coaching, Team Building, And Mentoring Li-brary Staff. In: New York, NY: Neal-Schuman Publishers Inc. ; 2010.
• 4. Hayes EF. Approaches to mentoring: how to mentor and be mentored. J Am Acad Nurse Pract. 2005. doi:10.1111/j.1745-7599.2005.00068.x
• 5. Kram KE, Isabella LA. Mentoring Alternatives: The Role of Peer Relationships in Career Development. Acad Manag J. 1985. doi:10.5465/256064
• 6. Cantimer G.. İlköğretim okul yöneticileri ve ilköğretim müfettişlerinin mentorluk rollerine ilişkin görüşleri (Sakarya İli Örneği). Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi,2008.
• 7. Noe RA. Women and Mentoring: A Review and Research Agenda. Acad Manag Rev. 1988. doi:10.5465/amr.1988.4306784
• 8. Esas İ. Mentorluk ve bireysel kariyer arasındaki ilişki. İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı İşletme Yöneti-mi Tezli Yüksek Lisans Programı Yüksek Li-sans Tezi, İstanbul, Türkiye. 2013.
• 9. Ragins BR, Cotton JL. Mentor functions and outcomes: A comparison of men and women in formal and informal mentoring relationships. J Appl Psychol. 1999. doi:10.1037/0021-9010.84.4.529
• 10. Bandura A. Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Psychol Rev. 1977. doi:10.1037/0033-295X.84.2.191
• 11. Koçoğlu F. Sağlığı geliştirici yaşam tarzı ve öz etkili-lik-yeterlilik durumunun sosyo-ekonomik durum ile ilişkisi. Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Konya, Türkiye. 2009.
• 12. Bandura A. Social foundations of thought and action : a social cognitive theory / Albert Bandura. New Jersey Prentice-Hall, 1986. 1986.
• 13. Senemoğlu N. Gelişim Öğrenme ve Öğretim: Kuramdan Uygulamaya.; Yargı Yayınevi, Anka-ra, Ağustos 2013.
• 14. Ekici G. Akademik öz-yeterlik ölçeği: Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Ha-cettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Derg. 2012;(43):174-185 2007.
• 15. Esas İ. Mentorluk ve bireysel kariyer arasındaki ilişki. İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı İşletme Yöneti-mi Tezli Yüksek Lisans Programı Yüksek Li-sans Tezi, İstanbul, Türkiye. 2013.
• 16. Gözüm S, Aksayan S. Öz-etkililik-yeterlik ölçe-ğinin Türkçe formunun güvenirlilik ve geçerlili-ği. Atatürk Üniversitesi HYO Dergisi. 1999;2:21-34.
• 17. Scholz U, Gutiérrez Doña B, Sud S, Schwarzer R. Is General Self-Efficacy a Universal Construct?1. Eur J Psychol Assess. 2002. doi:10.1027//1015-5759.18.3.242
• 18. Yiğitbaş Ç, Yetkin A. Sağlık yüksekokulu öğ-rencilerinin öz etkililik yeterlik düzeyinin değer-lendirilmesi. Cumhur Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Derg. 2003;7:6-13.
• 19. Okçin F, Gerçeklioğlu G. Öğrencilerin Öz-Etkililik-Yeterlilik Algıları Ve Sosyal Destek Düzeylerinin İncelenmesi. Gümüşhane Üniver-sitesi Sağlık Bilim Derg. 2013;2(1):40-51.
• 20. Yentür DN, Şimşek Z, Gürses G, Özer M. Sağ-lık hizmetleri meslek yüksekokulu öğrencileri-nin öz-etkililik yeterlik düzeyleri. Fırat Sağlık Hizmetleri Derg. 2009;4(12):21-32.
• 21. Karadağ E, Aksoy D, Ucuzal M. Sağlık yükse-kokulu öğrencilerinin öz etkililik-yeterlik düzey-leri. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Derg. 2011;4(1):13-19.
• 22. Tan MN, Özçakar N, Kartal M. Asistan Hekim-lerin Tıpta Uzmanlık Eğitimi Kapsamında Mes-leki Memnuniyetleri ve Yaşam Koşulları ile İlişkisi. Marmara Med J. 2015. doi:10.5472/mmj.67122
• 23. Vatan F. Hemşirelerde liderlik geliştirmede formal mentorluk programı: eylem araştırması. Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Halk Sağlığı Hemşireliği Anabilim Dalı Programı Doktora Tezi, İzmir, Türkiye. 2009.
• 24. Dimitriadis K, von der Borch P, Störmann S, et al. Characteristics of mentoring relationships formed by medical students and faculty. Med Educ Online. 2012. doi:10.3402/meo.v17i0.17242
• 25. Ünal Keskin G, Orgun F. Öǧrencilerin öz etkili-lik-yeterlilik düzeyleri ile başa çikma stratejile-rinin incelenmesi. Anadolu Psikiyatr Derg. 2006;7: 92-99.
• 26. Sakız G., Başarıda Anahtar Kelime: Öz-yeterlik. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Derg. 2013.
• 27. Çitak N, Altaş O. Türkiye’deki göǧüs cerrahisi ve kalp ve damar cerrahisi uzmanlik öǧrencisi gözü ile tipta uzmanlik eǧitimi ve eǧitim veren kurumlardaki durum. Turkish J Thorac Cardiovasc Surg. 2012. doi:10.5606/tgkdc.dergisi.2012.161
• 28. Kösemehmetoǧlu K, Tan A, Esen T, Eren Ateş K. Asistanlarin Bakişi ile Türkiye’de patoloji uzmanlik öǧrencisi eǧitimi: Bir anket çalişmasi. Turk Patoloji Dergisi/Turkish J Pathol. 2010. doi:10.5146/tjpath.2010.01005
• 29. İbrahimoğlu N. Biçimsel Olmayan Mentorluk Yoluyla Öz-Etkinliğin Artırılması. Sosyoekonomi. 2013. doi:10.17233/se.51685
• 30. Levinson W, Kaufman K, Clark B, Tolle SW. Mentors and role models for women in academic medicine. West J Med. 1991.