Yoğun Bakım Ünitelerinde Çalışan Hemşirelerin Tükenmişlik Düzeyinin Belirlenmesi

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 1, 64 - 72, 05.03.2021

Dudu Kekeç Mehtap Tan

https://doi.org/10.26453/otjhs.765237

Cited By: 5

Öz

Amaç: Araştırma Yoğun Bakım Ünitelerinde çalışan hemşirelerin tükenmişlik düzeyinin belirlenmesi amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır.
Materyal ve Metot: Araştırma Ocak-Nisan 2014 tarihleri arasında Van Bölge Eğitim ve Araştırma Hastanesi Yoğun Bakım Klinik’lerinde çalışan 90 hemşire ile yapılmıştır. Verilerin toplanmasında; kişisel bilgi formu ve Maslach Tükenmişlik Ölçeği kullanılmıştır. Veriler SPSS 20.0 paket programında değerlendirilmiştir. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistikler, Mann-Whitney U testi ve Kruskal Wallis testi kullanılmıştır.
Bulgular: Araştırmaya katılan hemşirelerin % 80’inin 20-29 yaş arasında % 61,2’ sinin lisans mezunu, %83,5’inin yoğun bakımı kendi isteği ile seçtikleri, %70,6’sının 1-4 yıllık olduğu, %51,8’inin çalışma ortamından kısmen memnun oldukları, %38,8’inin iş imkanı olduğu için mesleği seçtikleri bulunmuştur. Ayda tutulan nöbet sayısı 10 ve üzeri olanlarda, mesleği ilk fırsatta değiştireceğim diyenlerde, çalışma ortamından memnun olmayanlarda duygusal tükenme puan ortalamaları ve duyarsızlaşma puan ortalamaları, bekar hemşirelerin ise duyarsızlaşma puan ortalaması yüksek olup aradaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0,05). Hemşirelerin yaşlarına, cinsiyetlerine ve eğitim durumlarına göre MTÖ’nin alt boyutları karşılaştırılmıştır ve anlamlı bir fark bulunmamıştır (p>0,05).MTÖ toplam puan ortalaması 46,91±8,4 olarak bulunmuştur. Duygusal tükenmişlik puan ortalaması 19,92±6,75, duyarsızlaşma puan ortalaması 6,34±3,53, kişisel başarı puan ortalaması 20,77±4,87 olarak bulunmuştur.
Sonuç: Çalışma sonuçlarının yoğun bakım ünitesinde çalışan hemşirelerin tükenmişlik durumlarını önlemek için yapılacak girişimlere ışık tutacağı düşünülmektedir. 

Anahtar Kelimeler

Yoğun bakım, hemşire, tükenmişlik

Determining the Burnout Level of the Nurses Working in Intensive Care Units

Öz

Objective: This research was carried out as a descriptive study to determine the burnout level of nurses working in Intensive Care Units (ICUs).
Materials and Methods: The research was conducted with 90 nurses working in Van Regional Training and Research Hospital Intensive Care Clinics between January and April 2014. Data werecollected by personal information survey and Maslach Burnout Inventory (MBI). Data were analyzed using SPSS software 20.0. Mann Whitney U test and Kruskal Wallis test, as well as descriptive statistics, were utilized in the investigation of data.
Results: Of surveyed nurses, 80% are 20-29 years old, 61.2% graduated from at least a 4-year undergraduate program, 70.6% have less than 1-4 years of nursing experience, 51.8% is partially content with the working environment, 38.8% chose the nursing career for its higher chance of being employed. The nurses who would switch occupation at the first opportunity and the nurses who works 10 shifts or more in a month have a statistically higher average emotional exhaustion score. The nurses who are not content with their working environment have a statistically higher average emotional exhaustion score and average depersonalization score. The single nurses have a statistically higher average depersonalization score ( p<0.05). Age groups, gender, educational status did not have a statistically significant impact on any of MBI’s subscales (p>0.05). The average total MBI score of the population is 46.91±8.4,the average emotional exhaustion score is 19.92±6.75, the average depersonalization score 6.34±3.53, the average personal accomplishment score is 20.77±4.87.
Conclusion: This research helps provide insight into the burnout status of ICU nurses and shed light on future initiatives to alleviate burnout.

Anahtar Kelimeler

Burnout, intensive care unit, nursing

Kaynakça

• Lacouides A, Fountoulakis K, Moysidov C, Lerodiakonou C. Burnout in nursing staff: A clinical syndrome rather than a psychological reaction? Gen Hosp Psychiatry. 1997;19(6):419-428.
• Demir A. Hemşirelikte tükenmişliğe bir bakış. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2004;7(1):71-80.
• Maslach C. Job burnout, new directions in research and intervention. APS. 2003;12(5):189-192.
• Yıldırım M.H, İçerli L. Tükenmişlik sendromu: Maslach ve Kopenhag tükenmişlik ölçeklerinin karşılaştırmalı analizi. OYBD. 2010;2(1):123-31.
• Pustulka-Piwnik A, Jan Rynl Z, Krzywoszanski L, Stozek J. Burnout syndrome in physical therapists: demographic and organizational factors. Medycyna Pracy. 2014;65(4):453-62.
• Beckstead WJ. Confirmatory factor analysis of the maslach burnout inventory among florida nurses. Int J Nurs Stud. 2002;39(8):785-792.
• Ersoy F, Yıldırım C, Edirne T. Tükenmişlik Sendromu. STED. 2005;10(2):1-5.
• Bakker A, Le Blanc MP, Schaufeli BW. Burnout contagion among intensive care nurses. J Adv Nurs. 2005;51(3):276-287.
• Piko BF. Burnout, role conflict, job satisfaction and psychosocial health among hungarian health care staff: A questionnaire survey. Int J Nurs Stud. 2006;43(3):311-318.
• Kocabıyık Z, Çakıcı E. Sağlık çalışanlarında tükenmişlik ve iş doyumu. Anatolian Journal of Psychiatry. 2008;9(2):132-138.
• Maslach J, Jackson SE. The measurement of experienced burnout. J Occup Behav. 1981;2:99-113.
• Ergin C. Doktor ve hemşirelerde tükenmişlik ve Maslach tükenmişlik ölçeğinin uyarlanması. VII.Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları, Ankara, Türk Psikologlar Derneği Yayını; 1997:143-154.
• Cerit GN, Aykal G, Güzel A, Kara İ. Bir hastanede çalışan yoğun bakım hemşirelerinde tükenmişlik düzeyinin belirlenmesi. Anadolu Kliniği. 2016;1(2):25-30.
• Şenturan, L, Karabacak B. Sabuncu, N. Hemodiyaliz ünitelerinde çalışan hemşirelerin tükenmişlik düzeyi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi. 2009;2(2):22-24.
• Kurçer MA. Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi hekimlerinin iş doyumu ve tükenmişlik düzeyleri. H.Ü. Tıp Fak Dergisi. 2005;68(1):29-32.
• Palfi I, Nemeth K, Kerekes Z, Kallai J, Bethelem J. The role of burnout among hungarian nurses. Int J Nurs Pract. 2008;14(1):9-25.
• Gökmen V. Yoğun bakım ünitelerinde çalışan hemşirelerin iş doyumları, tükenmişlik ve kaygı düzeylerinin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Cerrahi Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi. Erzurum, Türkiye. 2013.
• Akyüz İ. Hemşirelerin tükenmişlik ve depresyon düzeylerinin çalışma koşulları ve demografik özellikler açısından incelenmesi. İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi. 2015;3(1):21-34.
• Mollaoğlu M, Yılmaz M, Kars T. Hemşirelerde tükenmişlik sendromu. Toplum ve Hekim Dergisi. 2003;18(4):288-293.
• Taycan O, Kutlu L, Çimen S, Aydın N. Bir üniversite hastanesinde çalışan hemşirelerde depresyon ve tükenmişlik düzeyinin sosyodemografik özelliklerle ilişkisi. Anatolian Journal of Psychiatry. 2006;7(2):100-108.
• Tunçel Y.İ, Kaya M, Kuru R.N, Menteş S, Ünver S. Onkoloji hastanesi yoğun bakım ünitesinde hemşirelerin tükenmişlik sendromu. Türk Yoğun Bakım Derneği Dergisi. 2014;12(2):57-62.
• Çimen M, Ergin C. Türk Silahlı Kuvvetleri sağlık personelinin tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Gülhane Tıp Dergisi. 2001;43(2):169-176
• Şahin D, Turan FN, Alparslan N, Şahin İ, Faikoğlu R, Görgülü A. Devlet hastanesinde çalışan sağlık personelinin tükenmişlik düzeyleri. Nöropsikiyatri Arşivi. 2008;45(4):116-121.
• Aslan S, Coşkun H, Alpaslan S, Nazan Z. Bakırköy ruh ve sinir hastalıları hastanesinde çalışan hemşirelerde tükenme, işe bağlı gerginlik, a-tipi kişilik ve mükemmelcilik. Cukurova Medical Journal. 2000;25(3): 27-35.
• Demir A. Hemşirelerin çalışma ortamlarında stres oluşturan faktörlerin irdelenmesi. Toplum ve Hekim. 2003;18(6):23-27.
• Üstün B. Hemşirelerin atılganlık ve tükenmişlik düzeyleri. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Doktora Tezi. Ankara, Türkiye.1995.
• Komşuk D. Ameliyathanede çalışan hemşirelerde, uyku sorunlarının tükenmişlik düzeyine etkisinin incelenmesi. Osmangazi Üniversitesi Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı.Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir, Türkiye. 2013.
• Sayıl I, Haran S, Ölmez Ş, Özgüven Devrimci H. Ankara Üniversitesi hastanelerinde çalışan doktor ve hemşirelerin tükenmişlik düzeyleri. Kriz Dergisi. 2010;5(2):71-7.
• Jourdain G, Chenevert D. Job demands–resources, burnout and intention to leave the nursing profession: A questionnaire survey. Int J Nurs Stud. 2010;47(6):709-722.
• Yavuzyılmaz A, Topbaş M, Çan E, Çan G, Özgün Ü. Trabzon il merkezindeki sağlık ocakların çalışanlarında tükenmişlik sendromu ile iş doyumu düzeyleri ve ilişkili faktörler. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni. 2007;6(1):41-50.