Pediatri Hemşirelerinin Bakım Odaklı Hemşire-Hasta Etkileşim Düzeyleri ile Ebeveynlerin Aile Merkezli Bakımı Değerlendirmesi

Yıl 2024, , 735 - 747, 01.12.2024

Sümeyya Çetinkaya Sibel Küçükoğlu

https://doi.org/10.38108/ouhcd.1267751

Öz

Amaç: Çalışma pediatri hemşirelerinin bakım odaklı hemşire-hasta etkileşim düzeylerini belirlemek ve ebeveynlerin aile merkezli bakım verilmesine yönelik algısını incelemek amacıyla planlandı.
Yöntem: Tanımlayıcı olarak yürütülen çalışma Ankara ilinde bulunan iki hastanede Eylül 2018- Şubat 2019 tarihleri arasında gerçekleştirildi. Araştırmanın evrenini çalışmanın yapıldığı hastanelerdeki pediatri kliniklerinde çalışan hemşireler (n=106) ve aynı kliniklerde yatarak tedavi olan, çocuğuna refakat eden ebeveynler (n=155) oluşturdu. Verilerin toplanmasında Tanıtıcı Bilgi Formu (hemşire/ebeveyn), Bakım Odaklı Hemşire-Hasta Etkileşim Ölçeği (BOHHEÖ) ve Aile Merkezli Bakım Ölçeği (AMBÖ) kullanıldı. Verilerin analizinde bağımsız gruplarda t testi, One way Anova ve Korelasyon analizi kullanıldı. Çalışmanın her aşamasında etik ilkelere sadık kalındı.
Bulgular: Hemşirelerin demografik verilerden medeni durumlarının “BOHHEÖ” önemlilik ve yeterlik boyutlarından almış oldukları puanlar üzerinde etkili olduğu belirlendi (p<0.05). Araştırmaya katılan ebeveynlerin ise “AMBÖ” önem boyutu puan ortalaması 33.09±2.70 (çok önemli), tutarlılık boyutu ortalaması 30.52±6.22 (çok tutarlı) olarak tespit edildi. Araştırmaya katılan ebeveynlerin tanıtıcı özelliklerinden çocuk sayısı ile “AMBÖ” önem boyutundan aldıkları puanlar arasında; hastaneye yatma deneyimi ile “AMBÖ” tutarlılık boyutundan aldıkları puanlar arasında anlamlı ilişki olduğu saptandı (p<0.05).
Sonuç: Pediatri hastalarına bakım veren hemşirelerin, bakım odaklı hemşire hasta etkileşimine ilişkin tutum ve davranışlarının iyi düzeyde olduğu, ebeveynlerin ise aile merkezli bakım uygulamalarına çok önem verdikleri belirlendi.

Anahtar Kelimeler

Aile merkezli bakım, hemşire hasta etkileşimi, pediatri hemşireliği

Evaluation of Pediatric Nurses' Care-Focused Nurses-Patient Interaction Levels and Parents' Family-Centered Care

Öz

Objective: The study was planned to determine the care-oriented nurse-patient interaction levels of pediatric nurses and to examine parents' perceptions of family-centered care.
Methods: The descriptive study was carried out in two hospitals in Ankara between September 2018 and February 2019. The population of the study consisted of nurses (n=106) working in the pediatric clinics where the study was conducted and parents (n=155). Introductory Information Form, Caring Nurse–Patient Interactions Scale (CNPIS) and Family-Centered Care Scale (FCCS) were used to collect data. In the analysis of the data, t test, One way Anova and Correlation analysis were used. Ethical principles were adhered to at every stage of the study.
Results: It was determined that the marital status of the nurses from demographic data had an effect on the scores they got from the importance and adequacy dimensions of "CNPIS" (p<0.05). The mean score of the "FCCS" importance dimension of the parents participating in was found to be 33.09±2.70 (very important), and the mean of the consistency dimension was 30.52±6.22 (very consistent). Between the number of children from the introductory features of the parents participating and the scores they got from the importance dimension of "FCCS"; There was a significant relationship between the experience of hospitalization and the scores they got from the “FCCS” consistency dimension (p<0.05).
Conclusion: It was determined that attitudes and behaviors of nurses caring for pediatric patients regarding care-oriented nurse-patient interaction were at a good level while parents attach great importance to family-centered care practices.

Anahtar Kelimeler

Family-centered care, nurse-patient interaction, pediatric nursing

Kaynakça

• Akdoğan D, Uysal G. (2021). Pediatri hemşirelerinin hemşire-hasta etkileşimlerine yönelik tutum ve davranışları ve çocuk sevme düzeylerinin belirlenmesi. Journal of Education and Research in Nursing, 18(3), 282-289. https://doi.org/10.5152/ jern.2021.91129
• Altıparmak D, Taş Arslan F. (2016). Aile Merkezli Bakım Ölçeği’nin Türkçe’ye uyarlanması geçerlik ve güvenirlik çalışması, The Journal of Pediatric Research, 3(2), 97-103. https://doi.org/10.4274/ jpr.60566
• Arslan Özkan H, Bilgin Z. (2016). Hemşireliğin felsefi özü iyileştirme ve iyileştirici bakım yöntemleri. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 3(3), 191-200.
• Aydoğdu F, Dilekmen M. (2016). Ebeveyn tutumlarının çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 1-17.
• Basit G. (2020). Bakımın rehberi: Hemşirelik süreci. Genel Sağlık Bilimleri Dergisi, 2 (2) , 77-90.
• Bayraktar D, Eşer İ. (2017). Hemşirelerin bakım odaklı hemşire-hasta etkileşimine yönelik tutum ve davranışları. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 20(3), 188-194.
• Boztepe H. (2012). Pediatri hemşirelerinin ağrılı işlemler sırasında ebeveynlerin bulunması hakkında görüşleri. Ağrı, 24(4), 171-179. https://doi.org/10.5505/agri. 2012.58561
• Cheraghi F, Sanahmadi A, Soltanian A, Sadeghi A. (2016). The survey of nurses' communication skills with mothers and hospitalized children during nursing cares in children wards. Avicenna J Nurs Midwifery Care, 24(3), 193-200. http://nmj.umsha.ac.ir/article-1-1525-en.html
• Committee On Hospital Care and Institute For Patient- And Family-Centered Care. (2012). Patient- and family-centered care and the pediatrician's role. Pediatrics, 129(2), 394-404. https://doi.org/10.1542/ peds.2011-3084
• Conk Z, Başbakkal Z, Yardımcı F. (2013). Çocuk Sağlığına Genel Bakış. İcinde: Conk Z, Başbakkal Z, Bal Yılmaz H, Bolışık B (editörler). Pediatri Hemşireliği, 1. Baskı. Ankara, Akademisyen Yayınevi, s. 1-48.
• Cossette S, Caraa C, Ricarda N, Pepin J. (2005). Assessing nurse–patient ınteractions from a caring perspective: report of the development and preliminary psychometric testing of the caring nurse–patient interactions scale, International Journal of Nursing Studies, 42(6), 673–686. https://doi.org/ 10.1016/j.ijnurstu.2004.10.004
• Curley M, Hunsberger M, Harris SK. (2013). Psychometric evaluation of the family-centred care scale for pediatric acute care nursing. Nursing Research, 62(3),160-168. https://doi.org/10.1097/ NNR.0b013e318286d64b
• Çelik, MY. (2018). Çocuk hastalarda aile merkezli bakım ve hemşirelik. Sağlık ve Toplum, 28(1), 26-31.
• Dinç L. (2010). Bakım kavramı ve ahlaki boyutu. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi, 74–82. Erzincanlı S, Yüksel A. (2018). Öğrenci hemşirelerin bakım odaklı hemşire-hasta etkileşimine yönelik tutum ve davranışlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 21(1), 10-17.
• Fleischer S, Berg A, Zimmermann M, Wüste K, Behrens J. (2009). Nurse-patient interaction and communication: A systematic literature review. Journal of Public Health, 17(5), 339-353. https://doi. org/10.1007/s10389-008-0238-
• Kaçmaz ED, Çam MO. (2019). Psikiyatri hastalarına bakım veren hemşirelerin bakım odaklı hemşire-hasta etkileşim düzeylerinin incelenmesi. Journal of Psychiatric Nursing, 10(1), 65-74. https://doi.org/ 10.14744/phd.2018.83702
• Kalender N, Tosun N, Çınar Fİ, Bağçivan G, Yaşar Z. (2016). Hemşirelik yüksekokulu öğrencilerinin bakım odaklı hemşire-hasta etkileşimine yönelik tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi. Gülhane Tıp Dergisi, 58, 277-281. https://doi.org/10.5455 /Gülhane.181127
• Kuzlu TA, Kalıncı N, Topan AK. (2011). Üniversite hastanesinde çocuklara verilen bakımın aile merkezli bakım yönünden incelenmesi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 6(16), 1-7.
• Martinez EA, Tocantinz FR, de Souza SR. (2013). The specificities of communication in child nursing care (English-Portuguese). Revista Gaúcha de Enfermagem, 34(1), 37-44. https://doi.org/10.1590 /S1983-14472013000100005
• McCabe C. (2004). Nurse–patient communication: an exploration of patients’ experiences. Journal of Clinical Nursing, 13, 41–49.
• Mohammadi G, Sheikholeslami F, Mitra Chehrzad M, Kazemnezhad Leili E. (2020). The Relationship Between Communication Skills and Early Maladaptive Schemas in Pediatric Nurses. J Holist Nurs Midwifery, 30(4), 240-246. https://doi.org/ 10.32598/jhnm.30.4.202
• Özsezer Kaymak, G, Karaca Sivrikaya S, Ataç M. (2021). Hemşirelik öğrencilerinin bakım odaklı hemşire-hasta etkileşimine yönelik tutum ve davranışlarının belirlenmesi. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 30(3), 160-169. https://doi.org/10.17942/sted.724993
• Taylan S, Alan S, Kadıoğlu S. (2012). Hemşirelik rolleri ve özerklik. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 14(3), 66-74.
• Tural Büyük E, Rızalar S, Güdek Seferoğlu E, Oğuzhan H. (2014). Çocuk ve erişkin kliniklerinde çalışan hemşirelerin çocuk sevme ve çocuk yetiştirme tutumlarının incelenmesi. The Journal of Pediatric Research, 1(3), 130-137. https://doi.org/10.4274 /jpr.32032
• Wheeler J. (2005) The importance of parental support when caring for the acutely ill child. Nursing in Critical Care, 10(2), 56-62. https://doi.org/10.1111/ j.1362-1017.2005.00106.x
• Yalçın Atar N, Atabek Aştı T. (2012). Bakım odaklı hemşire-hasta etkileşimi ölçeğinin güvenirlik ve geçerliği. İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 20(2), 129-139.
• Yavaş Ayhan, AG, Öz F. (2022). Nursing relationship scale the validity and reliability study for Turkey. Genel Sağlık Bilimleri Dergisi, 4(1), 51-61.
• Yılmaz Ç, Gökdere Çınar H. (2017). Hemşirelik bölümü son sınıf öğrencilerinin bakım odaklı hemşire-hasta etkileşimine yönelik tutumlarının incelenmesi. Journal of Human Sciences, 14(4), 300-309. https://doi.org/10.14687/jhs.v14i4.4911
• Zaybak A, Günay İsmailoğlu E, Efteli E. (2014). Hemşirelik öğrencilerinin bakım odaklı hemşire-hasta etkileşimine yönelik tutum ve davranışları. Uluslararası Hakemli Hemşirelik Araştırmaları Dergisi, 1(2), 24-37.