COSMIN Yanlılık Riski Kontrol Listesi’nin Türkçe’ye Uyarlanması

Yıl 2024, , 748 - 772, 01.12.2024

Hacer Gök Uğur , Murat Bektaş , Ayla Hendekci , Ayten Yılmaz Yavuz , Elif Çiçek

https://doi.org/10.38108/ouhcd.1359302

Öz

Objective: This study aimed to adapt the COSMIN Risk of Bias checklist, which was developed to increase methodological quality while conducting systematic review studies, to Turkish.
Methods: The study was conducted between September 2022 and May 2023 in methodological design. Permission was obtained from the authors who developed the COSMIN Risk of Bias Checklist. The COSMIN Risk of Bias Checklist has been translated into Turkish by two linguists. In addition, five researchers in the study translated the form into Turkish. The Turkish form of the COSMIN bias risk checklist was created by comparing the forms from the language experts and the forms of the researchers. The Turkish and original form was sent to three lecturers who are experts in the field of systematic review and expert opinions were taken.
Results: Experts agreed on the Turkish version of the COSMIN Risk of Bias Checklist. The form, which was finalized in line with expert opinions, was used by the researchers through a systematic review study.Itwas determined that the Turkish version of the form could be used while writing a systematic review. COSMIN Risk of Bias Checklist includes development of patient-reported outcome measures, content validity, construct validity, internal consistency, cross-cultural validity\measurement invariance, reliability, measurement error, criterion validity, hypothesis testing for construct validity, and sensitivity.
Conclusion: The COSMIN Risk of Bias Checklist adapted into Turkish is a valid measurement tool that can be used in the writing and quality assessment of systematic review studies.

Anahtar Kelimeler

COSMIN, risk of bias, checklist

COSMIN Yanlılık Riski Kontrol Listesi’nin Türkçe’ye Uyarlanması

Öz

Amaç: Bu çalışma sistematik inceleme çalışmaları gerçekleştirilirken yöntemsel kalitenin arttırılması için geliştirilen COSMIN Yanlılık Riski Kontrol Listesi’nin (COSMIN Risk of Bias Checklist) Türkçe’ye uyarlanması amacıyla gerçekleştirilmiştir.
Yöntem: Çalışma metodolojik tasarımda Eylül 2022-Mayıs 2023 tarihleri arasında yürütülmüştür. COSMIN Yanlılık Riski Kontrol Listesini geliştiren yazarlardan izin alınmıştır. COSMIN Yanlılık Riski Kontrol Listesi iki dil bilimci tarafından Türkçe’ye çevrilmiştir. Ayrıca çalışmada yer alan 5 araştırmacı da formu Türkçe’ye çevirmiştir. Dil uzmanlarından gelen form ve araştırmacıların formları karşılaştırılarak COSMIN yanlılık riski kontrol listesi Türkçe formu oluşturulmuştur. Türkçe ve orijinal form sistematik inceleme alanında uzman üç öğretim üyesine gönderilmiş ve uzman görüşü alınmıştır.
Bulgular: COSMIN Yanlılık Riski Kontrol Listesi Türkçe formu için uzmanlar arasında tam uyum saptanmıştır. Uzman görüşleri doğrultusunda son şekli verilen form bir sistematik inceleme çalışması üzerinden araştırmacılar tarafından kullanılmış ve formun Türkçe’sinin sistematik inceleme yazarken kullanılabileceği belirlenmiştir. COSMIN Yanlılık Riski Kontrol Listesi; hasta beyanlı sonuç ölçütlerinin geliştirilmesi, kapsam geçerliği, yapı geçerliği, iç tutarlılık, kültürler arası geçerlik\ölçüm değişmezliği, güvenirlik, ölçüm hatası, ölçüt geçerliği, yapı geçerliği için hipotez testi ve duyarlılık olmak üzere 10 ana başlıkta toplanmaktadır.
Sonuç: Türkçe’ye uyarlanan COSMIN Yanlılık Riski Kontrol Listesi sistematik inceleme çalışmalarının yazımı ve kalite değerlendirmesinde kullanılabilecek geçerli bir ölçüm aracıdır.

Anahtar Kelimeler

COSMIN, yanlılık riski, kontrol listesi

Kaynakça

• Gagnier JJ, Lai J, Mokkink LB, Terwee CB. (2021). COSMIN reporting guideline for studies on measurement properties of patient-reported outcome measures. Quality of Life Research, 30, 2197-2218.
• Karaçam Z. (2013). Sistematik derleme metodolojisi: Sistematik derleme hazırlamak için bir rehber. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 6(1), 26-33.
• Kottner J, Audigé L, Brorson S, Donner A, Gajewski BJ, Hróbjartsson A, et al. (2011). Guidelines for reporting reliability and agreement studies (GRRAS) were proposed. International Journal Of Nursing Studies, 48(6), 661-671.
• Lucas NP, Macaskill P, Irwig L, Bogduk N. (2010). The development of a quality appraisal tool for studies of diagnostic reliability (QAREL). Journal of Clinical Epidemiology, 63(8), 854-861.
• Ma LL, Wang YY, Yang ZH, Huang D, Weng H, Zeng XT. (2020). Methodological quality (risk of bias) assessment tools for primary and secondary medical studies: What are they and which is better? Military Medical Research, 7, 1-11.
• Mokkink LB, Boers M, Van Der Vleuten CPM, Bouter LM, Alonso J, Patrick D, Terwee CB. (2020). COSMIN Risk of Bias tool to assess the quality of studies on reliability or measurement error of outcome measurement instruments: A Delphi study. BMC Medical Research Methodology, 20, 1-13.
• Mokkink LB, De Vet HC, Prinsen CA, Patrick DL, Alonso J, Bouter LM, Terwee CB. (2018). COSMIN risk of bias checklist for systematic reviews of patient-reported outcome measures. Quality of Life Research, 27, 1171-1179.
• Mokkink LB, Prinsen C, Patrick DL, Alonso J, Bouter LM, De Vet HC, et al. (2018). COSMIN methodology for systematic reviews of patient-reported outcome measures (PROMs). User Manual, 78 (1): 1-78.
• Mokkink LB, Prinsen CA, Bouter LM, de Vet HC, Terwee CB. (2016). The COnsensus-based Standards for the selection of health Measurement INstruments (COSMIN) and how to select an outcome measurement instrument. Brazilian Journal of Physical Therapy, 20, 105-113.
• Munn Z, Barker TH, Moola S, Tufanaru C, Stern C, McArthur A, Aromataris E. (2020). Methodological quality of case series studies: an introduction to the JBI critical appraisal tool. JBI Evidence Synthesis, 18(10), 2127-2133.
• Prinsen CA, Mokkink LB, Bouter LM, Alonso J, Patrick DL, De Vet HC, Terwee CB. (2018). COSMIN guideline for systematic reviews of patient-reported outcome measures. Quality of Life Research, 27, 1147-1157.
• Terwee CB, Prinsen CA, Chiarotto A, Westerman MJ, Patrick DL, Alonso J, Mokkink LB. (2018). COSMIN methodology for evaluating the content validity of patient-reported outcome measures: a Delphi study. Quality of Life Research, 27, 1159-1170.
• Uzun B, Apay SE. (2022). Ölçme araçlarının seçimi için uzlaşmaya dayalı standartlar: Cosmın kılavuzu. Erü Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 9(1), 23-32.
• Whiting P, Savović J, Higgins JP, Caldwell DM, Reeves BC, Shea B, et al. (2016). ROBIS: a new tool to assess risk of bias in systematic reviews was developed. Journal of Clinical Epidemiology, 69, 225-234. https://www.cosmin.nl/ Erişim Tarihi:07.08.2023