Stoma Bakım Becerisine Yönelik Bir Ölçme Aracı Geliştirme: Dereceli Puanlama Anahtarı

Yıl 2022, , 149 - 157, 11.09.2022

Olga İncesu Sevim Ulupınar

https://doi.org/10.38108/ouhcd.915456

Cited By: 2

Öz

Amaç: Araştırmanın amacı, stoma bakım becerisine yönelik geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı geliştirmektir.
Yöntem: Metodolojik tipteki çalışmanın örneklemini bir hemşirelik fakültesinde öğrenim gören, çalışmaya katılmaya gönüllü 116 hemşirelik öğrencisi oluşturdu. Araştırmacılar tarafından konuyla ilgili literatür taranarak madde havuzu oluşturuldu. Stoma bakım becerisi dereceli puanlama anahtarının kapsam ve içerik geçerliği için uzman görüşü alınarak kapsam geçerliği indeksi hesaplandı. Ölçeğin güvenirliği bağımsız gözlemciler arası uyum ve test-tekrar test analizi ile değerlendirildi.
Bulgular: Katılımcıların yaş ortalaması 20.16 yıl ve %71.6’sı kadındı. Uzman görüşü alınarak son hali verilen, 23 maddelik puanlama anahtarının kapsam geçerlik indeksinin 0.91 olduğu belirlendi. Güvenirlik için yapılan analizde, iki gözlemci arasındaki puanlara ilişkin Kappa değerinin 0.84 (p=0.001) ve sınıf içi korelasyon katsayısının 0.98 olduğu belirlendi. Ölçeğin 15 gün sonra yapılan test-tekrar test analizinde, ikinci uygulamada puanların anlamlı bir şekilde yükseldiği görüldü. Her iki ölçüm arasında istatiksel olarak anlamlı farklılık olduğu belirlendi (p<0.05).
Sonuç: Elde edilen sonuçlar, Stoma Bakım Becerisi Dereceli Puanlama Anahtarının geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğunu göstermektedir. Geliştirilen ölçme aracının, stoma bakımı ile ilgili hemşirelik uygulamalarında, öğrencilerin ve hastaların eğitiminde, konu ile ilgili araştırmalarda kullanılabileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Bakım standardı, geçerlik ve güvenirlik, stoma

Developing an Assessment Tool for Stoma Care Skill: The Rubric

Öz

Objective: The aim of study is to develop a valid and reliable measurement tool for stoma care skill.
Methods: The sample of the methodological study consisted of 116 nursing students who were studying at a nursing faculty and volunteering to participate in the study. An item poll was created by researchers by scanning the relevant literature. For the scope and content validity of the stoma care skill rubric, the content validity index was calculated by taking expert opinion. The reliability of the scale was evaluated by independent interobserver agreement and test-re-test analysis.
Results: The average age of the participants was 20.16 years and 71.6% of them were women. It was determined that the content validity index of the 23-item scoring key, which was finalized by taking expert opinion, was 0.91. In the analysis for reliability, it was determined that the Kappa value for the scores between the two observers was 0.84 (p = 0.001) and the intraclass correlation coefficient was 0.98. In the test-retest analysis of the scale performed 15 days later, it was observed that the scores increased significantly in the second application. It was determined that there was a statistically significant difference between both measurements (p< 0.05).
Conclusion: The results show that the stoma care skill rubric is a valid and reliable measurement tool. It is thought that the measurement tool developed can be used in nursing practices related to stoma care, in the education of students and patients, and in researches on the subject.

Anahtar Kelimeler

Reliability and validity, standard of care, stoma

Kaynakça

• Aksoy G, Çavdar İ. (2015). Sindirim sistemi (Gastrointestinal sistem) stomalarında bakım. Akyolcu N, Kanan N., editör. Yara ve Stoma Bakımı.1.Baskı, İstanbul, Nobel Tıp Kitapevleri, s.67-81
• Alrahabi MK, Alkady AM, Ghabbani HM. (2019). Agreement between faculty member assessments and student self‐assessments in a preclinical endodontic programme. Australian Endodontic Journal, 45(3), 346-351.doi:1.1111/aej.12324
• Andrade H, Du Y. (2005). Student perspectives on rubric-referenced assessment. Practical Assessment, Research, and Evaluation, 10(1), 3. doi: 10.7275/g367-ye94
• Aslanoğlu AE. (2017). Grup içinde bireyin değerlendirilmesi: Akran ve öz değerlendirme. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi, 34(2), 35-50.
• Ayalon R, Bachner YG. (2019). Medical, social, and personal factors as correlates of quality of life among older cancer patients with permanent stoma. European Journal of Oncology Nursing, 38, 50-56. doi: 10.1016/j.ejon.2018.11.010
• Barnwell A. (2015). Advanced nursing practice in colorectal and stoma care. Gastrointestinal Nursing, 13(1), 42-48. doi:10.12968/gasn.2015.13.1.42
• Baxter NN, Novotny PJ, Jacobson T, Maidl LJ, Sloan J, Young-Fadok TM. (2006). A stoma quality of life scale. Diseases of the Colon & Rectum, 49(2), 205-212. doi: 10.1007/s10350-005-0275-6
• Burch J. (2015). Examining stoma care guidance for nurses. Gastrointestinal Nursing, 13(6), 17-25. doi:10.12968/gasn.2015.13.6.17
• Çavdar İ. (2011). Kolostomi Bakımı. Akyolcu N, Aksoy G, Kanan N., editör. Cerrahi Hemşireliği Uygulama Rehberi. 1.Baskı, İstanbul, İstanbul Tıp Kitabevi, s.108-109.
• Çavdar İ. (2019). Alt sindirim sisteminin cerrahi hastalıkları ve bakımı. Akyolcu N, Kanan N, Aksoy G., editör. Cerrahi Hemşireliği II. 2.Baskı, İstanbul, Nobel Tıp Kitabevleri, s.222-225.
• Çevik B, Uğurlu Z, Abbasoğlu A, Karahan A, Saltan Ç. (2020). Ostomili bireylerin ostomiye uyumlarının ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 7(3), 186-195.
• Erbaş N. (2018). Hemşirelik sürecinde hasta öğretiminin önemi. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 27(5), 358-364.
• Esin MN. (2014). Veri toplama yöntem ve araçları, veri toplama araçlarının güvenirliliği. Erdoğan S, Nahcivan N, Esin MN., editör. Hemşirelikte Araştırma: Süreç, Ugulama ve Kritik. 2.baskı, İstanbul, Nobel Tıp Kitabevi, s:216-225.
• Gomez A, Barbera S, Lombraña M, Izquierdo L, Baños C. (2014). Health-related quality of life in patients with urostomies. Journal of Wound Ostomy and Continence Nursing, 41(3), 254-256. doi: 10.1097/WON.0000000000000026
• Güneş F. (2012). Bologna süreci ile yükseköğretimde öngörülen beceri ve yetkinlikler. Journal of Higher Education & Science/Yüksekögretim ve Bilim Dergisi, 2(1), 1-9.
• Hsu MY, Lin J. P, Hsu HH, Lai HL, Wu YL. (2020). Preoperative stoma site marking decreased stoma and peristomal complications: A meta-analysis. Journal of Wound Ostomy & Continence Nursing. doi:10.1097/WON.0000000000000634
• İncirkuş K, Nahcivan N. (2011). Kronik hastalık bakımını değerlendirme ölçeği-hasta formu'nun Türkçe versiyonunun geçerlik ve güvenirliği. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 4(1), 102-109.
• Jelovsek JE, Kow N, Diwadkar GB. (2013). Tools for the direct observation and assessment of psychomotor skills in medical trainees: A systematic review. Medical Education, 47(7), 650-673. doi:10.1111/medu.12220
• Kan A. (2018a). Ödevler ve Projeler. Atılgan H., editör. Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme. 11.baskı, Ankara, Anı Yayınları, s.242-251.
• Kan A. (2018b). Ölçme araçlarında bulunması gereken nitelikler. Atılgan H.,editör. Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme.11.baskı, Ankara, Anı Yayınları, s.59.
• Kılıç S. (2015). Kappa testi. Journal of Mood Disorders, 5(3), 142-144.
• Koo TK, Li MY. (2016). A guideline of selecting and reporting intraclass correlation coefficients for reliability research. Journal of Chiropractic Medicine, 15(2), 155-163. doi: 10.1016/j.jcm.2016.02.012
• Kristensen SA, Laustsen S, Kiesbye B, Jensen BT. (2013). The urostomy education scale: A reliable and valid tool to evaluate urostomy self-care skills among cystectomy patients. Journal of Wound Ostomy & Continence Nursing, 40(6), 611-617. doi: 10.1097/01.WON.0000436778.39349.12
• Lim SH, He HG, Chan SWC. (2017). Psychometric properties of the Chinese version of the acceptance of chronic health conditions (stoma) scale for patients with stoma. Cancer Nursing, 40(4), E42-E49. doi: 10.1097/NCC.0000000000000411
• Oermann MH, Gaberson KB. (2009). Evaluation and Testing in Nursing Education. 3rd ed.,New York, Springer Publishing Company, p.245-263.
• Panadero E, Romero M. (2014). To rubric or not to rubric? The effects of self-assessment on self-regulation, performance and self-efficacy. Assessment in Education: Principles, Policy & Practice, 21(2), 133-148. doi:10.1080/0969594X.2013.877872
• Parlak B, Doğan N. (2014). Dereceli puanlama anahtarı ve puanlama anahtarından elde edilen puanların uyum düzeyleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29 (29-2), 189-197.
• Pittman J, Bakas T, Ellett M,Sloan R, Rawl SM.(2014) . Psychometric evaluation of the ostomy complication severity index. J Wound Ostomy Continence Nurs,41 (2): 147-157. doi: 10.1097/WON.0000000000000008
• Sağlık Bakanlığı (2011). Hemşirelik Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik. Erişim tarihi:11.04.2021, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2011/04/20110419-5.htm.
• Simmons KL, Smith JA, Maekawa A. (2009). Development and psychometric evaluation of the Ostomy Adjustment Inventory-23. Journal of Wound Ostomy & Continence Nursing, 36(1), 69-76. doi: 10.1097/WON.0b013e3181919b7d
• Taşocak G. (2012). Hasta eğitimi. 3.baskı, İstanbul, İstanbul Üniversitesi Basım ve Yayınevi Müdürlüğü.,s. 68-77.
• Tonolini M. (2019). A closer look at the stoma: Multimodal imaging of patients with ileostomies and colostomies. Insights Into Imaging, 10(1), 1-15. doi:10.1186/s13244-019-0722-x
• Tur G, Urbina S, Forteza D. (2019). Rubric-based formative assessment in process eportfolio: Towards self-regulated learning. Digital Education Review, 35, 18-35. doi.org/10.1344/der.2019.35.18-35
• Türk Dil Kurumu Sözlükleri (2021). Erişim tarihi: 28.03.2021, https://sozluk.gov.tr/
• Ulupınar S. (2016). Bakımda hasta eğitiminin önemi. Sağlıkla, 28, 37-39. United Ostomy Associations of America. (2015). Kanser istatistikleri. Erişim tarihi: 06.09.2021, https://www.ostomy.org/living-with-an-ostomy/
• Vural F, Sütsünbüloğlu E, Şelimen D. (2016). Literature review: Profile of publications for the patients with stoma in Turkey. Turk J Colorectal Dis, 26, 59-70.
• Wound, O. (2018). WOCN Society Clinical Guideline: Management of the Adult Patient With a Fecal or Urinary Ostomy—An Executive Summary. Journal of Wound Ostomy & Continence Nursing, 45(1), 50-58. doi: 10.1097/WON.0000000000000396
• World Health Organization (WHO) İnternational Agency for Research on Cancer Dünya Kanser İstatistikleri. Erişimtarihi:11.04.2021,https://gco.iarc.fr/today /online-analysis-map?v=2020&mode=cancer&mode
• Yara, Ostomi, İnkontinans Hemşireler Derneği. Tek Parçalı Sistem Kolostomi Torbasının Değiştirilmesi Videosu. Erişim tarihi: 08.10.2019, http://www.yoihd.org.tr