Gestasyonel Diyabetin Tanısında Güncel Yaklaşım, Gebelere Yönelik Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları ve Hemşirenin Rolü

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 3, 181 - 183, 31.12.2019

Neslihan İlgen , Derya Yüksel Koçak

Öz

Gestasyonel
Diyabetus Mellitus (GDM) gebe kadında glukoz metabolizmasının bozulmasıdır.
Dünyada ve ülkemizde GDM prevalansı artış göstermektedir. GDM’de meydana gelen
kontrolsüz hiperglisemi anne ve yenidoğanda komplikasyonlara sebep olmaktadır.
GDM tanısı Oral Glukoz Tolerans Testi (OGTT) sonuçları temel alınarak
koyulmaktadır. OGTT tek ve iki aşamalı olarak iki farklı yöntemle
uygulanmaktadır. GDM komplikasyonlarının önlenmesinde gebelikte sağlıklı yaşam
biçimi davranışlarını benimsemek önemlidir. Beslenme, diyet, egzersiz, stresle
baş etme, kendi kendine kan glukoz takibi yaparak sağlık sorumluluğu alma gibi
sağlıklı yaşam biçimi davranışları GDM yönetiminde etkili olmaktadır. Ayrıca
sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının benimsenmesi, postpartum dönemde oluşabilecek
komplikasyonları, doğum sonrasında kadın hayatının ilerleyen dönemlerinde tip 2
diyabet veya sonraki gebeliklerde tekrarlayan GDM gelişme riskini önlemektedir.
Bu derlemede GDM tanısına yönelik güncel sınıflandırma ve gebelere yönelik
sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve hemşirenin rolü ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Gebelik, Gestasyonel Diyabetes Mellitus, sağlıklı yaşam biçimi davranışları, hemşirelik

Destekleyen Kurum

yok

Proje Numarası

yok

Teşekkür

yok

Current Approach in Diagnosis of Gestational Diabetes and the Role of Nurse in Developing Healthy Lifestyle for Pregnant Women

Öz

Gestational
Diabetes Mellitus (GDM) is an disruption, of glucose metabolism in pregnant
women. The prevalence of GDM is increasing in the world and in our country.
Uncontrolled hyperglycemia in GDM causes complications in the mother and
newborn. The diagnosis of GDM is made based on OGTT results. OGTT is applied in
one and two stages with 2 different methods. Adopting healthy lifestyle
behaviors during pregnancy is important in preventing GDM complications.
Healthy lifestyle behaviors such as nutrition, diet, exercise, coping with
stress, taking health responsibility by self-monitoring blood glucose are
effective in GDM management. In addition, the adoption of healthy lifestyle
behaviors prevents the complications that may occur in the postpartum period,
the risk of developing type 2 diabetes in the later stages of female life after
pregnancy or recurrent GDM in subsequent pregnancies. In this review, current
classification for GDM diagnosis and healthy lifestyle behaviors towards
pregnant women and the role of nurse are discussed.

Anahtar Kelimeler

Pregnancy, Gestational Diabetes Mellitus, healthy lifestyle behaviors, nursing

Proje Numarası

yok

Kaynakça

• Abebe KZ, Scifres C, Simhan HN, Day N, Catalano P, Bodnar LM. ve ark. (2017). Comparison of two screening strategies for Gestational Diabetes (GDM2) Trial: Design and rationale. Contemp Clin Trials, 62(1), 43-9.
• Aksu H, Yurtsev E. (2009). Gebelik, diyabet ve hemşirelik bakımı. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi, 16(3), 50–58.
• Alphan, M. E. T. (2017). Gestasyonel Diabetes Mellitus ve Tıbbi Beslenme Tedavisi. Turkiye Klinikleri Nutrition and Dietetics-Special Topics, 3(3), 182-189.
• American Diabetes Association (ADA) 2002 Gestational diabetes mellitus. Diabetes Care, 25 (Supplement-1), 94-96. Erişim tarihi: 25.12.2019, https://care.diabetesjournals.org/ content/25/suppl_1/s94
• American Diabetes Association (ADA) 2016 Standards of medical care in diabetes, Diabetes Care, 39 (Supplement-1), 4-5. Erişim tarihi: 25.12.2019, https://care.diabetesjournals.org /content/suppl/2015/12/21/39.Supplement_1.DC2/2016-Standards-of-Care.pdf
• American Diabetes Association (ADA) 2018 Management of diabetes in pregnancy: Standards of Medical Care in Diabetes. Diabetes Care, 41(Supplement-1), 137-143. Erişim tarihi: 25.12.2019, https://care.diabetesjournals. org/ content/41/Supplement_1/S137
• American Diabetes Association (ADA) 2013 Standards of Medical Care in Diabetes, 36 (Supplement-1), 11-66. Erişim tarihi: 25.12.2019, https://www.ndei.org/ADA-2013-Guidelines-Criteria-Diabetes-Diagnosis.aspx.html
• American Diabetes Association (ADA) 2014 Diagnosis and Classification of Diabetes Mellitus Definition And Descrıptıon of Diabetes Mellitus. Diabetes Care, 37 (Supplement-1), 81-90. Erişim tarihi:25.12.2019, https://care. diabetesjournals.org/content/37/Supplement_1/S81
• American Diabetes Association (ADA) 2018. Classification and Diagnosis of Diabetes: Standards of Medical Care in Diabetes. Diabetes Care, 41 (Supplement-1), 13-27. Erişim tarihi:25.12.2019, https://care.diabetesjournals. org/content/41/Supplement_1/S13
• Aune D, Sen A, Henriksen T, Saugstad OD, Tonstad S. (2016). Physical activity and the risk of gestational diabetes mellitus: a systematic review and dose–response meta-analysis of epidemiological studies. Eur J Epidemiol, 31(10), 967–997.
• Bain E, Crane M, Tieu J, Han S, Crowther CA, Middleton, P. (2015). Diet and exercise interventions for preventing gestational diabetes mellitus. Cochrane Database of systematic reviews, 12 (4), CD010443.
• Barakat R, Ruiz JR, Stirling JR, Zakynthinaki M, Lucia, A. (2009). Type of delivery is not affected by light resistance and toning exercise training during pregnancy: a randomized controlled trial. American Journal of Obstetrics & Gynecology, 201(6), 590-e1.
• Carolan, MC. (2016). Educational and intervention programmes for gestational diabetes mellutes(GDM) managament:An Integrative Review, Collegian, 23(1), 103-114.
• Cosson E, Baz B, Gary F, Pharisien I, Nguyen MT, Sandre-Banon D. ve ark. (2017). Poor reliability and poor adherence to self-monitoring of blood glucose are common in women with gestational diabetes mellitus and may be associated with poor pregnancy outcomes. American Diabetes Association. Diabetes Care, 40(9), 1181-1186.
• Çalık A, Kapucu S. (2017). Diyabetli hastalarda sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını geliştirme: Pender’in Sağlığı Geliştirme Modeli. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 4(2), 62-75.
• Çelik D, Karaçam Z. (2017). Türkiye’de gestasyonel diyabetes mellitus prevalansı ve risk faktörleri: Sistematik derleme ve meta analiz. Adnan Menseres Üniversitesi. 1. Sağlık Bilimleri Kongresi, 29, 802.
• Çiçekli K, Koç S, Çalışkan E, Kayıkçıoğlu F, Haberal A. (2001). Gestasyonel Diabetes Mellitus Tanısında ve Perinatal Sonuçların Değerlendirilmesinde Elli Gram ve Yetmiş beş Gram Oral Glukoz Tolerans Testlerinin Karşılaştırılması. Turkiye Klinikleri Journal of Clinical Obstetric and Gynecology 11(3), 142-8.
• Çoban A, Yanıkkeren E. (2010). Gebelerde uyku kalitesi ve yorgunluk. Ege Tıp Dergisi, 49(2), 87-94.
• Çoban A. (2015). Riskli Gebelikler, Şirin A & Kavlak O, Kadın Sağlığı, Genişletilmiş 2. Baskı, Ankara, Nobel Tıp Kitabevleri, s.324.
• Deryahan A. (2019). Ebelik ve Hemşirelik Öğrencilerinin Gestasyonel Diyabet İle İlgili Bilgi Düzeylerinin Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Bilim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, Türkiye.
• Diabetes in pregnancy: management from preconception to the postnatal period. NICE guideline.(2015).https://www.nice.org.uk/guidance/ng3.
• Diyabet Tanı ve Tedavi Rehberi. (2018). Ulusal Diyabet Konsensüs Grubu. https://www. turkdiab.org/admin/PICS/files/Diyabet_Tani_ve_Tedavi_Rehberi_2018.pdF
• Dursun E.M.A, Kızıltan G. (2019). Gestasyonel Diyabet ve Risk Faktörleri. Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi-BÜSBİD, 4(2),132-146.
• Dülger Ö, Özcan J, Savan K, Uluğ, U. (2016). Gebelik Boyunca Az Kilo Alımı Gestasyonel Diyabet Riskini Artırır mı?. Journal of Clinical Obstetrics & Gynecology, 26(3), 129-133.
• Güneş Z, Körükcü Ö, Özdemir G. (2009). Diyabetli hastalarda uyku kalitesinin belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 12(2),10-17.
• Hod M, Kapur A, Sacks DA, Hadar E, Agarwal M, Di Renzo GC. ve ark. (2015). The International Federation of Gynecology and Obstetrics (FIGO) Initiative on gestational diabetes mellitus: A pragmatic guide for diagnosis, management, and care. International Journal of Gynecology and Obstetrics,131,173–211.
• International Diabetes Federation IDF Diabetes Atlas 2015. Erişim Tarihi: 06.04.2017, https://www.idf.org/e-library/epidemiology-research/diabetes-atlas/13-diabetes-atlas-seventh-edition.html
• İlhan N, Batmaz M, Akhan LU. (2010). Üniversite öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanat Dergisi, 3(3), 34-44.
• Küçük, L. (2015). Diyabetin Ruhsal Boyutu. Okmeydanı Tıp Dergisi, 31 (Ek sayı), 52-56.
• Lee KW, Ching SM, Ramachandran V, Yee A, Hoo FK, Chia YC. ve ark. (2018).Prevalence and risk factors of gestational diabetes mellitus in Asia: a systematic review and meta-analysis. BMC Pregnancy Childbirth,18(1),494.
• Leng J, Liu G, Zhang C, Xin S, Chen F, Li B. ve ark. (2016). Physical activity, sedentary behaviors and risk of gestational diabetes mellitus: a population-based cross-sectional study in Tianjin, Chinain. European Journal of Endocrinology,174(6),763-73.
• Lindgren K. (2001). Relationships among maternal-fetal attachment, perinatal depression and health practices in pregnancy. Research in Nursing & Health, 24(3), 203-17.
• Metin, S. (2017). Gestasyonel diyabette güncel tedavi yaklaşımları. Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(1), 1-14.
• Michael S. Cardwell MD. (2013). Improving medical adherence in women with gestational diabetes through self-efficacy. Clinical Diabetes, 31(3), 110-115.
• Mihmanlı V, Mihmanlı M. (2015). Diabetes mellutus ve gebelik. Okmeydanı Tıp Dergisi, 31 (Ek sayı), 17-22.
• Morris, C.G. (2002). Understanding Psychology.[Psikolojiyi anlamak: Psikolojiye giriş]. Translation: HB Ayvaşık, M. Sayıl) Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları, 23, 525-567.
• Ölçer Z, Oskay Ü. (2015).Yüksek riskli gebelerin yaşadığı stresörler ve stresle baş etme yöntemleri. Koç Üniversitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi. HEAD, 12(2), 85-92.
• Öztürk F, Altuntaş Y. (2015). Gestasyonel Diabetes Mellutus. Şişli Etfal Hastanesi Tıp Bülteni, 49(1), 1-10.
• Raman P, Shepherd E, Dowswell T, Middleton P, Crowther CA. (2019). Different methods and settings for glucose monitoring for gestational diabetes during pregnancy. Cochrane Database of systematic reviews, (10).
• Reutrakul S, Anothaisintawee T, Herring SJ, Balserak BI, Marc I, Thakkinstian A. (2018). Short sleep duration and hyperglycemia in pregnancy: Aggregate and individual patient data meta-analysis. Sleep Medicine Reviews, 40,31-42.
• Simmons D, Devlieger R, Van Assche A, Jans G, Galjaard S, Corcoy R. (2017). Effect of physical activity and/or healthy eating on GDM Risk: The DALI Lifestyle Study. The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, 102(3), 903-913.
• Sugiyama MS, Cash HL, Roseveare C, Reklai R, Basilius K, Madraisau S. (2017). Assessment of gestational diabetes and associated risk factors and outcomes in the Pacific Island Nation of Palau. Maternal and Child Health Journal, 21(10), 1961-6.
• Surwit RS, Van Tilburg MA, Zucker N, McCaskill CC, Parekh P, Feinglos MN. ve ark. (2002). Stress management improves long-termglycemic control in Type 2 Diabetes. Diabetes Care, 25(1),30-4.
• Sürücü HA, Besen DB, Duman M, Yeter Erbil E. (2018).Coping with stress among pregnant women with gestational diabetes mellutes. Journal of Caring Sciences, 7(1), 9–15.
• Şahin M, Kahraman BY, Bekar M. (2019). Gestasyonel Diyabette Hemşirenin Prenatal Bakımdaki Rolü. Hastane Öncesi Dergisi, 4(1), 23-32.
• Şen C, Yayla M, Api O, Yapar Eyi EG, Ülkümen BA. (2016). Diabates in pregnancy: diagnosis and treatment. Practice Guidelines of Turkish Perinatology Society. Perinatal Journal, 24(2),110-127.
• Taşkın L. (2016). Doğum ve Kadın Sağlığı Hemşireliği. 15.baskı, Ankara, Akademisyen Kitapevi, s.259.
• Türk Diyabet Cemiyeti 2014 Diyabet ve Uyku Bozuklukları. Erişim tarihi:25.12.2019, http://www.diabetcemiyeti.org/c/diyabet-ve-uyku-bozukluklari
• Türk Hemşireler Derneği 19 Nisan 2011 Hemşirelik Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik. Erişim tarihi:25.12.2019, http://www.turkhemsirelerdernegi.org.tr/tr/yasa-ve-yonetmelikler/yonetmelikler/19-nisan-2011-hemsirelik-yonetmeliginde-degisiklik yapilmasina-dair-yonetmelik.aspx.
• Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği. Diabetes Mellutus ve Komplikasyonlarının Tanı, Tedavi ve İzlem Klavuzu. 2018.(10.baskı). Erişim tarihi:25.12.2019, http://temd.org.tr/ admin/uploads/tbl_kilavuz/20180814161019-2018tbl_kilavuz6c373c6010.pdf
• Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) Doğum İstatistikleri 2017 Erişim tarihi:25.12.2019, http://tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=24647
• Ural, A. (2016). Gestasyonel diabetes mellitus ve sağlıklı yaşam biçimi davranışları. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6(2), 120-127.
• Uyanıkoğlu H, İncebıyık A, Karakaş EY. Gestasyonel Diyabet Taramasında 50 gram Glukoz Yüklemesi Gerekli mi?. Anadolu Kliniği Tıp Bilimleri Dergisi, 21(1), 60-63.
• World Health Organization 2010 Global recommendations on physical activity for health. World Health Organization. Erişim tarihi:25.12.2019, http://whqlibdoc.who.int/publications/2010/9789241599979_eng.pdf?ua=1 Yakut K, Öztürk M. (2018). Gestasyonel diabetus mellutus. ACOG Practice Bulletin, American College of Obstetricians and Gynecologists,131:e49–64.
• Zhang Y, Gong Y, Xue H, Xiong J, Cheng G.(2018).Vitamin D and gestational diabetes mellitus: a systematic review based on data free of Hawthorne effect. BJOG: An International Journal of Obstetrics & Gynaecology, 125(7), 784-793.
• Zhou X,Chen R, Zhong C, Wu J, Li X, Li Q. ve ark. (2019). Fresh fruit in pregnancy and the association with gestational diabetes mellutes:a Prospective Cohort Study. Nutrition, 60,129-135.