Investigation of the Relationship between Nurses' Sociotropic Autonomic Personality Traits and Clinical Decision Making

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 1, 41 - 48, 06.04.2022

Eda Ay Nurgül Karakurt Esin Kavuran

https://doi.org/10.38108/ouhcd.893821

Cited By: 3

Öz

Objective: The aim of this study is to determine the relationship between the sociotropic-autonomic personality traits of nurses and their clinical decision-making levels.
Method: This descriptive study was conducted between May 2015 and July 2015 in a university hospital located in the east of the country. The universe of the study consisted of the nurses working in the relevant hospital between the dates specified. The sample of the study, on the other hand, consisted of 171 nurses who agreed to participate in the study. The data were collected using the “Descriptive Characteristics Form” and “Sociotropy-Autonomy Scale” and “Clinical Decision Making in Nursing Scale”. Percentage, arithmetic mean and correlation analysis were used to evaluate the data.
Results: The average score the nurses got on the sociotropy scale. The average score they got from the autonomy scale was 55.2±16.1, and 67.6±19.5. The mean score of the Clinical Decision Making Scale in Nursing was found to be 125.1±21.8. A positive significant relationship was found between the Nurses' Clinical Decision Making in Nursing Scale and the autonomy scale, and a negative relationship between the anxiety of disapproval subscale (p <.05).
Conclusion: In the study, it was determined that there is a relationship between autonomic personality traits of nurses and their clinical decision-making levels. As the autonomic personality traits increase, the clinical decision-making status of nurses increases.

Anahtar Kelimeler

Clinical Decision Making;, Nursing;, Sociotropy-Autonomy

Hemşirelerin Sosyotropik Otonomik Kişilik Özellikleri ile Klinik Karar Vermeleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Öz

Amaç: Bu araştırmanın amacı hemşirelerin sosyotropik-otonomik kişilik özellikleri ve klinik karar verme düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesidir.
Yöntem: Tanımlayıcı türde olan bu araştırma Mayıs 2015- Temmuz 2015 tarihleri arası ülkenin doğusunda bulunan bir üniversite hastanesinde yapılmıştır. Araştırmanın evrenini, ilgili hastanede belirtilen tarihler arasında görev yapan hemşireler oluşturmuştur. Araştırmanın örneklemini ise araştırmaya katılmayı kabul eden 171 hemşire oluşturmuştur. Veriler “Tanıtıcı Özellikler Formu” ve “Sosyotropi-Otonomi Ölçeği” ve “Hemşirelikte Klinik Karar Verme Ölçeği” kullanılarak toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde yüzde, aritmetik ortalama ve korelasyon analizi kullanılmıştır.
Bulgular: Hemşirelerin sosyotropi ölçeğinden aldıkları puan ortalaması 55.2±16.1, otonomi ölçeğinden aldıkları puan ortalaması ise 67.6±19.5 olarak belirlenmiştir. Hemşirelikte Klinik Karar Verme Ölçeği puan ortalaması ise 125.1±21.8 olarak saptanmıştır. Hemşirelerin Hemşirelikte Klinik Karar Verme Ölçeği ile otonomi ölçeği ile pozitif yönde, onaylanmama kaygısı alt ölçeği arasında ise negatif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur (p<.05).
Sonuç: Çalışmada hemşirelerinin otonomik kişilik özellikleri ile klinik karar verme düzeyleri arasında ilişki olduğu belirlenmiştir. Otonomik kişilik özellikleri arttıkça hemşirelerin klinik karar verme durumları artmaktadır.

Anahtar Kelimeler

hemşirelik, klinik karar verme, sosyotropi otonomi

Kaynakça

• Akgün BM. (2017). Sosyotropi otonomi kişilik özellikleri ve hemşirelik. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi, 26(2), 163-177.
• Aştı T, Kaya N, Acaroğlu R, Kaya H, Şendir M. (2006). Hemşire öğrencilerin sosyotropik-otonomik kişilik özellikleri ve ilişkili faktörlerin incelenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 10, 1-11.
• Atasoy I, Sütütemiz N. (2014). Bir grup hemşirelik son sınıf öğrencisinin hemşirelik eğitimi ile ilgili görüşleri. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 22(2), 94-104.
• Azak A, Taşçı S. (2009) Klinik karar verme ve hemşirelik. Türkiye Klinikleri Tıp Etiği-Hukuku-Tarihi Dergisi, 17(3), 176-183.
• Bozoğlan B. (2013). Stress coping approaches in terms of sociotropic and autonomous personalities: A cross-sectional study among turkish university students. Mevlana International Journal of Education, 3(4), 200-206.
• Can H, Aşan Ö. ve Aydın ME. (2015). Örgütsel davranış. Ankara, Siyasal Kitabevi.
• Cerit B, Bilgin NÇ, Çıtak-Tunç G. (2020). Hemşirelerde Otonomi Düzeyinin Mesleki Benlik Saygısına Etkisi. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Dergisi, 8(3), 826-838.
• Ceylan M, Tekin A, Özdağ S, Ceylan Ö. (2010). Uçurtma ve rüzgar sörfü yapan bireylerin bazı kişilik özelliklerinin karşılaştırılması. Türkiye Kickboks Federasyonu Spor Bilimleri Dergisi, 2, 52-66.
• Çam O, Engin E. (2006). Psikiyatri kliniğinde çalışan hemşirelerde farkındalık eğitiminin bireysel performans standartlarına etkisi. Anatolian Journal of Psychiatry, 7, 82-91.
• Didişen NA, Gerçeker GÖ, Bolışık ZB, Başbakkal DZ, Gürkan A. (2015). Pediyatri hemşirelerinin sosyotropik-otonomik kişilik özellikleri ve depresyon düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi. İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hastanesi Dergisi, 5(1), 14-21.
• Erdem R, Yıldırım HH, Atilla G, Oksay A. (2009). Hastane çalışanlarının kişilik özellikleri ve zamanı kullanma biçimlerinin incelenmesi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 12, 105-120.
• Erikmen E, Vatan F. (2019) Hemşirelerin Bireysel ve Mesleki Otonomilerinin İncelenmesi. Sağlık ve Hemşirelik Yönetim Dergisi, 2(6),141-152.
• Hagbaghery AM, Salsali M, Ahmadi F. (2004). The factors facilitating and inhibiting effective clinical decision-making in nursing: A qualitative study. Bio Med Central Nursing, 3(2), 1-11.
• Jenkins HM. (2001). Clinical decision making in nursing scale. Measurement of Nursing Outcomes, 1, 33-40.
• Jenkins HM. (1983). Perceptions of decision making among baccalaureate nursing students as measured by the clinical decision making in nursing scale. Doctoral of thesis, University of Maryland.
• Johansen M L, O’Brien JL. (2016). Decision making in nursing practice: A concept analysis. Nursing Forum, 51(1), 40-48.
• Karagözoğlu Ş, Kangallı P. (2009). Autonomy levels among nurses: professional-institutional factors that affect autonomy. Türkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences, 29(5), 1085-1097.
• Kayalar F. (2016). Comparison of sociotropic and autonomic personality traits of educational managers in terms of some variables. The Journal of International Education Science, 3(6), 309-322.
• Kelleci M, Gölbaşı Z. (2004). Bir üniversite hastanesinde çalışan hemşirelerin problem çözme becerilerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 8(2), 1-8.
• Külekci E., Özlü ZK, Özer N. (2015). Cerrahi kliniklerde çalışan hemşirelerin sosyotropik ve otonomik kişilik özelliklerinin belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 18(2), 79-86.
• Labrague L J, Mc-Enroe Petitte DM, Tsaras K. (2019). Predictors and outcomes of nurse professional autonomy: a cross- sectional study. International Journal of Nursing Practice, 25.
• Lynch TR, Robins CJ, Morse JQ. (2001). Couple Functioning in Depression: The Roles of Sociotropy and Autonomy. Journal of Clinical Psychology, 57, 93-103.
• Malak B, Üstün B. (2011). Hemşirelerin sosyotropi-otonomi kişilik özellikleri ve tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Hacettepe University Faculty of Health Sciences Nursing Journal, 18(2), 1-16.
• Özden D, Özveren H, Gülnar E. (2018). Hemşirelik öğrencilerinin klinik karar verme düzeyleri ve etkileyen faktörler. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 11(1), 41-47.
• Polatcı S, Sobacı F. (2014). Öğrencilerin öğrenilmiş güçlülük düzeyleri üzerinde kişilik özellikleri ve duygusal zekâ düzeylerinin etkisini belirlemeye yönelik bir araştırma. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(4), 50-71.
• Shohani M, Rasouli M, Sahebi A. (2018). The level of professional autonomy in Iranian Nurses. Journal of Clinical and Diagnostic Research, 12(5), LC01-LC04.
• Sucu G, Dicle A, Osman S. (2012). Hemşirelikte klinik karar verme, etkileyen etmenler ve karar verme modelleri. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 9(1), 52-60.
• Şahin NH, Şahin N, Ulusoy M. (1993). Exploring the sociotropyautonomy dimensions in a sample of Turkish psychiatric inpatients. Journal of Clinical Psychology, 49, 751-763.
• Terzioğlu F, Uslu Şahan F. (2017). Hemşirelerin tıbbi müdahalede karar verme yetkisi ve konumu. Yönetimi Hemşireler Derneği, 3(4), 136-142.
• Thompson C, Stapley S. (2011). Do educational interventions improve nurses’ clinical decision making and judgement? A systematic review. International Journal of Nursing Studies, 48, 881-93.
• Türk Dil Kurumu (2020). TDK Güncel Türkçe Sözlük. Available from: www.tdkterim.gov.tr/bts/
• Twomey M. (2015). Why worry about autonomy? Ethics and Social Welfare, 9(3), 255-268.
• Uğurlu N, Pako Y. (2016). Lise son sınıf öğrencilerinin sosyotropikotonomik kişilik özelliklerinin incelenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 19 (2), 122-127.
• White KA. (2014). Development and validation of a tool to measure self-confidence and anxiety in nursing students during clinical decision making. Journal of Nursing Education. 53(1), 14-22.
• Yetim S, Beydağ KD. (2015). Nazilli devlet hastanesinde çalışan hemşirelerin mesleki otonomileri ve etkileyen faktörler. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 2(2), 63-69.
• Yoo KH, Zhang YA, Yun EK. (2019). Registered Nurses (RNs)’knowledge sharing and decision‐making: the mediating role of organizational trust. International Nursing Review, 66(2), 234-41.
• Yurttaş A, Kaşıkçı M, Ağaçdiken S, Kavuran E, Şirin M. (2014). Hemşirelerin ve hemşirelik öğrencilerinin etik karar verme düzeylerinin karşılaştırılması. Türkiye Klinikleri Tıp Etiği-Hukuku-Tarihi Dergisi, 22(1), 1-8.