Sağlık Çalışanlarında İş Yeri Risk Faktörleri ve Korumaya İlişkin Bir Derleme

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 2, 258 - 268, 11.09.2022

Ibrahim Kayabek , Celalettin Çevik

https://doi.org/10.38108/ouhcd.948609

Cited By: 2

Öz

Derleme türündeki bu çalışma sağlık çalışanlarının karşı karşıya oldukları iş yeri risk faktörlerini ele alan bir çalışmadır. Toplum sağlığının korunması, iyileştirilmesi ve geliştirilmesinde önemli bir yeri olan sağlık çalışanları yaptıkları iş gereği birçok risklerle karşı karşıya kalmaktadır. Sağlık çalışanlarının görevlerini en iyi şekilde yerine getirebilmeleri için öncelikle kendilerinin sağlıklı olması gerekmektedir. Sağlık hizmetlerinde çalışanların karşılaştıkları tehlike ve riskler biyolojik, kimyasal, fiziksel, ergonomik, psikososyal, tehlikelerinden oluşmaktadır. Karşılaşılan bu riskler çalışanların performanslarının düşmesine, iş kazası ve meslek hastalığı gibi halk sağlığı sorunlarının oluşumuna yol açmaktadır. Sağlık çalışanlarının iş yerinde karşılaştıkları risk faktörlerinin bilinmesi ve halk sağlığı politikalarıyla risklerin önlenmesi gereklidir.

Anahtar Kelimeler

Sağlık çalışanı, iş sağlığı, iş güvenliği, önleme.

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

Yok

Teşekkür

Yok

A Review of Workplace Risk Factors and Prevention in Healthcare Professionals

Öz

This review-type study is a study that deals with workplace risk factors faced by healthcare professionals. Health workers, who have an important place in the protection, improvement, and development of public health, are faced with many risks due to their work. In order for health workers to fulfill their duties in the best way, they must first of all be healthy. The dangers and risks faced by healthcare workers consist of biological, chemical, physical, ergonomic, and psychosocial hazards. These risks lead to a decrease in the performance of employees and to the formation of public health problems such as work accidents and occupational diseases. It is necessary to know the risk factors that health workers face in the workplace and to prevent risks with public health policies.

Anahtar Kelimeler

Health worker, occupational health, occupational safety, prevention.

Proje Numarası

Yok

Kaynakça

• Akarsu H, Güzel M. (2016). Sağlık sektöründe tehlike ve riskler. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim ve Araştırma Merkezi’nin Kurumsal Kapasitesinin Güçlendirilmesi Teknik Destek Projesi İçinde. s. 14.
• Aksakal N, İlhan N, Yüksel H, Kurtcebe Ö, Bumin MA. (2015). Bir üniversite hastanesinde hemşire, sağlık memuru ve hastabakıcılarda bel ağrısı sıklığı ve etkileyen faktörler. Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, 9(32), 38-46.
• Baftiu N, Loku A, Loku-Shehu N. (2020). Risk assessment of workplaces for electrical energy production. Technium Social Sciences Journal, 11, 301-315.
• Berk M. (1991). Çimento sanayiinde iş hijyeni sorunları ve çözüm önerileri Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• Beyan AC, Demiral Y. (2017). Meslek hastalıkları ve sürveyans. Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, 16, 58-59.
• Casey ML, Hawley B, Edwards N, Cox-Ganser JM, Cummings K J. (2017). Health problems and disinfectant product exposure among staff at a large multispecialty hospital. American journal of infection control, 45(10), 1133-1138.
• Centers for Disease Control and Prevention. (2020). Work-related injury statistics query system. Erişim tarihi: 17.03.2021, https://wwwn. cdc.gov/wisards/ workrisqs/workrisqs_estimates.aspx
• Çağlayan Ç, Karaca E. (2016). Ergonomi ve kadın işçiler. Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, 15(57), 24-28. Çelikel Yiğiter S. (2019). Türkiye'de iş sağlığı ve güvenliğinin tarihsel gelişim süreci. In E. İslamoğlu S. Yıldırımalp (Ed.), Sosyal Bilimlerde Yeni Araştırmalar (s. 213). Berikan Matbaacılık.
• Dayan S, Öngel V. (2016). İş sağlığı ve güvenliği uygulamalarının sağlık çalışanları tarafından değerlendirilmesi: bir özel hastane örneği. International Conference On Eurasian Economies Session C
• Engin T. (2014). 6331 sayılı kanun çerçevesinde iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin desteklenmesi Uludağ Üniversitesi, Bursa.
• Ergör A. (2012). Çalışanlarının sağlığı çalıştayı. Halk Sağlığında Gündem, 2, 9-10.
• Erkan, N. (1988). Ergonomi: Verimlilik, Sağlık ve Güvenlik İçin İnsan Faktörü Mühendisliği, Milli Prodüktivite Merkezi Yayınları no: 373, Ankara, s: 10-17.
• European Statistics. (2020). Health and safety in work.European Statistic (EUROSTAT) Erişim tarihi: 15.03.2021, https://ec.europa.eu/eurostat/web/health/data/database
• Gabr HM, El-Badry AS, Younis FE. (2018). Risk factors associated with needlestick injuries among health care workers in Menoufia governorate, Egypt. The international journal of occupational and environmental medicine, 9(2), 63.
• Gençoğlu P. (2018). Türkiye’de illerin gelişmişlik düzeyi dikkate alınarak sağlık hizmetlerinin kümeleme analizi aracılığıyla değerlendirilmesi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (52), 301-324.
• Gómez-Ochoa SA, Franco OH, Rojas LZ, Raguindin PF, Roa-Díaz M, Wyssmann BM, ve ark. (2021). COVID-19 in health-care workers: a living systematic review and meta-analysis of prevalence, risk factors, clinical characteristics, and outcomes. Amercan Journal of Epidemiology, 190(1), 161-175.
• Grobler L, Mehtar S, Dheda K, Adams S, Babatunde S, Van Der Walt M, ve ark. (2016). The epidemiology of tuberculosis in health care workers in South Africa: a systematic review. BMC Health Services Research, 16(1), 1-15.
• Güler T, Yıldız T, Önler E, Yıldız B, Gülcivan G. (2017). Hastane ergonomik koşullarının hemşirelerin mesleki kas iskelet sistemi rahatsızlıkları üzerine etkisi. International Anatolia Academic Online Journal Sciences Journal, 3(1), 1-7.
• Güvercin A, Mil Hİ. (2016). İş kazası ve meslek hastalığı sigortasının meslek hastalığı boyutunun analizi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(27/3), 82-100.
• Güzel M. (2015). Sağlık işkolunda kullanılan kimyasallar, tehlikeleri ve riskleri: bir sağlık kuruluşunda risk değerlendirme uygulaması Çalışma ve sosyal güvenlik eğitim ve araştırma merkezi. Ankara.
• Imankulova BN, Dzhusupov KO. (2018). Some issues of occupational health of health care workers in central Asia. Annals of global health, 84(3), 459.
• İnci Eİ, Bilişli Y, Hizay D. (2016). İş kazalarına maruz kalan sağlık çalışanlarının bildirimlerinin değerlendirilmesi: üniversite hastanesi örneği. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 3(3), 83-88.
• International Lobour Organization. (2020). Safety and health at work. Erişim tarihi: 15.02.2021, www.ilo.org/global/topics/safety-and-health-at-work/lang--en/index.htm
• International Lobour Organization. (2021). Improving health in the workplace: ILO’s framework for action. Erişim tarihi: 01.06.2021, https://www.ilo.org/safework/info/publications/WCMS_329350/lang--en/index.htm
• Kesgin MT, Bay B. (2019). Birinci basamak sağlık hizmetlerinde çalışan sağlıkçıların sağlıklarına ve çalıştıkları ortamdaki risk etmenlerine ilişkin değerlendirilmesi. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(4), 676-682.
• Kisely S, Warren N, Mcmahon L, Dalais C, Henry I, Siskind D. (2020). Occurrence, prevention, and management of the psychological effects of emerging virus outbreaks on healthcare workers: rapid review and meta-analysis. BMJ, 369. https://doi.org/https://doi.org/10.1136/bmj.m1642
• Lamprecht A, Padayachy K. (2019). The epidemiology of work-related musculoskeletal injuries among chiropractors in the eThekwini municipality. Chiropractic & manual therapies, 27(1), 1-13.
• Matsubara C, Sakisaka K, Sychareun V, Phensavanh A, Ali M. (2017). Prevalence and risk factors of needle stick and sharp injury among tertiary hospital workers, Vientiane, Lao PDR. Journal of Occupational Health, 59(6), 581-585.
• Meydanlıoğlu A. (2013). Sağlık çalışanlarının sağlığı ve güvenliği. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(3), 192-199.
• Ocak G. (2019). Sağlık kuruluşlarında iş sağlığı ve güvenliği uygulamaları, Sivas örneği Sivas Cumhuriyet Üniversitesi.
• Öçal M, Özal Ç. (2017). Türkiye ve Avrupa Birliği’nde iş kazası verilerinin karşılaştırmalı analizi. Hak İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 6(16), 616-637.
• Özgüler M, Saltik-Güngör L, Kaygusuz T, Papila Ç. (2016). Elazig Eğitim ve Arastirma Hastanesi saglik çalışanlarında hepatit A, hepatit B, kızamık ve kızamıkçık seroprevalansı. Klimik Dergisi, 29(1), 10.
• Özmen D, Karaer G. (2016). Sağlık çalışanlarının iş güvenliği: devlet hastanesi örneği. Türkiye Klinikleri Hemşirelik Bilimleri Dergisi, 8(4), 306-316.
• Öztürk YE, Kıraç R, Kırlıoğlu M. (2015). Hemşire ve teknisyenlerin iş güvenliği tutumlarının incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksek Okulu Dergisi, 18(1), 167-180.
• Solmaz M, Solmaz T. (2017). Hastanelerde iş sağlığı ve güvenliği. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(3), 147-156.
• Songur L, Doğan F, Bucak İH. (2019). Sağlık çalışanlarında sağlık taramalarının önemi ve sağlık tarama oranının yükseltilmesi. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 6(4), 270-277.
• Sosyal Güvenlik Kurumu. (2017-2020). İstatistik yıllığı. Erişim tarihi: 18.04.2021, http://www.sgk.gov.tr/ wps/portal/sgk/tr/kurumsal/istatistik/sgk_istatistik_yilliklari
• Sunar Ş, Çınar Ş. (2017). Hastane çalışanlarının iş sağlığı ve güvenliği. Sürekli Tıp Eğitimi Derneği, 26(3), 122-126.
• T.C. Resmi Gazete. (2006). Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu. (Kanun no: 5510).
• T.C. Resmi Gazete. (2012). İş sağlığı ve güvenliği kanunu. (Kanun no: 28339).
• Tekin M. (2017). Özel bir sağlık kurumunda çalışan sağlık profesyonellerinin iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili görüşlerinin belirlenmesi Acıbadem Üniversitesi, İstanbul.
• Tekir Ö, Çevik C, Selma A, Çetin G. (2016). Sağlık çalışanlarının tükenmişlik, iş doyumu düzeyleri ve yaşam doyumunun incelenmesi. Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 18(2), 51-63.
• Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği. (2018). İşçi sağlığı ve iş güvenliği oda raporu,Vol. 8. Basım.
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2017). İstihdam, işsizlik ve ücret. Erişim tarihi: 27.03.2021, http://tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1095
• Yasin J, Fisseha R, Mekonnen F, Yirdaw K. (2019). Occupational exposure to blood and body fluids and associated factors among health care workers at the University of Gondar Hospital, Northwest Ethiopia. Environmental Health and Preventive Medicine, 24(1), 1-9.
• Yassi A, Zungu M, Spiegel JM, Kistnasamy B, Lockhart K, Jones D, ve ark. (2016). Protecting health workers from infectious disease transmission: an exploration of a Canadian-South African partnership of partnerships. Globalization and Health, 12(1), 1-15.
• Yıldız Z, Çelik G. (2020). Son yıllarda meydana gelen hastane yangınları ve nedenleri üzerine bir araştırma. Doğal Afet ve Çevre Dergisi, 6(1), 169-180.