Çoğul Gebeliği Olan Gebenin Gordon’un Fonksiyonel Sağlık Örüntüleri Modeli’ne Göre Değerlendirilmesi: Olgu Sunumu

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 1, 252 - 260, 05.04.2025

Rukiye Dikmen , Sevil Şahin

https://doi.org/10.38108/ouhcd.1425945

Öz

Çoğul gebelikler hem anne hem bebek için tekil gebeliklere göre daha yüksek risk oluşturmaktadır. Çoğul gebeliklerin takip ve yönetimi ile maternal ve fetal morbidite ve mortalite oranları azaltılabilmektedir. Bu olgu çalışmasında çoğul gebeliğe sahip kadına doğum öncesi dönemde Gordon’un Fonksiyonel Sağlık Örüntüleri Modeli’ne göre sistematik ve kanıta dayalı hemşirelik bakımının sunulması amaçlanmıştır. Çalışmada veriler, gebeden onam alındıktan sonra derinlemesine görüşme, gözlem, hasta dosyası ve Gordon’un Fonksiyonel Sağlık Örüntü Modelindeki on bir alandan yararlanılarak yarı yapılandırılmış soru yönergesi kullanılarak elde edilmiştir. Çalışmada gebe ismine yer verilmemiş olup A.B şeklinde kodlama yapılmıştır. A.B 28 yaşında 34 haftalık di koryonik di amniyotik ikiz gebeliğe sahiptir. Gebeliğinin takibinde Gestasyonel Diyabetüs Mellitüs (DM) ve Gestasyonel Hipertansiyon teşhisi konulmuştur. Perinatoloji servisinde çoğul gebelik tanısı ile yatmakta olan olguya “etkisiz sağlık yönetimi, aktivite intoleransı, baş etmede eksiklik, uyku örüntüsünde bozulma, cinsellik örüntüsünde bozulma, enfeksiyon riski” hemşirelik tanıları konulmuştur. İlk üç tanı ele alınmış ve hemşirelik bakım planı NANDA-I, NIC, NOC sistemleri kullanılarak sunulmuştur. Sonuç olarak, Gordon’un Fonksiyonel Sağlık Örüntü Modeli çoğul gebelik tanısıyla takip edilen olgunun hemşirelik bakımının sistematik ele alınmasında uygun bir model olarak öngörülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Çoğul Gebelik, Hemşirelik, Fonksiyonel Sağlık Örüntüleri, Model

Etik Beyan

Araştırma ve yayın etiği ilkelerine uyulmuştur.

Destekleyen Kurum

Herhangi bir kurum tarafından desteklenmemiştir.

Teşekkür

Çalışmaya katılan olgumuza teşekkür ederiz.

Evaluation of a Pregnant Woman with Multiple Pregnancies According to Gordon's Functional Health Patterns Model: Case Report

Öz

Multiple pregnancies pose a higher risk for both mother and baby than singleton pregnancies. Maternal and fetal morbidity and mortality rates can be reduced with the follow-up and management of multiple pregnancies. In this case study, it was aimed to provide systematic and evidence-based nursing care to a woman with multiple pregnancies in the prenatal period according to Gordon's Functional Health Patterns Model. Study data were obtained after obtaining consent from the pregnant woman and using semi-informed question instructions using interview, observation, patient file and a field in Gordon's Functional Health Pattern Model. The name of the pregnant woman was not included in the study and it was written as A.B. A.B was 28 years old and had a 34-week di chorionic di amniotic twin pregnancy. Gestational diabetes mellitus (DM) and gestational hypertension were diagnosed during the follow-up of her pregnancy. The patient, who was hospitalised in the perinatology service with the diagnosis of multiple pregnancy, was diagnosed with the nursing diagnoses of "ineffective health management, activity intolerance, lack of coping, disruption in sleep pattern, disruption in sexuality pattern, infection risk". The first three diagnoses were discussed and the nursing care plan was presented using NANDA-I, NIC, NOC systems. In conclusion, Gordon's Functional Health Pattern Model was considered as an appropriate model for systematic nursing care of a case with multiple pregnancy.

Anahtar Kelimeler

Multiple Pregnancy, Nursing, Functional Health Patterns, Model

Kaynakça

• Ackley BJ, Ladwig GB, Makic MBF. (2019). Hemşirelik tanıları el kitabı bakım planlamasında kanıta dayalı rehber. (Çev Ed: Gürhan N, Fidancı BE, Polat ÜG.). 11. Baskı, Ankara, Nobel Tıp Kitabevleri, s.1-1016.
• Al-Obaidly S, Parrish J, Murphy KE, Maxwell C. (2014). Maternal pre-gravid body mass index and obstetric outcomes in twin gestations. Journal of Perinatology: Official Journal of the California Perinatal Association, 34(6), 425–428. https://doi.org/10.1038 /jp.2014.29
• American College of Obstetricians and Gynecologists (ACOG). (2014). Multifetal gestations: twin, triplet, and high-order multifetal pregnancies. ACOG Practice Bulletin No 144. Obstetrics and Gynecology, 123:1118-28.
• American College of Obstetricians and Gynecologists (ACOG). (2021). Guidance on gestational diabetes. Accessed: 15.01.24 https://www.obgproject.com /2023/01/02/acog-releases-updated-guidance-gestational-diabetes/
• American College of Obstetricians and Gynecologists' Committee on Practice Bulletins—Obstetrics (ACOG). (2018). Practice Bulletin No. 196: Thromboembolism in pregnancy. Obstetrics and Gynecology, 132(1), e1–e17. https://doi.org/10.1097/ AOG.0000000000002706
• Başgöl Ş, Oskay Ü. (2012). Evidence-based practices in preconception period and pregnancy. Journal of Human Sciences, 9(2), 1524–1534. https://www.j-humansciences.com/ojs/index.php/IJHS/article/view/2250 Bulechek GM, Butcher HK, Dochterman JB, Wagner C. (2017). Hemşirelik Girişimleri Sınıflaması (NIC). (Çev Ed: Erdemir F, Kav S, Akman Yılmaz A.). 6.Baskı, İstanbul, Nobel Tıp Kitabevleri, s.107-434.
• Caughey AB, Werner EF, Barss VA. (2022). Gestational diabetes mellitus: Obstetric issues and management. UpToDate (online). Accessed: 15.01.24 https://e1c9b1a9cc9b2679354d789c7627a4c889c411cc.vetisonline.com/contents/gestational-diabetes-mellitus-obstetric-issues-and-management?search=Caughey,%20A.%20B.,%20Werner,%20E.%20F.,%20%26%20Barss,%20V.%20A.%20(2022).%20Gestational%20diabetes%20mellitus:%20Obstetric%20issues%20and%20management.%20UpToDate%20(online).&source=search_result&selectedTitle=2~150&usage_type=default&display_rank=2
• da Silva Lopes K, Takemoto Y, Ota E, Tanigaki S, Mori R. (2017). Bed rest with and without hospitalisation in multiple pregnancy for improving perinatal outcomes. Cochrane Database of Systematic Reviews, (3).
• Damato EG, Dowling DA, Madigan EA, Thanattherakul C. (2005a). Duration of breastfeeding for mothers of twins. Journal of Obstetric, Gynecologic, and Neonatal Nursing, 34(2), 201–209. https://doi.org/10.1177/0884217504273671
• Damato EG, Dowling DA, Standing TS, Schuster SD. (2005b). Explanation for cessation of breastfeeding in mothers of twins. Journal of Human Lactation: Official Journal of International Lactation Consultant Association, 21(3), 296–304. https://doi.org/10.1177/ 0890334405277501
• Durnwald C. (2022). Diabetes mellitus in pregnancy: screening and diagnosis. Accessed:15.01.24. https://www.uptodate.com/contents/gestational-diabetes-mellitus-screening-diagnosis-and-prevention Erbaş N, Demirel G. (2016). Kadın sağlığının değerlendirilmesinde bir model: Fonksiyonel sağlık örüntüleri. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 5(2), 84-91.
• Hammond KR. (1998). Multifetal pregnancy reduction. Journal of Obstetric, Gynecologic, and Neonatal Nursing, 27(3), 338-343. https://doi.org/ 10.1111/j.1552-6909.1998.tb02657.x
• Hiersch L, Attali E, Melamed N. (2022). Special considerations regarding antenatal care and pregnancy complications in dichorionic twin pregnancies. American Journal of Obstetrics and Gynecology MFM, 4(2S), 100500. https://doi.org/ 10.1016/j.ajogmf.2021.100500
• Kızılkaya Beji N. (2016). Hemşire ve ebelere yönelik kadın sağlığı ve hastalıkları. Genişletilmiş 2. Baskı, İstanbul, Nobel Tıp Kitapevleri, s.1-562.
• Lipworth H, Melamed N, Berger H, Geary M, McDonald SD, Murray-Davis B, et al. (2021). Diabetes, obesity, and hypertension in pregnancy research network ınvestigators. Maternal weight gain and pregnancy outcomes in twin gestations. American Journal of Obstetrics and Gynecology, 225(5), 532.e1–532.e12. https://doi.org/10.1016/j.ajog.2021.04.260
• Lucovnik M, Blickstein I, Verdenik I, Steblovnik L, Trojner Bregar A, Tul N. (2014). Impact of pre-gravid body mass index and body mass index change on preeclampsia and gestational diabetes in singleton and twin pregnancies. The Journal of Maternal-Fetal and Neonatal Medicine: the Official Journal of the European Association of Perinatal Medicine, the Federation of Asia and Oceania Perinatal Societies, the International Society of Perinatal Obstetricians, 27(18), 1901–1904. https://doi.org/ 10.3109/14767058.2014.892069
• Menekşe D, Çınar N. (2022). The effect of breastfeeding education provided to pregnant women who expect twins on their breastfeeding ıntention. Online Turkish Journal of Health Sciences, 7(4), 593-601 https://doi. org/10.26453/otjhs.1097111
• Merriam SB. (2015). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber. (Çev. Ed: Selahattin Turan). Gözden Geçirilmiş Yeni Basım, Ankara, Nobel Akademik Yayıncılık, s.161-199.
• Mistry H, Dowie R, Young TA, Gardiner HM, TelePaed Project Team. (2007). Costs of NHS maternity care for women with multiple pregnancy compared with high-risk and low-risk singleton pregnancy. BJOG: An International Journal of Obstetrics and Gynaecology, 114(9), 1104–1112. https://doi.org/10. 1111/j.1471-0528.2007.01458.x
• Moore TR, Smith CV, Khardori R, Talavera F, Warshak C, Zurawin RK. (2020). Diabetes mellitus and pregnancy. Accessed: 15.01.2024. https://emedicine. medscape.com/article/127547-overview?form=fpf
• Ram M, Berger H, Lipworth H, Geary M, McDonald SD, Murray-Davis B, et al. (2020). The relationship between maternal body mass index and pregnancy outcomes in twin compared with singleton pregnancies. International Journal of Obesity, 44(1), 33-44. https://doi.org/10.1038/s41366-019-0362-8
• Ramoğlu MG, Kavuncuoğlu S, Özbek S, Aldemir E. (2014). Kendiliğinden ve in vitro fertilizasyonlu çoğul gebeliklerden erken doğan bebeklerin doğum öncesi ve bedensel büyüme özellikleri. Türk Pediatri Arşivi, 49, 17-24.
• Şentürk Erenel A, Vural G. (2020). Hemşireler ve ebeler için perinatal bakım. İstanbul, İstanbul Tıp Kitabevleri, s. 211-375.
• Taşhan ST, Yüksekol ÖD, Duman M. (2019). Riskli gebelikler ve bakım. Ankara, Göktuğ Basın Yayın Dağıtım, s. 247-270.
• Taşkın L. (2021). Doğum ve kadın sağlığı hemşireliği. 16. Baskı, Ankara, Akademisyen Kitabevi, s.373-374.
• Türk G. (2017). Marjory Gordon: Fonksiyonel sağlık örüntüleri modeli. Karadağ A, Çalışkan N, Baykara ZG, edıtors. Hemşirelik Teorileri ve Modelleri. İstanbul: Akademi Basın ve Yayıncılık, s.604-619.
• Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK). 2022. Doğum istatistikleri. Erişim tarihi: 14.01.2024. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Dogum-Istatistikleri-2022-49673
• Zanotti R, Chiffi D. (2015). Diagnostic frameworks and nursing diagnoses: A normative stance. Nursing Philosophy, 16(1), 64-73. https://doi.org/10.1111 /nup.12074