Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

SİYASİ HUBRİS SENDROMU -Kamu Tercihi, Politik Psikoloji ve Politik Psikiyatri Perspektiflerinden Haris ve Hubris Siyasi Liderliğin Psikopatolojik Boyutu-

Yıl 2024, Cilt: 16 Sayı: 1, 1 - 22, 31.07.2024

Coşkun Can Aktan

Öz

Güç ve iktidar hırsı benliğine işlemiş “haris” bir siyasi liderin “hubris” karakter özellikleri ile buluşması kadar tehlikeli hiçbir şey yoktur. Hubris sendromunun belirgin bir şekilde ortaya çıkmasında sınırsız ve genellikle kontrol edilmeyen bir büyük siyasi güce sahip olmak önemlidir. Makama, mevkiye, otoriteye karşı istek ve arzusu olan bir siyasi lider eğer uzun süreli ve kalıcı mutlak bir siyasi güce sahip olursa, o takdirde sahip olduğu kişilik özellikleri (narsisizm, Makyavelizm ve psikopatlık) etkisini göstererek su yüzüne çıkar ve “güç zehirlenmesi” adı verilen bir olgu görülür. İktidarda kalmayı ve iktidarını devam ettirmeyi amaç edinen bir Makyavelist siyasi liderin paternalist ve popülist olması beklenir. Mutlak güç ve yetkilerini zalimane bir şekilde kullanan siyasi liderin yükseldiği zirvede kalabileceği sürenin de bir sınırı vardır ve günü geldiğinde düşüş (ikarus) kaçınılmazdır.

Anahtar Kelimeler

Politik İhtiras Politik Kibir Makyavelizm Hubris Sendromu İkarus Sendromu

Kaynakça

  • Aktan, C.C. (Ed.) 2021. Paternalizm (Felsefi, Sosyal ve Kültürel Temelleri, Siyasi ve İktisadi Boyutları, Hukuki ve Ahlaki Sınırları), İzmir: SOBİAD Hukuk ve İktisat Araştırmaları Merkezi Yayınları.
  • Aktan, C. C. 2022. “Makyavelizm, Herestetik ve Siyasi Manipülasyon Sanatı (Kamu Tercihi Perspektifinden “İyiliksever Despot” ve İktidar Hırsı), Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 14 (2): 122-145.
  • Aktan, C.C. 2023. “Yükseliş Tiran, Düşüş İkarus (Cave ne Cadas: Düşmemeye Dikkat Et! Memento Mori: Ölümlü Olduğunu Unutma!)”, ResearchGate Preprint, https://www.researchgate.net/publication/367167438_YUKSELIS_TIRAN_DUSUS_IKARUS_Cave_ne_Cadas_Dusmemeye_Dikkat_Et_Memento_Mori_Olumlu_Oldugunu_Unutma
  • Aktan, C. C. 2024a. “Mutlak Güç ve Yozlaşma: Güç ve Güç Odaklarının Anatomisi”, Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 16 (1).
  • Aktan, C. C. 2024b. “Güç Zehirlenmesi ve Zehirli Siyasi Liderlik (Mutlak Güç, Kalıcı İktidar Hırsı ve Kazanma Etkisinin Psikopatolojik Sonuçları), Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 16 (2).
  • American Psychiatric Association. 1994. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders 4th edn DSM–IV. APA.
  • Barrow, R. 2017. “Narcissus and Echo”, in: V.Zajko & H. Hoyle (ed.) A Handbook to the Reception of Classical Mythology, John Wiley & Sons, Inc.SBN:9781444339604 pp.299-311.
  • Beinart, P. 2010. The Icarus Syndrome: A History Of American Hubris, An Imprint of Harper Collins Publishers.
  • Blais, J. & S. Pruysers. 2017. “The Power of the Dark Side: Personality, the Dark Triad, and Political Ambition.” Personality and Individual Differences 113: 167–172.
  • Boétie, Étienne de la. 2015. Gönüllü Kulluk Üzerine Söylev (Çev. M. A. Ağaoğulları), Ankara: İmge.
  • Camus, A. 2008. Defterler 2, (Çev. Ü.M. Altan), İstanbul: İthaki.
  • Cibran, H. 2014. Ermiş, (çev. A. Berktay), İstanbul: İş Bankası Yayınları.
  • Dostoyevski, F. 2020. Ölüler Evinden Notlar, (Çev. S. Gürses), İstanbul: Can Yayınları, Dokuzuncu Basım.
  • Dutton, K. 2013. Olağan Psikopatlar, (çev: C.Duran), İstanbul: Domingo, Yayınevi.
  • Dynes, A. M. & Hans J. G. Hassell, and M. R. Miles. 2019. “The Personality of the Politically Ambitious.” Political Behavior, 41: 309–336.
  • Foucault, F. 2020. Deliliğin Tarihi, (Çev. M.A. Kılıçbay), Ankara: İmge Kitabevi.
  • Fox, R. L. & J. L. Lawless. 2011. “Gains and Losses in Interest in Running for Office: The Concept of Dynamic Political Ambition.” The Journal of Politics 72: 443–462.
  • Garrard, P., & Robinson, G. Eds. 2016. The Intoxication Of Power. London: Palgrave McMillan.
  • Garrard, P. ed. 2017. The Leadership Hubris Epidemic: Biological Roots And Strategies For Prevention. London: Palgrave MacMillan.
  • Gunderson J, Ronningstam E, Smith L.E. 1996. “Narcissistic Personality Disorder”, in: Widiger T.A, Frances AJ, Pincus H.A, Ross R, First M.B, Davis W.W, editors. DSM-IV Sourcebook. Vol. 2. Washington, DC: American Psychiatric Association; 1996. p. 754.
  • Hölderlin, F. 2020. Hyperion: Yunanistan'da Bir Münzevi, (Çev. G.Aytaç), Ankara: Doğu Batı Yayınları.
  • Jakovljević M. 2011. “Hubris Syndrome And A New Perspective On Political Psychiatry: Need To Protect Prosocial Behavior, Public Benefit And Safety Of Our Civilisation”. Psychiatr Danubina. 2011 Jun;23(2):136-8. PMID: 21685850.
  • Jonason, P. K. & G. D. Webster. 2010. “The Dirty Dozen: A Concise Measure of the Dark Triad.” Psychological Assessment 22: 420–432.
  • Lactantius, 2021. Zalimlerin Ölümleri Üzerine, Ankara: Doğubatı Yayınları.
  • Lyons, M. 2020. The Dark Triad Of Personality: Narcissism, Machiavellianism, And Psychopathy in Everyday Life. London, United Kingdom ; San Diego, CA, United States : Elsevier/Academic Press.
  • Macsuibhne, S. 2009. “What Makes ‘A Mental Illness?’ What Makes ‘A New Mental Illness’?: The Cases Of Solastalgia And Hubris Syndrome”. Cosmos And History, The Journal Of Natural And Social Philosophy, 5, 210-225.
  • McHoskey, J. W. & Worzel, W. & Szyarto, C. 1998. "Machiavellianism and Psychopathy". Journal of Personality and Social Psychology. 74 (1): 192–210.
  • Milbourne, A. & L. Stowell, 2015. Yunan Mitolojisi, (Çev. E.Uslu), Ankara: İletişim Yayınları.; Can, Ş. Klasik Yunan Mitolojisi, İstanbul: Ötüken Neşriyat.
  • Montesquieu, 2017. Kanunların Ruhu Üzerine, (çev. B. Günen), İstanbul: İş Bankası Yayınları.
  • Ovid, The Metamorphoses, Poetry in Translation https://www.poetryintranslation.com/PITBR/Latin/Metamorph3.php
  • Owen, L. D. 2006. Hubris and Nemesis in Heads Of Government. Journal of the Royal Society of Medicine, 9911, 548-551.
  • Owen, D. 2008a. Hubris Syndrome. Clinical Medicine, 84, 428-432.
  • Owen, D. 2008b. In Sickness and In Power: Illness in Heads of Government During The Last 100 Years. London: Methuen Publishing.
  • Owen, D. 2012. The Hubris Syndrome: Bush, Blair And The Intoxication Of Power. London: Methuen Publishing.
  • Owen, D. 2018. “Heads of Government, ‘Toe-Holders’ and Time Limits.”, in: The Leadership Hubris Epidemic Biological Roots And Strategies For Prevention, (Ed. P. Garrard). Palgrave Macmillan, Switzerland.
  • Owen, D. & Davidson, J. 2009. “Hubris Syndrome: An Acquired Personality Disorder? A Study Of US Presidents And UK Prime Ministers Over The Last 100 Years. Brain”, Journal of Neurology, 1325, 1396–1406.
  • Paulhus, D. L. & Williams, K. M. 2002. "The Dark Triad of Personality: Narcissism, Machiavellianism, and Psychopathy". Journal of Research in Personality. 36 (6): 556–563.
  • Pinsent, J. 1982. Greek Mythology. New York: P. Bedrick Books.
  • Pitt, W. 1st Earl of Chatham, speaking in the House of Lords, 9 January 1770; bkz. Almon, J. 1792. Anecdotes of the Life of the Right Hon. William Pitt, Earl of Chatham, London: J. S. Jordan. vol. 2, s. 21.
  • Post, J. M. 2015. Narcissism and Politics: Dreams of Glory. New York: Cambridge University Press.
  • Rauthmann, J. F. & G. P. Kolar. 2012. “How ‘Dark’ Are the Dark Triad Traits? Examining the Perceived Darkness of Narcissism, Machiavellianism, and Psychopathy.” Personality and Individual Differences 53: 884–889.
  • Rolfe D. P. & C. L. Palmer 2019. “The Dark Triad and Nascent Political Ambition”, Journal of Elections, Public Opinion and Parties.
  • Ronfeldt, D. F. 1994. Beware The Hubris-Nemesis Complex: A Concept For Leadership Analysis. E-Book , RAND Santa Monica: Rand Corporation.
  • Ronningstam E. & Gunderson J. & Lyons M. 1995. “Changes in Pathological Narcissism.”, American Journal of Psychiatry, 152: 253–7.
  • Russell, G. 2011. “Psychiatry and Politicians: The Hubris Syndrome”. Psychiatrist, 35, 140-145.
  • Sadler-Smith, E. & Akstinaite, V. & Robinson, G. & Wray, T. 2017. “Hubristic Leadership: A Review”. Leadership, 13(5), 525-548.
  • Shakespeare, W. 2010. Julius Caesar, (Çev. A.Çakırcı), Athena Yayıncılık.
  • Sophocles, 2018. Oedipus King of Thebes (Translated by Gilbert Murray), The Project Gutenberg EBook of Oedipus King of Thebes, by Sophocles, Release Date: December 31, 2008 https://www.gutenberg.org/files/27673/27673-h/27673-h.htm
  • Sophokles. 2013. Kral Oidipus. (3.Baskı). (çev: B. Tuncel). İstanbul: İş Bankası Yayınları.
  • Tacitus, The Annals, (Translated by A. J. Church and W.J.Brodribb), The Internet Classics Archive, https://classics.mit.edu/Tacitus/annals.html
  • Voren R. van 2010. “Political Abuse Of Psychiatry: An Historical Overview”, Schizophrenia Bulletin, 36(1), 33–35.
Toplam 51 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Bilgi Sistemleri Organizasyonu ve Yönetimi
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Coşkun Can Aktan 0000-0003-4294-2314

Yayımlanma Tarihi 31 Temmuz 2024
Yayımlandığı Sayı Yıl 2024 Cilt: 16 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Aktan, C. C. (2024). SİYASİ HUBRİS SENDROMU -Kamu Tercihi, Politik Psikoloji ve Politik Psikiyatri Perspektiflerinden Haris ve Hubris Siyasi Liderliğin Psikopatolojik Boyutu-. Organizasyon Ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 16(1), 1-22.
AMA Aktan CC. SİYASİ HUBRİS SENDROMU -Kamu Tercihi, Politik Psikoloji ve Politik Psikiyatri Perspektiflerinden Haris ve Hubris Siyasi Liderliğin Psikopatolojik Boyutu-. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi. Temmuz 2024;16(1):1-22.
Chicago Aktan, Coşkun Can. “SİYASİ HUBRİS SENDROMU -Kamu Tercihi, Politik Psikoloji Ve Politik Psikiyatri Perspektiflerinden Haris Ve Hubris Siyasi Liderliğin Psikopatolojik Boyutu-”. Organizasyon Ve Yönetim Bilimleri Dergisi 16, sy. 1 (Temmuz 2024): 1-22.
EndNote Aktan CC (01 Temmuz 2024) SİYASİ HUBRİS SENDROMU -Kamu Tercihi, Politik Psikoloji ve Politik Psikiyatri Perspektiflerinden Haris ve Hubris Siyasi Liderliğin Psikopatolojik Boyutu-. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi 16 1 1–22.
IEEE C. C. Aktan, “SİYASİ HUBRİS SENDROMU -Kamu Tercihi, Politik Psikoloji ve Politik Psikiyatri Perspektiflerinden Haris ve Hubris Siyasi Liderliğin Psikopatolojik Boyutu-”, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, c. 16, sy. 1, ss. 1–22, 2024.
ISNAD Aktan, Coşkun Can. “SİYASİ HUBRİS SENDROMU -Kamu Tercihi, Politik Psikoloji Ve Politik Psikiyatri Perspektiflerinden Haris Ve Hubris Siyasi Liderliğin Psikopatolojik Boyutu-”. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi 16/1 (Temmuz 2024), 1-22.
JAMA Aktan CC. SİYASİ HUBRİS SENDROMU -Kamu Tercihi, Politik Psikoloji ve Politik Psikiyatri Perspektiflerinden Haris ve Hubris Siyasi Liderliğin Psikopatolojik Boyutu-. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi. 2024;16:1–22.
MLA Aktan, Coşkun Can. “SİYASİ HUBRİS SENDROMU -Kamu Tercihi, Politik Psikoloji Ve Politik Psikiyatri Perspektiflerinden Haris Ve Hubris Siyasi Liderliğin Psikopatolojik Boyutu-”. Organizasyon Ve Yönetim Bilimleri Dergisi, c. 16, sy. 1, 2024, ss. 1-22.
Vancouver Aktan CC. SİYASİ HUBRİS SENDROMU -Kamu Tercihi, Politik Psikoloji ve Politik Psikiyatri Perspektiflerinden Haris ve Hubris Siyasi Liderliğin Psikopatolojik Boyutu-. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi. 2024;16(1):1-22.