Okumaya Geç Geçen Çocukların Dil ve Konuşma Becerilerinin Değerlendirilmesi ve Sınıf Öğretmenlerinin Görüşlerinin Alınması: Bir Karma Yöntem Çalışması

Yıl 2024, Cilt: 12 Sayı: 1, 72 - 89, 30.06.2024

Dilber Kaçar Kütükçü , Duygu Pamuk Barbaros Cenikli

https://doi.org/10.35233/oyea.1369087

Öz

Bu çalışmada ilkokul birinci sınıfa devam eden ve okumaya geçmede sınıf arkadaşlarının gerisinde kalan çocukların dil ve konuşma becerilerinin değerlendirilmesi; okumaya geçmelerindeki gecikmeye ilişkin sınıf öğretmenlerinin görüşlerinin alınması amaçlanmıştır. Araştırma nitel ve nicel verilerin toplandığı eş zamanlı eşit statülü karma yöntemle desenlenmiştir. Araştırmanın katılımcılarını ilkokul 1. sınıfa giden 26 erkek 4 kız olmak üzere toplam 30 öğrenci ve bu öğrencilerin sınıf öğretmeni olan 13 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmadaki nicel veriler Türkçe Okul Çağı Dil Gelişimi Testi’yle (TODİL), nitel veriler ise yarı yapılandırılmış öğretmen görüşme formu ile toplanmıştır. Nicel verilerinin analizinde ortalama, standart sapma, maksimum ve maksimum değerler ve kategorik değişkenlerin yüzdelik değerleri kullanılmıştır. Nicel verilerin normal dağılımı Shapiro Wilks testi ile incelenmiş, bağımsız örneklem t testi ile gruplar arası karşılaştırma yapılmıştır. Nitel veriler ise içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir. Öğrencilerin üçte ikisinin sözlü dil becerisinin ortalamanın altında olduğu bulunmuştur. Öğretmenler, okumaya geç geçmeyi sıklıkla dikkat problemleri, dil ve konuşma güçlüğü ve öğrencinin ilgisizliği ile ilişkilendirmiş; bu öğrencilerin bireysel destek almaları gerektiğini ifade etmiştir. Öğretmenlerin okumaya geçmedeki gecikmeyi dil ve konuşma güçlüğüyle ilişkilendirdiği grubun sözlü dil puanı, okumaya geçişteki gecikmenin dil ve konuşma becerileriyle ilişkilendirilmediği gruba kıyasla anlamlı derecede düşük bulunmuştur. Öğretmenler öğrencileri sıklıkla dil ve konuşma terapistine, psikoloğa, psikiyatriye ve okul rehberlik servisine yönlendirdiklerini bildirmişlerdir. Araştırmadaki 16 öğrenci için öğretmenleri okumaya geç geçme durumunun akademik becerilerini yaşam boyu etkileyeceğini belirtmiştir. Araştırmanın bulguları, okumaya geç geçen çocuklarda dil ve konuşma terapisti-sınıf öğretmeni iş birliğinin önemine de vurgu yapmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Dil ve konuşma becerisi, Okuma, Öğretmen görüşleri

Etik Beyan

Bu çalışmada “Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi” kapsamında belirtilen kurallara uyulmuş, “Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiğine Aykırı Eylemler” başlığı altında belirtilen eylemlerden kaçınılmıştır. Yazarlar arasında çıkar çatışmasının yoktur, tüm yazarlar çalışmaya katkı sağlamıştır. Bu çalışmanın etik kurul izni Biruni Üniversitesi Girişimsel Olmayan Klinik Araştırmalar Etik Kurulu’nun 06.01.2023 tarih 77 sayılı toplantısında verilmiştir. Etik Kurul İzin Bilgileri Etik Kurul Adı: Biruni Üniversitesi Girişimsel Olmayan Klinik Araştırmalar Etik Kurulu Etik Kurul Karar Tarihi: 06.01.2023 Etik Kurul Karar Sayısı: 77

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK

Proje Numarası

TÜBİTAK 2209 A Üniversite Öğrencileri Araştırma Projeleri Destekleme Programı (Proje No: 1919B012220351)

Teşekkür

Bu çalışma TÜBİTAK 2209 A Üniversite Öğrencileri Araştırma Projeleri Destekleme Programınca (Proje No: 1919B012220351 ) desteklenmiştir.

The Evaluation of Language and Speech Skills of Children Late in Reading and the Opinions of Classroom Teachers

Öz

This study aims to assess the speech and language abilities of first-grade students who are struggling with reading compared to their peers, as well as gather insights from their classroom teachers. The study employed a concurrent equal-status mixed method approach, involving the collection of both qualitative and quantitative data simultaneously. The study included 30 first-grade students (26 boys and 4 girls) and 13 teachers. The Turkish School Age Language Development Test (TODIL) collected quantitative data, while a semi-structured teacher interview form collected qualitative data. The mean, standard deviation, maximum, minimum, and percentage values of categorical variables were used to analyze quantitative data. An independent sample t-test was used to compare groups, and the Shapiro-Wilks test was used to analyze quantitative data normality. The qualitative data were analyzed using content analysis. Two-thirds of students had below-average oral language skills. Reading delays are often linked to attention deficits, language and speech impairments, and disinterest, so teachers recommend individualized support. In the group where teachers linked reading delay to speech and language difficulties, oral language scores were significantly lower. Teachers frequently referred students to speech and language therapists (SLP), psychologists, psychiatrists, and school counseling services. For 16 students in the study, teachers said late reading would affect their academic skills negatively. The study's findings highlight the significance of collaboration between SLPs and classroom teachers for children with delayed reading abilities.

Anahtar Kelimeler

Reading, Opinions of Classroom Teachers, Speech and Language Skills

Proje Numarası

TÜBİTAK 2209 A Üniversite Öğrencileri Araştırma Projeleri Destekleme Programı (Proje No: 1919B012220351)

Kaynakça

• Assinck, E., Sandra, D. Mann, V., ve Singson, M. (ed). (2003). Linking morphological knowledge to English decoding ability: Large effects of little suffixes (1. baskı). Kluver Publishers. https://doi.org/10.1007/978-1-4757-3720-2_1
• Aydemir, H., Karalı, Y., ve Kılınçer, Ç. (2019, 16-20 Kasım). İlkokuma ve Yazmaya Geçiş Sürecinde Öğretmen Görüşlerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi [Sözlü bildiri] 18. Uluslararası İlkokul Öğretmenleri Eğitimi Sempozyumu (18th International Primary Teacher Education Symposium), Antalya, Türkiye.
• Baki, A., ve Gökçek, T. (2012). Karma yöntem araştırmalarına genel bir bakış. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11(42), 1-21.https://www.esoder.org Başar, M., Tanış Gürbüz, H. M. (2020). İlk okuma yazma öğretiminde karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 8(1), 1-20. https://doi.org/10.35233/oyea.666563
• Bishop, D.V.M., Snowling, M.J., Thompson, P.A., Greenhalgh,T., ve consortium (2017). Phase 2 of CATALISE: a multinational and multidisciplinary Delphi consensus study of problems with language development: Terminology. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 58(10), 1068–1080. https://doi.org/https://doi.org/10.1111/jcpp.12721
• Bozgun, K., Uluçinar Sağir, Ş. (2018, 6 Aralık). Okuma Yazmayı Öğrenme Sürecinde Okul Öncesi Eğitimin Etkisi. [Sözlü bildiri] 2. Uluslararası Bilimsel Çalışmalarda Yenilikçi Yaklaşımlar Sempozyumu, Samsun, Türkiye.
• Carlisle, J. (2003). Morphology matters in learning to read: A commentary. Reading Psychology, 24, 291–322. https://doi.org/10.1080/02702710390227369
• Demirtaş, Ç. P., ve Ergül, C. (2020). Düşük okuma başarısı gösteren çocuklarda okuma, sesbilgisel farkındalık, hızlı isimlendirme ve çalışma belleği becerilerinin incelenmesi. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 53(1), 209-240. https://doi.org/10.30964/auebfd.479111
• DeThorne, L., Hart, S., Petrill, S., Deater-Deckard, K., Thompson, L., Schatschneider, C., ve Davison, M. (2007). Children’s history of speech-language difficulties: genetic ınfluences and associations with reading-related measures. Journal of Speech, Language, and Hearing Research: JSLHR, 49, 1280–1293. https://doi.org/10.1044/1092-4388(2006/092)
• Erdoğan, Ö. (2012). İlköğretim birinci sınıf öğrencilerinin fonolojik farkındalık becerileri ile okuma becerileri arasındaki ilişki. Eğitim ve Bilim, (37),166. https://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/article/view/1008/437
• Erim, A., ve Kılıç, M. (2022). İletişim bozuklukları bağlamında erken okuryazarlık becerileri üzerine genel bir bakış. Samsun Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(2), 313-326. https://doi.org/10.47115/jshs.1074836
• Güldenoğlu, B., Kargın, T., Gengeç, H., ve Gürbüz, M. (2019). Okuma sürecinde dil temelli becerilerin önemi: dil–okuma ilişkisine yönelik bulgular. Turkish Journal of Special Education Research and Practice, 1(1), 1-27. https://doi.org/10.37233/TRSPED.2009.0101
• Hollo, A., Wehby, J.H., ve Oliver, R.M. (2014). Unidentified language deficits in children with emotional and behavioral disorders: A meta-analysis. Exceptional Children, 80(2), 169–186. https://doi.org/10.1177/001440291408000203
• Joshi, R. M., Dahlgren, M., ve Gooden, R. (2002). Teaching reading in an inner city school through a multisensory teaching approach. Annals of Dyslexia, (52), 229–242. https://doi.org/10.1007/s11881-002-0014-9
• Kargın, T., Güldenoğlu, İ. B., ve Miller, P. (2015). Okuma güçlüğü olan ve olmayan öğrencilerin cümle anlama becerilerinin incelenmesi. Türk Psikoloji Dergisi, 30(76), 82–100. https://www.proquest.com/scholarly-journals/okuma-güçlügü-olan-ve-olmayan-ögrencilerin-cümle/docview/1757274566/se-2
• Leech, N. L. ve Onwuegbuzie, A. J. (2009). A typology of mixed methods research designs. Qual Quant. 43(2), 265–275. https:// doi.org/10.1007/s11135-007-9105-3
• McArthur, G., Hogben, J.H., Edwards, V.T., Heath, S., ve Mengler, E.D. (2000). On the “specifics” of specific reading disability and specific language İmpairment. Journal of Child Psychology and Psychiatry, and Allied Disciplines, (41), 869–874. https://doi.org/10.1111/1469-7610.00674
• Miles M, Huberman M. (1994). Data management and analysis methods. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Nation, K., ve Norbury, C. (2005). Why reading comprehension fails: Insights from developmental disorders. Topics in Language Disorders, (25), 21–32. https://doi.org/10.1097/00011363-200501000-00004
• Norbury C. F., Gooch D., Wray C., Baird G., Charman T., Simonoff E., Vamvakas, G., Pickles, A. (2016). The impact of nonverbal ability on prevalence and clinical presentation of language disorder: Evidence from a population study. The Journal of Child Psychology and Psychiatry. 57(11), 1247–1257. https://doi.org/10.1111/jcpp.12573
• Polišenská, K., Chiat, S., ve Roy, P. (2015). Sentence repetition: what does the task measure? International Journal of Language & Communication Disorders, 50(1), 106–118. https://doi.org/https://doi.org/10.1111/1460-6984.12126
• Ramus, F. (2003). Developmental dyslexia: Specific phonological deficit or general sensorimotor dysfunction? Current Opinion in Neurobiology, (13), 212–218. https://doi.org/10.1016/S0959-4388(03)00035-7
• Stein, J. (2001). The Magnocellular Theory of Developmental Dyslexia. Dyslexia (Chichester, England), (7), 12–36. https://doi.org/10.1002/dys.186
• Tekindal, M., ve Uğuz Arsu, Ş. (2020). Nitel araştırma yöntemi olarak fenomenolojik yaklaşımın kapsamı ve sürecine yönelik bir derleme. Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, 20(1), 153-182. https:// https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1355632
• Topbaş S., Kaçar D., Kopkallı Yavuz H.(2014). Performance of children on Turkish Nonword Repetition Test: Effect of wordlikeness, word length and scoring. Clinical Linguistics &Phonetics. 28(7-8), 602-616. https://doi.org/10.3109/02699206.2014.927003
• Topbaş, S. (2013). TÖDİL Projesi-Özgül Dil Bozukluğu Türkiye Projesi: Anadili Türkçe olan tekdilli ve ikidilli okulöncesi ve ilköğretim çağı (2:0-9:0 yaş) çocuklarında özgül dil bozukluğunu ölçme ve değerlendirme çalışması.Teknik Rapor. https://doi.org/10.13140/2.1.4031.3925
• Toraman, S. (2021). Karma yöntemler araştırması: Kısa tarihi, tanımı, bakış açıları ve temel kavramlar/ Mixed methods research: A brief history, definitions, perspectives, and key elements. Nitel Sosyal Bilimler, 3(1), 1-29. https://doi.org/10.47105/nsb.847688
• Turan, F., ve Yükselen, A. (2004). Öğrenme güçlüğü olan çocukların dil özellikleri. Eğitim ve Bilim, 29(132), 43-47. https://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/article/view/5072/1141
• Vellutino, F., Fletcher, J., Snowling, M., ve Scanlon, D. (2004). Specific reading disability (dyslexia): What have we learned in the past four decades? Journal of Child Psychology and Psychiatry, and Allied Disciplines, (45), 2–40. https://doi.org/10.1046/j.0021-9630.2003.00305.x
• Wiig, E.H., Zureich, P., ve Chan, H.N.H. (2000). A clinical rationale for assessing rapid automatized naming in children with language disorders. Journal of Learning Disabilities, 33(4), 359–374. https://doi.org/10.1177/002221940003300407