Az gören öğrencilerin okuma akıcılığının artırılmasında beceri temelli, performans temelli ve birleştirilmiş müdahale programlarının etkililiklerinin karşılaştırılması

Yıl 2015, Cilt: 16 Sayı: 01, 75 - 97, 26.12.2015

Şevket Çakır Selda Özdemir

https://doi.org/10.1501/Ozlegt_0000000220

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Az Gören Öğrencilerin Okuma Akıcılığının Artırılmasında Beceri Temelli, Performans Temelli ve Birleştirilmiş Müdahale Programlarının Etkililiklerinin Karşılaştırılması

Öz

Bu araştırmanın amacı; az gören öğrencilerin okuma akıcılıklarını artırmada beceri temelli, performans temelli ve birleştirilmiş müdahale programlarının etkililiklerinin karşılaştırılmasıdır. Araştırmanın katılımcıları, Ankara’da bir görme engelliler okuluna devam eden iki kız, iki erkek toplam dört öğrencidir. Katılımcıların ikisi beşinci sınıfa, diğer ikisi ise dördüncü sınıfa devam eden öğrencilerdir. Araştırma kısa deneysel analiz (KDA) ve genişletilmiş analiz (GA) olmak üzere iki aşamada tamamlanmıştır. Az gören öğrencilerin okuma hızlarını artırmada en etkili iki müdahale veya müdahale paketinin belirlenmesi amacıyla yapılan KDA aşamasında tek denekli deneysel desenlerden kısa çoklu uygulama deseni kullanılmıştır. GA aşamasında tek denekli deneysel desenlerden dönüşümlü uygulamalar deseni kullanılmıştır. Araştırmanın bağımsız değişkenleri tekrarlı okuma, performans dönütü, model okuma, performans dönütü + ödül, tekrarlı okuma + ödül, tekrarlı okuma + performans dönütüdür. Araştırmanın sonuçları az gören öğrencilerde okuma hızını artıran en etkili müdahale veya müdahale paketinin katılımcılara göre farklılaştığını göstermiştir

Anahtar Kelimeler

Okuma akıcılığı, kısa deneysel analiz, genişletilmiş analiz, az gören öğrenciler, performans temelli müdahale, beceri temelli müdahale

Kaynakça

• Alberto, P. A., & Troutman, A. C. (2012). Applied behavior analysis for teachers (9 edition). Ohio: Pearson Education.
• Apak, Ö., İnci, S., Şahin, İ., ve Turan, H. (2006). İlk okuma öğretiminde ses temelli cümle yöntemiyle çözümleme yönteminin karşılaştırılması. Milli Eğitim Dergisi, 171, 109-129.
• Bay, Y. (2010). Ses temelli cümle yöntemiyle ilk okuma yazma öğrenen ilköğretim birinci sınıf öğrencilerinin okuma yazma hızları ve okuduğunu anlama düzeyleri. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 257-277.
• Birnbrauer, J. S, Peterson C. R., & Solnick, J. V. (1974). Design and interpretation of studies of single subject. American Journal of Mental Deficiency,79, 191-203.
• Bosman, A. M., Gompel, M., Vervloed, M. P., & Van Bon, W. H. (2006). Low vision affects the reading process quantitatively but not qualitatively. The Journal of Special Education, 39(4), 208-219.
• Burns, M. K., & Wagner, D. (2008). Determining an effective intervention within a brief experimental analysis for reading: A meta-analytic review. School Psychology Review, 37, 126-136.
• Carnine, D., Silbert, J., & Stein, M. (1990). Direct instruction in mathematics. USA: Merril Publishing Company.
• Cates, G. L., Thomason, K., Havey, M., & McCormick, C. (2006). A preminary of the effects of reading fluency interventions on comprehension: Using brief experimental analysis to select reading interventions. Journal of Applied School Psychology, 23, 133-154.
• Chafouleas, S. M., Martens, B. K., Dobson, R. L., Weinstein, K. S., & Gardner, K. B. (2004). Fluent reading as the improvement of stimulus interventions to repeated reading on students reading and error eates. Journal of Behavioral Education, 13, 67-81.
• Chiesa, M., & Robertson, A. (2000). Precision teaching and fluency training: Making maths easier for pupils and teachers. Educational Psychology in Practice, 16(3), 297-310.
• Clark, C. H. (1995). Teachings about reading: A fluency example. Reading Horizons, 35, 250-266.
• Cooper, J., Heron, T., & Heward, W. (1987). Applied behavior analysis. Colombus, OH: Merill.
• Corn, A., Bell, J., Jose, R., & Perez, A. (2002). An initial study of reading and comprehension rates for students who received optical devices. Journal of Visual Impairment and Blindness, 5(1), 322-334.
• Conte, K. L., & Hintze, J. M. (2000). The effects of performance feedback and goal setting on oral reading fluency within curriculum-based measurement. Assessment for Effective Intervention, 25(2), 85-98.
• Cox, E. M. (2003). Contextual syllabication: A new method for improving reading fluency. University of Kansas, Special Education.
• Çaycı, B., & Demir, K. M. (2006). Okuma ve anlama sorunu olan öğrenciler üzerine karşılaştırmalı bir çalışma. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(4), 437-456.
• Çevik, G. (2006). Zihinsel yetersizliği olan öğrencilerin sesli okuma hızlarının arttırılmasında okuma öncesi ve okuma sonrası sağaltım tekniklerinin faklılaşan etkililiği. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Daly, E.J., Dool, E.J., Eckert, T.L., Hamler, K.R., & Martens, B.K. (1999). A brief experimental analysis for identifying insructional components needed to improve oral reading fluency. Journal of Applied Behavior Analysis, 32, 83-94.
• Daly, E. J., Witt, J. C., Martens, B. K., & Dool, E. J. (1997). A model for conducting a functional analysis of academic performance problems. School Psychology Review, 26, 554-574.
• Daly, E. J., III, Martens, B. K., Dool, E. J., & Hintze, J. M. (1998). Using brief functional analysis to select
• interventions for oral reading. Journal of Behavioral Education, 8, 203-218.
• Daly, E. J., & Martens, B. K. (1994). A comparision of three interventions for increasing oral reading performance: Application of the insructional hierarhy. Journal of Applied Behavior Analysis, 27, 459-469.
• Daly, E. J., III, Andersen, M., Gortmaker, V., & Turner, A. (2006). Using experimental analysis to identify reading fluency interventions: Connetting dots. The Behavior Analyst Today, 7(1), 133-150.
• Demirel, Ö. (1998). Türkçe ders kitaplarının incelenmesi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Dufrene, B. A., & Warzak, W. J. (2007). Brief experimental analysis of Spanish reading fluency: An exploratory evaluation. Journal of Behavioral Education, 16, 143-154.
• Eckert, T. L., Ardoin, S. P., Daly, E. J., & Martens, B. K. (2002). Improving oral reading fluency. A brief experimental analysis of combing an antecedent intervention with consequences. Journal of Applied Behavior Analysis, 35, 271-281.
• Eckert, T. L., Ardoin, S. P., Daisey, M. D., & Scarola, M. D.(2000). Empirically evaluating the effectiveness of reading interventions: The use of brief experimental analysis and single case desing. Psychology in the Schools, 37, 463-473.
• Eckert, T. L., & Shapiro, E. S. (1999). Methodological issues in analog acceptability research: Are teachers acceptability ratings of assessment methods influenced by experimental design? School Psychology Review, 28, 5-16.
• Erden, G. Kurdoğlu, F., & Uslu, R. (2002). Development of grade level norms for reading speed and writing errors of Turkish elementary school children. Journal of Turkish Psychiatry, 13, 5-13.
• Feinberg, A. B. & Shapiro, E. S. (2003). Accuracy of teacher judgments in predicting oral reading fluency. School Psychology Quarterly, 18(1), 52-65.
• Fellenius, K. (1999). Reading environment at home and school of Swedish student with visual impairments. Journal of Visual Impairment and Blindness, 93, 211-222.
• Ferah, A. (1999). İlkokuma-yazma döneminde okuma. Çağdaş Eğitim Dergisi, 253, 34-38.
• Gibson Jr, L., Cartledge, G., & Keyes, S. E. (2011). A preliminary investigation of supplemental computer- assisted reading instruction on the oral reading fluency and comprehension of first-grade African American Urban students. Journal of Behavioral Education, 20(4), 260-282.
• Gompel, M., Van Bon, W. H. J., & Schreuder, R. (2004). Reading by children with low vision. Journal of Visual Impairment and Blindness, 98(02), 77-89.
• Goodrich, G. L., & Sowell, V. M. (1996). Low vision: A history in progress. In A. L. Corn & A. J. Koenig (Eds.), Foundations of low vision: Clinical and functional perspectives (pp. 397-414). New York: AFB Press.
• Grabe, W. & Stoller, F. L. (2002). Teaching & researching reading, New York: Pearson Education.
• Güneş, F. (1997). Okuma yazma öğretimi ve beyin teknolojisi. Ankara: Ocak yayınları.
• Güzel-Özmen, R. (1998). Alt özel sınıflardaki öğrencilerin sesli okudukları öyküyü anlama becerisini kazanmalarında doğrudan öğretim yöntemi ile sunulan bireyselleştirilmiş okuduğunu anlama materyalinin etkililiği. Yayınlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Güzel-Özmen, R. (1999). Öykü yapısı ve öykü yapısının okuduğunu anlama öğretiminde kullanılması. Bilig Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 11, 105-119.
• Güzel Özmen, R. (2006). Determining the effectiveness of intervention on improving oral reading fluency using brief experimental analysis. Paper presented at the First E u r o p e a n Conference on Practice-based and Practititioner Research, Leuven, Belgium.
• Güzel-Özmen, R., Karakoç, T., Çakmak, S., & Özdemir, S. (2009). Kısa deneysel analizle az gören öğrencilerde okuma hızında etkili olan sağaltım yönteminin seçimi. Uluslararası 5. Balkan Eğitim ve Bilim Kongresi’nde sunulmuş bildiri, Edirne.
• Herman, P. A. (1985). The effect of repeated readings on reading rate, speech, pauses, and word recognition accuracy. Reading Research Quarterly, 20, 553-564.
• Hudson, R. F., Lane, H. B., & Pullen, P. C. (2005). Reading fluency assessment and instruction: What, why, and how? The Reading Teacher, 58(8), 702-714.
• Jones, K. M., Wickstrom, K. F., Noltemeyer, A. L., Brown, S. M., Schuka, J. R., & Therrien, W. J. (2009). An experimental analysis of reading fluency. Journal of Behavioral Education, 18, 35-55.
• Jones, K.M., & Wickstrom, K. F. (2002). Done in sixty seconds: Further analsis of the brief assessment model for academic problems. School Psychology Review, 31, 554-568.
• Kerr, M. M., & Nelson, C. M. (2006). Strategies for addressing problem behavior in the classroom. Columbus, OH: Merrill Prentice Hall.
• Kırcaali-İftar, G., & Tekin, E. (1997). Tek denekli araştırma yöntemleri. Ankara: Türk Psikologlar Derneği.
• Kırcaali-İftar, G., & Tekin, E. (2001). Özel eğitimde yanlışsız öğretim yöntemleri. Ankara: Nobel Yayın Evi.
• Kuhn, M. R., & Stahl, S. A. (2003 ). Fluency: A developmental and remedial practices. Journal of Educational Psychology, 95(1), 3-21.
• Kuhn, M. R. (2004). Fluency in the classroom: Helping students become accurate, expressive readers: Fluency instruction for small groups. International Reading Association, 58(4), 338-344.
• Layton, C. A., & Koenig, A. J. (1998). Increasing reading fluency in elementary students with low vision
• through repeated readings. Journal of Visual Impairment and Blindness, 92, 276-292.
• Marr M., Algozzine B., Nicholson K., & Dugan, K. (2011). Building oral fluency with peer coaching. Remedial and Special Education 32(3), 256-264.
• Martens, B. K., Eckert, T. L., Bradley, T. A., & Ardoin, S. P. (1999). Identifying effective treatments from a brief experimental analysis: Using single-case design elements to aid decision making. School Psychology Quarterly, 14, 163-131.
• Mcdowell, C., & Keenan, M. (2001). Developing fluency and endurace in a child diognosed with attention deficit hyperactivity disorder. Journal of Applied Behavior Analysis, 34, 345-348.
• Mercer, C., Campbell, K., Miller, M. D., Mercer, K., & Lane, H. (2000). Effects of a reading fluency intervention for middle schoolers with specific learning disabilities. Learning Disabilities Research and Practice, 15(4), 179-183.
• Meisinger, E. B., Bloom, J. S., & Hynd, G. W. (2010). Reading fluency: Implications for the assessment of children with reading disabilities. Annals of Dyslexia, 60, 1-17.
• MEB (2004). Türkçe Öğretim Programı Klavuzu. Ankara: MEB Yayınevi.
• National Institute of Child Health and Human Development (NICHD). (2000). Report of the National Reading Panel. Teaching children to read: An evidence based assessment of the scientific research literature on reading and its implications for reading instruction: Reports of the subgroups (NIH Publication No. 00- 4754). http://www.nichd.nih.gov/publications/nrp/upload/report.pdf.
• Noell, G. H., Gansle, K. A., Witt, J. C., Whitmarsh, E.L., Freeland, J. T., LaFleur, L. H., Gilbertons, D. N., &
• Northup, J. (1998). Effects of contingent reward and instruction on oral reading performance at differing
• levels of passage difficult. Journal of Applied Behavior Analysis, 31, 659-663.
• Noell, G. H., Freeland, J. T., Witt, J. C., & Gansle, K. A. (2001). Using brief assessment to identify effective interventions for individual students. Journal of School Psychology, 39, 335-355.
• ONTARIO (2003). Early reading strategies: The report on expert panel on early reading. http://www.edu.gov.on.ca/eng/document/reports/reading/effective.html adresinden, 15 Ekim 2013 tarihinde alınmıştır.
• Ozkubat, U., & Ozdemir, S. (2014). A Comparison of social skills in Turkish children with visual impairments, children with intellectual impairments and typically developing children. International Journal of Inclusive Education, 18(5), 500-514.
• Özyürek, M. (2004). Bireyselleştirilmiş eğitim programı temelleri ve geliştirilmesi. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Pattilo, S. T., Heller, K. W. & Smith, M. (2004). The impact of a modified repeated-reading strategy paired with optical character recognition on the reading rates of students with visual impairments. Journal of Visual Impairment and Blindness, 98, 28-46.
• Rasinski, T. V. (2004). Creating fluent readers. Educational Leadership, 61(6), 46-51.
• Radoyevic, N. (2006). Exploring the use of effective learning strategies to increase students’ reading comprehension and test taking skills. Unpublished Thesis Master of Education The Brock University, St. Catharines, Ontario: http://www.proquestcompany.com.
• Rose, D. S., Parks, M., Androes, K., & McMahon, S. D. (2000). Imagery-based learning: Improving elementary students' reading comprehension with drama techniques. The Journal of Educational Research, 94(1), 55- 63.
• Savaiano, M. E., & Hatton, D. D. (2013). Using repeated reading to improve reading speed and comprehension in students with visual impairments. Journal of Visual Impairment and Blindness, 107(2), 93-106.
• Schwanenflugel, P. J., Meisinger, E. B., Wisenbaker, J., Kuhn, M., & Morris, R. (2006). Becoming a fluent and automatic reader: A cross-sectional study. Reading Research Quarterly, 41, 469-522.
• Seçkin, Ş. (2012). Okuma güçlüğü olan ve olmayan ilköğretim öğrencilerinin okuma akıcılıkları. Yüksek lisans tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Simon, C., & Huertas, J. (1998). How blind readers perceive and gather information written in braille. Journal of Visual Impairment and Blindness, 92, 322-330.
• Sindelar, P. T., Monda, L. E., & O'Shea, L. J. (1990). Effects of repeated readings on instructional-and mastery- level readers. The Journal of Educational Research, 83, 220-226.
• Skinner, C. H., Cooper, L., & Cole, C. L. (1997). The effects of oral presentation previewing rates on reading performance. Journal of Applied BehaviorAnalysis, 30, 331-334.
• Sosun, T. H., & Özdemir, S. (2012). Görme engelli öğrencilerin okuma etkinliğinde dikkatlerini sürdürme becerileri üzerine kendini izleme tekniğinin etkililiği. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 13(2), 25-44.
• Şenol, M. (1999). Okuma yazma öğretiminin tasviri bibliyografyası. Yüksek lisans tezi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Afyon.
• Tawney, J. W., & Gast, D. L. (1984). Single subject research in special education. Ohio: A Bell and Howell Company.
• Tekin, E., & Kırcaali-İftar, G. (2001). Özel eğitimde yanlışsız öğretim yöntemleri. Ankara, Nobel Yayınevi.
• Therrien, W. J. (2004). Fluency and comprehension gains as a result of repeated reading: A meta-analysis. Remedial and Special Education, 25, 252-261.
• Trent, S. D., & Truan, M. B. (1997). Speed, accuracy, and comprehension of adolescent braille readers in a specialized school. Journal of Visual Impairment and Blindness, 91, 494-500.
• Tuncer, T. (2003). Görme yetersizlişği olan çocuklar. A. Ataman (Ed.), Özel gereksinimli öğrenciler ve özel eğitime giriş içinde (pp. 289-309). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Özkubat, U., & Özdemir, S. (2012). Görme yetersizliğinden etkilenmiş ve normal gelişim gösteren çocukların sosyal becerilerinin karşılaştırılması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 13(1), 1-14.
• VanAuken, T. L., Chafouleas, S. M., Bradley, T. A., & Martens, B. K. (2002). Using brief experimental analysis to select oral reading interventions: An investigation of treatment utility. Journal of Behavioral Education, 11, 163-179.