Karşılıklı öğretim tekniğinin hafif derecede zihinsel engelli öğrencilerin okuduğunu anlama becerileri üzerindeki etkililiğinin incelenmesi

Yıl 2012, Cilt: 13 Sayı: 01, 17 - 34, 01.02.2012

Birkan Güldenoğlu Tevhide Kargın

https://doi.org/10.1501/Ozlegt_0000000164

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Karşılıklı Öğretim Tekniğinin Hafif Derecede Zihinsel Engelli Öğrencilerin Okuduğunu Anlama Becerileri Üzerindeki Etkililiğinin İncelenmesi

Öz

Bu çalışmanın genel amacı, karşılıklı öğretim tekniğinin hafif derecede zihinsel engelli öğrencilerin okuduğunu anlama becerilerinin geliştirilmesinde etkililiğini ve sürekliliğini incelemektir. Araştırmaya farklı sınıf düzeylerinde kaynaştırma eğitimine devam eden üç hafif derecede zihinsel engelli öğrenci dâhil edilmiştir. Araştırmada tek-denekli araştırma desenlerinden denekler arası çoklu yoklama modeli kullanılmıştır. Araştırmada katılımcıların okuduğunu anlama becerisindeki performansları kullanılan hikâyeler ve değerlendirme formları ile belirlenmiştir. Yapılan değerlendirmelerden elde edilen bulgulara genel olarak bakıldığında ise karşılıklı öğretimin katılımcıların okuduğunu anlama becerileri üzerinde etkili olduğu, katılımcıların edindikleri becerileri izleme oturumları sonunda da korudukları ve yapılan öğretimin sosyal olarak geçerli olduğu görülmüştür

Anahtar Kelimeler

Karşılıklı öğretim, zihinsel engel, okuduğunu anlama, tek denekli araştırmalar

Kaynakça

• AAMR. (2002). The American Association On Mental Retardation. website: http://www.aamr.org/content_100.cfm?navID=21
• Alfassi, M. (1998). Reading For Meaning: The Efficacy Of Reciprocal Teaching İn Fostering Reading Comprehension İn High School Students İn Remedial Reading Classes. American Educational Research Journal, 35 (2), 309 – 332.
• Atik Çatak, A. (2006). PowerPoint Sunu Programıyla Hazırlanan Okuma Materyalinin Eğitilebilir Zihin Engelli Öğrencilerin Okuduğunu Anlama Becerisi Üzerine Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Billingsley, B.S., & Ferro-Almeida, S. C. (1993). Strategies to facilitate reading comprehension in students with learning disabilities. Reading and Writing Quarterly: Overcoming Learning Difficulties, 9, 263-78.
• Bruce , M., & Chan, L. (1991). Reciprocal Teaching And Transenvironmental Programming: A Program To Facilitate The Reading Comprehension Of Students With Reading Difficulities. Remedial And Special Education, 12 (5), 44- 54.
• Carter, C. (1997). Why Reciprocal Teaching? . Educational Leadership,54,64-8.
• Cora İnce, N. (2007) . Zihin Engelli Çocuklara Okuduğunu Anlama Becerilerinin Öğretilmesinde İşbirlikçi Öğrenme Yaklaşımı İle Sunulan Öğretim Programının Etkililiğinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Decorte, E., Verschaffel, L., & Van Den Ven, A. (2001). Improving Text Comprehension Strategies İn Upper Primary School Children: A Design Experiment. British Journal Of Educational Psychology, 71 (4), 531 – 560.
• Demirel, Ö. (1999). Türkçe Öğretimi. Birinci Basım, Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Duman, N. (2006). Hikaye haritası yönteminin eğitilebilir zihinsel engelli öğrencilerin okuduğunu anlama becerileri üzerinde etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Durkin, D. (1978). What Classroom Observations Reveal about Reading Comprehension Instruction. Reading Research Quarterly, 14 (4), pp. 481-533.
• Eripek , S. (1996) . Zihin Engelli Çocuklar. İkinci Basım. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Eripek, S. (1987). Alt özel sınıf öğrencilerinin ilkokulları sınıfları düzeyinde sesli okuma başarılarının değerlendirilmesi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2, 125-140.
• Eripek, S. (2005). Zeka Geriliği. Ankara : Kök Yayıncılık.
• Gough, P.B. & Juel, C. (1991). The first stages of word recognition. In L. Rieben & C.A. Perfetti (Eds.), Basic research and its implications. New Jersey: Lawrence Erlbaun Associates Publishers.
• Greenway, C. (2002). The Process, Pitfalls And Benefits Of İmplementing A Reciprocal Teaching İntervention To İmprove Reading Comprehension Of A Group Of Year 6 Pupils. Educational Psychology In Practice, 18 (2), 113 – 138.
• Güzel Özmen, R. (1998). Alt özel sınıflardaki öğrencilerin sesli okudukları öyküyü anlama becerilerini kazanmalarında doğrudan öğretim yöntemiyle sunulan bireyselleştirilmiş okuduğunu anlama materyalinin etkililiği. Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Hacker, D. & Tenent, A. (2002). Implementing Reciprocal Teaching In The Classroom: Overcoming Obstacles And Making Modifications. Journal Of Educational Psychology, 94(4), 699-718.
• Hashey, M. & Connors, D. (2003). Learn From Our Journey: Reciprocal Teaching Action Research. The Reading Teacher, 57 (3), 224 – 232.
• Juel, C. (1988). Learning to read and write: A longitudinal study of 54 children from first to fourth grades. Journal of Educational Psychology,80(4), 437-447.
• Kırcaali-İftar, G., & Tekin, E. (1997). Tek Denekli Araştırma Yöntemleri. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
• King, C., & Johnson, L. (1999). Constructing Meaning Via Reciprocal Teaching. Reading Research And Instruction, 38 (3), 169 – 186.
• Klingner, J., & Vaughn, S. (1996). Reciprocal Teaching Of Reading Comprehension Strategies For Students With Learning Disabilities Who Use English As A Second Language. Elementary School Journal, 96 (3), 275 – 293.
• Le Fevre, D., Moore, D., & Wilkinson, I. (2003). Tape-Assisted Reciprocal Teaching: Cognitive Bootstrapping For Poor Decoders. British Journal Of Educational Psychology, 73 (1), 37-58.
• Lederer, J. (2000). Reciprocal Teaching of Social Studies In Inclusive Elementary Classrooms. Journal Of Learning Disabilities, 33 (1), 91 – 107.
• Lewis. R. B., & Doorlag, D. H. (1983). Teaching Special Studies in Mainstream. Ohio: Charles E. Merill Publishing Company.
• Lori , D.O. (2006). Reciprocal teaching at work; strategies for improving reading comprehension, İnternational Reading Association, İnc.- Canada.
• Lubliner, S.(2001), A practical guide to reciprocal teaching. Bothell, WA: Writing Group.
• Lysynchuck, L., Pressley, M., & Vye, N. (1990). Reciprocal Teaching İmproves Standardized Reading – Comprehension Performance In Poor Comprehenders. Elementary School Journal, 90 (5), 469 – 484.
• Marks, M., Pressley, M., Coley, J., Craig, S., Gardner, R., Depinto, T., & Rose, W. (1993). Three Teacher’s Adaptations Of Reciprocal Teaching İn Comparison To Traditional Reciprocal Teaching. Elementary School Journal, 94 (2), 267-283.
• MEB.(2001). İlköğretim okulu orta düzeyde öğrenme yetersizliği (eğitilebilir) olan çocuklar eğitim programı. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
• Mowery, S. (1995). Reading and Writing comprehension strategies. Harrisburg, PA: Instructional Support Team Publications.
• Omari, H.A. & Weshah, H.A. (2010). Using the reciprocal teaching method by teachers at Jordanian Schools. European Journal of Social Sciences, 15(1), 26-39.
• Palinscar, A. S., & Brown, A. L. (1984). Reciprocal Teaching Of Comprehension-Fostering And Comprehension-Monitoring Activities. Cognition And Instruction, 1, 117-175.
• Palinscar, A. S., & Brown, A. L. (1986). Interactive teaching to promote independent learning from text. The reading Teacher, 39(8), 771-77.
• Pilonieta, P. & Medina, A.L. (2009). Reciprocal teaching for the primary grades: “We can do it, too ”. The Reading Teacher, 63(2), 120-129.
• Rosenshine, B. & Meister, C. (1994). Reciprocal teaching: A review of the research. Review of Educational Research, 64, 479-530.
• Ross, A. O. (1976). Psychological Aspects of Learning Disabilities and Reading Disorders. NY: MacGraw-Hill Book Company.
• Sever, S. (1995). Türkçe Öğretiminde Tam Öğrenme. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Şenel , H . (1998) . Okuma Güçlüğü Olan Ve Olmayan İlkokul Öğrencilerinin Okuma Düzeylerinin Ve Dislektik Özelliklerinin Karşılaştırılması. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Şengül, M. & Yalçın, S, K. (2004) . “ Okuma Ve Anlama Becerilerinin Geliştirilmesine Yönelik Olarak Hazırlanan Bir Model Önerisi”, Milli Eğitim Dergisi, Sayı:164.
• Takala, M. (2006). The effects of reciprocal teaching on reading comprehension in mainstream and special (SLI) education. Scandinavian Journal of Educational Research, 50, 559-576
• Todd, R. (2006). Reciprocal teaching and comprehension: A single subject research study. Master Dissertation, Kean University, 2006.
• Williams, J.A. (2009). Teaching on the role of questioner: Revising reciprocal teaching. The Reading Teacher, 64(4), 278-281