Zihin Engelli Bireylere Kumaş Üzerine Çizilen Desene Pul İşleme

Yıl 2009, Cilt: 10 Sayı: 02, 15 - 39, 01.03.2009

Yılda Aslan Emine Eratay

https://doi.org/10.1501/Ozlegt_0000000138

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Zihin Engelli Bireylere Kumaş Üzerine Çizilen Desene Pul İşleme Becerisinin Öğretiminde Eşzamanlı İpucuyla Öğretimin Etkililiği

Öz

Bu araştırmanın amacı zihin engelli bireylere kumaş üzerine çizilen desene pul işleme becerisinin
öğretiminde eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiğini araştırmaktır.
Bu amaca ulaşmak için, tek denekli araştırma yöntemlerinden denekler arası yoklama evreli çoklu yoklama
modeli ile pul işleme becerisinin ön koşul davranışlarını yerine getiren yaşları 19 ila 22 arasında değişen üç kız
öğrenci ile pul işleme becerisinin öğretiminde eş zamanlı ipucuyla öğretimin etkililiği değerlendirmek üzere
toplu yoklama, günlük yoklama, öğretim ve izleme oturumları düzenlenmiş, değerlendirme için tek fırsat yöntemi
kullanılmış, gözlemciler arası güvenirlik ve uygulama güvenirliği verisi toplanmıştır.
Araştırma sonuçları eşzamanlı ipucuyla öğretimin zihin engelli bireylere kumaş üzerine çizilen desene pul
işleme becerisinin öğretiminde etkili olduğu, deneklerin kumaş üzerine çizilen desene pul işleme becerisini farklı
ortam, farklı desen ve farklı araç gereçlere genelleyebildiklerini ve öğretimi yapılan kumaş üzerine çizilen
desene pul işleme becerisinin bir, iki ve dört hafta sonra da kalıcılığının korunduğunu gösterir niteliktedir.

Anahtar Kelimeler

Zihin engelli, eşzamanlı ipucu, pul işleme, beceri öğretimi

Kaynakça

• Akkaya, S. (2008). “Üniversite öğrencilerinin popüler kültür etkinlikleri ve boş zaman alışkanlıkları”. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Akmanoğlu, N. (2002). "Otistik bireylere adı söylenen rakamı seçme becerisinin öğretiminde eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiği". Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Alantar, M. (1996). “Video oyunu oynayan ve oynamayan ergenlerin bazı kişilik özellikleri ve serbest zaman değerlendirme etkinliklerinin karşılaştırılması.” Yayınlanmamış doktora tezi. Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Altunel, M. (2007). “Otistik özellik gösteren öğrencilere soru cevaplama becerilerinin öğretiminde küçük grup düzenlemesi ile sunulan eşzamanlı ipucuyla öğretimin ekililiği”. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Arslan-Armutçu, O. (2008). "Zihinsel yetersizlikten etkilenmiş öğrencilere word belgesi üzerine yazı yazma becerisinin kazandırılmasında eşzamanlı ipucu işlem süreci ile yapılan öğretimin etkililiği”. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Aykaç, T. (2007). “Serbest zaman etkinliklerinin ilköğretim 7. ve 8. Sınıf öğrencilerinin kaygı ve akademik başarısına etkisi. (Kocaeli- Gölcük Örneği)”. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli.
• Aytaç, Ö. (1991). “Elazığ’ın Mustafa Paşa mahallesinde oturan aile başkanlarının baş zaman etkinliklerinin sosyolojik açıdan incelenmesi”. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• Bakkaloğlu, H. (2009). Zihin Engelliler ve Eğitimleri. B. Sucuoğlu (Ed.), Geçiş, Ankara: Kök Yayıncılık. 292-348.
• Birkan, B (2003). "Gelişimsel Yetersizliği Olan Çocuklara Renk Öğretiminde Eşzamanlı İpucuyla Öğretimin Etkililiği,” Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(2), 169-186.
• Cavkaytar, A., & Diken, H.İ. (2005). Özel Eğitime Giriş, Ankara: Kök Yayıncılık, 11-12.
• Cavkaytar, A. (2000). “Zihin Engellilerin Eğitim Amaçları,” Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1). 115-121.
• Çelik, S. (2007). “Zihinsel yetersizlik gösteren çocuklara kavram öğretiminde doğrudan öğretim ve eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililik ve verimliliklerinin karşılaştırılması”. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu
• Demir, H. (1996). “Zihin engelli öğrencilere düğme dikme becerilerinin kazandırılmasında model olma ve sözel ipucuyla sunulan bireyselleştirilmiş düğme dikme becerisi öğretim materyalinin etkisi”. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Dere-Çifci, H. (2007). “Zihinsel engelli çocuklara renk kavramını kazandırmada eşzamanlı ipucuyla öğretimin bireysel ve grup eğitimindeki etkisinin karşılaştırılması”. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Doğan, O.S. (2001). "Zihin özürlü çocuklara adı söylenen mesleğe ait resmi seçme becerisinin öğretiminde eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiği". Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Eratay, E., & Güler Özkan, A. (2004). “Goblen iğne kanaviçe işleme becerisinin kazandırılmasında fiziksel yardım ve sözel ipucu ile sunulan bireyselleştirilmiş öğretim materyalinin etkililiği” XIII. Ulusal Özel Eğitim Kongresi Bildirileri, Ankara: Kök Yayıncılık. 177-187
• Eyidoğan, F. (2005). “Zihin özürlü öğrencilere silikleştirilen resimli fiş cümleleriyle okuma- yazma öğretiminde hata düzeltmeli eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiği”. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Fetko, K.S., Schuster, J.W., Harley, C., & Collins, B.C. (1999). "Using Simultaneous Prompting To Teach a C Vocational Task To Young Adults With Severe Intellectual Disabilities," Education and Training in Mental Retardation and Developmental Disabilities, 34(3). 318- 29, September.
• Fickel, K.M., Schuster J. W., & Collins, B.C. (1998). “Teaching Different Tasks Using Different Stimuli In A Heterogeneous Small Group.” Journal of Behavioral Education, 8, 219-244.
• Gibson, A.N., & Schuster J. W. (1992). "The use of simultaneous promting for teaching expressive word recognition to preschool children," Topics in Early Childhood Special Education. 12, 247–268, June.
• Gültekin, E. (2008). “Serbest zaman etkinlikleri içinde müzikli etkinliklerin yeri”. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Gürsel, O., & Ergenokon, Y. (2001). “Zihin özürlü bireylerin okuldan iş ve mesleki yaşama geçiş sürecinde bireyselleştirilmiş geçiş planlarının düzenlenmesi” X. Ulusal Özel Eğitim Kongresi bildirileri, Antakya-Hatay: İkiz Ofset. 121-127.
• Gürsel, O., Tekin-İftar, E., & Bozkurt, F. (2004). “Gelişimsel gerilik gösteren öğrencilere eşzamanlı ipucuyla öğretimin küçük grup düzenlemesiyle sunulmasının etkililiği”. Proje No: 020527, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Kanpolat, E. (2008). “Otistik bireylere adı söylenen giysiyi gösterme becerisinin öğretiminde bilgisayar aracılığıyla sunulan eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiği”. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Kaya, S. (2003). “Yetiştirme yurdundaki gençlerin boş zaman değerlendirme eğilimi ve etkinliklerinin sosyalleşmeye etkisi”. Yayınlanmamış doktora tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Kırcaali, İftar, G., & Tekin, E. (1997). Tek denekli araştırma yöntemleri, Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları, Birinci Basım. 55, 103-105.
• Kurt, O. (2006). “Otistik özellikler gösteren çocuklara zincirleme serbest zaman becerilerinin öğretiminde sabit bekleme süreli öğretimin ve eşzamanlı ipucuyla öğretimin gömülü öğretimle sunulmasının etkililik ve verimliliklerinin karşılaştırılması”. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• MacFarland-Smith, J., Schuster, J.W., & Stevens, K. (1993). "Using Simultaneous Prompting to Teach Expressive Object Identification to Preschoolers With Developmental Disabilities". Journal of Early Intervention, 17(1), 50-60 win.
• Maciag, K.G., Schuster, J.W., Collins, B.C., & Cooper, J.T. (2000). “Training Adults with Moderate and Severe Mental Retardation in a Vocational Skill Using a Simultaneous Prompting Procedure”. Education and Training in Mental Retardation and Developmental Disabilities, 35(3). 306-16 Sep.
• Morse, T.E., & Schuster, J.W. (2004). Simultaneous prompting: A review of literature. Education and Training in Developmental Disabilities, 39. 153-168.
• Özak H. (2008). “Zihinsel yetersizliği olan öğrencilere okuma becerilerinin öğretiminde bilgisayar aracılığıyla sunulan eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiği”. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Özbey, F. (2005). “Zihinsel engelli öğrencilere iş becerilerinin öğretiminde eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiği”. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Özokçu, O. (1997). “Zihin engelli çocuklara dikiş dikme becerilerinin kazandırılmasında model olma ve sözel ipucuyla sunulan bireyselleştirilmiş
• öğretim materyalinin etkililiği”. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Parker, M.A., & Schuster, J.W. (2002). "Effectiveness of Simultaneous Prompting on the Acquisition of Observational and Instructive Feedback Stimuli When Teaching a Heterogeneous Group of High School Students". Education and Training in Mental Retardation and Developmental Disabilities, 37, 89-104, March.
• Parrot, K.A., Schuster, J.W., Collins, B.C., & Gassaway, L.T. (2000). Simultaneous Prompting and Instructive Feedback When Teaching Chained Task. Journal of Behavioral Education, 10, 1-19.
• Sarı, H. (2002). Özel eğitime muhtaç öğrencilerin eğitimleriyle ilgili öneriler. Ankara: Pegema Yayıncılık.
• Saygın, Ö. (1999). “Halk eğitimi merkezlerinde boş zaman değerlendirme”. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Schuster, J.W., Griffen, A.K. & Wolery, M. (1992). Comparison of simultaneous prompting and constant time delay procedures in teaching sight words to elementary students with moderate mental retardation. Journal of Behavioral Education, 2, 305-325.
• Schuster, J.W. & Griffen, A.K. (1993). “Using a simultaneous strategy to teach a chained task to elementary students with moderate mental retardation”. Journal of Behavioral Education, 3, 299-315.
• Sewell, T.J., Collins, B.C., Hemmeter, M.L. & Schuster, J.W. (1998). “Using Simultaneous Prompting within an Activity-Based Format to Teach Dressing Skills to Preschoolers with Developmental Delay”. Journal of Early Intervention, 21(2), 132-45 Spr.
• Singleton, D.K., Schuster, J.W., Morse, T.E. & Collins, B.C. (1999). “A comparison of antecedent prompt and test and simultaneous prompting procedures in teaching grocery words to adolescent with mental retardation”, Education and Training in Mental Retardation and Developmental Disabilities, 34, 182-199.
• Singleton, K.C., Schuster, J.W. & Ault, M.J. (1995). Simultaneous prompting in a small group instructional arrangement. Education and Training in Mental Retardation and Developmental Disabilities. 30, 218-230.
• Tekin, E. (1999). "Zihin özürlü çocuklara kardeşleri aracılığıyla sunulan dört saniye sabit bekleme süreli öğretimin ve eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiklerinin ve verimliliklerinin karşılaştırılması". Yayınlanmamış doktora tezi, Anadolu
• Tekin, E. (2005). Özel Gereksinimli Çocuklar ve Özel Eğitime Giriş: A. Ataman (Ed.), Etkili öğretim, Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
• Tekin, E., & Kırcaali, İftar, G. (2001). Özel eğitimde yanlışsız eğitim yöntemleri, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. 98-99.
• Tekin-İftar, E., & Kırcaali-İftar, G. (2004). Özel eğitimde yanlışsız öğretim yöntemleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. 68, 95-98, 107-109.
• Tekin-İftar, E., Kurt, O., & Acar, G. (2003). “Nesne ismi öğretiminde eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiği: Birçoklu örnekler uygulaması”. Proje No: 012758, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Tel, M. (2007). “Öğretim üyelerinin boş zaman etkinlikleri üzerine sosyolojik bir araştırma: Doğu Anadolu örneği”. Yayınlanmamış doktora tezi. Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• Topsakal, M. (2004). "Zihin özürlü çocuklara oto yıkama becerisinin öğretimine hata düzeltmesi yapılarak gerçekleştirilen eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiği". Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Vuran, S. (2008). Empowering Leisure Skills Adults with Autism: An Experimental Investigation on Through the most to least prompting procedure. International Journal of Special Education, 23(1), 174-181.
• Yıkmış, A. (1999). “Zihinsel engelli çocuklara temel toplama ve çıkarma işlemlerinin kazandırılmasında etkileşim ünitesi ile sunulan bireyselleştirilmiş materyalinin etkililiği”. Yayınlanmamış doktora tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Yücesoy, Ş. (2002). “Zihin özürlü öğrencilere fotokopi çekme becerisinin öğretiminde eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiği”. Yayımlanmamış Yüksek Lisana Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.