Gelişimsel Gerilik Riski Altındaki Prematüre ve Düşük Doğum Ağırlıklı Çocuğa Sahip Annelerin Gereksinimlerinin Belirlenmesi

Yıl 2008, Cilt: 9 Sayı: 02, 21 - 39, 01.03.2008

Canan Sola İbrahim H. Diken

https://doi.org/10.1501/Ozlegt_0000000124

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Gelişimsel Gerilik Riski Altındaki Prematüre ve Düşük Doğum Ağırlıklı Çocuğa Sahip Annelerin Gereksinimlerinin Belirlenmesi

Öz

Bu araştırmanın amacı, gelişimsel gerilik riski altındaki prematüre ve düşük doğum ağırlıklı bebeğe sahip annelerin gereksinimlerini ve bu gereksinimleri etkileyen değişkenleri belirlemektir. Araştırmanın çalışma grubunu 2006 ve 2007 yılında doğum yapan prematüre ve düşük doğum ağırlıklı çocuğa sahip Eskişehir ilinde oturan 146 anne oluşturmuştur. Annelere ve çocuklara ilişkin bilgiler araştırmacılar tarafından hazırlanan kişisel bilgi formu ile toplanmıştır. Araştırmada, annelerin gereksinimlerini belirlemek amacıyla Bailey ve Simeonsson (1988) tarafından geliştirilen ve Sucuoğlu (1995) tarafından Türkçe’ye uyarlanan, Mert (1997) tarafından faktör yapısı yeniden incelenen Aile Gereksinimlerini Belirleme Aracı-AGBA (Family Needs Survey) kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgular sonucunda prematüre ve düşük doğum ağırlıklı bebeğe sahip annelerin “bilgi” boyutunda gereksinimlerinin olduğu belirlenmiştir. Ayrıca anneye ilişkin değişkenlere (yaş, eğitim ve aylık gelir düzeyi) ve prematüre ve düşük doğum ağırlıklı çocuklara ilişkin değişkenlere (yaş ve cinsiyet) göre gereksinimlerin farklılaşmadığı görülmüştür. Bulgular ayrıntılı tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Prematüre, Düşük doğum ağırlığı, Gelişimsel gerilik, Aile gereksinimi

Kaynakça

• Affleck, G., Tennen, H., Rowe, J., Roscher, B. ve Walker, L. (1989). Effects of formal support on mothers’ adaptation to the hospital-to-home transition of high-risk infants: The benefits and costs of helping. Child Development, 60, 488-501.
• Akçamete, G. ve Kargın, T. (1996). İşitme engelli çocuğa sahip annelerin gereksinimlerinin belirlenmesi. Özel Eğitim Dergisi, 2 (2), 7– 24.
• Atay, M. (2005). Çocukluk döneminde gelişim. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Aylward, G. P., Pfeiffer, S.I., Wright, A. ve Verhulst, S.J. (1989). Outcome studies of low birth weight infants published in the last decade: A meta analysis. The Journal of Pediatrics, 115, 515-520.
• Bailey, D. B. ve Simeonsson, R., J. (1988). Assessing needs of families with handicapped infants. Journal of Special Education, 22 (1), 118-127.
• Bayram, N. (2006). Riskli pretermlerde transport edilen ve edilmeyen grupların morbidite ve mortalite yönünden karşılaştırılması. Yayınlanmamış uzmanlık tezi, Sağlık Bakanlığı Bakırköy Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İstanbul.
• Cunningham, C. (1985). Training and education approaches for parents of children with special needs. British Journal of Medical Psychology, 58, 285-305.
• Çağdaş, A ve Şahin-Seçer, Z. (2006). Anne-Baba eğitimi. Ankara: Kök Yayıncılık
• Demiray, N. (2003). Prematüre nedir? 7 Mayıs 2007 tarihinde http://www. prematurebebegim.biz/htm/prematurelik3. htm adresinden alınmıştır.
• Erdeve, Ö., Atasay, B., Arsan, S. ve Türmen, T. (2008). Yenidoğan yoğun bakım ünitesinde yatış deneyiminin aile ve prematüre bebek üzerine etkileri. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 51, 104- 109.
• Ertem, İ. Ö. ve Doğan, D. G. (2005). Bebeklik ve erken çocukluk döneminde gelişim. Gelişimsel pediatri (Editör, İlgi Öztürk Ertem). Ankara: Çocuk Hastalıkları Araştırma Vakfı.
• Ertem, İ. Ö., Bayhan A. ve Bayram, Ö. (2005). Prematüre bebeklerin gelişimlerinin izlenmesi ve desteklenmesi. Gelişimsel pediatri (Editör, İlgi Öztürk Ertem). Ankara: Çocuk Hastalıkları Araştırma Vakfı.
• Evcimen, E. (1996). Zihin engelli çocuğu olan ailelerin (anne ve babaların) gereksinimlerinin belirlenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Franck, L.S., Alllen, A., Cox, S. ve Winter, I. (2006). Parents’ views about pain in the neonatal intensive care nursery. Psychosomatrics, 47, 206-211.
• Kerns, K. A. ve Siklos, S. (2006). Assessing need for social support in parents of children with autism and down syndrome. Journal of Autism Developmental Disorders, 36, 921–933.
• Küçüker, S. (2006). The family-focused early intervention programme: Evaluation of parental stress and depression. Early Child Development and Care, 176, 329–341.
• Leach, J. F. (2000). Parental beliefs about cognitive, social and communication skills in very low birth weight children (Doctoral Dissertation, Columbia University, 2000). Dissertation Abstracts International, Volume: 61-04, Section: B, page: 2244.
• Lipschutz, Jessica (2004) Prematurity: Pathogenesis, etiology, treatment and counseling implications (M.S. dissertation, Sarah Lawrence College, United States -- New York, 2009). Dissertations & Theses: Full Text database, (Publication No. AAT 1419800).
• Marlow, N., Roberts, B.L. ve Cooke, R.W. (1989). Motor skills in extremely low birth weight children at age of 6 years. Archives of Disease in Childhood, 64, 839-847.
• Mert, E. (1997). Farklı engel grubunda çocuğu olan anne ve babaların gereksinimlerinin karşılaştırılması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu
• Msall, M. E. ve Tremont, M.R. (2002). Measuring functional outcomes after prematurity: developmental impact of very low birth weight and extremely low birth weight status on childhood disability. Mental Retardation and Developmental Disabilities, 8, 258-271.
• Nicholas, Amy L. (2006) An examination of the needs of mothers with infants in the neonatal intensive care unit (Ph.D. dissertation, University of Maryland, College Park, United States – Maryland, 2009). Dissertations & Theses: Full Text database, (Publication No. AAT 3212583).
• Önal, E. (2007). Türkiye’de Anne. www.publichealth.pitt.edu/supercourse/Su percoursePPT/6011-7001/6471.ppt. adresinden 24 Mart 2007’de alınmıştır.
• Özbek, A. ve Miral, S. (2003). Çocuk ve ruh sağlığı açısından prematürite. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 46, 317-327.
• Öz-Göçer, C. (2006). Çok düşük doğum ağırlıklı riskli pretermlerin nörogelişimsel sorunları ve nörolojik morbiditeye etki eden faktörlerin araştırılması. Yayınlanmamış uzmanlık tezi, Bakırköy Kadın ve Çocuk Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İstanbul.
• Peterson, N. L. (1998). Early intervention for handicapped and at-risk children. London: Love Publishing Company.
• Pridham, K. F., Limbo, R., Schroeder, M., Thoyre, S. ve Riper, M.V. (1998). Guided participation and development of care- giving competencies for families of low birth- weight infants. Journal of Advanced Nursing, 28 (5), 948-958.
• Robinson, C.C., Rosenberg, S.A., and Beckman, P.J. (1988). Parent involvement in early childhood special education. Jordan, J.B., Hutinger, P.L., Gallagher, J.J., and Karnes, M.B. (Ed.), Early childhood special education: Birth to three. Reston, VA: Council for Exceptional Children, Division for Early Childhood
• Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü Raporu (2007) Temel Sağlık İstatistikleri Modülü- 2006 Yılı Verileri. Ankara: Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü.
• Saigal, S., Szatmari, P., Rosenbaum, P., Campbell ve D. ve King, S. (1998). Cognitive abilities and school performance of exremely low birth weihgt children and matched term control children at age 8 years: a regional study. Journal of Pediatrics, 87, 654-666.
• Seguin, J. (2005). Dealing with the first four months of a premature infant’s life: A parenting experience. Yayınlanmamış yüksek lisans Tezi, Oueen’s Ünivesitesi.
• Sucuoğlu, B. (1991). Anne babaların özel eğitim okullarını algılama biçimleri. Yayınlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Sucuoğlu, B. (1995). Özürlü çocuğu olan anne/babaların gereksinimlerinin belirlenmesi Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 2 (1), 10-18.
• Sucuoğlu, B., Küçüker, S., ve Kanık, N. (1993). Anne babaların özürlü çocukların eğitimlerine katılımları. Nihai Rapor. Ankara Üniversitesi.
• Sucuoğlu, B., Küçüker, S.,Kobal, G., Bakkaloğlu, H., Ünsal, P.,Kaygusuz, Y., ve ark. (2005). Küçük adımlar erken eğitim programı. http://www.erg.sabanciuniv.edu/iok2005/b ildiriler/bulbin-sucuoglu.ppt adresinden 4 Temmuz 2007 tarihinde alınmıştır.
• Sung, I.K., Vohr, B. ve Oh, W. (1993). Growth and neurodevelopment of very low birth weight infants with intrauterine growth retardation: comparison with control subjects matched by birth weight and gestational age. Journal of Pediatrics, 123, 618-624.
• Trause, M. ve Kramer, L. (1983). The effects of a premature birth on parents and their relationship. Developmental Medicine and Child Neurology, 25, 459-465.
• Uğurlu-Çağlar, A. (2006). Hastanemizde doğan prematüre bebek doğum oranı ve annelerindeki risk faktörleri. Yayınlanmamış uzmanlık tezi, Bakırköy Dr. Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İstanbul.
• Xu, Y. ve Filler, J. W. (2005). Linking assessment and intervention for developmental/ functional outcomes of premature, low- birth-weight children. Early Childhood Education Journal, 32, 6-13.
• Wong, S. Y.ve Wong, T.K.S. (2003). An exploratory study on needs of parents of adults with a severe learning disability in a residential setting. Mental Health Nursing, 24, 795–811.