COVID-19 PANDEMİSİNİN 12. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN ÜNİVERSİTE SINAVINA HAZIRLIK SÜRECİNE YANSIMALARI

Yıl 2021, Cilt: 1 Sayı: 2, 62 - 94, 30.07.2021

Musa Çetinkaya Esra Asıcı

Öz

Bu çalışma COVID-19 salgınının lise son sınıf öğrencilerinin üniversiteye giriş sınavına hazırlık süreçleri üzerindeki yansımalarına odaklanmıştır. Araştırmanın amacı, COVID-19’a yakalanma korkusu ve akademik öz-yeterlik değişkenlerinin lise son sınıf öğrencilerinin üniversite sınavına hazırlık süreçlerinin salgın nedeniyle ne kadar engellendiğine ilişkin algıları üzerindeki yordayıcı rolünü araştırmaktır. Ayrıca araştırmada öğrencilerin COVID-19 salgınının üniversite sınavında gösterecekleri başarıyı nasıl etkileyeceğine ilişkin görüşleri de incelenmiştir. Araştırmaya 288 kız ve 113 erkek olmak üzere toplam 401 lise son sınıf öğrencisi katılmıştır. Bulgular COVID-19’a yakalanma korkusu ve akademik öz-yeterliğin öğrencilerin üniversite sınavına hazırlık süreçlerinin salgın nedeniyle engellendiğine ilişkin algılarını istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yordadığını göstermiştir. COVID-19 korkusu arttıkça öğrencilerin engellenme algısı artarken; akademik öz-yeterlikteki artış engellenme algısında azalmaya yol açmıştır. Öğrencilerin büyük çoğunluğu COVID-19 salgınının üniversite sınavındaki başarılarını olumsuz olarak etkileyeceği görüşüne sahiptir. Öğrenciler bu başarısızlığın nedenleriyle ilgili olarak milli eğitim bakanlığının uygulamalarındaki sorunlara, pandemi temelli sorunlara, teknik ve mekânsal sorunlara, akademik güçlüklere ve sınavla ilgili endişelerine dikkat çekmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

COVID-19, üniversite sınavı, lise öğrencileri, akademik öz-yeterlik

Kaynakça

• Akkaş Baysal, E., Ocak, G. & Ocak, İ. (2020). COVID-19 salgını sürecinde okul öncesi çocuklarının eba ve diğer uzaktan eğitim faaliyetlerine ilişkin ebeveyn görüşleri. Uluslararası Sosyal Bilimler Eğitimi Dergisi, 6(2), 185-214. https://doi.org/10.47615/issej.835211
• Akbay, S. & Gizir, C.A. (2010). Cinsiyete göre üniversite öğrencilerinde akademik erteleme davranışı: akademik güdülenme, akademik özyeterlik ve akademik yükleme stillerinin rolü. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 60-78.
• Akomolafe, M. J., Ogunmakin, A. O. & Fasooto, G. M. (2013). The role of academic self-efficacy, academic motivation and academic selfconcept in predicting secondary school students’ academic performance. Journal of Educational and Social Research, 3(2), 335-342.
• Arslan, K., Görgülü Arı, A. & Hayır Kanat M. (2021). COVID-19 pandemi sürecinde verilen uzaktan eğitim hakkında veli görüşleri. Ulakbilge Sosyal Bilimler Dergisi, 57, 192-206. https://doi.org/10.7816/ulakbilge-09-57-03
• Asıcı, E. (2020). Salgının ruh sağlığı üzerindeki etkileri. TYB Akademi Dil Edebiyat ve Sosyal Bilimler Dergisi, 30, 123-142.
• Atay, L. (2020). COVID-19 salgını ve turizme etkileri. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 17(1), 168-172. https://doi.org/10.24010/soid.723581
• Atik, G. & Atik, Z. (2017). Lise öğrencilerinin umut düzeylerinin yordanması: Akademik öz-yeterlik ve problem çözmenin rolü. Eğitim ve Bilim Dergisi, 42(190), 157-169.
• Ayaz, Töral, D. (2021). COVID-19 pandemi sürecinde 4-13 yaş grubu öğrencilerine yönelik uzaktan çalgı öğretimine ilişkin öğretmen görüşleri. Dumlupınar Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 5(1), 21-43.
• Bakhmat, L., Babakina, O., & Belmaz, Y. (2021, March). Assessing online education during the COVID-19 pandemic: a survey of lecturers in Ukraine. In Journal of Physics: Conference Series (Vol. 1840, No. 1, p. 012050). IOP Publishing.
• Balaman, F. & Hanbay Tiryaki, S. (2021). Coronavirüs (Covid-19) nedeniyle mecburi yürütülen uzaktan eğitim hakkında öğretmen görüşleri. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 10(1), 52-84.
• Bandura, A. 1986. Social foundations of thought and action: A social cognitive theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
• Bandura, A. (1993). Perceived self-efficacy in cognitive development and functioning. Educational Psychologist, 28, 117-148.
• Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York: Freeman.
• Bandura, A., Caprara, G. V., Barbaranelli, C., Pastorelli, C., & Regalia, C. (2001). Socio-cognitive self-regulatory mechanisms governing transgressive behavior. Journal of Personality and Social Psychology, 80, 125-135.
• Bareeqa, S. B., Ahmed, S. I., Samar, S. S., Yasin, W., Zehra, S., Monese, G. M., & Gouthro, R. V. (2020). Prevalence of depression, anxiety and stress in china during COVID-19 pandemic: A systematic review with meta-analysis. The International Journal of Psychiatry in Medicine, onlinefirst version. https://doi.org/10.1177/0091217420978005
• Başaran, M., Doğan, E., Karaoğlu, E. & Şahin, E. (2020). Koronavirüs (COVID-19) pandemi sürecinin getirisi olan uzaktan eğitimin etkililiği üzerine bir çalışma. Academia Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(2), 368-397.
• Bozkurt, A. (2020). Koronavirüs (Covid-19) Pandemisi sırasında ilköğretim öğrencilerinin uzaktan eğitime yönelik imge ve algıları: Bir metafor analizi. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6(2), 1-23. https://doi.org/10.29065/ usakead.777652
• Can, E. (2020). Coronavirüs (Covid-19) pandemisi ve pedagojik yansımaları: Türkiye’de açık ve uzaktan eğitim uygulamaları. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 6(2), 11-53.
• Creswell, J. W. & Clark, V. L. P. (2014). Karma yöntem araştırmaları tasarımı ve yürütülmesi (Yüksel Dede ve Selçuk Beşir Demir, Çev. Edt.). Ankara: Anı yayıncılık.
• Çetin, Ş. & Ercan, T. (2021). Otizme sahip ergen öğrencilerin uzaktan eğitim deneyimlerinin ebeveyn aracılığı ile incelenmesi. Anadolu Akademi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 105-121.
• Çilek, A. Uçan, A. & Ermiş, M. (2021). Pandemi sürecinde sınıf öğretmenlerinin uzaktan eğitime ilişkin görüşleri. TURAN-SAM Uluslararası Bilimsel Hakemli Dergisi, 13(49), 308-323. https://doi.org/10.15189/1308-8041
• Duman, S. N. (2020). Salgın döneminde gerçekleştirilen uzaktan eğitim sürecinin değerlendirilmesi. Milli Eğitim Dergisi, 49(Özel Sayı-1), 95-112. https://doi.org/10.37669/milliegitim.768887
• Eken, Ö., Tosun, N. & Tuzcu Eken, D. (2020). COVID-19 salgını ile acil ve zorunlu uzatan eğitime geçiş: Genel bir değerlendirme. Milli Eğitim Dergisi, 49(Özel sayı-1), 113-128. https://doi.org/10.37669/milliegitim.780722
• Elias, S. M., & MacDonald, S. (2007). Using past performance, proxy efficacy, and academic self-efficacy to predict college performance. Journal of Applied Social Psychology, 37(11), 2518–2531. https://doi.org/10.1111/j.1559-1816.2007. 00268.x
• Er Türküresin, H. (2020). COVID-19 pandemi döneminde yürütülen uzaktan eğitim uygulamalarının öğretmen adaylarının görüşleri bağlamında incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 49 (Özel sayı-1). 597-618. https://doi.org/10.37669/millîegitim. 787509
• Esposito, S., Giannitto, N., Squarcia, A., Neglia, C., Argentiero, A., Minichetti, P., & Principi, N. (2021). Development of psychological problems among adolescents during school closures because of the Covid-19 lockdown phase in Italy: a cross-sectional survey. Frontiers in Pediatrics, 8:628072. https://doi.org/10.3389/fped. 2020.628072
• Hong, S. C., & Park, Y. S. (2012). An analysis of the relationship between self-study, private tutoring, and self-efficacy on self-regulated learning. KEDI Journal of Educational Policy, 9(1), 113-144.
• Gencer, N. (2020). Pandemi sürecinde bireylerin koronavirüs (Kovid-19) korkusu: Çorum örneği. Uluslararası Sosyal Bilimler Akademi Dergisi, 2(4), 1153-1173 https://doi.org/10.47994/usbad.791577
• Güngör, A., Karaman, M. A., Sarı, H.İ. & Çolak, T. S. (2020). Investigating the factors related to coronavirus disease 2019 (COVID-19) on undergraduate students’ ınterests in coursework. International Journal of Psychology and Educational Studies, 7(3), 1-13. http://dx.doi.org/10.17220/ijpes.2020.03.001
• Gören, S. Ç., Gök, F. S., Yalçın, M. T., Göregen, F. & Çalışkan, M. (2020). Küresel salgın sürecinde uzaktan eğitimin değerlendirilmesi: Ankara örneği. Milli Eğitim Dergisi, 49 (Özel Sayı-1), 69-94. https://doi.org/10.37669/milliegitim.787145
• Jerusalem, M. & Schwarzer, R. (1981). Fragebogen zur Erfassung von "Selbstwirksamkeit. Skalen zur Befindlichkeit und Persoenlichkeit In R. Schwarzer (Hrsg.). (Forschungsbericht No. 5). Berlin: Freie Universitaet, Institut fuer Psychologie.
• Joo, Y. J., Lim, K. Y., & Kim, J. (2013). Locus of control, self-efficacy, and task value as predictors of learning outcome in an online university context. Computers & Education, 62, 149–158. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2012.10.027
• Kara Y. (2020). Pandemi sürecindeki öğrenci deneyimleri: Bakırköy ilçesi örneği. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(7),165-176.
• Karaca, İ., Karaca, N., Karamustafaoğlu, N., & Özcan, M. (2021). Öğretmenlerin uzaktan eğitimin yararına ilişkin algılarının incelenmesi. Humanistic Perspective, 3(1), 209-224. https://doi.org/10.47793/hp.844113
• Karataş, Z. (2020). COVID-19 pandemisi sürecinin LGS ve YKS sınavına hazırlık sürecinde olan çocuk ve ergenlerin psikolojilerine yansımalarının incelenmesi. Gençdoğan, B. , editör. Pandemi döneminde çocuk ve ergen psikolojisi (s.54-74). Ankara: Türkiye Klinikleri.
• Keskin, M. & Özer Kaya, D. (2020). COVID-19 sürecinde öğrencilerin web tabanlı uzaktan eğitime yönelik geri bildirimlerinin değerlendirilmesi. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 5(2), 59-67.
• Kilit, B., & Güner, P. (2021). Matematik derslerinde web tabanlı uzaktan eğitime ilişkin matematik öğretmenlerinin görüşleri. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 85-102. https://doi.org/10.18506/anemon.803167
• Kılıç, Y. (2020). Borsa İstanbul’da COVID-19 (koronavirüs) etkisi. Journal of Emerging Economies and Policy, 5(1), 66-77.
• Koca, F. & Dadandı, İ. (2019). Akademik öz-yeterlik ile akademik başarı arasındaki ilişkide sınav kaygısı ve akademik motivasyonun aracı rolü. İlköğretim Online,18(1), 241-252. https://doi.org/10.17051/ilkonline.2019.527207
• Korkmaz O. (2018). Ortaokul öğrencilerinde akademik erteleme: öz-yeterlik ve denetim odağının yordayıcılığının incelenmesi. International Journal of Social Science Research, 7(1), 19-35.
• Maslow, A. H. (1943). A theory of human motivation. Psychological Review, 50, 370-396.
• Mäkelä, T., Mehtälä S., Clements, K. & Seppä, J. (2020). “Schools Went Online Over One Weekend: Opportunities and challenges for online education related to the COVID-19 crisis.” In Proceedings of EdMedia + Innovate Learning 2020, edited by T. Bastiaens, 77–85. Waynesville: Association for the Advancement of Computing in Education (AACE).
• MEB (2020a). Eğitim alanında alınan tedbirler. http://www.meb.gov.tr/bakan-selcuk-koronaviruse-karsi-egitim-alaninda-alinan-tedbirleri-acikladi/haber/20497/tr adresinden 30 Mart 2021 tarihinde erişim sağlanmıştır.
• MEB (2020b). “Eğitim-Öğretim, 31 Aralık 2020'ye Kadar Online Olarak Sürdürülecek. https://www.meb.gov.tr/egitim-ogretim-31-aralik-2020ye-kadar-online-olarak-surdurulecek/haber/21983/tr adresinden 12 Nisan 21 tarihinde erişim sağlanmıştır.
• MEB (2020c). TRT Eba TV. http://covid19.meb.gov.tr/covid19.html?cat=rapor adresinden 30 Mart 2021 tarihinde erişim sağlanmıştır.
• MEB (2020d). Dünyanın en çok ziyaret edilen 1. eğitim web sitesi. http://covid19.meb.gov.tr/covid19.html?cat=rapor adresinden 30 Mart 2021 tarihinde erişim sağlanmıştır.
• Mulyadi, S., Basuki, A. H., & Rahardjo, W. (2016). Student's tutorial system perception, academic self-efficacy, and creativity effects on self-regulated learning. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 217, 598-602. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2016.02.059
• Muris, P. (2001). A brief questionnaire for measuring self-efficacy in youths. Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment, 23, 145-149.
• Oral, T. & Günlü, A. (2020). The impact of the COVID-19 pandemic on education and psychological health. In Harun Şahin (Ed.), Educational sciences: Theory, current, Researches and new trends (pp. 87-102). Cetinje-Montenegro: IVPE.
• O’Sullivan, K., Clark, S., McGrane, A., Rock, N., Burke, L., Boyle, N., & Marshall, K. (2021). A qualitative study of child and adolescent mental health during the COVID-19 pandemic in Ireland. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(3), 1062. https://doi.org/10.3390/ijerph18031062
• Öz Ceviz, N., Tektaş, N., Basmacı, G. & Tektaş, M. (2020). COVID-19 pandemi sürecinde üniversite öğrencilerinin uzaktan eğitime bakışı: Türkiye örneği. Ulakbilge Sosyal Bilimler Dergisi, 52, 1322-1335. https://doi.org/10.7816/ulakbilge-08-54-06
• Özdoğan, A. Ç. & Berkant, H. G. (2020). COVID-19 pandemi dönemindeki uzaktan eğitime ilişkin paydaş görüşlerinin incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 49(Özel sayı-1), 13-43. https://doi.org/10.37669/milliegitim.788118
• Özgül, E., Ceran, D. & Yıldız, D. (2020). Uzaktan eğitimle yapılan Türkçe dersinin öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Milli Eğitim Dergisi, 49(Özel sayı-1), 395-412. https://doi.org/10.37669/milliegitim.776137
• Pınar, M. A. & Dönel Akgül, G. (2020). The opinions of secondary school students about giving science courses with distance education during the Covid-19 pandemic. Journal of Current Researches on Social Sciences, 10(2), 461-486. https://doi.org/10.26579/jocress.377
• Ravens-Sieberer, U., Kaman, A., Erhart, M., Devine, J., Schlack, R., & Otto, C. (2021). Impact of the COVID-19 pandemic on quality of life and mental health in children and adolescents in Germany. European Child & Adolescent Psychiatry, online first. https://doi.org/10.1007/s00787-021-01726-5
• Sabah (2020, Mart). ÖSYM duyurdu: 2020 YKS ne zaman yapılacak? YKS konu dağılımı ve müfredatı değişti mi? TYT, YDT, AYT konuları ve sınav tarihi. https://www.sabah.com.tr/egitim/2020/03/31/yeni-yks-konulari-ve-mufredati-2020-yks-ne-zaman-hangi-tarihte-yapilacak adresinden 12 Nisan 2021 tarihinde alındı.
• Santabarbara, J., Lasheras, I., Lipnicki, D. M., Bueno-Notivol, J., Perez-Moreno, M., Lopez-Anton, R., ... & Gracia-Garcia, P. (2021). Prevalence of anxiety in the COVID-19 pandemic: An updated meta-analysis of community-based studies. Progress in Neuro-Psychopharmacology and Biological Psychiatry, 109, 110207. https://doi.org/10.1016/j.pnpbp.2020.110207
• Scott, S. R., Rivera, K. M., Rushing, E., Manczak, E. M., Rozek, C. S., & Doom, J. R. (2021). “I Hate This”: A qualitative analysis of adolescents' self-reported challenges during the COVID-19 pandemic. Journal of Adolescent Health, 68(2), 262-269. https://doi.org/10.1016/j.jadohealth.2020.11.010
• Shea, P., & Bidjerano, T. (2010). Learning presence: Towards a theory of self-efficacy, self-regulation, and the development of a communities of inquiry in online and blended learning environments. Computers & Education, 50, 1721-1731. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2010.07.017
• Qui, W., Rutherford, S., Mao, A., & Chu, C. (2017). The pandemic and its impacts. Health, Culture and Society, 9(10), 3-11. https://doi.org/10.5195/hcs.2017.221
• Taylor, S. (2019). The psychology of pandemics: Preparing for the next global outbreak of infectious disease. UK: Cambridge Scholars Publishing.
• Türkmen, M. & Özsarı, A. (2020). Covid-19 salgını ve spor sektörüne etkileri. International Journal of Sport Culture and Science, 8(2), 55-67. https://doi.org/10.14486/IntJSCS.2020.596
• UNESCO (2020). Exams and assessments in COVID-19 crisis: fairness at the centre. https://en.unesco.org/news/exams-and-assessments-covid-19-crisis-fairness-centre 2 Nisan 2021 tarihinde erişim sağlanmıştır.
• UNESCO (2021). Education: From disruption to recovery. https://en.unesco.org/covid19/educationresponse. 1 Nisan 2021 tarihinde erişim sağlanmıştır.
• Usher, E. L., & Pajares, F. (2006). Sources of academic and self-regulatory efficacy beliefs of entering middle school students. Contemporary educational psychology, 31(2), 125-141. https://doi.org/10.1016/j.cedpsych.2005.03.002
• Ünal, M. & Bulunuz, N. (2020). COVID-19 salgını döneminde yürütülen uzaktan eğitim çalışmalarının öğretmenler tarafından değerlendirilmesi ve sonraki sürece ilişkin öneriler. Milli Eğitim Dergisi, 49(Özel Sayı-1), 343-369. https://doi.org/10.37669/milliegitim.775521
• Ünal, N. Şanlıer, N. & Şengil, A. Z. (2021). pandemi döneminde üniversite öğrencilerinin çevrimiçi öğrenmeye hazırbulunuşluklarının ve uzaktan eğitime ilişkin deneyimlerinin değerlendirilmesi. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Dergisi, 9(1), 89-104. https://doi.org/10.33715/inonusaglik.812109
• Üstün, Ç., & Özçiftçi, S. (2020). COVID-19 pandemisinin sosyal yaşam ve etik düzlem üzerine etkileri: bir değerlendirme çalışması. Anadolu Kliniği Tıp Bilimleri Dergisi Özel Sayısı, 25(1), 142-153. https://doi.org/10.21673/anadoluklin.721864
• Wang, C., Pan, R., Wan, X., Tan, Y., Xu, L., & Ho, R. C. (2020). Immediate psychological responses and associated factors during the initial stage of the 2019 coronavirus disease (COVID-19) epidemic among the general population in China. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(5),1729. https://doi.org/10.3390/ijerph17051729
• WHO. (2020). WHO Director-General's opening remarks at the media briefing on COVID-19. https://www.who.int/director-general/speeches/detail/who-director-general-s-opening-remarks-at-the-media-briefing-on-COVID-19---11-march-2020 11 Mart 2020 tarihinde erişim sağlanmıştır.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, N. A. (2020). Yükseköğretim kurumlarında COVID-19 pandemisi sürecinde uygulanan uzaktan eğitim durumu hakkında öğrencilerin tutumlarının araştırılması: Fizyoterapi ve rehabilitasyon bölümü örneği. Necmettin Erbakan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 3(1), 15-20.
• Yılmaz, E. & Güner, B. (2020). Farklı öğrenim kademelerindeki öğrencilere verilen uzaktan eğitim hizmetinin veli görüşlerine göre değerlendirilmesi. Milli Eğitim Dergisi, 49(Özel sayı-1), 477-503. https://doi.org/10.37669/milliegitim.777353
• Yılmaz, M., Gürçay, D. & Ekici, G. (2007). Akademik özyeterlik ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 253-259.
• Yokoyama, S. (2019). Academic self-efficacy and academic performance in online learning: A mini review. Frontiers in Psychology, 9, 2794. https://doi.org/ 10.3389/fpsyg.2018.02794