Derleme
BibTex RIS Kaynak Göster

ÖZEL YETENEKLİ ÖĞRENCİLERDE BEKLENMEDİK BAŞARISIZLIK VE OLASI NEDENLERİ

Yıl 2022, Cilt: 2 Sayı: 3, 177 - 211, 02.03.2022

Öz

Beklenmedik başarısızlık, bireyde mevcut olan performans ile beklenen
performans arasında belirgin bir farkın olmasıdır. Bu çalışmanın amacı beklenmedik
başarısızlığın tanımını yapmak ve beklenmedik başarısızlığın olası nedenleri üzerinde
durarak aile ve eğitimcilere önerilerde bulunmaktır. Yapılan sistematik literatür taraması
sonucunda ilk önce beklenmedik başarısızlığın tanımı yapılmış, sonrasındaysa
beklenmedik başarısızlığın olası nedenleri belirlenmiştir. Özel yetenekli bireylerde
beklenmedik başarısızlığın etmenleri iki başlık altında toplanmıştır: Bunlar bireysel
faktörler ve çevresel faktörlerdir. Bireysel faktörler, bireyden kaynaklanan nedenler,
motivasyon (iç motivasyon-dış motivasyon) ve mükemmeliyetçilik (olumlu
mükemmeliyetçi-olumsuz mükemmeliyetçi); çevresel faktörlerse aile, erken çocukluk
dönemi ve okul olarak ele alınmıştır. Özel yetenekli öğrencilerde başarısızlığın
oluşmasının en büyük nedenleri arasında bu öğrencilere uygun bireysel eğitim
programlarının uygulanmaması, öğretmenlerin ve ebeveynlerin özel yetenekli öğrenciler
ile ilgili yeterince bilgiye sahip olmaması yer almıştır. Bu çalışmada özel yeteneklilerin
akademik başarısızlık nedenleri ve beklenmedik başarısızlığın çözüm yolları incelenmiş,
bu makalenin önleyici ve iyileştirici çalışmalar kapsamında ailelere,
öğretmenlere ve alan yazına katkı sağlayacağı öngörülmüştür.

Kaynakça

  • Adelson, J. L., & Wilson, H. E. (2009). Letting go of perfect: Overcoming perfectionism in kids. Waco, TX: Prufrock Press.
  • Afat, N. (2020). Dinleyen ve dinlenen aile. M. Z. Leana-Taşcılar (Ed.), Özel yetenekli çocukların psikolojisi. İçinde (s. 257-289). Ankara: Nobel.
  • Arıkıl, G. ve Yorgancı, B. (2012). Öğretmenlerin, Öğretmen Adaylarının ve Öğrencilerin Motivasyonu Algılama Farklılıkları. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Niğde Üniversitesi, Eğitim Fakültesi.
  • Aşıkoğlu, M. (1996). İnsan kaynaklarını verimliliğe yönlendirme aracı olarak motivasyon. İstanbul: Eko Ofset.
  • Bandura, A. (Ed.) (1994) Encyclopedia of Human Behavior (Vol.4). NY: Academic Press.
  • Baum, S. M., Renzulli, J. S., & Hébert, T. P. (1995). Reversing underachievement: Creative productivity as a systematic intervention. Gifted Child Quarterly, 39(4), 224-235.
  • Campbell, J.R. (1996), Early identification of Mathematics talent has long-term positive consequences for careercontributions. International Journal of Educational Research, 25 (6),497-522.
  • Chan, D. W. (2012). Life satisfaction, happiness, and the growth mindset of healthy and unhealthy perfectionists among Hong Kong gifted students. Roeper Review, 34, 224–233. doi:10.1080/02783193.2012.715333
  • Clark, B. (1997). Social ideologies and gifted education in today’s schools. Peabody Journal of Education, 72 (3&4), 81-100.
  • Clark, B. (2002). Growing Up Gifted. United States of America: Merrill Prentice Hall. Clemons, T. L. (2008). Underachieving gifted students: A social cognitive model. Roeper Review, 30(1), 69-78.
  • Clinkenbeard, P. R. (2006). Motivation and the gifted: Research versus practice. Paper presented at the biennial Wallace Research Symposium on Talent Development, Iowa City, IA.
  • Clinkenbeard, P. R. (2012). Motivation and gifted students: Implications of theory and research. Psychology in the Schools, 49(2), 622-630. https://doi.org/10.1002/pits.21628
  • Colangelo, N., Kerr, B., Christensen, P., & Maxey, J. (1993). A comparison of gifted underachievers and gifted high achievers. Gifted Child Quarterly, 37, 155-160.
  • Coleman, M. R. (2016). Recognizing young children with high potential: USTARS∼ PLUS. Annals of the New York Academy of Sciences, 1377(1), 32-43. doi: 10.1111/nyas.13161
  • Csikszentmihalyi, M. (1991). Flow: The psychology of optimal experience. Harper. Çağlar, D. (2004). Üstün zekâlı çocukların özellikleri. 1. Türkiye Üstün Yetenekli Çocuklar Kongresi Yayın Dizisi Seçilmiş Makaleler Kitabı. İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları, 111-125.
  • Çakır, L. (2014). The relationship between underachievement of gifted students and their attitudes toward school environment. Social and Behavioral Sciences, 152, 1034-1038.
  • Çitil, M., & Ataman, A. (2018). İlköğretim çağındaki üstün yetenekli öğrencilerin davranışsal özelliklerinin eğitim ortamlarına yansıması ve ortaya çıkabilecek sorunlar [The reflection of the primary level gifted students’ behavioral characteristics to the educational settings and the problems that may arise]. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38(1), 185-231.
  • Dağlıoğlu, H. E. (2004). Okul öncesi çağdaki üstün yetenekli çocukların eğitimleri. Türkiye Üstün Yetenekli Çocuklar Kongresi Bildiriler Kitabı, İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları.
  • Davis, G.A., Rimm, S.B., ve Siegle, D. (2011). Education of The Gifted And Talented. Boston: Allyn and Bacon.
  • Deci, E. L., & Ryan, R. M. (1985). Intrinsic motivation and selfdetermination in human behavior. Plenum.
  • Delcaurt, M. (1993). Creative productivity among secondary school students: Combining, energy, interest and imagination. Gifted Child Quarterly, 37(1), 23- 31.
  • Dowdall, C. B., & Colangelo, N, (1982). Underachieving gifted students: Review and implications. Gifted Child Quarterly, 26(4), 179-184.
  • Eccles, J. S., & Wigfield, A. (2002). Motivational beliefs, values, and goals. Annual Review of Psychology, 53, 109-132. https://doi.org/10.1146/annurev.psych. 53.100901.135153
  • Emerick, L. J. (1992). Academic underachievement among the gifted: Students’ perceptions of factors that reverse the pattern. Gifted Child Quarterly, 36(3), 140-146.
  • Ford, D. Y. Alber, S. R. ve Heward, W. L. (1998). Setting “motivation traps” for underachieving gifted students. Gifted Child Today Magazine. 21(2).
  • Foster, J. (2007). Procrastination and perfectionism: Connections, understandings, and control. Gifted Education International, 23, 264–272. doi:10.1177/ 026142940702300307.
  • Freeman, J. (2011). Psychology for the sake of the environment, İn Mendonca, A., Cunha, A, & Chakrabarti, R. (Eds.) Dordrecht: Springer.
  • Gottfried, A. E., & Gottfried, A. W. (1996). A longitudinal study of academic intrinsic motivation in intellectually gifted children: Childhood through early adolescence. Gifted Child Quarterly, 40, 179 – 183.
  • Güneysu, S. (2005). Erken çocukluk eğitimi hizmetlerinde kalite. Okulöncesi Eğitimde Kalite: Üniversitelerin Rolü. AÇEV Toplantı Raporu.
  • Gür, Ç. (2017). Eğitimsel ve sosyal-duygusal bakış açılarıyla üstün yetenekli çocuklar. Ankara: Anı yayıncılık.
  • Hamachek, D. E. (1978). Psychodynamics of normal and neurotic perfectionism. Psychology, 15, 27–33.
  • Hebert, T. P., & Olenchak, F. R. (2000). Mentors for gifted underachieving males: Developing potential and realizing promise. Gifted Child Quarterly, 44(3), 196- 207. doi.org/10.1177/001698620004400307
  • Heckman, J. J. (2017). The Heckman Equation. The Heckman Equation. https://heckmanequa tion. org/the-heckman-equation.
  • Hewitt, P., & Flett, G. (1991). Dimensions of perfectionism in unipolar depression. Journal of Abnormal Psychology, 100, 98–101. doi:10.1037/0021- 843X.100.1.98
  • Hill, A., Hall, H., & Appleton, P. R. (2011). The relationship between multidimensional perfectionism and contingencies of self-worth. Personality and Individual Differences, 50, 238–242. doi:10.1016/j.paid.2010.09.036
  • Hwang, G., & Chang, S. (2016). Effects of a peer competition-based mobile learning approach on students’ affective domain exhibition in social studies courses. British Journal of Educational Technology, 47(6), 1217-1231.
  • Kanlı, E. (2011). Üstün zekâlı ve normal ergenlerin mükemmeliyetçilik, depresyon ve kaygı düzeyleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi. MÜ Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 33(33), 103-121.
  • Kaplan, L.S. (1990). Helping Gifted Students with Stress Management. S. Berger (Ed.). Flyer File on Gifted Students. Reston, VA: Council for Exceptional Children Digest.
  • Karaduman, G. B. (2013). Underachievement in gifted students. International Journal on New Trends in Education and Their Implications, 4(4), 165-172.
  • Kerr, B. Christensen, P. Maxey, J. (1993). ‚A Compar ison of Gifted Underachievers and Gifted High Achievers. Gifted Child Quarterly. National Association for Gifted Children. Reprinted with Permission.
  • Leana-Taşcılar, M. Z. (2020). Özel yetenekli çocukların psikolojisi. Ankara: Nobel.
  • Leana-Taşcılar, M. Z. (2021). Beklenmedik düşük başarı ve okul terki gösteren özel yetenekli öğrenciler. U. Sak (Ed.), Özel yetenekli öğrencilerin sosyal duygusal ve akademik gelişimleri. İçinde (s.225-239). Ankara: Pegem Akademi.
  • Leana-Taşcılar, M. Z. (2021). Özel yetenekli öğrencilerde motivasyon ve çalışma disiplini. U. Sak (Ed.), Özel yetenekli öğrencilerin sosyal duygusal ve akademik gelişimleri. İçinde (s.105-120). Ankara: Pegem Akademi.
  • LoCicero, K. A., & Ashby, J. S. (2000). Multidimensional perfectionism in middle school age gifted students: A comparison to peers from the general cohort. Roeper Review, 22(3), 182-185.
  • Lukasic, M., Gorski, V., Lea, M., & Culross, R. (1992). Underachievement among gifted/talented students: what we really know. Houston, TX: University Of Houston-Clear Lake.
  • Matthews, M. S. ve McBee, M. T. (2007). School factors and the underachievement of gifted stdents in a talent searc summer program. Gifted Child Quarterly, 51, 167- 181.
  • Matthews, M. S. (2006). Gifted Students Dropping Out: Recent Findings from a Southeastern State. Roeper Review. 28 (4), 216–223.
  • Matthews, M. S., & Jolly, J. L. (2020). Parentıng Gifted Children. Critical Issues and Practices in Gifted Education: A Survey of Current Research on Giftedness and Talent Development.
  • McCoach, D. B. (2000). The school attitude assessment survey-Revised (SAAS-R). Unpublished instrument.
  • McCoach, D. B., & Siegle, D. (2003). Factors that differentiate underachieving gifted students from high-achieving gifted students. Gifted Child Quarterly, 47(2), 44- 154.
  • McNabb, T. (2003) Motivational issues: Potential to performance. In N. Colangelo & G. A. Davis (Eds.), Handbook of gifted education (3rd ed. Pp. 417-423). Boston, MA: Pearson Education.
  • Montgomery, D. (2009). Nature and identification of underachivement. In D. Montgomery (Ed.), Able, gifted and talented underachievers. UK: Wiley- Blackwell Publications.
  • Ogurlu, Ü., ve Yaman, Y. (2013). Guidance needs of gifted and talented children’s parents. Turkish Journal of Giftedness and Education, 2013, 3(2), 81-94.
  • Olszewski‐ Kubilius, P. (2000). The transition from childhood giftedness to adult creative productiveness: Psychological characteristics and social supports. Roeper Review, 23(2), 65-71.
  • Padediadou, S., & Filippatou, D. (2013). Introduction.In S. Pantediadou & D. Filippatou (Eds), Differentiated Instruction: Theoretical approaches and educational practices (pp. 13-26). Athens, GR: Pedio [in Greek].
  • Patrick, H., Gentry, M., Moss, J., & McIntosh, J. (2015). Understanding gifted and talented adolescents’ motivation. In F. Dixon & S. Moon (Eds.), The handbook of secondary gifted education (2nd ed., pp. 185-210). Prufrock Press.
  • Peterson, J. (2001). Successful adults who were once adolescent underachievers. Gifted Child Quarterly, 45, 236-250.
  • Peterson, J., Duncan, N., & Canady, K. (2009). A longitudinal study of negative life events, stress, and school experiences of gifted youth. Gifted Child Quarterly, 53(1), 34-49.
  • Puhr, A., Ruud, E., Anderson, V., Due Tønnesen, B. J., Skarbø, A.-B., & Andersson, S. (2019). Self-reported executive dysfunction, fatigue, and psychological and emotional symptoms in physically well-functioning long-term survivors of pediatric brain tumor. Developmental Neuropsychology, 44(1), 88-103.
  • Rathvon, N. Ph. D. (1996). The Unmotivated Child. Sımon and Schuster: USA.
  • Reeve, J. (2002). “Self-Determination Theory Applied to Educational Settings”. In E. L. Deci & R. M. Ryan (Eds.). Handbook of Self-Determination Research (pp. 183– 203). New York: University of Rochester.
  • Reis, S. M. (1998). Underachievement for some-dropping out with dignity for others. Communicator, 29(1), 1, 19-24.
  • Reis, S. M., & McCoach, D. B. (2000). The underachievement of gifted students: What do we know and where do we go? Gifted Child Quarterly, 44(3), 152-170. https://doi. org/10.1177/001698620004400302
  • Reis, S. M., & Renzulli, J. S. (2011). Challenging gifted and talented learners with a continuum of research-based interventions strategies. In M. A. Bray & T. J. Kehle (Eds.), The Oxford handbook of school psychology (pp. 456–482). New York, NY: Oxford University Press.
  • Reis, S. M., Hebert, T. P., Diaz, E. P., Maxfield, L. R., & Ratley, M. E. (1995). Case studies of talented students who achieve and underachieve in an urban high school (Research Monograph 95120). Storrs, CT: University of Connecticut, National Research Center for the Gifted and Talented.
  • Reis, S. M., Westberg, K. L., Kulikowich, J., Caillard, F., Hébert, T., Plucker, J., Purcell, J. H., Rogers, J. B., ve Smist, J. M. (1993). Why not let high ability students start school in January? The curriculum compacting study. Research Monograph 93106. http://eric.ed.gov/?id=ED379847.
  • Renzulli, J. S., and Gubbins, E. F. (2009). Systems and models for developing programs for the gifted and talented. Connecticut: Creative Learning Press, Inc.
  • Rimm, S. (1984). Underachievement . . . or if God had meant gifted children to run our homes, she would have created them bigger. Gifted Child Today, 31, 26-29.
  • Rimm, S. (2007). What’s wrong with perfect? Clinical perspectives on perfectionism and underachievement. Gifted Education International, 23, 114–121. doi:10.1177/026142940702300305
  • Rimm, S. B. (1997). Underachievement syndrome: A national epidemic. Handbook of gifted education, 2, 416-434.
  • Rimm, S. B. (2006). When gifted students underachieve: What you can do about it. PRUFROCK PRESS INC.
  • Rimm, S., & Lowe, B. (1988). Family environments of underachieving gifted students. Gifted Child Quarterly, 32(4), 353-359.
  • Sak, U. (2010). Üstün Zekâlılar: Özellikleri, Tanılanmaları Eğitimleri. Baskı, Maya Akademi Yayınevi, Ankara.
  • Schultz, B. H. (2005). Gifted underachievement: oxymoron or educational enigma? Gifted Child Today. 28(2).
  • Schunk, D. H., Pintrich, P. R., & Meece, M. L. (2008) Motivation in education: Theory, research, and applications (3rd ed.). Upper Saddle River, NJ: Pearson.
  • Seligman, M. E. (1998). The gifted and the extraordinary. The American Psychlogical Association Monitor, 29(11), 2.
  • Siegle, D., & McCoach, D. B. (2005). Making a difference: Motivating gifted students who are not achieving. TEACHING Exceptional Children, 38(1), 22-27.
  • Siegle, D., Reis, S. M., McCoach, D. B., Mann, R. L., Greene, M., & Schreiber, F. (2006). A study to increase academic achievement among gifted underachievers. In Poster presented at the 2006 Institute of Education Sciences Research Conference, Washington, DC.
  • Siegle, D., ve McCoach, D. B. (2013) Underachieving gifted students. In C. M. Callahan ve H. L. Hertberg-Davis (Eds.), Fundamentals of gifted education (pp. 377-388). NY: Ruetledge.
  • Snyder, K. E., & Linnenbrink-Garcia, L. (2013). A developmental, person-centered approach to exploring multiple motivational pathways in gifted underachievement. Educational Psychologist, 48(4), 209-228. https://doi.org/10.1080/004615 20.2013.835597
  • Stoeber, J., & Otto, K. (2006). Positive conceptions of perfectionism: Approaches, evidence, challenges. Personality and Social Psychology Review, 10, 295–319.
  • Supplee, P. L. (1990). Reaching the gifted underachiever. New York: Teachers College Press.
  • Taşdemir, A. ve Taşdemir, M. (2010). Okullarda başarı ve başarısızlık olgusu: tipik öğrenci davranışları yönüyle bir durum araştırması. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(2), 471-503.
  • Taylor, S. (2003). Your top students: Classroom strategies that meet the needs of the gifted. Portland, ME: Stenhouse Publishing.
  • Topçu, S., & Leana-Taşçılar, M. Z. (2016). Üstün zekâlı öğrencilerde motivasyon ve benlik saygısı düzeylerinin cinsiyet ve sınıf düzeyine göre incelenmesi.
  • Urdan, T. (2010). The challenges and promise of research on classroom goal structures. In J. Meece & J. Eccles (Eds.), Handbook of research on schools, schooling and human development (pp. 92-108). Lawrence Erlbaum.
  • Ünal, F., Bursalı, H. (2013). Türkçe Öğretmenlerinin Motivasyon Faktörlerine İlişkin Görüşleri. Middle Eastern & African Journal of Educational Research, Issue 5, 7-16.
  • Vallerand, R. J. (1997). Toward a hierarchical model of intrinsic and extrinsic motivation. In M. P. Zanna (Ed.), Advances in experimental social psychology (Vol. 29, pp. 271-360). San Diego, CA: Academic.
  • Van Boxtel, H. W., & Mönks, F. J. (1992). General, social, and academic self-concepts of gifted adolescents. Journal of youth and adolescence, 21(2), 169-186.
  • Webb, J., Gore, J. L., Amend, E. R. & DeVries, A. R. (2016). Üstun Yetenekli Cocuklar Uzmanlar ve Aileler Icin El Kitabi [Handicapped Children for Experts and Families]. (B. Uyaroglu & B. Bulbun Akti, Trans.) Ankara: Ani.
  • Weiner, B. (1992). Human motivation: metaphors, theories and research. Newbury Park, CA: Sage.
  • Whitmore, J. R. (1985). Underachieving Gifted Students. ERIC Digest. http://eric.ed.gov/?id=ED262526
  • Wigfield, A., & Cambria, J. (2010). Students’ achievement values, goal orientations, and interest: Definitions, development, and relations to achievement outcomes. Developmental Review, 30(1), 1-35. https://doi.org/10.1016/j.dr.2009.12.001
  • Winner, E. (1996). Gifted children: Myths and realities. New York: Basic Books. Yaman, Y., & Oğurlu, Ü. (2014). Üstün yetenekli öğrencilerde beklenmedik düşük akademik başarı. Hayef Journal of Education, 11(2), 1-21.
  • Ziegler, A., Stoeger, H., Vialle, W., & Wimmer, B. (2012). Diagnosis of self-regulated learning profiles. Australian Journal of Gifted Education, 21 (2), 62-74.
  • Ziegler, A., Ziegler, A., & Stoeger, H. (2012). Shortcomings of the IQ-based construct of underachievement. Roeper Review, 34(2), 123-132.
  • Ziolkowski, N., Kitto, S. C., Jeong, D., Zuccaro, J., Adams-Webber, T., Miroshnychenko, A., & Fish, J. S. (2019). Psychosocial and quality of life impact of scars in the surgical, traumatic and burn populations: A scoping review protocol. BMJ Open, 9(6), Article e021289.
Toplam 97 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Özel Eğitim ve Engelli Eğitimi
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Ayşe Gönültaş Bu kişi benim 0000-0003-4354-1723

Serap Emir Bu kişi benim 0000-0002-4837-9959

Yayımlanma Tarihi 2 Mart 2022
Gönderilme Tarihi 14 Temmuz 2021
Yayımlandığı Sayı Yıl 2022 Cilt: 2 Sayı: 3

Kaynak Göster

APA Gönültaş, A., & Emir, S. (2022). ÖZEL YETENEKLİ ÖĞRENCİLERDE BEKLENMEDİK BAŞARISIZLIK VE OLASI NEDENLERİ. Milli Eğitim Özel Eğitim Ve Rehberlik Dergisi, 2(3), 177-211.