Boron presents in IIIA group of periodic table and has high ionization capacity. Therefore it is classified as a metalloid. Average boron concentration in earth's crust is 10 mg/kg. It presents in the environment as a salts of Ca, Na, and Mg. Boron reserves having high concentration and economical extent are found mostly in Turkey and in arid, volcanic and high hydrothermal activity regions of U.S. as compounds of boron attached to oxygen. Boron is an essential micronutrient for plants, although it may be toxic at higher levels. The range in which it is converted from a nutrient to a contaminant is quite narrow. Boron presents in water environment as a boric acid and rarely borate salts. The main boron sources, whose presence is detected in surface waters, are urban wastes and industrial wastes, which can come from a wide range of different activities as well as several chemical products used in agriculture. In Turkey, the most pollutant toxic element in drinking and irrigation water is boron. Therefore boron removal is very important in terms of human health and agricultural products in high quality. Mainly boron removal methods from drinking water and irrigation water are ion exchange, ultrafiltration, reverse osmosis, and adsorption.
Periyodik cetvelin 3A grubunda yer alan bor yüksek iyonlaşma potansiyeline sahip olması nedeniyle yarı metal olarak kabul edilir. Yerkabuğundaki ortalama bor konsantrasyonu 10 mg/kg'dır. Bor doğada Ca, Na ve Mg'un tuzları şeklinde bulunur. Yüksek konsantrasyonlarda ve ekonomik boyutlardaki bor yatakları; borun oksijen ile bağlanmış bileşikleri şeklinde daha çok Türkiye ve ABD'nin kurak, volkanik ve hidrotermal aktivitesi olan bölgelerinde bulunmaktadır. Bor, bitkiler için gerekli bir mikro besin elementi olmanın yanı sıra, gerekli tüm besin elementleri içerisinde, eksiklik belirtilerine neden olan miktarı ile toksik etki yapan miktarı, birbirine çok yakın olan tek elementtir. Bor su ortamında genellikle borik asit ve kısmen de borat tuzları formlarında bulunmaktadır. Pek çok endüstride kullanım alanı bulan bor bileşiklerinin endüstriyel gelişmelere bağlı olarak yüzeysel sularda bulunan konsantrasyonu artış göstermektedir. Yüzeysel sularda bulunan bor aynı zamanda evsel atıksulardan da kaynaklanmaktadır. Türkiye'de içme ve sulama sularını en çok kirleten toksik elementlerin başında bor gelmektedir. Bu nedenle bor giderimi hem insan sağlığı açısından hem de sağlıklı tarım ürünü yetiştirilebilmesi açısından oldukça önemlidir. Sulardan bor giderimi için uygulanan temel yöntemler arasında iyon değişimi, ultrafiltrasyon, ters osmoz ve adsorbsiyon gelmektedir.
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Bölüm | Makale |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 1 Mart 2014 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2014 Cilt: 20 Sayı: 3 |