Tünel kalıp sistemi kullanılan betonarme yüksek yapılarda, yükseklik ve kat alanı ile maliyet arasındaki ilişki

Yıl 2016, Cilt: 22 Sayı: 6, 418 - 426, 20.12.2016

Enver Burak Türkel , Esin Ergen

Öz

Bu
çalışmanın amacı, yüksek yapılarda birim maliyet (brüt inşaat alanına düşen
maliyet) ile bina yüksekliği arasındaki ilişkiyi tanımlamak ve aynı zamanda kat
taban alanının bu ilişkiyi nasıl etkilediğini belirlemektir. Literatürde bu
konuda yapılmış çalışmaların kısıtlı olduğu görülmektedir ve bu çalışmaların
birçoğu yükseklik maliyet ilişkisini iş grupları ile iş kalemleri bazında
detaylı şekilde incelememişlerdir. Bu çalışmada İstanbul’da 2006 ile 2013
yılları arasında tünel kalıp ile betonarmesi yapılmış, yükseklikleri 25 metre
ile 142 metre arasında değişen 65 adet binanın maliyet verisi incelenerek
yükseklik ile birim maliyet arasındaki ilişki analiz edilmiştir. Elde edilen
sonuçlar, toplam maliyet, iş grupları bazında maliyet (ör. kaba inşaat işleri)
ve iş kalemleri bazında maliyet (ör. beton işleri) değerlerinin bina yüksekliği
ile nasıl değiştiğini göstermektedir. Çalışmada elde edilen yükseklik ile birim
maliyet arasındaki ilişki eğrisi daha önceki çalışmalara benzer olarak U
şeklinde bir değişim göstermekte ve ancak dönüm noktası yaklaşık 65 m’de
gözlemlenmektedir. Bu çalışmanın, yükseklik ile maliyet ilişkisinin tespit
edilmesi dışında diğer bir önemli katkısı da, kat taban alanının bu ilişki
üzerine etkisinin belirlenmesidir. Küçük ve büyük kat alanına sahip binalarda
yükseklik ile maliyet ilişkisinin yine U şeklinde olduğu, orta büyüklükte kat
alanına sahip binalarda birim maliyetin yüksekliğin artması ile arttığı tespit
edilmiştir. Bulgular ayrıca, orta büyüklükte kat alanına sahip binaların birim
maliyetlerinin, aynı yükseklikte fakat daha büyük kat alanına sahip binalardan
daha düşük olduğunu göstermektedir. Çalışmadan elde edilen bulgular,
akademisyenler, mühendis ve mimarlar ile profesyonellerin
maliyet-yükseklik-taban alanı arasındaki ilişkiyi daha iyi etüt etmesine ve
maliyet ile ilgili kararların, özellikle bina yüksekliğinin sınırlanmadığı
bölgelerde, bina yüksekliğine ve kat alanına bağlı olarak daha etkin bir
şekilde verilmesine yardımcı olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Maliyet analizi, Yükseklik ve maliyet ilişkisi, Yüksek yapılar, Kat taban alanı, Tünel kalıp

Kaynakça

• Ferry DJ. Cost Planning of Buildings. 2nd ed. United Kingdom, London, Crosby Lockwood & Son Ltd, 1970.
• Tregenza P. “Association between building height and cost”. Architects Journal Information Library, 1031-1032, 1972.
• Bathurst PE, Butler DA. Building Cost Control Techniques and Economics. United Kingdom, London, William Heinemann Ltd, 1980.
• Ferry DJ, Brandon PS. Cost Planning of Buildings. 5th ed. United Kingdom, London, Collins Professional and Technical Books, 1984.
• Seeley IH. Building Economics. 4th ed. New York, USA, Palgrave, 1996.
• Tan W. “Construction cost and building height”. Construction Management and Economics, 17, 129-132, 1999.
• Ashworth A. Cost Studies of Buildings. 5th ed. New York, USA, Pearson Education Ltd, 2010.
• Kirkham R. Ferry and Brandon's Cost Planning of Buildings, 8th. ed. Oxford, United Kingdom, Blackwell Publishing, 2007.
• Chau KW, Wong SK, Yau Y, Yeung AKC. “Determining optimal building height”. Urban Studies, 44(3), 591-607, 2007.
• Steyert RD. The Economics of High-Rise Apartment Building of Alternate Design Configuration, New York, USA, Construction Research Council, 1972.
• Flanagan R, Norman G. The Relationship Between Construction Price and Height, Chartered Surveyor B and QS Quarterly, Summer: 6971, 1978.
• Newton S. Cost Modeling: A Tentative Specification, Building Cost Techniques: New Directions, P. S. Brandon, E & FN Son, London, 1982.
• Çıracı M. Konutlarda Maliyet Tahmini İçin Bir Model. Ankara, Türkiye, TC. Başbakanlık Toplu Konut İdaresi Başkanlığı, 1996.
• Picken DH, Ilozor BD. “Height and construction costs of buildings in Hong Kong”. Construction Management and Economics, 21, 107-111, 2003.
• Blackman IQ, Picken DH. “Height and construction costs of residential high-rise buildings in Shanghai”. Journal of Construction Engineering and Management, 136(11), 1169-1180, 2010.
• Emporis. “High-rise Building Standards (ESN 18727)”. https://www.emporis.com/building/standard/3/high-rise-building (01.07.2015).
• Council on Tall Buildings and Urban Habitat (CTBUH). “CTBUH Height Criteria”. http://www.ctbuh.org/TallBuildings/HeightStatistics/Criteria/tabid/446/language/en-US/Default.aspx (01.07.2015).
• Warszawski A. “Analysis of costs and benefits of tall buildings”. Journal of Construction Engineering and Management, 129, 4(421), 2003.
• De Jong P, Wamelink H. “Building cost and eco-cost aspects of tall buildings” CTBUH 8th World Congress, Dubai, 3-5 March 2008.
• Lowe DJ, Emsley MW, Harding A. “Predicting construction cost using multiple regression techniques”. Journal of Construction Enginnering and Management, 132, 7(750), 2006.
• Bennett J. Cost Planning and Computers, Building cost Techniques: New directions, P. S. Brandon, E & FN Son, London, 1982.
• İstanbul Büyükşehir Belediyesi. “İstanbul İmar Yönetmeliği-2007”. http://www.ibb.gov.tr/tr- TR/kurumsal/Birimler/ImarMd/ Documents/imar_yonetmelik.pdf (01.07.2015).
• Freund JE, Walpole RE. Mathematical Statistics, Englewood Cliffs. New Jersey, USA, Prentice-Hall, 1987.
• TC. Çevre ve Şehircilik Bakanlığ, “Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik-2007”. http://mevzuat.basbakanlik.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=3.5.200712937&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=B%C4%B0NALARIN%20YANGINDAN%20KORUNMASI%20HAKKINDA%20Y%C3%96NETMEL%C4%B0K