Işıksız kavşaklardaki anayol araç gecikmelerinin irdelenmesi

Yıl 2018, Cilt: 24 Sayı: 6, 1093 - 1099, 18.12.2018

Süheyla Pelin Çalışkanelli , Serhan Tanyel

Öz

Denetimsiz
kavşaklardaki araç hareketleri ile ilgili genel kabul, anayol akımı içindeki
araçların mutlak önceliğe sahip olmasıdır. Ancak gerçek trafik koşulları
altında bu durum her zaman mümkün olmayabilir. Yapılan çalışmalar, yanyolda
bekleyen sürücülerin, bekleme süresi uzadıkça kavşağa girişte kural dışı
davranışlar sergileyebildiklerini göstermektedir. Bu durumda anayolda hareket
eden sürücüler, yavaşlayarak veya durarak olası bir kazayı engellemeye
çalışacaklardır. “Ters öncelik” veya “aralık zorlama” olarak ta adlandırılan bu
durum anayol akımındaki araçların gecikmelerine sebep olmaktadır. Çalışmada
anayol akımındaki araçların gecikmesine sebep olan koşullar incelenmiş ve AIMSUM
benzetim programı yardımıyla bir “T” kavşakta DUR, YOL VER ve KONTROLSÜZ
denetim koşulları için anayol araçlarının gecikmelerini hesaplayan bağıntılar
önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Işıksız kavşaklar, Kapasite, Gecikme, Ters öncelik

Investigation of major stream delays at unsignalized intersections

Öz

The
general acceptance of vehicle movements at unsignalized intersections is that
vehicles in the major stream have absolute priority. However, under real
traffic conditions this may not always be possible. Studies show that drivers
waiting on the minor road approach can exhibit irregular behaviors when
entering the intersection. In this case the drivers on the main road will try
to prevent a possible accident by stopping or slowing down. This is referred to
as "reverse priority" or "gap forcing " which causes delays
in vehicles in the major stream. In the study, the conditions which causes
delay to vehicles in the mainstream is investigated by using AIMSUN simulation
program and new functions for stop-controlled, yield-controlled and
uncontrolled intersections which can be used in calculation major stream delays
are suggested.

Anahtar Kelimeler

Unsignalized intersections, Capacity, Delay, Reverse priortiy

Kaynakça

• Gedizlioğlu E. Denetimsiz Kavşaklarda Yanyol Sürücülerinin Davranışlarına Göre Pratik Kapasite Saptanması İçin Bir Yöntem. Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul, Türkiye, 1979.
• Transportation Research Board. Highway Capacity Manual. Washington DC, USA, 2000.
• Stover VG, Adkins WG, Goodknight JC. “Guidelines for Medial and Marginal Access Control on Major Roadways”. NCHRP Report 93, Transportation Research Board, National Research Council. Washington, DC, USA, 1970.
• Alexander MH. Development of An Economic Warrant for the Construction of Right-Turn Deceleration Lanes. Final Report. Purdue University. Lafayette, Indiana, USA, Joint Highway Research Project C-36-17HH, 1970.
• McShane WR. “Access Management and the Relation to Highway Capacity and Level of Service”. Technical Memorandum on Activity 4, Florida, USA, 1995.
• Bonneson JA. “Delay to major street through vehicles due to right-turn activity”. Transportation Research-A, 32(2), 139-148, 1998.
• Akgüngör AP, Demirel A, Doğan E, Gürbüz T. “Sağa dönen taşıt trafiğinin anayol üzerinde sebep olduğu gecikme ve yakıt tüketimi için yeni bir model önerisi”. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 10(3), 398-403, 2006.
• Bonneson JA, McCoy PT. “Capacity and Operational Effects of Midblock Left-Turn Lanes”. National Cooperative Highway Research Program, USA, Report 395, 1997.
• Bonneson JA, Fitts JW. “Delay to major street through vehicles at two-way stop-controlled ıntersections”. Transportation Research Part A, 33 (3/4), 237-253, 1999.
• Troutbeck R. “Unsignalized intersections and roundabouts in Australia: recent developments”. Intersections Without Traffic Signals II, Bochum, Germany, 18-19 July 1991.
• Troutbeck R. “The capacity of a limited priority merge”. Queensland University of Technology, School of Civil Engineering, Brisbane, Australia, Physical Infrastructure Centre Research Report 98-4, 1998.
• Troutbeck R, Kako S. “Limited priority merge at unsignalized ıntersections”. Transportation Research Part A, 33(3/4), 291-304, 1999.
• Bunker J, Troutbeck R. “Prediction of minor stream delays at a limited priority freeway merge”. Transportation Research Part B: Methodological, 37(8), 719-735, 2003.
• Luttinen RT. “Capacity and level of service at finnish unsignalized ıntersections”. Finnish Road Administration. Helsinki, Finland, Finnra Reports 1, 2004.
• Ma D, Ma X, Jen S, Sun F, Wang D. “Estimation of major stream delays with a limited priority merge”. Canadian Journal of Civil Engineering, 40(12), 1227-1233, 2013.
• Gedizlioğlu E, Yayla Y. “Kontrolsüz eşdüzey kavşaklarda giriş aralığı kavramı". Türkiye İnşaat Mühendisliği 7. Teknik Kongresi, Ankara, Türkiye, 25-27 Ekim 1978.
• Tanyel S, Yayla N. “Yuvarlakada kavşakların kapasiteleri üzerine bir tartışma”. Teknik Dergi-İMO, 21(1), 4935-4958, 2010.
• Yekhshatyan L, Schnell T. “Turn lane lengths for various speed roads and evaluation of determining criteria”. Minnesota Department of Transportation, USA, Report No. MN/RC 2008-14, 2008.