Denizli Havzası’nda bulunan Kuvaterner yaşlı omurgalı (memeli) fosil bulguları ve önemi

Yıl 2018, Cilt: 24 Sayı: 6, 1188 - 1191, 18.12.2018

Hüseyin Erten

Öz

Denizli
havzası batı Anadolu’da yer alır ve erken orta Miyosen-Kuvaterner yaşlı karasal
tortulları barındırır. Bu karasal tortullarda pek çok memeli fosil lokalitesi
bulunmuştur. Özellikle Kuvaterner devrinde bulunan küçük-büyük memeli
fosilleri, cins ve tür açısından oldukça zengindir ve çoğunlukla Anadolu’daki
ilk bulgulardır. Bu fosil gruplarından küçük memeli olanları Tosunlar
Formasyonun taban bölümündeki akarsu tortullarında bulunmuştur (Gökpınar
lokalitesi). Büyük omurgalı (memeli) olanlar ise yine Tosunlar Formasyonu
içerisinde yer alan ve mermercilik alanında kullanılan travertenlerin farklı
seviyelerinde bulunmuştur. Yeni cins ve türlerinde bulunduğu bu fosi grupları
Anadolu’nun Kuvaterner dönemi paleofaunasının belirlenmesinde önemli bir rol
oynamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Denizli havzası, Kuvaterner, Memeli

Quaternary vertebrate (Mammals) fossil findings from the Denizli basin and their significance

Öz

The
Denizli Basin is located in the Western Anatolia and it includes early-middle
Miocene-Quaternary terrestrial sediments. Several mammal fossil localities were
found in these terrestrial sediments. Especially, small-large mammal fossils
from Quaternary period are considersbly rich in terms of genus and species and
they are mostly the first findings in Anatolia. Micro mammal fossils have been
identified in the fluvial sediments in the lower levels of Tosunlar Formation
(Gökpınar locality). However, large vertebrate (mammals) fossils have been
obtained from different levels of travertines in the Tosunlar Formation used in
marble industry. These fossil groups, which include new genus and species, have
a significant role in the identification of the paleofauna of Anatolia in
Quaternary period.

Anahtar Kelimeler

Denizli basin, Quaternary, Mammals

Kaynakça

• Westaway R. “Neogene evolution of the Denizli region of western Turkey”. The Journal of Structural Geology, 15(1), 37-53, 1993.
• Koçyiğit A. “The Denizli graben-horst system and the eastern limit of western Anatolian continental extension: basin-fill, structure, deformational mode, throw amount and episodic evolutionary history, SW Turkey”. Geodinamica Acta, 18(3/4), 167-208, 2005.
• Şimşek Ş. “Denizli-Kızıldere-Tekkehamam-Tosunlar-Buldan-Yenice Alanının Jeolojisi ve Jeotermal Enerji Olanakları”. Maden Tetkik Arama Raporu, Ankara, Türkiye, 7846, 85, 1984.
• Erten H. Denizli karasal Neojen-Kuvaterner Havzasının (Güneybatı Türkiye) Küçük Memeli Fosilleri ile Biyokronolojik İncelemesi. Doktora Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta, Türkiye, 2014.
• Erten H, Sen S, Görmüs M. “Middle and late Miocene Cricetidae (Rodentia, Mammalia) from Denizli Basin (south-western Turkey) and a new species of Megacricetodon”. Journal of Paleontology, 88(3), 504-518, 2014.
• Erten H, Sen S, Sagular EK. “Miocene and early Pleistocene rodents (Mammalia) from Denizli Basin (Southwestern Turkey) and a new species of fossil Mus”. Journal of Vertebrate Paleontology, 36(1), 1-15, 2016.
• Erten H. “A new genus and species of Muridae (Rodentia) from the quaternary deposits of the Denizli basin, South-Western Turkey”. Palaeontologia Electronica, 20(1), 1-7, 2017.
• Pandolfi L, Erten H. “Stephanorhinus hundsheimensis (Mammalia, Rhinocerotidae) from the late Early Pleistocene of the Denizli basin (Anatolia)”. Geobios, 50(1), 65-73, 2017.
• Ünay E, de Bruijn H. “The small mammals from the plio-pleistocene of Anatolia”. Mededelingen Nederlands Instituut voor Toegepaste Geowetenschappen, 60, 431-465, 1998.
• Şen Ş, Bonis L, Dalfes N, Geraads D, Jaeger JJ, Mazin JM. “First dicovery of a Pleistocene mammal fauna from a fissure filling in Central Anatolia”. Comptes-Rendus de l'Academie des Sciences, 313, 127-132, 1991.
• Sen S, Sarıca N. “Middle-Late miocene spalacidae (Mammalia) from Western Anatolia and the phylogeny of the family”. Bulletin of the Earth Sciences, 32, 21-50, 2011.
• Topachevski VO. “Fauna of the USSR: Mammals, molerats, Spalacidae”. Akademia Nauk, 99, 1-2471, 1969.
• Erten H. ‘’Early Pleistocene Aged Locality Spalax denizliensis n. sp., (Spalacidae, Rodentia) Denizli Basin (Southwestern Turkey)”. Turkish Jounal of Zoology, 42, 62-67, 2018.
• Boulbes N, Mayda S, Titov VV, Alçiçek MC. “Les grands mammifères pléistocènes des travertins du Bassin de Denizli, Sud-ouest de l’Anatolie, Turquie”. Anthropologie, 118, 44-73, 2014.
• Erten H, Sen S, Özkul M. “Pleistocene mammals from travertine deposits of the Denizli Basin (SW Turkey)”. Annales de Paléontologie,91(3), 267-278, 2005.