Büyük Menderes Nehri'nde polisiklik aromatik hidrokarbon (PAH) kirliliğinin değerlendirilmesi

Yıl 2019, Cilt: 25 Sayı: 8, 938 - 944, 31.12.2019

Serkan Eker , Ebru Çokay , İlgi Karapınar , Dilek Ersöz

Öz

Polisiklik aromatik hidrokarbonlar (PAH'lar) çevrede birikme eğilimi göstermesi nedeniyle çevre kirliliğine neden olurlar ve biyolojik dengeyi önemli ölçüde etkilerler. Doğa, sucul yaşam ve insan üzerindeki olumsuz etkilerinden dolayı, PAH'lar, yüzey suyu kütlelerinde izlenmesi gereken önemli kirleticilerden biri olarak kabul edilir. Bu nedenle, Türkiye Cumhuriyeti, Tarım ve Orman Bakanlığı'nın ulusal spesifik kirletici listesinde ve 2000/60 / EC ve 2013/39 / EU sayılı AB Su Çerçeve Direktifi'nde (SÇD) belirtilen öncelikli maddeler listesinde listelenmiştir. Antrasen, Benzo [a] piren, Benzo [b] floranten, Benzo [ghi] perilen, Benzo [k] floranten, Floranten, Indeno [1,2,3-cd] piren, Naftalin, SÇD öncelikli maddeler listesinde yer alan PAH'lardır. Ayrıca, 1-Metilnaftalin, Asenaften, Asenaftilen, Krisen, Floren, Perilen, Fenantren, Piren Bakanlığın ulusal listesinde belirtilen çevresel kalite standartlarına sahip diğer PAH'lardır. Söz konusu PAH'lar Büyük Menderes Havzası'nda 15 göl, 2 geçiş suyu, 4 kıyı ve 26 nehir suyu istasyonunda 12 ay boyunca izlenmiştir. Sonuçlar, nehir havzasında tespit edilen PAH'lar için İzin Verilen Maksimum Konsantrasyon Çevre Kalite Standartları (MAC-EQS) ve Su Çerçeve Direktifi veya Ulusal Yönetmelikte verilen Yıllık Ortalama Konsantrasyon Çevre Kalite Standartları (AA-EQS) açısından değerlendirilmiştir. Değerlendirmeler sonucunda, Benzo [k] floranten, Benzo [ghi] perilen ve Floranten maddelerinin havza boyunca izlenmesi gereken önemli maddeler olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Polisiklik aromatik hidrokarbonlar, PAH, Su çerçeve direktifi, Büyük Menderes Nehri

Evaluation of polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) pollution in Büyük Menderes River

Öz

Polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) tend to accumulate in the environment, causing environmental pollution through which they significantly affect the biological equilibrium in nature. Due to their adverse effect on nature, aquatic life and human, PAHs are considered as one of the significant pollutants that should be monitored in surface water bodies. Therefore, they have been listed in the national specific pollutant list of Republic of Turkey, Ministry of Agriculture and Forestry and in the priority substances list specified in EU Water Frame Directive (WFD) of 2000/60/EC and 2013/39/EU. Anthracene, Benzo[a]pyrene, Benzo[b]fluoranthene, Benzo[ghi]perylene, Benzo[k]fluoranthene, Fluoranthene, Indeno [1,2,3-cd] pyrene, Naphthalene are the PAHs in the priority substances list of WFD. Additionally, 1-Methylnaphthalene, Acenaphthene, Acenaphthylene, Chrysene, Fluorene, Perylene, Phenanthrene, Pyrene are other PAHs with environmental quality standards specified in the national list of the Ministry. The mentioned PAHs were monitored for 12 months in 15 lakes, 2 transition water, 4 coastal and 26 river water stations in Büyük Menderes River Basin. The results were evaluated for the detected PAHs in the river basin with regard to Maximum Allowable Concentration Environmental Quality Standards (MAC-EQS) and the Annual Average Concentration Environmental Quality Standards (AA-EQS) given either in Water Framework Directive or in National Regulation of the Ministry. As a result of the evaluation, benzo[k]fluoranthene, benzo[ghi]perylene, pyrene and fluoranthene substances were found to be important substances to be monitored throughout the basin.

Anahtar Kelimeler

Polycyclic aromatic hydrocarbons, PAHs, Water framework directive, Büyük Menderes River

Kaynakça

• Kim K-H, Jahan S, Kabir E, Brown RJC. “A review of airborne polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) and their human health effects”. Environment International, 60, 71–80, 2013.
• Countway RE, Dickhut RM, Canuel EA. “Polycyclic aromatic hydrocarbon (PAH) distributions and associations with organic matter in surface waters of the York River, VA Estuary”. Organic Geochemistry, 34(2), 209–224, 2003.
• Nagy P, Fekete J, Sharma VK. “Polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) in surface waters of Ráckevei-Soroksári Danube Branch, Hungary”. Journal of Environmental Science and Health, Part A, 42(3), 231–240, 2007.
• Díaz-González M, Gutiérrez-Capitán M, Niu P, Baldi A, Jiménez-Jorquera C, Fernández-Sánchez C. “Electrochemical devices for the detection of priority pollutants listed in the EU water framework directive”. TrAC Trends in Analytical Chemistry, 77, 186–202, 2016.
• Mancini L. Fidente RM. “The Water Framework Directive 2000/60/EU: State of the Art of the European Legislation”. Reports ISTISAN – National Institute of Health, 2007.
• Turan F, Ulku G. “Monitoring water quality parameters and pollution discharge loads of Gökpinar and Çürüksu Creeks, Denizli, Turkey” Pamukkale University Journal of Engineering Sciences, 19(3), 133-144, 2013.
• Kameda T. “Atmospheric chemistry of polycyclic aromatic hydrocarbons and related compounds”. Journal of Health Science, 57(6), 504–511, 2011.