Analitik hiyerarşi prosesi ve hedef programlama ile bir üniversite kütüphanesindeki kısmi zamanlı personellerin çizelgelenmesi

Yıl 2021, Cilt: 27 Sayı: 1, 1 - 12, 08.02.2021

Aliye Ayça Supçiller Pınar Erbilek

Öz

Personel çizelgeleme, müşteri beklentilerinin sağlanmasında ve işgücü gereksiniminin gerektiği gibi planlanmasında oldukça önemlidir. Vardiyalı olarak çalışan personellerin verilen hizmeti çok iyi bir şekilde yerine getirmesi için günlük çalıştıkları vardiyaların düzenli ve sistemli bir biçimde planlanması gerekmektedir. Bu çalışmada bir üniversite merkez kütüphanesinde kısmi zamanlı çalışan 42 öğrencinin haftalık vardiya düzeninin belirlenmesi problemi ele alınmıştır. Öğrencilerin haftalık ders programları da dikkate alınarak, uygun gün ve vardiyalara atamalarının yapılabilmesi için hedef programlama ve Analitik Hiyerarşi Prosesi yöntemleri kullanılmıştır. Problemin çözümü için GAMS 23.5 programı ile ağırlıklı hedef programlama modeli oluşturularak, istenen hedef ve kısıtları sağlayan bir çizelge elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Hedef programlama, Analitik hiyerarşi prosesi, Personel çizelgeleme, Vardiya çizelgeleme, Kısmi zamanlı çalışan

Kaynakça

• [1] Topaloğlu S, Özkarahan I. “An implicit goal programming model for the tour scheduling problem considering the employee work preferences”. Annals of Operations Resarch, 128(1-4), 135-158, 2004.
• [2] Bergh JV, Beliën J, Bruecker PD, Demeulemeester E, Boeck LD. “Personnel scheduling: A literature review”. European Journal of Operational Research, 226(3), 367-385, 2013.
• [3] Mendoza GA, Prabhu R. “Multiple criteria decision making approaches to assessing forest sustainability using criteria and indicators: A case Study”. Forest Ecology and Management, 131(1-3), 107-126, 2000.
• [4] Greene R, Devillers R, Luther JE, Eddy BG. “GIS-based multiple-criteria decision analysis”. Geography Compass, 5(6), 412-432, 2011.
• [5] Ahern A, Anandarajah G. “Railway projects prioritisation for investment: Application of goal programming”. Transport Policy, 14(1), 70-80, 2006.
• [6] Saaty TL. The analytic Hierarcy Process. New York, USA, McGraw-Hill, 1980.
• [7] Arthur JL, Ravindran A. “A multiple objective nurse scheduling model”. AIIE Transactions, 13(1), 55-60, 1981.
• [8] Chen JG, Yeung TW. “Hybrid expert system approach to nurse scheduling”. Computers in Nursing, 11(4), 183-90, 1993.
• [9] Berrada I, Ferland JA, Michelon P. “A multi-objective approach to nurse scheduling with both hard and soft constraints”. Socio-Economic Planning Sciences, 30(3), 183-193, 1996.
• [10] Azaiez MN, Al-Sharif SS. "A 0-1 goal programming model for nurse scheduling". Computers and Operations Research, 32(3), 491-507, 2005.
• [11] Jenal R, İsmail WR, Yeun LC, Oughalime A. “A cyclical nurse schedule using goal programming”. ITB Journal of Science, 43(3), 151-164, 2011.
• [12] Li J, Burke ES, Curtois T, Petrovic S, Qu R. “The falling tide algorithm: A new multi objective approach for complex workforce scheduling”. Omega, 40(3), 283-293, 2012.
• [13] Bağ N, Özdemir NM, Eren T. “0-1 Hedef programlama ve ANP yöntemi ile hemşire çizelgeleme problemi çözümü". International Journal of Engineering Research and Development, 4(1), 2-6, 2012.
• [14] Atmaca E, Pehlivan C, Aydoğdu B, Yakıcı M. “Hemşire çizelgeleme problemi ve uygulaması”. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 28(4), 351-358, 2012.
• [15] Wang SP, Hsieh YS, Zhuang ZY. “Solving an outpatient nurse scheduling problem by binary goal programming”. Journal of Industrial and Production Engineering, 31(1), 41-50, 2014.
• [16] Agyei W, Obeng-Denteh W, Andaam EA. “Modeling nurse scheduling problem using 0-1 goal programming: A case study of tafo hospital, Sumasi-Ghana”. International Journal of Scientific and Technology Resarch, 4(3), 5-10, 2015.
• [17] Elomri A, Elthlatiny S, Mohamed ZS. “A goal programming model for fairly scheduling medicine residents”. International Journal of Supply Chain Management, 4(2), 6-10, 2015.
• [18] Sulak H, Bayhan M. “A model suggestion and an application for nurse scheduling problem”. Journal of Resarch in Business, Economics and Management, 5(5), 755-760, 2016.
• [19] Varlı E, Eren T. “Hemşire çizelgeleme problemi ve hastanede bir uygulama”. Journal of Engineering and Science, 5(1), 34-40, 2017.
• [20] Varlı E, Ergişi B, Eren T. “Özel kısıtlı hemşire çizelgeleme problemi: Hedef programlama yaklaşımı”. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 49, 189-206, 2017.
• [21] Aktürk MS, Varlı E, Eren T. “Tam gün vardiyalı ve özel izin istekli hemşire çizelgeleme probleminin hedef Programlama ile çözümü”. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 1-16 2017.
• [22] Uslu B, Bedir N, Gür Ş, Eren T. “0-1 Hedef programlama yöntemi kullanılarak hemşire çizelgeleme probleminin çözümü”. Sağlık Akademisi Kastamonu, 3(3), 1-23, 2018.
• [23] Taylor PE, Huxley, SJ. “A break from tradition for the San Francisco police: Patrol officer scheduling using an optimization based decision support system”. Franz Edelman Award Papers, 19(1), 4-24, 1989.
• [24] Todovic D, Makajic-Nikolic D, Sostic-Stankovic, M, Martic M. “Police officer scheduling using goal programming”. Policing: An International Journal, 38(2), 295-313, 2015.
• [25] Chu SCK. “Generating, scheduling and rostering of shift crew-duties: Applications at the Hong Kong International Airport”. European Journal of Operational Resarch, 177(3), 1764-1778, 2007.
• [26] Chu SCK, Zhu M. (2008), “Data and GP modeling framework for manpower planning the case of fixed-lenght duties”. 2008 International Conference on Industrial Engineering and Engineering Management, Singaore, 08-11 December 2008.
• [27] Orhan İ, Sapanoğlu M, Karakoç TH. “Hedef programlama ile bütünleşik uçak rotalama ve bakım çizelgeleme”. Gazi Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Dergisi, 27(1), 11-26, 2012.
• [28] Sungur B. "Bir güzellik salonunun tur çizelgeleme problemi için karma tam sayılı hedef programlama modelinin geliştirilmesi". İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 37(1), 49-64, 2008.
• [29] Lin HT, Chen YT, Chou TY, Liao YC. “Crew rostering with multiple goals: An empirical study”. Computers and Industrial Engineering, 63(2), 483-493, 2012.
• [30] Bektur G, Hasgül S. "Kıdem seviyelerine göre işgücü çizelgeleme problemi: Hizmet sektöründe bir uygulama". Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari ve Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(2), 385-402, 2013.
• [31] Aly M, Louly O. “A goal programming model for staff scheduling at a telecommunications center”. Journal of Mathematical Modelling and Algorithms in Operations Resarch, 12(2), 167-178, 2013.
• [32] Labidi M, Mrad M, Gharbi A, Louly MA. “Scheduling IT Staff at a Bank: A Mathematical Programming Approach”. Hindawi Publishing Corpation The Scientific World Journal, 10, 1-10, 2014.
• [33] Ünal FM, Eren T. “Hedef programlama ile nöbet çizelgeleme probleminin çözümü”. Academic Platform Journal of Engineering and Science, 4(1), 28-37, 2016.
• [34] Özder EH, Varlı E, Eren T. “Hedef programlama yaklaşımı ile temizlik personeli çizelgeleme problemi için bir model önerisi”. Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi, 7(2), 14-127, 2017.
• [35] Davras GM. “Konaklama işletmelerinde alternatif vardiya çizelgeleme modeli”. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(3), 471-489, 2017.
• [36] Yelek A, Demirel B, Alağaş HM, Eren T. “Kısmi zamanlı çalışan personellerin çizelgelenmesi: Kırıkkale Üniversitesi Merkez Kütüphanesi örneği”. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 313-330, 2018.
• [37] Ciritoğlu C, Akgün S, Varlı E, Eren T. "Kırıkkale Üniversitesi güvenlik görevlileri için vardiya çizelgeleme problemine bir çözüm önerisi”. Uluslararası Mühendislik Araştırma ve Geliştirme Dergisi, 9(2),1-23, 2017.
• [38] Demirel B, Yelek A, Alağaş HM, Eren T. “Ankaray güvenlik personelinin vardiya çizelgeleme probleminin hedef programlama yöntemi ile çözümü”. Demiryolu Mühendisliği Dergisi, 8(8), 1-17, 2018.
• [39] Özcan EC, Varlı E, Eren T. “Hidroelektrik santrallerde vardiya çizelgeleme problemleri için hedef programlama yaklaşımı”. Bilişim Teknolojisi Dergisi, 10(4), 363-370, 2017.
• [40] Özder EH, Özcan E, Eren T. “Staff task-based shift scheduling solution with an ANP and goal programming method in a natural gas combined cycle power plant”. Mathematics, 7(2), 1-26, 2019.
• [41] Topaloğlu Ş. “A multi-objective programming model for scheduling emergency medicine residents”. Computers and Industrial Engineering, 51(3), 375-388, 2006.
• [42] Güler MG. “A hierarchical goal programming model for scheduling the outpatient clinics”. Expert System with Applications, 40(12), 4906-4914, 2013.
• [43] Güler MG, İdin S, Güler EY. “A Goal Programming model for scheduling residents in an anesthesia and reanimation department”. Journal of Mathematical Modelling and Algorithms in Operations Resarch, 12(2), 167-178, 2013.
• [44] Ünal FM. Analitik Hiyerarşi Prosesi ve Hedef Programlama ile Nöbet Çizelgeleme Probleminin Çözümü. Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale Üniversitesi, Kırıkkale, Türkiye, 2015.
• [45] Chen PS, Lin YJ, Peng NC. “A two-stage method to determine the allocation and scheduling of medical staff in uncertain environments”. Computers and Industrial Engineering, 99, 174-18, 2016.
• [46] Bedir N, Eren T, Dizdar EN. “Ergonomik personel çizelgeleme ve perakende sektöründe bir uygulama”. Journal of Engineering Sciences and Design, 5(3), 657-674, 2017.
• [47] Aksakal E, Dağdeviren M. “Yetenek yönetimi temelli personel atama modeli ve çözüm önerisi”. Gazi Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Dergisi, 30(2), 249-262 2015.
• [48] Varlı E, Eren T. “Vardiya çizelgeleme problemi ve bir örnek uygulama”. Bilişim Teknolojileri Dergisi, 10(2), 185-197, 2016.
• [49] Türkoğlu SP. “Karar vermede hedef programlama yöntemi ve uygulamaları”. Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(2), 29-46, 2017.
• [50] Özcan U, Toklu B. “Multiple-criteria decision-making in two-sided assembly line balancing: A goal programming and a fuzzy goal programming models”. Computers ve Operations Resarch, 36(6), 1955-1965, 2009.
• [51] Sinha B, Sen N. “Goal programming approach to tea industry of Barak Valley of Assam.” Applied Mathematical Sciences, 5(29), 1409-1419, 2011.
• [52] Ignizio JP, Romero C. “Goal programming”. Encyclopedia of ınformation systems, 2, 489-500, 2003.
• [53] Tamiz M, Jones D, El-Darzi E. “A review of goal programming and its applications”. Annals of Operations Resarch, 58(1), 39-53, 1995.
• [54] Tamiz M, Jones D, Romero C. “Goal Programming for decision making: An overview of the current state-of-the-art”. European Journal of Opeational Resarch, 111(3), 569-581, 1998.
• [55] Jones DF, Tamiz M. Goal Programming in the Period 1990-2000. Editor: Gandibleux X. Multiple Criteria Optimization State of the Art Annotated Bibliographic Surveys, 129-170, Berlin, Germany, Springer, 2003.
• [56] Azmi R, Tamiz M. A Review of Goal Programming for Portfolio Selection. Editors: Jones M, Ries J. (Eds): New Developments in Multiple Objective and Goal Programming, Lecture Notes in Economics and Mathematical Systems 638, 15-34, Berlin, Germany, Springer, 2010.
• [57] Öztürk A. Yöneylem Araştırması. Bursa, Türkiye, Ekin Yayınevi, 2009.
• [58] Jones D, Tamiz M. Practical Goal Programming. New York, USA, Springer, 2010.
• [59] Charnes A, Cooper WW. “Goal programming and multiple objective optimizations”. European Journal of Operational Research, 1(1), 39-54, 1977.
• [60] Saaty TL, Niemira MP, “A framework for making a better decision”. Research Review, 13(1), 1-4, 2006.
• [61] Saaty TL. “How to make a decision: The analytic hierarchy process”. European Journal of Operations Research, 48(1), 9-26, 1989.
• [62] Özbek A. Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri ve Excel ile Çözümü. 1. Baskı, Ankara, Türkiye, Seçkin Yayıncılık, 2007.