Türkiye'de İşsizlik İle Geçim Sıkıntısı ve Ticari Başarısızlık Nedenli İntihar İlişkisi: Zaman Serisi Analizi

Yıl 2024, Cilt: 13 Sayı: 1, 16 - 28, 24.06.2024

Harun Barlas Gürsoy

Öz

İşsizlik ve intihar, toplumların sosyal ve psikolojik dinamiklerini etkileyen önemli iki değişkendir. İşsizlik, bireylerin maddi güvencesizlik, psikolojik stres ve toplumsal dışlanma gibi olumsuz sonuçlara yol açabilen karmaşık bir sorundur. İntihar ise dünya genelinde ciddi bir kamu sağlığı sorunu olarak kabul edilmektedir.
İşsizlik, kişinin finansal güvencesini kaybetmesine yol açarak intihar riskini artırabilir. İşsizlik, bireylerin özsaygısını ve özsaygısını azaltabilir ve bu da intihar düşüncelerinin oluşmasına yol açabilir. Ayrıca işsizlik, sosyal izolasyonu artırabilir ve sosyal destek sistemlerine erişimi sınırlayabilir, bu da intihar riskini artırabilir. İşsizlik ayrıca madde kötüye kullanımı ve psikiyatrik sorunlar gibi diğer risk faktörlerini tetikleyebilir.
Ancak işsizlik ve intihar arasındaki ilişki karmaşıktır ve birden çok faktör etkili olabilir. Toplumsal destek sistemlerinin kalitesi, işsizliğin süresi ve kişinin psikolojik direnci gibi faktörler, bu ilişkiyi etkileyebilir.
Çalışmada iki değişken arasındaki ilişki bir zaman serisi analizi ile incelenmiştir. 1974-2022 dönemi yıllık verileri Türkiye İstatistik Kurumu’ndan elde edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre işsizlik ile intihar arasında tek yönlü bir ilişki tespit edilmiştir ki bu işsizliğin intihara sebep olduğu şeklindedir. İntihar oranlarının ise işsizlik üzerinde bir etkisi bulunmamaktadır.

Anahtar Kelimeler

işsizlik, intihar, geçim sıkıntısı, ticari başarısızlık, zaman serisi analizi

Etik Beyan

Etik kurul kararı gerektirmemektedir.

The Relationshıp of Unemployment and Fınancial Hardship & Commercial Failure Leading to Suicide In Türkiye: Time Series Analysis

Öz

Unemployment and suicide appear as two important variables that affect the social and psychological dynamics of societies. Unemployment is a situation that causes individuals not only financial insecurity but also complex problems such as psychological stress and social exclusion. In this context, it is understood that not only economic solutions but also social and psychological supports play important role in the fight against unemployment. Suicide is considered a serious public health problem at the global level, and understanding the underlying causes of this problem is important to increase the welfare of societies.
In the study, data on the sum of unemployment and suicide rates due to financial difficulties and commercial failure were used. In the study, the relationship between these two variables was examined with a time series analysis. Annual data for the period 1974-2022 were obtained from the Turkish Statistical Institute. According to the results obtained, a one-way relationship between unemployment and suicide was determined, which means that unemployment causes suicide. Suicide rates do not have an effect on unemployment. These findings emphasize the importance of social support mechanisms and psychological assistance services in the fight against unemployment, while also revealing the necessity of eliminating deficiencies in these areas.

Anahtar Kelimeler

Unemployment, Suicide, Financial Hardship, Commercial Failure, Time Series Analysis

Kaynakça

• Aksu, L. (2018). İşsizlik, suç, boşanma, intihar oranları ile iktisadi büyüme ilişkisinin; nedensellik testleri ile analizi: Türkiye örneği. İktisat Politikası Araştırma Dergisi, 5(2),58-100.
• Andres, A. R. (2005). Income inequality, unemployment and suicide: A panel data analysis of 15 Europen Countries. Applied Economics,37, 439-451.
• Asaoğlu, M. (2007). Şanlıurfa’da intihar girişimlerinin ilişkili olduğu risk faktörleri. Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanlığı Psikiyatri Anabilim Dalı, Uzmanlık Tezi
• Ayas, S. (2016). İşsizlik ve Eğitim Seviyesinin İntihar Üzerindeki Etkisi: TÜİK Verileri Üzerine Ampirik Bir Çalışma . Yönetim Bilimleri Dergisi , 14 (28) , 101-119 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/comuybd/issue/43613/534074
• Azazi, H., & Ateş, S., (2022). Türkiye İçin Genel İşsizlik ve Genç İşsizlik Histerisinin Karşılaştırmalı Bir Analizi. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi , vol.17, no.1, 27-36.
• Azmak, A. (2006). Suicides in Trakya region, Turkey, from 1984 to 2004. Med Sci Law, 2006(1), 19-30.
• Bai, J. ve P. Perron (2003). Computation and Analysis of Multiple Structural Change Models. Journal of Applied Econometrics. (18), 1–22.
• Bayrak, S. (2017). İşsizliğin İntihar Üzerindeki Etkileri: Türkiye İçin Bir Nedensellik Analizi . Journal of Social Policy Conferences , , 125-141 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/iusskd/issue/36332/414305
• Box, G. E., Jenkins, G. M., & Reinsel, G. C. (2015), Time Series Analysis: Forecasting and Control”, Wiley
• Breuer, C. (2006). Unemployment and suicide mortality: Evidence from regional panel data in Europe, Health Economics, 24(8), 936-950
• Chatfield, C. (2004), “The Analysis of Time Series: An Introduction”, CRC Press.
• Coşgun, Ş. N. & Erdayı, A. U. (2023). Türkiye’de İşsizlik ve Sosyal Dışlanma İlişkisi: Yozgat İlinde Bir Alan Araştırması . Alanya Akademik Bakış , 7 (1) , 581-598 . DOI: 10.29023/alanyaakademik.1224625
• Dickey, D. A. ve Fuller W. A. (1979), “Distribution of the Estimators for Autoregressive Series with a Unit Root”, Journal of the American Statistical Association, 74:. 427-431.
• Dilber, T. & Uysal, D. (2020). İşsizlik ve İntihar Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi , 16 (3) , 729-744 . DOI: 10.17130/ijmeb.798469
• Ekici, G., Savaş, A. H., & Çıtak, S. (2001). İntihar Riskini Arttıran Psikososyal Etmenler (Sosyal Güvence Yokluğu, Göç ve Diğer stresörler). Anadolu Psikiyatri Dergisi, 2(4), 204-212.
• Enders, W. (2004), “Applied econometric time series”, John Wiley & Sons.
• Engle, R., Granger, C. ve William, J. (1987), “Cointegration and Error Correction: Representation, Estimation and Testing” Econometrica, 55, 251-276.
• Goldsmith, S.K., Pellmar, T.C., Kleinman, A.M., & Bunney, W.E. (2002). Reducing Suicide: A National Imperative. Washington, DC: The National Academies Press.
• Granger, C. W., & Newbold, P. (1974), “Spurious regressions in econometrics”, Journal of econometrics, 2(2), 111-120.
• Harmancı, P. (2015). Dünyadaki ve Türkiye’deki İntihar Vakalarının Sosyodemografik Özellikler Açısından İncelenmesi. Hacettepe Üniversty Faculty of Health Sciences Journal, 2015(1).
• Hamermesh, D.S., & Soss, N.M. (1974). An economic theory of suicide. Journal of Political Economy, 82(1), pp. 83-98.
• Inoue, K. (2007). A correlation between increases in suicide rates and increases in male unemployment rates in mie prefacture Japan. Industrial Health, 177-180
• Karakuş, M. & Özen Atabey, A. (2021). Genç İşsizlik, İhracat ve Büyüme Arasındaki İlişki: Türkiye İçin Ampirik Bir Analiz . Alanya Akademik Bakış , 5 (2) , 865-882 . DOI: 10.29023/alanyaakademik.889070
• Khan, N., Ahmed, J., Nawaz, M., ve Zaman, K. (2015), “The Socio-Economic Determinants of Crime in Pakistan: New Evidence on an Old Debate”, Arab Economic and Business Journal, 10(2), 73- 8
• Lewis, G., & Slogget A. (2008). Suicide, deprivation and unemployment. Record Linkage Study, 317(7168), 1283-1286.
• Manyika, J., Chui, M., Bughin, J., Dobbs, R., Bisson, P., & Marrs, A. (2015). The evolution of work: new realities facing today’s leaders. McKinsey & Company.
• Norström, T., & Grönqvist, H. (2015). The Great Recession, unemployment and suicide. Journal of Epidemiology & Community Health, 69(2), pp. 110-116.
• Özçelik, Ö. & Erdem, C. (2020). İşsizlik ve Ekonomik Çıktı İlişkisi: Türkiye İçin Okun Yasası ile İncelenmesi . Econder International Academic Journal , 4 (2) , 326-341 . DOI: 10.35342/econder.739598
• Preti, A., & Miotto, P. (1999). Suicide and unemployment in Italy 1982-1994. Journal of Epidemiology and Community Health, 53(11),694-701.
• Santos, J. P. (2016). More than just numbers: Suicide rates and the economic cycle in Portogal. SSMPopulation Health,1-10.
• Topbaş, F. (2007). İşsizlik ve İntihar İlişkisi:1975-2005 Var analizi. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2007(2), 161-172.
• Tunalı, H., & Özkaya, S. (2016). Türkiye’de işsizlik ve intihar ilişkisinin analizi. Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2016(5), 56-69.
• Yang, B., & Lester, D. (1995). Suicide, homicide and unemployment. Applied Economic Letters, 2,278- 279. Yıldırım E. , Öztürk M. 2009-2018 arasında Türkiye'de intihar hızı ve ilişkili özellikler. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2021; 35(1): 23-32.